Introductie in Solar Inspecties Allart de Jong Aanmaken offerte TEAMLEADER Even voorstellen…. Sinds 1962 actief in de elektrotechnische industrie: Engineering Levering Voorraadhoudend Service Omega Energietechniek Organisatie Energietechniek Training & Inspectie Safety Tools Meetmiddelen Omega Energietechniek Organisatie Laag- midden- en hoogspanning, MV-transformatoren en schakelaars Energietechniek Training & Inspectie NEN3140 – NEN1010 – Thermografie -PV - ATEX Safetools.eu Webshop producten Energietechniek Meetmiddelen.eu Webshop meetinstrumenten & toebehoren Introductie in Solar PV Inspecties Fouten bij zonnepanelen en bekabeling. Fouten bij zonnepanelen en bekabeling. Fouten bij zonnepanelen en bekabeling. Fouten bij zonnepanelen en bekabeling. Fouten bij zonnepanelen en bekabeling. Fouten bij zonnepanelen en bekabeling. Fouten bij zonnepanelen en bekabeling. Inspecteren volgens NEN-EN-IEC 62446:2009 Nieuwe NEN1010:2015 • 134.2 Eerste inspectie: Na eerste installatie en na elke belangrijke wijziging moeten elektrische installaties zijn geïnspecteerd voordat deze in bedrijf worden gesteld, om vast te stellen of de werkzaamheden naar behoren zijn uitgevoerd in overeenstemming met deze norm. • 134.3 Periodieke inspectie: Het wordt aanbevolen dat elke elektrische installatie periodiek wordt geïnspecteerd. Dus een eerste inspectie is verplicht?! Inspecteren volgens NEN-EN-IEC 62446:2009 • • • • Voldoet de installatie aan de Norm? Is de installatie veilig voor mens en dier? Is de kwaliteit van de componenten en materialen geschikt voor langdurig gebruik? Voldoet de installatie aan de berekende opbrengst/rendement? De (opleverings) inspectie wordt uitgevoerd om aan te tonen dat de PV installatie voldoet aan de eisen van de geldende normen van de installatie en van de componenten. Documentatie Documentatie NEN1010:2015 • 514.5.1 Waar nodig moeten schema's, tekeningen of tabellen in overeenstemming met NEN-EN-IEC 61346-1 en de NEN-EN-IEC 61082-reeks aanwezig zijn, die in het bijzonder aangeven: — het type en de samenstelling van de stroomketens (aansluitpunten, aantal en doorsnede van de geleiders, type van het leidingsysteem); — de kenmerkende grootheden die nodig zijn voor de identificatie van de toestellen voor de functies van beveiliging, scheiding en schakelen en hun locatie. Voor eenvoudige installaties kan worden volstaan met alleen een grondschema. OPMERKING Schema's, tekeningen en documenten behoren de volgende gedetailleerde informatie te bevatten: — het type en de doorsnede van geleiders; — de lengte van stroomketens; — de aard en het type van beveiligingstoestellen; — de toegekende stroom of instellingen van de beveiligingstoestellen; — de te verwachten kortsluitstromen en het schakelvermogen van de beveiligingstoestellen. Waar nodig behoort deze informatie van elke stroomketen van de installatie beschikbaar te zijn. Het wordt aanbevolen dat deze informatie na elke wijziging in de installatie wordt aangepast. Schema's en tekeningen behoren de plaats van aan het zicht onttrokken toestellen aan te geven. • 514.5.2 Symbolen in schema's en installatietekeningen moeten in overeenstemming zijn met NEN 5152. Documentatie NEN1010:2015 • Elk paneel ofwel aansluitkast in de PV-installatie aan de DC-zijde waar actieve delen bereikbaar zijn na het openen, moet worden gemarkeerd met een waarschuwing met het opschrift zoals hieronder: Let op: Gevaarlijke spanning PV-installatie – DC – Actieve delen kunnen ook na afschakelen en scheiden onder spanning blijven staan. Opschrift op alle panelen met daarin DC-actieve delen. (bep. 712.514.7) • Ook de omvormers moeten voorzien zijn van een opschrift: