Samen op weg naar AZW 2.0

Arbeidsmarkt
GHZ in beeld
6 april 2017
Onderzoeksprogramma AZW
Het onderzoeksprogramma AZW
• voorziet in eenduidige en betrouwbare
informatie;
• reikt kennis aan over (effectieve)
oplossingsstrategieën voor in de praktijk;
• aangestuurd door het ministerie van VWS en de
sociale partners in zorg en Welzijn en
Maatschappelijke Dienstverlening, Jeugdzorg en
Kinderopvang (WJK);
• uitgevoerd door Prismant (Kiwa Carity) en CAOP.
Producten AZW
•
•
•
•
•
•
•
•
continue dataverzameling
website azwinfo.nl
website publicatiesarbeidsmarktzorgenwelzijn.nl
regioportretten/tabellenboek
prognosemodel & online-tool
werkgevers-/werknemersenquête
AZW-actueel
Eindrapportage (integrerend rapport)
Algemene ontwikkelingen Z&W
• De vergrijzing zet door
• Het aantal mensen dat zorg en ondersteuning
nodig heeft, blijft stijgen
• Zelfregie en inzet van sociaal netwerk en
gebruik technologie is niet voor iedereen
haalbaar
• Er worden andere competenties van
medewerkers gevraagd (gezondheids- en
digitale vaardigheden)
Algemene ontwikkelingen Z&W
• Er ontstaan kwaliteitsnormen en – registers
(bijvoorbeeld leidraad verantwoorde
personeelssamenstelling)
• De meer complexe en intensieve vraag naar
zorg en ondersteuning leiden tot de wens om
meer personeel met hogere kwalificatie in te
zetten
• Verschuiving van derdelijn => tweedelijn =>
wijk & thuis
Sector Z&W
Leeftijd 2015
Gehandicaptenzorg
Zorg en WJK
Overige zorg
Kinderopvang
Jeugdzorg
Welzijn en maatschappelijke dienstverlening (WMD)
Huisartsenzorg en gezondheidscentra
Verpleging en verzorging & Thuiszorg
Geestelijke gezondheidszorg
Algemene en overige ziekenhuizen
UMC's
0%
10%
20%
<35 jaar
30%
35-55 jaar
40%
>55 jaar
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Instroom in onderwijs mbo
MBO-opleidingen
Verzorgende
Helpende zorg en welzijn
MBO verpleegkundige
Medewerker maatschappelijke zorg
(niveau 3)
Medewerkers maatschappelijke zorg,
persoonlijk begeleider (niveau 4)
Medewerker maatschappelijke zorg,
gehandicaptenzorg (niveau 4)
Sociaal maatschappelijk dienstverlener
Pedagogisch werker, jeugdzorg (niveau 4)
Sociaal cultureel werker
Bron: www.azwinfo.nl.
2012
2013
2014
12.883
12.352
7.731
4.123
12.010
10.459
7.899
3.935
10.120
8.242
7.403
3.612
Ontw.
2012-2014
-21,4%
-33,3%
-4,2%
-12,4%
2.174
2.545
2.782
28%
2.705
2.478
2.268
-16,1%
1.378
1.006
1.004
1.326
1.130
844
1.359
979
723
-1,4%
-2,7%
-28%
Instroom in onderwijs hbo
HBO
2012
2013
2014
Verpleegkundige
sociaal pedagogische hulpverlening
Pedagogiek
Fysiotherapie
Ergotherapie
Logopedie
cultureel maatschappelijke
vorming
creatieve therapie
5.210
5.697
2.712
2.729
715
755
668
6.575
4.836
2.725
2.356
664
661
549
5.009
4.733
3.634
2.095
726
579
567
Ontwikkeling
2012-2014
-3,9 %
-16,9 %
34 %
-23,2 %
1,5 %
-23,3 %
-15,1 %
419
399
392
-6,4 %
Bron: www.azwinfo.nl
Ontwikkelingen arbeidsmarkt
• Met minder mensen meer doen => hogere werkdruk in
bijna alle zorgsectoren
• Er worden nu al tekorten ervaren, bijvoorbeeld
verzorgende-IG, mbo-verpleegkundige en hboverpleegkundige
• Instroom in zorgopleidingen daalt
• Uitstroom richting pensioen stijgt
• Opwaartse druk kwalificaties zorgt voor kwalitatieve
mismatch huidig en gewenst personeel
• Intensivering ouderenzorg: vijver wordt niet direct groter
Kunnen we als sector zo doorgaan?
Werkgelegenheidsontwikkeling GHZ
Werkgelegenheidsontwikkeling (aantal medewerkers)
2012
166.519
2013
165.911
2014
160.788
2015
159.813
2016 - q3*
161.263
Ontwikkeling 2012-2015
-4,0%
Bron: Onderzoeksprogramma AZW (2016): data van CBS en PFZW,
bewerking door Kiwa Carity.
* Kwartaalcijfer
Leeftijd en geslacht
• GHZ heeft relatief veel werknemers onder de
35 jaar
• Gemiddelde leeftijd is 40,7 jaar, voor hele
sector 42,6 jaar
• Percentage mannen 17,7%, voor hele sector
16,1%
In- en uitstroom GHZ
Ziekteverzuim
• Ziekteverzuim hele zorg is hoger dan gemiddelde alle
sectoren
• GHZ net bovengemiddelde voor zorg en welzijn
Samenvattend
• 2012-2015 daling van werkgelegenheid
• In 2016 voorzichtig herstel
• In meeste andere zorgbranches nog daling in
2016 (bijvoorbeeld VVT met -1,7%,
ziekenhuizen met -0,7%)
• In WMD en kinderopvang wel stijging
• IN GHZ relatief veel vaste contracten > 80%
Prognoses relevante kwalificaties
• AZWinfo maakt ook prognoses voor de vraag naar personeel in
Zorg en Welzijn op basis van uitstroom uit relevante opleidingen
• Vraag berekend op basis van uitstroom en instroom aan de hand
van drie scenario’s
– Minder vraag
– Hoofdlijnenakkoord
– CPB
• In model is uitgegaan van een overschotsituatie in 2015,
rekening gehouden met sectorrendement en mutatie in
samenstelling per branche
• Voor GHZ worden cijfers gepresenteerd voor drie meest
voorkomende kwalificaties (MMZ-4, SPH-6, VPL-4)
Algemene bevindingen Z&W
• Op niveau 6 grotere tekorten en kleinere
overschotten dan op niveau 4
• Prognoses per kwalificatie meer gemêleerd
• In veel vraag-scenario’s voor meer
kwalificaties tekorten dan in weinig vraag
scenario.
Prognoses kwalificaties GHZ
Website AZWinfo
•
•
•
•
http://www.azwinfo.nl/home
Per regio zien wat de kerncijfers zien
Voor prognoses is er de tool
Zelf scenario’s maken
De puzzel
•
•
•
•
Zit er genoeg vis in de vijver?
Hebben jullie het juiste aas?
Hoe slimmer omgaan met een personele mix?
Wat is de maximaal mogelijke taakherschikking?
En:
Hoe kunnen de data uit AZW jullie daarbij helpen?