HE140-casestudy voor onmiddellijke publicatie Van de pracht van het Requiem van Mozart tot de zwoele tonen van hedendaagse jazz: trombones hebben de wereld van de muziek verrijkt met hun prachtige klank, subtiele schakeringen en krachtig geluid. Tegelijkertijd zijn ze steeds verder ontwikkeld om tegemoet te komen aan de vraag van componisten en muzikanten naar een steeds breder tonaal en dynamisch bereik. Deze evolutie is mede mogelijk gemaakt door de inzet van mensen zoals de Amerikaan Steve Shires, die in 1995 S.E. Shires oprichtte om zich op zijn passie te kunnen richten: de beste trombones en andere koperen blaasinstrumenten bouwen. Een ensembleproductie Als je de beste muziekinstrumenten ter wereld wil maken, is compromissen sluiten geen optie. Dat is de reden waarom Steve Shires erop staat zijn trombones te maken met behulp van traditionele methoden. Het draaien en hameren van de messing klankbekers gebeurt bijvoorbeeld met de hand. De klankbeker is het verwijdende gedeelte van de trombone en is bepalend voor de klankkleur waaraan het bedrijf zijn uitstekende reputatie te danken heeft. “Als je de legering van een klankbeker met 5% verandert, is het al merkbaar”, zegt hij. “En ook als je de dikte van de klankbeker met slechts een tweeduizendste van een inch verandert, hoor je gemakkelijk het verschil. Daarom houden we vast aan traditionele materialen en methoden om consistentie en kwaliteit te garanderen qua klankkleur. Maar voor de precisievervaardiging van belangrijke onderdelen zoals de ventielen (de cilinders die kunnen worden neergedrukt) en de coulisses (de U-vormige uitschuifbare buizen) gebruiken we liever moderne CNC-bewerkingsmachines, omdat nauwkeurigheid en efficiëntie echt ten goede komen aan het eindproduct.” Hoofdkantoor: Mercuriusstraat 28, B -1930 Zaventem, België Tel. : 32-2-522-99 05 • Fax : 32-2-523-08 55 • www.HaasCNC.com hun snelheid, Steve is niet alleen vertrouwd met het technische aspect van de instrumenten, hij is ook een ervaren trombonist. Hij begon met het repareren en aanpassen van trombones in 1986, toen hij op de universiteit zat. Hij gebruikte hiervoor handbediende machines. Het is in die periode dat hij zijn bijna legendarische oog voor mechanische en esthetische details heeft ontwikkeld. “We maken alle bekers, buizen en ventielen in eigen huis”, zegt hij. “Ons team van vakmensen doet 95% van al het werk. Alleen processen zoals het verguldingsproces (uit milieuoverwegingen) en het gietproces besteden we uit. Maar we werken hiervoor samen met lokale bedrijven. Zo weten we precies hoe elk instrument is gemaakt.” Zijn passie en toewijding hebben zijn beslissing om te investeren in Haasbewerkingsmachines sterk beïnvloed. Hij heeft een VM-2-machine om matrijzen te vervaardigen, een SL-30-draaibank met stafaanvoer en een TL-1 Toolroom-draaibank. “We hadden eerst een CNC-machine van een ander bedrijf,” herinnert hij zich, “maar enkele jaren na aanschaf stopte het bedrijf met de productie en ondersteuning van die machine. Toen we in 2008 beslisten om nieuwe machines te kopen, wilden we er zeker van zijn dat de fabrikant gedurende de hele levensduur van het product ondersteuning zou bieden. En je kan nu eenmaal geen nieuwe CNC-machine kopen zonder een Haas te overwegen. Haas heeft oog voor detail. Dat blijkt uit het ontwerp van hun besturingen en het denkwerk dat eraan vooraf is gegaan om alles zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken voor de machineoperator. De Haas Factory Outlet in Massachusetts biedt bovendien een uitzonderlijk niveau van klantenservice. Zo komen ze snel langs als iets moet gerepareerd worden. Maar eigenlijk hebben we daar nog niet veel behoefte aan gehad. De machines zijn immers erg betrouwbaar.” Steve heeft eerst een tijdje gewerkt bij enkele gespecialiseerde bouwers van koperen blaasinstrumenten. Bij Osmun Brass ontwierp hij bijvoorbeeld een reeks klankbekers voor Hoofdkantoor: Mercuriusstraat 28, B -1930 Zaventem, België Tel. : 32-2-522-99 05 • Fax : 32-2-523-08 55 • www.HaasCNC.com trombones die erg in de smaak vielen. In 1995 richtte Steve zijn eigen bedrijf op in Hopedale (Massachusetts), een stad vlak bij Boston. Vandaag zijn Steves instrumenten erg gewild bij professionele muzikanten over de hele wereld. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Daniele Morandini (eerste trombonist bij het Israëlisch Philharmonisch Orkest) en Bruno De Busschere (solotrombonist bij het Symfonieorkest van Vlaanderen). Daarnaast zijn ze ook geliefd bij gepassioneerde amateurs. “Onze klanten vertellen ons dat onze instrumenten gemakkelijker te bespelen zijn, soepeler en consistenter werken en tonen produceren waarvan zelfs hun publiek merkt dat ze beter klinken”, zegt hij. “Je weet dat je iets goed doet als andere mensen het verschil horen en vol lof zijn over de muzikant.” De vakmensen van Shires, van wie de meesten ook trombonisten en trompettisten zijn, werken met een waaier aan materialen. Zo gebruiken ze drie soorten messing: roodmessing (90% koper en 