CVA-patiënt

pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 1
PAT I E N T E N
info
CVA-PATIENTEN
INFORMATIE VOOR FAMILIELEDEN
UNIVERSITAIRE
ZIEKENHUIZEN
LEUVEN
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 2
inhoud
cva
INLEIDING ........................................................................3
WAT IS EEN CEREBROVASCULAIR ACCIDENT? ................4
WELKE ZIJN DE OORZAKEN EN RISICO'S? .....................5
WAARAAN HERKENT MEN EEN BEROERTE?....................7
WELKE ZIJN DE GEVOLGEN? ........................................8
• motorische stoornissen...................................9
• sensibele stoornissen .......................................11
• corticale stoornissen........................................12
ANDERE VRAGEN ..........................................................14
ONTSLAG UIT HET ZIEKENHUIS ....................................16
'WAT' EN 'HOE' NA HET ONTSLAG ..............................19
• weer thuis!..........................................................19
• hulp bij de thuiszorg .........................................22
• residentiële opvang ...........................................26
BESLUIT .......................................................................28
PRAKTISCHE WEETJES ....................................................29
TER INFORMATIE ...........................................................32
2
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 3
cva
Geachte mevrouw
Geachte heer
Uw familielid werd in het ziekenhuis opgenomen
wegens een beroerte of Cerebrovasculair accident
(CVA). Wellicht had de acute opvang plaats op de
Stroke Unit in UZ Gasthuisberg. Daar gebeurden ook
de nodige onderzoeken van de hersenen, het hart en
de bloedvaten en werd de revalidatie al gestart. Nu is
uw familielid opgenomen op de Gira (Geriatrische
Intensieve Revalidatie Afdeling) en staat de revalidatie
op de voorgrond.
Wellicht hebt u heel wat vragen over de aard en de
gevolgen van deze aandoening.
Deze brochure wordt u aangeboden om u meer informatie te geven maar ook als uitgangspunt voor
vragen over de concrete persoonlijke situatie van uw
familielid. Aarzel dus niet om meer uitleg te vragen.
Artsen, verpleegkundigen, kinesisten, ergotherapeute,
logopediste en sociaal assistente zijn steeds bereid
om, samen met u en de patiënt, te zoeken naar een
aangepaste oplossing voor elk probleem.
3
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 4
wat is een CVA?
cva
Een cerebrovasculair accident (afgekort CVA)
wordt in de volksmond meestal 'beroerte', 'attaque' of 'bloedopdrang' genoemd.
Door een plotse onderbreking van de bloedtoevoer naar een bepaald deel van de hersenen,
treedt er een stoornis in de hersenfunctie op.
Meestal is er duidelijk krachtsverlies in één zijde
van het lichaam (volledige zijde of delen
van bijvoorbeeld arm, been of aangezicht). Vaak gaat dit gepaard met andere tekens zoals een verminderd
bewustzijn of gestoorde spraak.
4
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 5
welke zijn
de oorzaken?
Een CVA kan twee oorzaken hebben:
✥ EEN HERSENBLOEDING
Veelal wordt een hersenbloeding veroorzaakt
door een hoge bloeddruk die geleidelijk de
wand van de bloedvaten aantast en verzwakt.
Het bloedvat scheurt en het bloed dringt de
hersenen binnen.
✥ EEN VERSTOPPING VAN EEN BLOEDVAT
Op de plaats waar een bloedvat inwendig beschadigd is, kan zich een bloedklonter (trombose) vormen.
Dit stolsel kan een bloedvat doen verstoppen.
Het kan ook gaan om een bloedklonter die
elders werd gevormd en door de bloedstroom werd meegevoerd tot in een zo klein
bloedvat dat hij niet meer verder kon, dit is
een embolie.
Zowel bij een hersenbloeding als bij een trombose krijgt een deel van de hersenen geen of onvoldoende bloed.
5
cva
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 6
welke zijn de risico's?
cva
WORDT
EEN BEROERTE VEROORZAAKT DOOR
SPANNING OF STRESS?
Er is geen enkel bewijs dat stress of overwerk de
directe oorzaak zou zijn van een CVA.
Kalme personen kunnen evengoed het slachtoffer
worden van een CVA.
KAN MEN HET RISICO OP EEN CVA VERKLEINEN?
Veruit de belangrijkste manier om een CVA te
voorkomen is te zorgen voor een normale bloeddruk.
Voor advies kan men terecht bij de arts. Voorts
moet men vermijden hart en bloedvaten te overbelasten.
We denken hierbij aan zwaarlijvigheid, roken,
ongezonde voeding of weinig lichaamsbeweging.
6
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 7
waaraan herkent
men een beroerte?
