1. Op reis Buikgriep Infectie van maag-darmkanaal (acute gastro-enteritis). Symptomen: o.a. diarree en/of braken. Verschil voedselvergiftiging en -infectie Voedselvergiftiging Voedselinfectie Oorzaak Ontstaan Klachten Duur Toxines van bacteriën Bacteriën, of schimmels parasieten of virussen <8 uur Uren - dagen Buikkrampen Diarree Misselijkheid Braken 2 – 3 dagen Behandeling ORS Buikkrampen ++ Diarree Braken 2 – 9 dagen ORS, antibiotica Figuur 1: Verschil tussen voedselvergiftiging en voedselinfectie Reizigersdiarree Infectie door ontbrekende hygiëne op vakantie. Bacteriën: • Escherichia coli Voedselvergiftiging Besmetting met toxines van (o.a.) bacteriën: • Staphylococcus aureus • Salmonella enterica • Clostridium perfringens • Campylobacter jejuni • Bacillus cereus Virussen: • Rotavirus LET OP: • Schaaldieren • Norovirus • Kip • Melk • Rundvlees • Salades • Adenovirus Dept of Pharmacy & Toxicology Dept of Titel T +3143 388 1343 F +3143 388 4149 2. Voor elk kwaaltje antibiotica? Opbouw van een bacterie Werkingsmechanisme antibiotica Resistentie voorkomen ff Bacteriocide bacteriedodend Bacteriostatisch groeiremmend Aangrijppunt Werking Voorbeeld d d d Eiwitsynthese Bacteriostatisch Clindamycine (bacteriocide), ribosomen Stofwisseling Bacteriocide, foliumzuursynthese Bacteriocide, remmen DNA-synthese Bacteriocide, celmembraanschade Celwandsynthese Bacteriocide, celwandschade Genetisch materiaal Celmembraan Figuur 1: Een bacterie bestaat uit een celwand, celmembraan, pili (voor contact), flagel (voor voortbeweging), cytoplasma (celvocht), genetisch materiaal (chromosoom), organellen (waaronder ribosomen voor de eiwitsynthese). Correspondence to: Naam Onderzoeker, afdeling [email protected] www.naamwebsite.nl Penicilline Co-trimoxazol Metronidazol Bacitracine Figuur 3: Antibiotica moeten altijd gestart worden in overleg met een arts. De medicatie moet volgens recept worden ingenomen. Het ontstaan van antibioticaresistentie Maastricht University Figuur 2: Het proces van selectie; willekeurige mutaties kunnen voordelig zijn, waardoor sommige bacteriën P.O. Box 616 minder gevoelig zijn voor antibiotica. Overige bacteriën worden6200 gedood, waardoor de resistentere bacteriën MD Maastricht, The Netherlands kunnen uitgroeien. Ze kunnen ook genetisch materiaal overbrengen op niet-resistente bacteriën. 3. Blaasontsteking Anatomie Figuur 2: Verschil tussen mannen en vrouwen Verwekkers Figuur 1: Urinewegen, blaasonsteking zit in de urinebuis de blaas of beide Bacteriën, met name de E. Coli Klachten • • • • Branderig gevoel tijdens het plassen Vaak naar het toilet moeten Buikpijn in de onderbuik Soms bloed bij urine Voorkomen is beter dan genezen • • • • Drink 2 liter per dag Bezoek regelmatig het toilet Goed uitplassen Van ‘voor naar achter’ afvegen Dept of Pharmacy & Toxicology Dept of Titel T +3143 388 1343 F +3143 388 4149 Figuur 4: Voorkomt het drinken van cranberrysap blaasontsteking? 4. De goede bacteriën . Commensale darmflora Correspondence to: Naam Onderzoeker, afdeling [email protected] www.naamwebsite.nl Dept of Pharmacy & Toxicology Dept of Titel T +3143 388 1343 F +3143 388 4149 Kwestie van balans Maastricht University P.O. Box 616 6200 MD Maastricht, The Netherlands 5. Tetanus (Clostridium tetani) Op zoek naar de oorzaak! Klinisch beeld Figuur 1: Opistotonus (gevorderd statium na tetanus infectie) Figuur 2: Paardenmest en roestend metaal kunnen oorzaken zijn van een tetanus infectie Kan tetanus voorkomen worden? Clostridium tetani dringt binnen via wond(je) Figuur 3: Clostridium tetani onder de microscoop Pijnlijke spierkrampen Bacterie wordt vervoerd door het bloed Productie toxinen Opname in Rijksvaccinatieprogramma Correspondence to: Naam Onderzoeker, afdeling [email protected] www.naamwebsite.nl Figuur 5: Meldingen van tetanus van 1952-2015 in Nederland Figuur 4: Stapsgewijze effecten van het krijgen van tetanus Maastricht University P.O. Box 616 6200 MD Maastricht, The Netherlands Aantasting zenuwcellen 6. ‘Zo word je niet ziek’ Difterie Toxine Kinkhoest Meningococcen C Haemophilus influenzae b Pneumococcen Hoesten Zuurstofgebrek Meningitis Sepsis Meningitis Pneumonie Epiglottitis Artritis Meningitis Pneumonie Sepsis Ademhaling Hart + zenuw Correspondence to: Naam Onderzoeker, afdeling [email protected] www.naamwebsite.nl Dept of Pharmacy & Toxicology Dept of Titel T +3143 388 1343 F +3143 388 4149 Vaccinatie 7. Teek it or leave it Symptomen van Lyme De ziekte van Lyme Vroege fase: Besmetting met de Borrelia bacterie - Erythema migrans (rode vlek) Overdracht via teek - Lokale huidreacties (lymfocytoom) 1-3% kans op Lyme na een tekenbeet Ook na beet met besmette bacterie lang niet altijd Lyme Late fase: Klachten erg wisselend per patiënt - Griep verschijnselen (spierpijn, vermoeidheid) - Gewrichtsontstekingen - Neurologische klachten (neuroborreliose) - Hartonsteking (carditis) Correspondence to: Naam Onderzoeker, afdeling [email protected] www.naamwebsite.nl Dept of Pharmacy & Toxicology Dept of Titel Maastricht University T +3143 388 1343 F +3143 388 4149 P.O. Box 616 6200 MD Maastricht, The Netherlands 8. De vleesetende bacterie Veronique, Tim, Aniek Fasciitis Necroticans Fasciitis = ontsteking bindweefselblad Necrotiseren = afsterven van weefsel Ernstige infectie, na beschadiging van de huid, het onderhuidse bindweefsel en het vet, waarbij weefsel afsterft. Vaak door Streptococcus Pyogenes Symptomen • ernstige pijn • roodheid • gezwollen en warme huid, knisperend geluid (= crepiteren) • uiteindelijk zwartverkleuring • blaren Behandeling Chirurgische behandeling Verwijderen dood weefsel Amputatie Antibiotica Dept of Pharmacy & Toxicology Dept of Titel T +3143 388 1343 F +3143 388 4149