boeddha amoghasiddhi - Stichting Bodhisattva

BOEDDHA AMOGHASIDDHI
Evenals bij Boeddha Ratnasambhava is ook de devotie voor Boeddha
Amoghasiddhi in het Oosten nooit sterk tot ontwikkeling gekomen. Zijn
familie, Karma’, of ‘Wilskracht’, bevat relatief weinig leden. Maar de
bekendste is wel de groene Tara, de liefdevolle vrouwelijke
Bodhisattva. Ondanks het feit dat hij in het Oosten weinig volgelingen
heeft, wordt het aantal mensen dat hem in het Westen volgt steeds
groter. Er zijn best veel mensen, die de dharma praktiseren, die de
sadhana van Amoghasiddhi beoefenen en de mantra :
Om Amoghasiddhi ah hum reciteren.
De dhyana-boeddha Amoghasiddhi staat, zoals alle Dhyani Boeddha’s,
voor de onveranderlijke eigenschappen in de Boeddha. De geest zelf is
onveranderlijk , zuiver en blijft onbeschadigd. Ook al ontstaan
lichamen, gedachten en gevoelens, die vervolgens veranderen en
verdwijnen. Maar hoe kunnen wij als gewone stervelingen dit gaan
onderzoeken en ervaren? Het antwoord is heel eenvoudig: door
ons geestelijk te spiegelen aan de verlichte eigenschappen van deze
Boeddha.
Het geheim ligt namelijk verborgen in de ervaring van de energie van
deze transcendente Boeddha. Het is de spirituele weg die men loopt.
Als mens vertrouwt men wellicht op het voorbeeld en het wezen van
deze Boeddha; door dat vertrouwen is hij als een spiegel voor ons.
Het mededogen, de onbevreesdheid, het stralende en krachtige, het
inzicht dat uit deze dhyana-boeddha spreekt, kan een ieder die zich
wezenlijk wil ontwikkelen, horen, voelen en ervaren. Deze enorme
groei is mogelijk als er de openheid is voor die liefde en kracht en de
identificatie met deze energie. Hierdoor worden dan het inzicht en de
kracht van de dhyana-boeddha ervaren als het ontwikkelen van de
eigen geest. De dhyana-boeddha Amoghasiddhi kan ons als spiegel
dienen voor de innerlijke bespiegeling tot aan de verlichting toe.
Boeddha Amoghasiddhi is een van de vijf dhyana-boeddha’s. Deze
Boeddha’s van wijsheid, ook wel de overwinnaars genoemd, hebben
de onwetendheid overwonnen waardoor zij de werkelijkheid, de
1
relatieve en de absolute, in een moment kunnen doorschouwen. Het
zijn vijf spirituele koningen, ieder met zijn eigen koninkrijk waarin de
dharma wordt onderwezen, niet in woorden maar in energieën: door
Licht.
Het maken van dit onderscheid, vijf verschillende Boeddha’s in vijf
verschillende rijken en vijf verschillende energieën is bedacht voor de
mens en dient hem slechts als wegwijzer voor zijn bewustzijn. Door
zijn geconditioneerde geest is hij namelijk niet in staat om
multidimensionaal te denken, laat staan te ervaren. De vijf dhyanaboeddha's vertegenwoordigen het ‘Absolute'. Elk van hen staat aan
het hoofd van een 'familie' met verschillende Boeddhavormen. Denk
bijvoorbeeld aan de toornige Boeddha’s, aan de Bodhisattva’s etc.
Deze energieën dienen door de mediterende onderzocht en gekend te
worden om ooit de Boeddha-energie te kunnen ervaren en te
doorgronden. De familie vormt dan het spirituele lichaam van de
mediterende, het is gelijk de creatie van een mandala tijdens het
nemen van toevlucht.
De vijf soorten van energie die worden beschouwd als de meest
schadelijke uitingen van de vijf skandha's, zoals woede, trots,
begeerte, afgunst en geestelijke blindheid, worden met de vijf dhyanaboeddha’s en met de vijf initiatiefamilies die daarmee
corresponderen: de vajra, ratna, padma, karma en de Tathagata,
geassocieerd.
Van alle boeddha’s is Amoghasiddhi waarschijnlijk de meest
mysterieuze en ongrijpbare, hij is de boeddha van actie. De groene
Boeddha zit niet op een lotus in een kalme oceaan, zoals Amitabha.
In plaats daarvan wordt hij door garoeda’s met hoge snelheid door de
ruimte voortgetrokken, op het ritme van het slaan van de bekkens.