De symptomen van een beroerte kunnen sterk
verschillen van patiënt tot patiënt. Sommige
patiënten vertonen een voorbijgaand krachtverlies, terwijl anderen in een coma vertoeven, dat
soms uren tot dagen kan duren en zelfs kan leiden tot de dood.
Er treedt onmiddellijk een ernstige beschadiging
op in dat deel van de hersenen dat geen bloed
meer krijgt.
De spieren die hun bevelen moeten krijgen van
het beschadigde deel kunnen niet meer werken.
Dit leidt onder andere tot een verlamming van
arm en/of been. Een letsel in de rechterhelft van
de hersenen zal een linkszijdige verlamming veroorzaken en omgekeerd.
Aanvankelijk is er een slappe verlamming, later
ontstaat er een verhoogde spierkracht die niet
meer door de patiënt kan worden gecontroleerd.
Andere kenmerken worden verder in deze brochure behandeld.
7
cva
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 8
welke zijn de gevolgen?
cva
Zelden of nooit doen zich alle letsels voor bij
eenzelfde patiënt.
Bij een CVA is veel meer aan de hand dan een parese (verlamming). Er zijn vaak andere symptomen
zoals sensibiliteitsstoornissen, spraakstoornissen
(afasie) en ??? (neglect).
Deze neuro-psychologische stoornissen worden
niet altijd onderkend, maar kunnen veel problemen veroorzaken in het dagelijkse leven.
Belangrijk is vooral het verschil tussen een CVA
in de linker hersenhelft (vaak afasie) en een CVA
in de rechter hersenhelft (vaak neglect).
Revalidatie en hulpverlening richten zich op veel
meer dan de lichamelijke handicap alleen.
We willen even ingaan op enkele typische letsels.
8
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 9
motorische stoornissen
✥
VERLAMMING
De graad van verlamming is verschillend van
patiënt tot patiënt. De spieren kunnen volledig verlamd zijn of slechts een verminderde
kracht hebben.
✥
SPRAAKMOEILIJKHEDEN
Bij dysartrie spreekt de patiënt bijna onverstaanbaar omdat de spieren die instaan voor
de bewegingen van de tong en de lippen halfzijdig verlamd zijn in meerdere of mindere
mate.
Het gebruik en begrip van woorden en zinnen
vormt geen probleem.
✥
INCONTINENTIE
Bij incontinentie verliest de patiënt de controle over de werking van de blaas of de darm.
Dit ongecontroleerd urineren of stoelgang
maken, noemt men incontinentie.
9
cva
pat cva2
cva
22-10-2002
15:11
Pagina 10
✥
OBSTIPATIE
De CVA-patiënt heeft vaak last van darmopstopping.
Zowel obstipatie als incontinentie kunnen
grote psycho-sociale problemen veroorzaken.
✥
DYSFAGIE
Ten gevolge van de verlamming van de spieren
in de mond en de keel, verslikt de patiënt zich vaak en
heeft hij moeite met eten en
drinken.
10
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 11
sensibele stoornissen
✥
GEVOELSSTOORNISSEN
De patiënt voelt niet dat hij aangeraakt wordt
of heeft een tintelend gevoel in zijn, al dan
niet verlamde ledematen.
✥ EETPROBLEMEN
De patiënt morst vaak, kauwt onvoldoende
en/of verslikt zich omdat het mondgebied aan
de verlamde zijde gevoelloos geworden is.
11
cva
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 12
corticale stoornissen
cva
(cortex = hersenen)
✥
✥
✥
✥
✥
GEZICHTSVELDSTOORNISSEN
Op gevorderde leeftijd hebben veel mensen
problemen met het zicht. Mogelijk treedt er
na een CVA als bijkomende stoornis een
hemi-anopsie op waardoor de patiënt de
ruimte aan de verlamde zijde niet ziet.
De patiënt is er zich vaak niet bewust van deze beperking van zijn gezichtsveld. Een bril of
brilaanpassing is nutteloos omdat de oorzaak
niet in de ogen maar in de hersenen ligt.
NEGLECT
Het gebeurt dat een patiënt zijn verlamde
zijde niet meer als een deel van zijn lichaam
ervaart of zich niet bewust is van de ruimte
aan de verlamde zijde..
Deze patiënten moeten leren aandacht hebben voor de verlamde lichaamshelft of voor
de ruimte aan de verlamde lichaamshelft.
APRAXIE
De patiënt weet niet meer 'hoe' hij bepaalde
handelingen moet uitvoeren.
AGNOSIE
De patiënt herkent bepaalde voorwerpen,
geluiden enz. niet meer.
AFASIE
De patiënt kan zijn taal niet meer correct gebruiken en/of begrijpen. Meestal heeft hij ook
problemen met lezen, schrijven en rekenen.
