Spreekbeurtgids Houd een topspreekbeurt over chemie!

Wat zijn leuke chemische uitvindingen?
In 1862 vond Alexander Parkes de allereerste
kunststof uit. Om zeker te weten dat zijn
naam de geschiedenisboeken in zou gaan,
noemde hij de kunststof naar zichzelf:
Parkesine.
Een laatste lijstje met vragen om te checken of je alles hebt gedaan om van jouw
spreekbeurt een topspreekbeurt te maken. Heb je:
r het spreekbeurtpakket aangevraagd op www.C3.nl/kids?
De lavalamp is in 1963 uitgevonden door Edward Craven
Walker. De lamp bestond uit
een gloeilamp en een fles met
olie en water. Vooral in de
jaren 70 was deze lamp razend
populair.
In 1935 ontdekte Wallace
Carothers de kunststof
nylon. Voor het maken
van één nylonkous is wel
6,4 km nylondraad nodig!
CHECKLIST VOOR EEN TOPSPREEKBEURT
r één of meer proefjes uitgezocht voor in je spreekbeurt?
r de veiligheidsmaatregelen bij de proefjes op de website goed gelezen?
r vooraf met jouw leraar besproken welk proefje je gaat doen?
r de proefjes voor je spreekbeurt goed uitgeprobeerd?
r voldoende plaatjes om te laten zien tijdens je spreekbeurt?
In 1910 werd het voor
het eerst mogelijk
aluminiumfolie op
grote schaal te maken.
Charles Martin Hall
ontdekte een goedkope manier om aluminium te produceren.
In 1965 ontdekte
James Schlatter
in zijn zoektocht
naar een medicijn
tegen maagzweren
per ongeluk de
zoetstof aspartaam. Aspartaam is
ongeveer 200 keer
zo zoet als suiker
en wordt bijvoorbeeld gebruikt in
cola light.
r een spiekbriefje gemaakt met trefwoorden?
r jouw spreekbeurt thuis geoefend voor familie of vrienden?
Al in 1508 bedacht Leonardo da Vinci
de contactlens. Pas in 1827 maakte Sir
John Herschel de eerste glazen contactlenzen. Helaas werd dit een mislukking,
omdat glas niet buigzaam was. In 1948
maakte Kevin Tuohy de eerste kunststof
contactlenzen.
r voldoende exemplaren van het klassenproefje
voor al je klasgenoten?
r alle materialen voor de proefjes verzameld?
N
O
F
O
L
O
C
Op www.C3.nl/kids
kun je nog meer
chemische
uitvindingen
vinden.
In 1968 was Silver Spencer op
zoek naar een superlijm. De
lijm die hij maakte, kleefde
alleen erg slecht. In 1974
gebruikt Art Fry de lijm van
Spencer voor het vastmaken
van bladwijzers in zijn koorboeken. Het bleek een supervondst! De lijm wordt nu
gebruikt als plakstrip op de
bekende gele plakbriefjes.
Deze spreekbeurtsurvivalgids
Ontwikkeling:
is een uitgave van:
Susanne Trommelen
C3, Janine van Driel Krol
Stichting C3
Ontwerp:
Ori Ginale, Marc de Boer
Postbus 158, 2260 AD Leidschendam
Met dank aan:
Jos van den Broek, Wendy Caan, Fons Cornelissen, Evelyn van Geest en
tel: (070) 337 87 88
Sandra Muyres
e-mail: [email protected]
www.c3.nl en www.C3.nl/kids
Deze spreekbeurtsurvivalgids is onderdeel van het basisschoolproject Expedition Chemistry.
Uiteraard is door C3 veel zorg aan deze spreekbeurtsurvivalgids besteed. C3 aanvaardt echter geen
© Stichting C3, Florien de Brouwer, 2012
aansprakelijkheid voor schade die eventueel is ontstaan bij het houden van een spreekbeurt.
Spreekbeurtgids
Houd een topspreekbeurt
over chemie!
HOE BEREID IK MIJN SPREEKBEURT VOOR?
Ben je van plan je spreekbeurt over
chemie te houden? Of ben je op zoek
naar informatie over chemie?
Dan zit je goed met dit pakket van Expedition Chemistry!
Er komt heel wat kijken bij het houden van een topspreekbeurt. In deze gids vind je allemaal tips.
Niet alles paste in deze gids. Daarom hebben we op
www.C3.nl/kids nog veel meer informatie gezet!
Hier kun je proefjes vinden, die je tijdens je spreekbeurt
kunt laten zien en samen met je klasgenoten kunt doen.
Ook staan er links naar andere handige sites.
Al benieuwd? Kijk dan snel verder!
Veel succes met je spreekbeurt!
Met
chemie
Zonder
chemie
HOE HOUD IK EEN SPREEKBEURT?
WAT IS BELANGRIJK BIJ HET HOUDEN VAN EEN SPREEKBEURT?
Het eerste waar je over na moet denken is: waar ga je je spreekbeurt precies over houden?
Je kunt er voor kiezen je spreekbeurt over chemie te houden, of over een onderwerp dat met chemie te
maken heeft. Bijvoorbeeld over een chemisch product zoals make-up of shampoo, of een chemisch
onderzoek zoals DNA-onderzoek. Ga naar www.C3.nl/kids voor meer ideeën.
Zorg dat je grotendeels uit je hoofd weet wat je wilt vertellen.
Maak een spiekbriefje met trefwoorden waar je op kunt kijken als je jouw verhaal even kwijt bent.
Praat duidelijk en rustig.
