1 Welke plek kan crowdfunding krijgen binnen een reguliere

Welke plek kan crowdfunding krijgen binnen een reguliere financieringsmix van een organisatie?
De sessie wordt ingeleid met een presentatie door Stef Ampe en Thijs Degheldere. De presentatie
is gebaseerd op een infosessie voor oKo en IETM. Deze infosessie en de daaropvolgende discussie
met experten heeft ook geleid tot een aantal beleidsaanbevelingen die ook in de toelichting door
Stef en Thijs worden meegegeven.
Het concept van crowdfunding is eeuwenoud. Digitale ontwikkelingen zorgen echter voor
exponentiele groei en ontwikkeling. De oorsprong is te vinden in de creatieve sector.
In België zijn er voorlopig weinig platformen beschikbaar. In Nederland en het Verenigd Koninkrijk
werden de voorbije jaren veel meer platformen ontwikkeld. Daar bestaat een rijkere praktijk.
Binnen crowdfunding kunnen verschillende modellen afgelijnd worden met een verschillende
filosofie en waardering:
- Via donaties
- Via rewards: wie doneert krijgt iets terug
- Via leningen
- Via aandelen
In deze sessie wordt vooral crowdfunding via rewards besproken.
Welke do’s en don’ts bestaan er nu om met crowdfunding om te gaan? Deze suggesties worden
telkens toegelicht en voorgelegd aan Jeroen, Eva of Matthias voor reactie.
1. Crowdfunding is geen alternatief voor projectmatige of structurele subsidiering
Het kan niet als een vervangende financiering beschouwd worden die het geheel van een werking
kan dragen.
1
2. Bedragen die opgehaald worden zijn relatief laag
Eva (VEB) onderschrijft deze vaststelling. De crowdfunding-projecten van de Erfgoedbibliotheek
liggen tussen 3.000 EUR ( voor conserveringsprojecten) tot 20.000 EUR (voor creatie van nieuwe
projecten).
De bedragen lijken dus laag bij crowdfunding, dat klopt, maar afgezet tegen wat binnen een
jaarwerking kan voorzien worden voor bijvoorbeeld conserveringsprojecten is dit wel verrijkend.
Stef geeft aan dat ook in Nederland de bedragen aan de kleinere kant zijn. Maar crowdfunding kan
wel aanvullend en verrijkend zijn. Grote projecten met grote financieringsnoden lukken echter niet
met crowdfunding.
3. Crowfunding is heel tijdsintensief
Jeroen (Boomtown) heeft een crowdfunding-project opgezet voor de Boombar (een zijspoor van
festival). Binnen het festival wordt volop ingezet op duurzaamheid. De creatie van een duurzame
ecologische bar was een innovatief project. Daarvoor werd een crowdfunding actie opgezet.
Dit is inderdaad tijdsintensief. Maar ook dat is relatief. Boomtown werkt met vrijwilligers, voor
hen is alles tijdsintensief. Jeroen stelt dat als crowdfunding vanuit absolute cijfers beschouwd
wordt, dit absoluut tijdsintensief is. Voor de Boombar werd 5.000 EUR opgehaald. Hiermee zou
Boomtown niet de kosten van de uren van vrijwilligers kunnen betalen. Crowdfunding heeft echter
niet enkel een financieel voordeel maar werkt ook goed om een project te communiceren en
draagvlak aan te tonen.
De crowdfunding actie verliep via het platform van de stad Gent. Dit platform leeft niet zo sterk.
Een sterker platform had misschien meer opgebracht.
4. Crowdfunding is persoonlijk en werkt best lokaal
Mathias (Circusplaneet): In Gent, in de buurt van de Brugse Poort, heeft Circusplaneet de eerste
parochiekerk gekocht die te koop kwam. De aankoop werd gedaan via Socrowd. Het was geen
crowdfunding via reward. Er werd 45.000 EUR opgehaald en vervolgens verdrievoudigde Socrowd
het bedrag via een renteloze lening. De toegang tot deze vorm van crowdfunding verloopt wel
strikter.