12
pat cva2
22-10-2002
✥
15:11
Pagina 13
De spieren zelf zijn intact. Er is een duidelijk
onderscheid met dysartrie, zie pagina ??
EMOTIONELE LABILITEIT
De patiënt begint ongeremd te wenen of te
lachen.
Een kleine factor kan een onaangepaste emotionele reactie uitlokken.
Algemeen kunnen we de gevolgen indelen naargelang de plaats van het letsel, hoewel deze indeling niet ???? letsel klopt.
LETSEL RECHTS
LETSEL LINKS
linkszijdige verlamming
dysartrie
neglect
emotionele labiliteit
hemi-anopsie
dysfagie
rechtszijdige verlamming
afasie
agnosie
apraxie
hemi-anopsie
dysfagie
✥ KAN EEN OPERATIE HELPEN?
Voor de grote meerderheid van de CVApatiënten is een heelkundige ingreep niet vereist. In bepaalde gevallen van hersenbloeding
kan een operatie wel aangewezen zijn in de
periode kort na het CVA.
✥ IS SPECIALE VOEDING NODIG?
In het begin zal de patiënt een licht dieet krijgen.
13
cva
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 14
andere vragen?
cva
Bij voedings- en slikproblemen wordt soms tijdelijk overgeschakeld op sondevoeding: vloeibare voeding wordt via een buisje (sonde) tot
in de maag gebracht. In eerste instantie kan
deze sonde via de neus worden aangebracht
(nasogastrische sonde). Zo de sondevoeding
een langere periode moet worden toegediend.
kan de sonde via de buikwand in de maag worden gestoken (PEG sonde of percutane endoscopische gastrostomie sonde).
Soms is het malen of mixen van voeding en
het indikken van drank ook een oplossing.
Voor de meeste patiënten verandert er niets
op gebied van voedings- of eetgewoonten.
✥ HOE VERLOOPT DE REVALIDATIE?
Met revalidatie beogen we een zo goed mogelijk
herstel. Hierbij werken artsen, verpleegkundigen, kinesist, ergotherapeute, logopediste en
sociaal werkster nauw samen. Om het herstel
zo optimaal mogelijk te begeleiden, beschikken
alle teamleden over een specifieke aanpak tijdens hun oefensessies. De patiënt kan de aangeleerde vaardigheden zelf gedurende de dag oefenen. Hierbij kan de familie een zinvolle inbreng
hebben en de patiënt aanmoedigen.
Het is nuttig hiervoor contact op te nemen
14
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 15
met de betrokken therapeuten en artsen.
✥ EMOTIONELE PROBLEMEN
Een CVA betekent een grote schok voor de
patiënt. Het plots afhankelijk zijn van anderen
voor eten, kleden maar ook voor intiemere
zorgen kan de patiënt ontmoedigen.
De onmogelijkheid om contact te leggen met
anderen, om zijn noden of verlangens kenbaar
te maken, is zeer beangstigend. Het is dan ook
zeer goed te begrijpen dat de patiënt niet
altijd met evenveel moed en bereidwilligheid
zal meewerken tijdens de oefeningen.
Familie en hulpverleners kunnen een belangrijke
rol spelen. Zij kunnen de patiënt duidelijk maken dat de aandoening zeker niet het respect
en de liefde die men voor hem voelt, negatief
beïnvloedt en dat men hem zal steunen op de
lange en vaak moeilijke weg naar herstel.
✥ KAN ER NOG EENS EEN CVA OPTREDEN?
Er is geen reden waarom dit CVA zou gevolgd
worden door een ander. We moeten er wel
rekening mee houden dat uitlokkende factoren
zoals de slechte staat van de bloedvaten ook in
de toekomst aanwezig blijft. In de meeste
gevallen worden geneesmiddelen gebruikt om
de kans op een nieuw CVA te verminderen.
15
cva
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 16
ontslag uit
het ziekenhuis
cva
Zowel de patiënt als zijn familie zijn in gedachten
vaak al snel bezig met ontslag uit het ziekenhuis.
De vraag rijst dan of de vroegere levenswijze kan
worden hervat.
Vaak zal de patiënt, ook na de herstel- en revalidatieperiode in het ziekenhuis, blijvende beperkingen overhouden. Dit betekent dat hij moet leren omgaan met die beperkingen.
Het verwerkingsproces dat men sommige dingen
niet meer kan of dat men voor allerlei zaken, ook
heel intieme, op anderen beroep moet doen, is
nooit gemakkelijk.
Angst, verdriet, woede, verzet en ontgoocheling
zijn enkele van de vele gevoelens waar men mee
te maken krijgt tijdens de herstelperiode na een
CVA, bij de voorbereidingen van het ontslag en
erna.