Kijk de klas in en niet naar de grond.
Laat plaatjes langzaam en duidelijk zien.
Op www.C3.nl/kids kun je nog extra informatie en tips vinden.
WAAR VIND IK INFORMATIE?
Je kunt beter vragen: waar kom je
chemie niet tegen? Al denk je er
misschien niet meteen aan: chemie,
chemische producten en chemische
reacties zijn overal! In de badkamer
je shampoo en gel en in de bouwmarkt de verf en de lijm. Zelfs in de
keuken tijdens het koken van een
ei en het braden van vlees vinden
chemische reacties plaats!
Op www.C3.nl/kids vind je nog meer
voorbeelden van waar je chemie
allemaal tegenkomt.
Kortom: zonder chemie zou
de wereld er heel anders uit
zien.
Stap2
HOE KIES IK EEN ONDERWERP?
Veel informatie over chemie kun je vinden op www.C3.nl/kids. Daar vind je kinderpagina’s, proefjes,
weetjes en leuke chemische uitvindingen. Ook vind je daar links naar andere websites met informatie over
chemie en informatie over het houden van spreekbeurten.
HOE VRAAG IK EEN SPREEKBEURTPAKKET AAN?
Natuurlijk heb je ook materiaal nodig om tijdens je spreekbeurt te laten zien. Hiervoor kun je op
www.C3.nl/kids een spreekbeurtpakket aanvragen. In het spreekbeurtpakket zitten o.a. proevenwaaiers
om uit te delen aan je klasgenoten en een poster.
HOE ZOEK IK EEN PROEFJE UIT VOOR MIJN SPREEKBEURT?
Bij een spreekbeurt over chemie hoort natuurlijk een proefje. Op www.C3.nl/kids kun je proefjes vinden
die je met de hele klas kunt doen (klassenproef) en die je kunt laten zien (demonstratieproef).
HOE ZET IK MIJN SPREEKBEURT IN ELKAAR?
Het is belangrijk om te bepalen in welke volgorde je
alles gaat vertellen en wanneer je bijvoorbeeld een
proefje gaat doen. Om je hierbij te helpen kun je een
voorbeeldspreekbeurt vinden op www.C3.nl/kids.
HOE OEFEN IK MIJN
SPREEKBEURT?
Bijna alles wat je doet, heeft met chemie te maken: je tanden poetsen, naar
muziek luisteren op je i-pod of je mobieltje, schilderen op school, naar
school gebracht worden met de auto, boodschappen doen in de supermarkt, gel in je haar doen, na een wedstrijd een sportdrankje drinken of
‘s ochtends schone kleren aantrekken. Het is allemaal chemie!
Met chemie kun je dingen maken. Zo wordt glas gemaakt uit zand, plastic
uit aardolie, ijzer uit erts, alcohol uit suiker en kaas uit melk . Mensen die met
chemie werken (chemici) maken deze materialen met chemische reacties.
Met chemie kun je ook dingen onderzoeken en ontwikkelen. Voorbeelden
zijn nieuwe medicijnen en sterke kunststoffen voor kogelvrije vesten.
Chemie betekent trouwens hetzelfde als scheikunde. Je kunt deze woorden
dus gewoon allebei gebruiken.
Stap1
Tijdens het oefenen kun je een spiekbriefje met trefwoorden maken. Trefwoorden zijn de belangrijkste
woorden uit een stuk tekst. We raden je aan om jouw
spreekbeurt en de proefjes thuis te oefenen voor je
familie of vrienden. Zij kunnen je helpen je spreekbeurt te verbeteren.
WAT IS BELANGRIJK BIJ HET UITVOEREN VAN EEN PROEF?
Oefen de proef een paar keer thuis.
Werk netjes en voorzichtig.
Was je handen na het doen van een proef.
Op www.C3.nl/kids staan proeven die geschikt zijn als demonstratieproef of als klassenproef.
WAT IS BELANGRIJK BIJ HET UITVOEREN VAN EEN
DEMONSTRATIEPROEF?
Bespreek van te voren met jouw leerkracht welke proef je gaat laten zien.
Print het proefje uit van de website en neem het mee.
Doe een demonstratieproef aan het begin of eind van jouw spreekbeurt.
Zorg dat alle leerlingen de proef goed kunnen zien. Ga niet zelf voor de proef staan tijdens de uitvoering.
Vertel wat je doet terwijl je de proef uitvoert.
WAT IS BELANGRIJK BIJ HET
UITVOEREN VAN EEN KLASSENPROEF?
Bespreek van te voren met jouw leerkracht welke proef je
gaat doen met de klas. Misschien kan de leerkracht je helpen.
Print het proefje uit van de website en zorg voor voldoende
kopieen voor al je klasgenoten.
Zet de belangrijkste punten van de proef op het bord.
Doe de klassenproef aan het einde van de spreekbeurt.
WORDT JOUW SPREEKBEURT
EEN TOPSPREEKBEURT?
Op de achterkant van deze gids kun je een checklist
vinden. Controleer of je alles gedaan hebt om van jouw
spreekbeurt een topspreekbeurt te maken.
Stap3
HOE IS JOUW
SPREEKBEURT
GEGAAN?
We vinden het leuk om te horen wat
je voor cijfer hebt gekregen. Of als je
een leuke foto hebt gemaakt, willen
we die graag zien. Ook als je nog tips
hebt voor deze gids of onze site dan
horen we dat graag. Laat je het ons
weten door een berichtje achter te
laten op www.C3.nl/kids?