Een garoeda is een mythologische vogel: half mens, half vogel. De
Garoeda wordt vaak afgebeeld als een wezen met kop, bek, vleugels
en staart van een arend en met de romp en de ledematen van een
mens. Hij heeft een wit aangezicht, rode vleugels en een goudkleurig
lichaam.
Het belangrijkste symbool van Boeddha Amoghasiddhi is de dubbele
vajra. Deze energie is op twee manieren inzetbaar: of zij stroomt één
bepaalde richting op òf de energie verspreidt zich tegelijkertijd in alle
richtingen. Vandaar dat Boeddha Amoghasiddhi wordt geassocieerd
met het element lucht en met geluid, dat alle kanten op gaat. In het
tantrische systeem wordt lucht gerelateerd aan het keelchakra, dat de
plaats van communicatie is.
Het element lucht is de drager van verandering en wanneer dit
ontwikkeld is, kan men het negatieve transformeren tot het positieve,
haat tot liefde, jaloezie tot openheid, hebberigheid tot vrijgevigheid,
trots en egoïsme tot vrede. Lucht houdt verband met nieuwsgierig2
heid, leren en de flexibiliteit van het intellect. In zijn hoogste aspect is
het de wijsheid die alles volbrengt.
Is het luchtelement in evenwicht met de andere elementen, dan
wijken zorg en ongerustheid al gauw - er wordt een oplossing
gevonden. We zijn flexibel en als er dingen fout gaan, blijven we een
open oog houden voor andere aspecten van onze ervaring: we kunnen
op hetzelfde moment slecht nieuws ontvangen en een mooie blauwe
hemel zien. Lucht doet de geest nieuwe richtingen inslaan, doet ons
de dingen vanuit verschillende perspectieven zien; en zo worden onze
kennis en ons inzicht vergroot. Hoe snel je boosheid, depressie,
ergernis of zelfmedelijden kunt veranderen in iets positiefs, heeft te
maken met de mate waarin het luchtelement bij jou ontwikkeld is.
Het element lucht is ook de prana, de drager van de geest.
Is het luchtelement verstoord, dan kan de geest zich moeilijk
concentreren. Stilzitten en mediteren kost grote moeite. Er is
ongeduld. Heb je te veel lucht, dan is het moeilijk de lege oergrond
van alles, de leegte, te ervaren, omdat je geest en je energie alle
kanten op schieten, aangetrokken door helderheid en manifestatie.
Lucht verbindt alles met elkaar. Dit element heeft te maken met
iedere soort van communicatie. Als prana dringt het element lucht
overal en tot alles door; het is de kern-energie van het bestaan.
Boeddha Amoghasiddhi is het hoofd van de karmafamilie.
In dit geval hebben we het niet over karmische schulden, of karmische
gevolgen maar betekent karma gewoon 'handeling' waarbij het nietverlichte aspect van karma verbonden is met jaloezie, vergelijking, en
afgunst. Bij het verlichte aspect van karma wordt de wijsheid van alles
voltooiend handelen genoemd, wat betekent dat onze omgang met de
wereld op een natuurlijke manier tot vervulling komt.
Zijn 'actieve' rechterhand is tot schouderhoogte opgeheven in de
abhaya-mudra, het gebaar van de onbevreesdheid, dat tegelijkertijd
geruststelling en zegen uitdrukt. De 'passieve' linkerhand rust in de
schoot, met de palm naar boven gekeerd, in de dhyana-mudra of het
gebaar van de meditatie.
Zoals al gezegd zijn de niet verlichte aspecten van karma verbonden
met jaloezie, vergelijking en afgunst. Maar wat is nu eigenlijk jaloezie?
We hebben de neiging om jaloezie te beschouwen als een enkele
emotie, maar het is in feite een hele verzameling gevoelens die
samengeklonterd is. Jaloezie kan zich manifesteren als boosheid,
angst, pijn, bezorgdheid, wantrouwen, eenzaamheid, afgunst,
hebzucht, minderwaardigheid of buitengesloten voelen.
Jaloezie heeft te maken met angst. Angst voor het onbekende en voor
verandering, angst voor het verliezen van macht of het verliezen van
controle in een relatie. Het is een reflectie van onze eigen onzekerheid
met betrekking tot onze waardigheid, bezorgdheid of we wel voldoen
als vriend(in), en twijfels over onze begerenswaardigheid.
