III - KU Leuven

III.
LESiMPULSEN: FILM(FRAGMENTEN) …
1. Religions of the World verteld door Sir Ben Kingsley
2. Seven Yaers in Tibet
3. Little Buddha
4. Samsara
5. Kundun
6. Buddha’s los children
7. Zuster Jeanne Devos : domestic workers movement
8. The Cup
9. Gandhi
10. Secret Sunshine
11. Spring, sumer, fall, winter and … spring
12. Hanuman
13. Geloof in China (Missio)
2
1. Religions of the World verteld door Sir Ben Kingsley (Orion Channel)
In deze DVD serie worden 13 van de meest belangrijke hedendaagse religieuze
stromingen en overtuigingen uitgebreid belicht. Niet alleen het ontstaan hiervan
komt aan bod, maar ook hoe aanhangers hun godsdienst of overtuiging beleven.
DVD 1:
1. Jodendom
2. Rooms-Katholicisme | de Orthodoxe Kerk
3. Protestantisme
4. Islam
DVD 2 :
1. Hindoeïsme
2. Boeddhisme
3. Shintoïsme
DVD 3:
1. Taoïsme en het Confucianisme
2. Primitieve religies
3. Klassieke religies uit de oudheid
DVD 4 :
1. Afrikaanse en Afro-Amerikaanse religies
2. Oorspronkelijke religies uit midden, zuid en noord Amerika
3. Atheïsme en Humanisme
2. Seven years in Tibet (Jean-Jacques Annaud)
Heinrich Harrer is een Oostenrijker die in 1939 besluit twee Himalaya-bergen te
beklimmen. Door een serie van gebeurtenissen worden hij en medeklimmer de
enige twee buitenlanders in de Tibetaanse heilige stad Lhasa.
Fragment: geweldloosheid: monniken bouwen aan een tempel en zeven de
grond om geen wormen (mogelijke voorouders) te doden.
3. Little buddha (Bernardo Bertolucci)
Een hoge lama (boeddhistische leraar) krijgt aanwijzingen dat een Amerikaanse
jongen de reïncarnatie is van zijn vroegere leraar. Omdat de jongen niets weet
van het boeddhisme geeft hij hem het boek over Prins Siddharta, die later
Boeddha (de verlichte) zou worden.
Fragment: levensverhaal van prins Siddharta, de historische Boeddha
4. Samsara (Pan Nalin)
De film begint als Tashi (Shawn Ku), een jonge monnik, ruim drie jaar
afgezonderd heeft gemediteerd. Als hij wordt opgehaald door de monniken uit
het klooster lijkt hij meer dood dan levend.
Het kost Apo (de hoofdmonnik) flink wat moeite hem op te peppen. Als Tashi
eenmaal bij zijn positieven is, merkt hij langzamerhand dat hij toch nog bepaalde
gevoelens heeft, die hij eigenlijk verwacht had niet meer te hebben…
3
Apo denkt dat Tashi er eventjes uit moet. Een tripje naar het dorp brengt Tashi
‘verder van huis’. Hij ontmoet daar namelijk Pema en wordt verliefd. Hij droomt
’s nachts dat Pema hem komt opzoeken. Terug in het klooster hinkt Tashi tussen
twee gedachten: blijven of weggaan. De grote Siddharta had toch ook een
normaal leven gehad voor hij verlicht werd, dus waarom hij niet…
5. Kundun (Martin Scorsese)
De film volgt het leven van Tenzin Gyatso, die in 1937 als tweejarig jongetje als
de veertiende reïncarnatie van de Dalai Lama wordt ‘ontdekt’. In het heilige
klooster in Lhasa bereiden monniken hem voor op zijn toekomst van spiritueel en
wereldleider van Tibet. Zijn bewind is van korte duur, want twee jaar na zijn
installatie als leider, ‘bevrijdt’ het Chinese leger in 1950 het Tibetaanse volk van
zijn ‘theocratische overheersing’. Pogingen van de Dalai Lama om met de
Chinese bezetters tot een vergelijk te komen, stranden op de ijzeren wil van de
Chinezen om Tibet als Chinese provincie aan hun communistisch imperium toe te
voegen. Een beroep op de Verenigde Naties voor bijstand wordt niet
gehonoreerd. In 1959 vlucht de Dalai Lama naar India, waar hij sindsdien in
ballingschap verblijft.
Fragment: moment dat de reïncarnatie van de Dalai Lama wordt ontdekt
doordat het jongetje verschillende voorwerpen van zijn voorganger herkent.