10% zink), geelmessing (70% koper en 30% zink), en goudmessing (85% koper en 15% zink) voor de klankbekers. “Geelmessing zorgt voor een heldere klank,” legt Steve uit, “terwijl roodmessing meestal warmer klinkt en goudmessing diepte en complexiteit kan toevoegen. Uiteraard kun je op elke trombone de schuif gebruiken om de toonhoogte te veranderen. Maar de absolute en relatieve hoogte van de tonen van onze instrumenten is van nature zuiverder. Dit geldt voor alle boventonen. En dat is te danken aan het ontwerp en het vakmanschap van de makers.” De Haas VM-2 CNC-freesbank speelt een belangrijke rol bij het maken van de complexe buizen en ventielen die de trombones van Shires hun responsieve speelstijl verlenen. De machine wordt ook gebruikt voor de ventielen van de nieuwe reeks trompetten van het bedrijf. “We bieden klanten keuze uit drie ventielen (TrueBore, Rotary en Axial Flow), omdat elke muzikant andere wensen en voorkeuren heeft. Deze ventielen moeten buitengewoon precies zijn. Hoe preciezer ze zijn, hoe gelijkmatiger het instrument speelt en hoe zuiverder de toonhoogte. Onze ventielen moeten bijvoorbeeld passen in een Hoofdkantoor: Mercuriusstraat 28, B -1930 Zaventem, België Tel. : 32-2-522-99 05 • Fax : 32-2-523-08 55 • www.HaasCNC.com ventielhuis met een speling van slechts 5/10.000e. In de hoogterichting bedraagt de speling slechts 1/10.000e. We slijpen ze na het draaien om de ideale afwerking en nauwkeurigheid te verkrijgen.” Elke afwijking kan ernstige gevolgen hebben voor de manier waarop het instrument speelt. Dat verklaart waarom een set ventielen meer dan 400 euro kan kosten als ze afzonderlijk worden gekocht. “We gebruiken Monel voor onze ventielen, een zeer harde nikkellegering die vaak wordt gebruikt in de lucht- en ruimtevaartindustrie, omdat die corrosiebestendig is. Deze legering is wel moeilijk om mee te werken. Ik vind dit materiaal minder gebruiksvriendelijk dan roestvrij staal. Maar de gereedschappen en de vaardigheiden van de machineoperator maken onze Haas CNC-machines nauwkeurig genoeg voor de klus. Toch slijpen we de gaten nog altijd met de hand. Idem wat het leppen van de ventielen betreft. We doen dit met de hand om de best mogelijke pasvorm en compressie te garanderen. Dat is iets wat geen enkele van de massaproducenten ons nadoet, voor zover we weten.” Steve heeft niets dan lof voor zijn Haas-machines en zegt dat hij hoopt er meer te kunnen aanschaffen in de toekomst. “De rotatietafel op onze VM-2 stelt ons in staat om werkstukken te verspanen terwijl de jig roteert. Een 5-assig verticaal bewerkingscentrum waarmee we hetzelfde zouden kunnen doen, zou ons waarschijnlijk meer dan 100.000 euro kosten. Ik zou graag in de toekomst een Haas-draaibank met een subspil installeren en misschien ook een paar kleinere draaibanken en een extra freesbank. Zo zouden we productiecellen kunnen opzetten. Dit zou ons in staat stellen om meer just-intime te produceren. We zouden erg graag onze productiecapaciteit voor trompetten verhogen. Trompetten zijn een grotere markt dan trombones en de marges zijn beter. Wat we nooit zullen doen, is compromissen sluiten op het gebied van kwaliteit”, besluit hij. Hoofdkantoor: Mercuriusstraat 28, B -1930 Zaventem, België Tel. : 32-2-522-99 05 • Fax : 32-2-523-08 55 • www.HaasCNC.com “We streven er continu naar ons respect voor traditie te combineren met onze passie voor vooruitgang en innovatie.” Blijkbaar is dit een aanpak die de klanten van Shires weten te waarderen. Marvin Stamm, een gerenommeerde jazztrompettist, zegt: “Wat ik zoek in een instrument, is de mogelijkheid om de zeggingskracht van muziek ten volle over te brengen. Mijn Shirestrompet doet dat, of ik nu optreed met het Inventions Trio, waarmee we klassieke muziek of jazz spelen, optreed met mijn jazzkwaret, of solo speel in grotere ensembles. In mijn lange carrière heb ik al tal van instrumenten bespeeld, waaronder enkele die ik zelf heb ontworpen. Maar dit is zonder twijfel het beste instrument dat ik ooit heb bespeeld.” Steve Ferguson, professioneel trombonist en creatief directeur bij The Horn Guys, een Shires-distributeur in Zuid-Californië, zegt: “De instrumenten zijn qua ontwerp en afwerking het neusje van de zalm en de schuiftechniek is perfect. De coulisse maakt geen lawaai, sleept niet en werkt zonder problemen. Compleet geruisloos en snel. Er is geen enkele andere coulisse die beter werkt! De door S.E. Shires zelf ontworpen ventielen zijn bovendien de snelste op de markt. Een Shires-trombone zal niet een wedstrijd in je plaats winnen, maar zorgt er wel voor dat je beter speelt, mede omdat het zo’n heerlijk instrument is om te bespelen. Ik voel me meer geïnspireerd om muziek te maken wanneer ik een Shires-trombone in mijn handen heb.” S.E. Shires www.seshires.com Einde Neem voor meer informatie contact op met: MBMC – International Press and Publicity +44 (0)1603 283 601 [email protected] Hoofdkantoor: Mercuriusstraat 28, B -1930 Zaventem, België Tel. : 32-2-522-99 05 • Fax : 32-2-523-08 55 • www.HaasCNC.com