3
Jaloezie is alleen maar de vinger die wijst naar de angsten en
behoeften die we niet onder ogen durven zien. Als onze jaloezie op
gaat spelen, is dat het prehistorische, reptiele gedeelte van onze
hersenen dat overgaat tot de 'vecht- of vluchtreactie’, omdat we
voelen dat onze overleving bedreigd wordt. Als je jaloers bent, vraag
jezelf dan af: “Wat is het waarvoor ik echt bang ben? Wat heb ik nodig
om deze situatie veilig te maken? Wat is het ergste dat zou kunnen
gebeuren en hoe waarschijnlijk is het dat juist dat zal gebeuren?”
Boeddha Amoghasiddhi brengt ons tot inzicht in de werkelijkheid.
Door de dubbele vajra, zijn belangrijkste kenmerk, worden we eraan
herinnerd dat onbevreesdheid pas dan kan ontstaan wanneer we alle
kanten van onszelf in evenwicht hebben gebracht. Zonder
evenwichtigheid zullen we altijd een zwakke plek hebben die ons
kwetsbaar en onzeker maakt. Deze zwakke plek is een onontwikkeld
stukje in onszelf, een gebied dat we nog niet in kaart hebben gebracht.
Het pad van Boeddha Amoghasiddhi is een pad om angst te
overwinnen.
Indien we zijn sadhana (spirituele oefening) uitvoeren vraagt dit om
oneindig diep in onze geest te duiken en daar is moed voor nodig.
Want pas dan kunnen we de blauwdruk van ons potentieel vinden, pas
dan zijn we bereid om te werken aan de zwakste en in wezen zich nog
in embryonale toestand bevindende aspecten van onszelf. Het is geen
makkelijk pad, maar als we de uitdaging aangaan dan zal iedere keer,
als we onze angst wensen te overwinnen, een kalme groene Boeddha
naast ons staan, zijn rechterhand in de moedra van onbevreesdheid,
ons moed en vertrouwen schenkend om het ingeslagen pad tot het
einde toe te volgen.
Lama Govinda zegt het volgende hierover:
Deze innerlijke weg leidt tot het mysterie van Amoghasiddhi waarbij
de buitenwereld en de innerlijke wereld, het zichtbare en het
onzichtbare, worden verenigd; en waarbij het spirituele een vorm
aanneemt en het lichaam een onderdeel van de geest vormt. Want
Amoghasiddhi is de Koning van de grote transformatie, wiens voertuig
de gevleugelde mens is, de mens onderweg naar een nieuwe
bewustzijnsdimensie.
Boeddha Amoghasiddhi is van de vijf Boeddha’s het meest op de
buitenwereld gericht daar hij verbonden is met het bewustzijn van de
vijf zintuigen, die de buitenwereld in zich opnemen. Tegelijkertijd is hij
de meest naar binnen gerichte Boeddha, daar zijn activiteit zich, door
de confrontatie met de dubbele vajra, in de diepste lagen van het
bewustzijn afspeelt. Hierdoor zijn de effecten, die de mediterende
verkrijgt door zich te concentreren op Amoghasiddhi heel subtiel en
moeilijk te pakken. Je zult waarschijnlijk een tijd lang niet veel van je
4
Amoghasiddhi-meditaties merken, maar diep in je onderbewustzijn zal
je psychische energie zich tot een harmonieus patroon vormen, wat
veroorzaakt wordt door de dubbele vajra.
De dubbele vadjra staat symbool voor de totale psychische integratie,
het open gaan van alle potenties, van de juiste harmonie, balans en
evenwicht. Dit kan men alleen maar tegenkomen indien men bereid is
om naar de fundamenten van zijn bestaan af te reizen.
Zodra de dubbele vajra gevisualiseerd wordt tegen de achtergrond van
de diep blauwe hemel, doorvoelt men dat dit het oorspronkelijke
patroon is van het menselijk bewustzijn. Het is de perfecte blauwdruk,
het potentieel dat we al weifelend en halfbewust proberen te
ontcijferen in ons leven. In de dubbele vajra worden alle
tegenstellingen weer tot een geheel. Door het volledig
doordringingsvermogen en de eenwording van tegengestelden komt
de psyche totaal in balans en vindt totale integratie plaats.
Amoghasiddhi staat eveneens in verbinding met de wilskracht, de wil
om een activiteit, een daad, uit te voeren.
Zoals we weten is het nu juist deze wilskracht, die karma creëert,
waardoor we gebonden worden aan het levensrad van geboorte en
dood. Willen we deze wereld stoppen dan is het noodzakelijk om het
opkomen van deze wilskrachtige daden of impulsen te verhinderen.