Aansluitend bij een analyse van het reïncarnatiegeloof, waarbij de verschillende
interpretaties in het Oosten en het Westen aan bod kunnen komen, is ook een
bespreking van de karma - gedachte heel interessant. Hier kan je vanuit de
bijbelse kritiek hierop, het christelijke geloof in Gods genade aanbrengen.
Doelen:
1. Verschillende visies op het hiernamaals herkennen in concrete verhalen.
2. De eigen (voorlopige) kijk op verrijzenis, reïncarnatie en de dood in het
algemeen confronteren met andere visies.
3. Enkele aspecten van het boeddhisme en in het bijzonder de Tibetaanse
variant ervan en meer in het bijzonder de figuur van de Dalai Lama
kennen.
6. Buddha's Lost Children (documentaire van Mark Verkerk)
In het grensgebied van Thailands “Golden Triangle”, een ruige streek die bekend
staat om zijn drugssmokkel en etnische bergvolkeren, wijdt één man zijn leven
aan het welzijn van de armste kinderen uit de regio, vaak slachtoffers van
drugshandel en verslaving.
Buddha’s Lost Children geeft de term “praktisch” boeddhisme een nieuwe
betekenis en toont de kijker de enorme ontwikkeling die de kinderen doormaken:
de transformatie van verwaarloosde dorpskinderen met een onzekere toekomst
naar die van zelfverzekerde en bewuste jongeren.
7.
Zuster Jeanne Devos: domestic workers movement
4
Het totale werk van Jeanne Devos, zowel haar acties als haar idealen hebben het
uitdragen mogelijk gemaakt van een feministisch bewustzijn. Haar steun aan de Indische
verschillende vrouwenbewegingen met het afzetten tegen vormen van onderdrukking,
misbruik, discriminatie in klasse, ras, in kaste, de meisjes-borelingen-moorden, tegen de
meisjesprostitutie, tegen de moderne slavernij, huisarbeid van de vele dienstmeisjes,
hebben de ondersteuning van de initiatieven van de meisjes en de vrouwen doen
uitmonden in een samenwerking met andere mensenrechtenbewegingen en het
aanpakken van hun regeringen en hun politiek. Haar houding van openheid en respect
voor anders-of niet-gelovigen, voor andere religieuze tradities en haar pluralisme is een
inspiratiebron voor velen en een uitdrukking van spirituele verzoening in onze
hedendaagse wereld.
2 DVD’s te bestellen bij [email protected]
- De eerste DVD is een getuigenis van meisje, die de armoede tracht te ontvluchten door
te studeren en zich op te werken in de beweging van Jeanne.
- De tweede DVD geeft het verhaal van kinderen die in de steenfabrieken moeten werken
en waar Jeanne’s beweging tracht tussen de komen om het lot van die kinderen te
verbeteren.
8.
The Cup (Khyentse Norbu)
'The Cup', een film uit Bhutan, speelt zich af in en rond een afgelegen Tibetaans
klooster. Tijdens het WK voetbal van 1998 sluipen jonge monniken regelmatig
hun bed uit om in het dorp de wedstrijden te volgen via een gehuurde televisie.
Met name het Franse elftal wordt toegejuicht, omdat Frankrijk de Tibetaanse
strijd voor onafhankelijkheid steunt. Ook Seedorf en Ronaldo komen voorbij. Als
de finale het klooster in rep en roer brengt, moet de toezichthouder de
voetbalgekke monniken weer in het gareel zien te krijgen.
De regisseur snijdt in zijn film universele thema's aan als vriendschap en schuld.
Bovendien loopt de botsing tussen de Bhutaanse kloostercultuur en de Westerse
cultuur als een rode draad door de film.
9. Gandhi (Richard Attenborough)
Deze film vertelt de geschiedenis van Gandhi, één van de meest monumentale
persoonlijkheden van de vorige eeuw. Hij begon zijn loopbaan als jurist en werd
na een jarenlange strijd voor zijn idealen een moderne Messias, wiens passief
verzet leidde tot het eind van de Engelse koloniale overheersing in India. Zijn
naam is synoniem aan een levenshouding die de loop der geschiedenis heeft
gewijzigd en nog steeds een inspiratiebron is voor miljoenen mensen.
10.
Secret Sunshine (Lee Chang-dong)
5
Na het overlijden van haar echtgenoot bij een auto-ongeluk vertrekt de jonge
weduwe Shin-ae met haar zoontje naar de provinciestad Miryang, de
geboorteplaats van haar man. Ze begint een pianoschool en probeert langzaam
te wennen aan haar nieuwe buren, een nieuwe stad en een nieuw bestaan.
Intussen wordt ze benaderd door een groep christenen met bekeringsdrift en
maakt ze kennis met een verlegen garagehouder die een oogje op haar heeft.