Let op: Gevaarlijke spanning Omvormer zowel aan DC-zijde als aan de AC-zijde scheiden. Opschrift op omvormers. (bep. 712.514.8) Documentatie NEN1010:2015 • • • Om gevaren te voorkomen moet duidelijk herkenbaar zijn dat er een PV-installatie onderdeel uitmaakt van een elektrische installatie. Dit geeft duidelijkheid aan bijvoorbeeld monteurs, inspecteurs, werknemers en hulpdiensten. De aanwezigheid van een PV-systeem moet met een sticker zoals bijvoorbeeld hieronder worden aangeduid. De afbeelding moet duidelijk zichtbaar worden aangebracht bij: • Het voedingspunt van de elektrische installatie, • Nabij de elektriciteitsmeter als deze zich niet bij het voedingspunt bevind, • De verbruikende eenheid of schakel en verdeelinrichting waarop het voedingspunt van de omvormer is aangesloten. Aanduiding aanwezigheid PV-systeem. (bep. 712.514.6) Documentatie NEN-EN-IEC62446 Eisen systeem documentatie • • • • • • Bedrijfsgegevens ontwerper / installateur Aansluitschema • Paneel specificaties (type, aantal, aantal strings, modules per string) • String informatie • Elektrische gegevens paneel Bliksem en overspanningsbeveiliging AC zijde • AC schakelaar locatie, type en waarden • AC overspanningsbeveiliging locatie, type en waarden • Aardlekschakelaar, type en waarden (indien aanwezig) Datasheets Mechanisch design informatie Documentatie NEN-EN-IEC62446 Eisen systeem documentatie • • Werking en onderhoud informatie • Procedures voor controle van een juist werkende installatie • Checklist te volgen procedure bij systeemfout • Maatregelen bij een noodgeval • Onderhoud en schoonmaak aanbevelingen (indien nodig) • Overwegingen voor toekomstige uitbreidingen aan het gebouw, in relatie tot de PV installatie • Garantie van de PV modules en inverters Testresultaten Inspectiepunten Visueel Inspecteren volgens NEN-EN-IEC 62446:2009 - dak Bij de montage van de zonnepaneel systemen dient men ook rekening te houden met de dakbelasting en windbelasting. Inspecteren volgens NEN-EN-IEC 62446:2009 - dak Ballast Inspecteren volgens NEN-EN-IEC 62446:2009 - dak Vereffening / aarding constructie Inspecteren volgens NEN-EN-IEC 62446:2009 DC bekabeling. Inductielussen Verminderde inductielussen Inspecteren volgens NEN-EN-IEC 62446:2009 DC bekabeling. Inductielussen Juiste wijze van bekabelen Verminderde inductielussen Fouten bij montage In buis of buiten buis? Connectors aangeknepen? Veilig Inspecteren op het dak Veilig werken aan PV installaties Veilig werken op hoogte. • • • • RI&E Valbeveiliging • Individueel • Collectief Laddergebruik Veilig werken met elektriciteit Bij het inspecteren van PV installaties kunnen we te maken hebben met diverse elektrische gevaren: • Hoge DC spanningen • DC vlambogen • Onder spanning werken Veilig werken met elektriciteit Het is verplicht om PBM’s te gebruiken bij het werken aan of in nabijheid van spanning voerende delen! Omvormer Onderdelen Omvormer • • • • Connectoren Vereffening / aarding • Vreemd geleidende delen verbonden met HAR? AC / DC Schakelaar Kabeldoorvoer Omvormer Fouten bij zonnepanelen en bekabeling. Aarding van de constructie Aarding van de constructie Inspectie AC-Zijde AC-Zijde • • • Juiste type installatieautomaat gebruikt? ALS toegepast? • VDE0126-1-1? Geen ALS nodig • Circuitimpedantie? Correcte wijze van bekabelen en tracé? Meten en beproeven AC zijde Meten en beproeven AC zijde Testen volgens NEN EN62446 • AC Zijde • • • • • • Aardleiding Isolatieweerstand Impedantie Polariteit Fasevolgorde Functionele test Voorbeeld van een installatietester Meten en beproeven DC zijde Meten en beproeven AC zijde Eisen NEN EN62446 • De PV panelen en elektrische aansluitingen dienen