Maar zolang we nog emotioneel verbonden en verstrengeld zijn met
de door ons zelf gecreëerde wereld en zolang we nog proberen
situaties naar onze hand te zetten, door deze te continueren of ze juist
te laten verdwijnen, zullen we onze gebondenheid voortzetten en zijn
we niet vrij.
Een verlicht persoon handelt met een wilskracht zonder dat er sprake
is van een egoïstische motivatie. Zodra de dualiteit van het
subject - object is herkend als een illusie, houdt de projectie van
karmische wilskrachtige daden op te bestaan. Dit moment wordt door
Boeddha Amoghasiddhi tot uitdrukking gebracht. Hij vertegenwoordigt de actie die spontaan en compleet is. Een werkelijk perfecte
actie geeft een volkomen vervulling, omdat we kunnen handelen
vanuit ons hele wezen.
De daden van verlichte wezens worden in het Sanskriet beschreven als
akarya, hetgeen betekent dat er geen nieuw karma wordt gecreëerd.
Alles wat Amoghasiddhi doet is de kern van zijn wezen tot
uitdrukking brengen. Iedere beweging die hij maakt is verzegeld met
het kenmerk van de dubbele vajra. Handelen vanuit deze totaliteit, die
ieder deeltje van de vrijgemaakte energie van een verlicht bewustzijn
in zich draagt, is niet te stoppen. Nu wordt ons duidelijk waarom
Boeddha Amoghasiddhi ook ‘Ongehinderd Succes” wordt genoemd.
5
Hij laat aan ons de onontkoombare uitkomst van een juiste handeling
zien.
Amoghasiddhi’s mededogende activiteit is spontaan. Hij hoeft niet te
denken over wat het beste is om te doen of wie hij nu eens zal helpen.
Al zijn acties ontstaan op natuurlijke wijze uit zijn panoramisch
bewustzijn van de situatie op dat moment. Het is dit
onvoorwaardelijke altruïsme, dat ontsproten is aan de wijsheid van
Amoghasiddhi, dat ook wel ‘de alles tot stand brengende wijsheid’
wordt genoemd.
Het spirituele gif, dat hij transformeert in wijsheid is jaloezie, de meest
onvruchtbare en vruchteloze van alle gevoelens. Jaloezie is een
hulpmiddel om begeerte met haat of wrok te verenigen. Het is altijd
naar buiten, naar de ander gericht. Boeddha Amoghasiddhi leert ons
echter om binnen in onszelf te kijken en onze eigen bron van
capaciteiten te mobiliseren. Indien we werkelijk diep genoeg kijken,
dan zien we dat de idee van een ‘ik’ en een ‘ander’ slechts
voortgekomen is uit een illusie. Zodra dit goed is doorgedrongen
wordt jaloezie gelijkmoedigheid.
Amoghasiddhi regeert over het rijk van de asura’s, de titanen. Deze
worden in het levenswiel voorgesteld als machtige jaloerse wezens,
die altijd met de goden willen twisten. Zij zijn een en al dynamiek, een
en al kracht en belust op macht. Zij verafschuwen zwakte. Het enige
dat ze respecteren is macht, energie, geld en succes. Het heeft geen
zin om met hen over het ontwikkelen van vriendelijkheid en
bescheidenheid te praten.
Om asura’s zo gek te krijgen dat ze naar de dharma zullen luisteren zul
je ze moeten laten zien dat jij iets hebt wat zij niet hebben. Alleen
indien je je met hun energie en hun vindingrijkheid kunt meten zullen
ze bereid zijn naar je te luisteren. Om met de asura’s in
onderhandeling te gaan heeft Amoghasiddhi de macht van de
dubbele vajra tot zijn beschikking, alle energie om een handeling juist
uit te voeren. Asura’s zijn verslaafd aan succes en het succes van
Amoghasiddhi is onbelemmerd en onfeilbaar. Hij is op alle fronten
onbevreesd, zodat er geen enkele zwakte aanwezig is waarvan de
asura’s zouden kunnen profiteren; hierdoor is hij onoverwinnelijk voor
hen. Zodoende is hij iemand naar wie ze bereid zijn te luisteren en
wordt hij hun voorbeeld. De donkergroene Amoghasiddhi is een
figuur, die in staat is om het jaloerse argwanende hart van de titaan
tot liefde te brengen.
6