Dan slaat het noodlot nog eens toe: haar zoontje wordt ontvoerd en vermoord.
Heftige emoties nemen bezit van de jonge vrouw, die noch in het geloof noch in
andere mensen redding vindt. Haar zoektocht naar verlossing kan niet anders
leiden dan naar de diepten van het innerlijk.
Lee Chang-dong schildert de innerlijke wereld van een vrouw die zich staande
probeert te houden in barre emotionele omstandigheden. Zijn vierde lange
speelfilm is daarmee een portret van een jonge vrouw in hedendaags ZuidKorea, een land waar hightech, boeddhisme en evangelisch christendom elkaar niet altijd probleemloos - ontmoeten. Secret Sunshine werd geselecteerd voor
het competitieprogramma van het Cannes-filmfestival 2007, waar de
hoofdrolspeelster Jeon Do-yeon de prijs voor beste actrice kreeg toegekend.
11.
Spring, Summer, Fall, Winter and … Spring (Ki-duk Kim)
In ‘Spring, Summer, Fall, Winter... and Spring’ volgen we, aan de hand van een
seizoenencyclus, de levensloop van een jongen die in voormelde tempel opgroeit
onder de beschermende vleugels van een oude, wijze monnik, die hem inwijdt in
het boeddhisme en hem de nodige levenslessen meegeeft.
Contact met de buitenwereld hebben ze nauwelijks: om vaste grond onder de
voeten te krijgen en in de meest levensnoodzakelijke behoeften te voorzien,
moet het tweetal met een roeibootje naar de oever, een routine die – net zoals
àlles in de film – een pak symboliek met zich meedraagt.
In het eerste deel, ‘Lente’, leren we de jonge monnik kennen als kind. Speels, vol
kattenkwaad, een kind als elk ander, kortom, zij het dan dat het opgroeit zonder
ouders. Die rol wordt ingevuld door een oudere monnik, die hem met het nodige
geduld en soms met harde hand enkele levensnoodzakelijke waarden bijbrengt.
Respect voor het leven bijvoorbeeld. Wanneer de kleine aan “de overkant”
achtereenvolgens een visje, een kikker en een slang aan enkele martelingen
onderwerpt, geeft zijn oude leraar hem op memorabele wijze een koekje van
eigen deeg.
Waarmee les 1 is geleerd: elke handeling heeft een gevolg, zij het in je verdere
leven of onmiddellijk, je komt er niet onderuit.
Het tweede deel, ‘Zomer’, staat volledig in het teken van de verlokking, want de
monnik en zijn leerling (die ondertussen een uit de kluiten gewassen tiener is
geworden) krijgen het gezelschap van een jong meisje, dat door haar bezorgde
moeder bij de tempel wordt afgezet om te genezen van “een vreemde ziekte”.
6
Wanneer hij (weer na een vijftiental jaar) zijn mentor opnieuw gaat opzoeken –
‘Herfst’ -, is dat om er te schuilen voor de politie. Zijn uitstapje naar de
bewoonde wereld is niet echt een succes geworden en de “theorie” die hij als
kind en tiener leerde, wordt tot zijn eigen scha en schande in de praktijk
omgezet. De ondertussen hoogbejaarde monnik geeft hem een kans om met
zichzelf in het reine te komen voor hij naar de gevangenis moet.
Wanneer uiteindelijk de winter aanbreekt, is de man na een jarenlange celstraf
klaar om zijn door het lot opgedrongen missie te aanvaarden. Hij neemt de
plaats van zijn overleden meester in, ontfermt zijn over een peuter die door zijn
moeder – om wat voor reden ook – in de drijvende tempel wordt gedropt,
waarna in de lente alles opnieuw kan beginnen.
12.
Hanuman (V.G. Samant)
De superheld van deze eerste, echte Indiase animatiefilm is niet zomaar iemand,
maar Hanumanji, een hindoegod die voorkomt in het Indische heldenepos
Ramayana, het verhaal over Prins Rama en zijn vrouw Sita. De hoofdlijn van het
verhaal betreft de ontvoering van Sita door de demon Ravana, die uiteindelijk
met de hulp van Hanuman door Rama wordt gedood.
13. CD-rom en DVD Missio: geloof in China
Deze cd-rom en dvd werden door Missio uitgebracht in de context van de
campagne “Made in China”: achtergrondinformatie (landinfo, geschiedenis,
godsdiensten, mondialisering, getuigenissen) en didactisch materiaal (lesdossier
boeddhisme, Chinese feesten, globalisering, godsdienstvrijheid) evenals
creatieve opdrachten en bezinningsteksten. De cd-rom en dvd kan u bij Missio
bestellen voor de prijs van 10 €. Zie ook Thomassite: “Made in China”.