correct bedraad en aangesloten te zijn • De elektrische isolatie dient goed te zijn • De aardleiding dient naar behoren aangesloten te zijn • Er is geen schade aan kabels ontstaan tijdens de installatie • De solar PV installatie biedt het rendement zoals berekend is Meten en beproeven DC zijde IEC 62446 Eisen Zonnesterkte (op te nemen tijdens Voc & Isc meting) Polariteit van alle DC kabels Aardleiding van het frame naar de centrale aarde (indien beschikbaar) PV String Kortsluitstroom (Isc) (max 5% afwijking per string) PV string open klemspanning (Voc) (max 5% afwijking per string) Functietest – PV string stroom (max 5% afwijking per string) PV paneel isolatieweerstand Functietest Alle meetresultaten dienen overhandigd te worden aan de klant door middel van een rapport. PV systeem – Ingebruikname tests Aardingsweerstand / continuïteit Indien er aardverbindingen en / of aardvereffiningspotentiaal aansluitingen gebruikt worden, zoals de aarding van het frame, dient de bekabeling getest te worden. Doel: Aardleiding biedt bescherming bij lekstromen, defecten, blikseminslag etc. PV systeem – Ingebruikname tests Polariteit Test & PV String open klemspanning • De polariteit wordt automatisch getest als onderdeel van de PV string open klemspanning • Om zeker te zijn van een correcte installatie en werking van iedere PV string, dienen de gemeten waarden te worden vergeleken met de verwachte waarden. Voor systemen met meerdere, identieke strings, mogen de waarden niet meer dan 5% afwijken ten opzichte van de andere strings Doel: Isc en Voc laten de juiste werking van het paneel of de string zien - + PV systeem – Ingebruikname tests PV String kortsluitstroom • • • Correcte installatie en werking van elke string Vergelijking tussen gemeten en verwachte waarden Afwijking <5% tussen identieke strings PV String Bedrijfsstroom • • • Gemeten in normale omstandigheden Vergelijken met de te verwachten waarden Bij vergelijkbare strings dient de afwijking < 5% te zijn ten opzichte van andere strings PV systeem – Ingebruikname tests Paneel Isolatieweerstand • • • Positieve en negatieve pool kortgesloten naar aarde of frame van de Solar Installatie (let op, haspel nodig!) Vergeleken met de grenswaarden van de NEN-EN- IEC 62446 Test spanning gekozen volgens PV systeem spanning (Voc stc * 1.25) Sys tem Voltage T es t m ethod T est m ethod 1 Separ ate tes ts to Ar r ay pos itive and Ar r ay negative T es t m ethod 2 Ar r ay pos itive and negative s hor ted together ( V o c s t c x 1.25) <120V 120 - 500V <500V <120V 120 - 500V >1000V T es t voltage Minim um ins ulation res is tanc e 250V 0.5 MΏ 500V 1 MΏ 1000V 250V 1 MΏ 0.5 MΏ 500V 1 MΏ 1000V 1 MΏ PV systeem – Ingebruikname tests PV String Bedrijfsstroom • • • Gemeten in normale omstandigheden Vergelijken met de te verwachten waarden Bij vergelijkbare strings dient de afwijking < 5% te zijn ten opzichte van andere strings PV systeem – Ingebruikname tests PV String Opbrengst • • • Gemeten in normale omstandigheden Vergelijken met de te verwachten waarden Bij vergelijkbare strings dient de afwijking < 5% te zijn ten opzichte van andere strings NEN 1010 Bekabeling & Materiaal Het gebruik van juiste bekabeling is o.a. terug te vinden in bepaling 132.6. Materiaal moet zo opgesteld zijn dat deze toegankelijk is voor bediening, beproeving, inspectie en onderhoud. Aansluiten: DC-Kabel: YMVK-kabel 4mm2 of 6mm2 2,5mm2 of 4mm2 Aardlekautomaat of Installatie-automaat in groepenkast 4/6 mm2 Verdeler Succes en graag tot ziens op de cursus: INSPECTIE & OPLEVERING VAN PV INSTALLATIES Of tijdens de opfriscursus NEN1010:2015 toegepast op PV Installaties WWW.OMEGATRAINING.NL BE SAFE!!!!