Crowdfunding creëert een participatief gevoel. Dit is misschien wel de grootste meerwaarde ervan.
Nabijheid en affiniteit spelen een belangrijke rol.
Stef vult aan dat de systematiek van Socrowd interessant is voor grotere projecten, bijvoorbeeld
infrastructuurprojecten.
5. Crowdfunding is een manier om uw netwerk te verruimen en mensen te mobiliseren
Eva: een van de doelstellingen was ook om erfgoedbibliotheken meer visibiliteit te geven. De
projecten verliepen onder de naam Boekensteun via crowdfunding. De bedoeling was ook om tot
marketing te komen. Er werd gewerkt aan communicatie, een logo en een huisstijl. Crowdfunding
was dus ook een instrument om erfgoedgemeenschappen rond de erfgoedbibliotheek te
verruimen.
6. Crowdfunding is een manier om samen te werken aan een project (teambuilding)
Mathias: de community rond de Circusplaneet is heel essentieel. Er werd ook een banklening
afgesloten bij VDK (130.000 EUR). De tijdsinvestering in relatie tot het opgeleverde bedrag is
wellicht efficiënter via een bank. Maar de community-werking is een belangrijk voordeel van
crowdfunding.
Stef: voor crowdfunding is het belangrijk dat er een draagvlak bestaat binnen de organisatie. Een
crowdfunding project kan niet door een persoon alleen gedragen worden binnen organisatie.
2
7. Crowdfunding is een mooi verhaal en opent deuren
Eva: storytelling rond het project is absoluut nodig. Het verhaal moet mooi gebracht worden.
Stef: het is absoluut belangrijk om het verhaal goed te brengen. Een groot bedrag wordt
verzameld via kleine bedragen (ongeveer 80%). De laatste 20% wordt dikwijls door grotere
donateurs bijgelegd. Thijs: ook donateurs via natura kunnen zich aandienen (b.v. ter
beschikking stellen van infra, kunstwerk aanbieden).
8. De meeste donateurs komen uit het eigen netwerk
Jeroen: Dit klopt. Er is een groot verschil tussen het verhaal van Boomtown en het verhaal van
Circusplaneet. De belangrijkste gelijkenis is dat er via een model van brede financiering wordt
gewerkt. Wat wordt verkocht (product, lening,…)?
Thijs: het motivatieverhaal moet altijd vertrekken vanuit het perspectief van de donateur. Wat is
de motivatie om mee te stappen in het verhaal en wat krijgt de donateur terug (product, centen,…)?
Deze vragen zijn cruciaal om een duidelijk verhaal rond te creëren.
Stef: de belangrijkste meerwaarde van crowdfunding is niet zozeer financieel maar in grote mate
voor de creatie van een draagvlak en communicatie.
De sprekers formuleren volgende beleidsaanbevelingen
- Fiscale voordelen voor donateurs die creatieve projecten steunen, kunnen een duw in de
rug betekenen voor crowdfunding. Dit bestaat nu niet voor reward-based crowdfunding.
In Nederland is dit wel het geval.
- Het is belangrijk om de culturele sector te beschermen binnen de groeiende financiële
crowdfunding industrie.
- Het cultuurbeleid moet een actieve rol opnemen om de kwaliteit en transparantie te
garanderen. Er is nood aan een loketfunctie waar de sector terecht kan met betrekking tot
informatie over crowdfunding om tot meer transparantie te komen over wat goede
platformen zijn en een kwaliteitslabel te creëren.
Begeleiding bij crowdfunding is heel intensief. Er is nood aan begeleiding hierover. Hoe
steek je een project in elkaar, welk campagnebeeld hanteer je, hoe steek je je reward in
elkaar,…? Ook sectorinstellingen moeten hierrond begeleid worden om tot een “coach the
coach” systeem te komen.
3