Ook voor de omgeving van de patiënt, vooral
voor de partner en de naaste familie, brengt deze
periode veel problemen mee en is de aanpassing
en de overgang naar het thuismilieu (of soms naar
een tehuis) vaak enorm zwaar.
Erover praten kan helpen; de sociaal werkster in
het ziekenhuis is altijd bereid tot een gesprek.
16
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 17
Een ander belangrijk gegeven is het richten van
de behandeling en de oefeningen op datgene wat
voor de patiënt van belang is.
Als men in het ziekenhuis weet hoe deze persoon leefde voor hij de beroerte kreeg en als
men zicht heeft op zijn karakter, gewoonten en
interesses, dan kunnen de revalidatie en ontslagvoorbereiding worden afgestemd op zijn persoonlijke noden.
Daarom hebben de ziekenhuiswerkers duidelijke
informatie nodig over de persoon van de patiënt
en over zijn leefsituatie en -gewoonten: woont hij
alleen? Wie doet het huishouden, de boodschappen? Welke zijn zijn bezigheden en hobby's? Wat
is voor hem belangrijk?
Aanpassingen aan de woonst of het inschakelen
van hulpmiddelen waardoor de bejaarde zich zelfstandiger zal kunnen behelpen of waardoor de
verzorging gemakkelijker kan verlopen, kunnen
besproken en uitgeprobeerd worden met de
ergotherapeute. Indien nodig komt zij op huisbezoek.
Regelingen voor hulp van familieleden, buren of
17
cva
pat cva2
cva
22-10-2002
15:11
Pagina 18
hulpdiensten zoals bejaardenhulp, poetshulp,
thuisverpleging of warme maaltijden aan huis,
kunnen altijd met hulpverleners in het ziekenhuis
besproken worden.
Als de terugkeer naar de vroegere woonsituatie
niet meer mogelijk is of als de bejaarde het zelf
uitdrukkelijk wil, kan er samen worden gezocht
naar een andere oplossing. De bejaarde kan bijvoorbeeld gaan inwonen bij familie, gaan wonen
in een service-flat of in een rust- of verzorgingstehuis.
Het is duidelijk dat de patiënt en zijn familie er
alle belang bij hebben dat alle aspecten van het
ontslagprobleem tijdig ter sprake komen.
De sociaal werkster is te bereiken via de verpleging of telefonisch (zie laatste blz.).
18
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 19
'wat' en 'hoe' na
het ontslag
weer thuis!
Terug in de thuissituatie dient de revalidatie te
worden gezet.
✥ THUISBEHANDELING KINESITHERAPIE
Een kinesist aan huis is zeker aan te raden.
Best neemt u een therapeut die zich gespecialiseerd heeft in neurologische oefenmethodes
zoals Bobath, NDT, Johnstone, Affolter,
Perfetti. Het is een voordeel de methode van
het ziekenhuis thuis voort te zetten.
In bepaalde gevallen kunnen twee kine-sessies
per dag aangewezen zijn. Hierover kunt u met
de arts en de kinesist overleggen.
✥ THUISBEHANDELING ERGOTHERAPIE
Ergotherapie zorgt binnen de thuiszorg enerzijds voor de ondersteuning van de zelfstandigheid van de hulpvrager, anderzijds geeft de
ergotherapeut advies aan professionele hulpverleners en familieleden.
U kunt hiervoor altijd contact opnemen met
de ergotherapeut in het ziekenhuis.
Vanuit het ziekenhuis kan ook advies gegeven
worden om thuis oefeningen te doen.
Soms is het onmogelijk bepaalde activiteiten
uit te voeren zonder hulpmiddelen. Voor ad19
cva
pat cva2
cva
22-10-2002
15:11
Pagina 20
vies, kostprijs en adressen waar hulpmiddelen
verkrijgbaar zijn, neemt u best contact op met
de ergotherapeute en/of de sociaal werkster
van het ziekenhuis. Bepaalde hulpmiddelen zijn
nodig als bijvoorbeeld de recuperatie van de
arm minder vlot verloopt. Ze bieden de mogelijkheid eenhandig een aantal zaken uit te
voeren.
✥ THUISBEHANDELING LOGOPEDIE
het bezoek van een logopedist(e) aan huis is
mogelijk tot maximaal 5 keer per week met
een gedeeltelijke terugbetaling door het ziekenfonds.
Adressen zijn te verkrijgen bij de huisarts of
bij de beroepsvereniging:
Vlaamse Vereniging voor Logopedisten
Stadspoortstraat 21/3
2200 Herentals
Tel.: 014 21 91 11 - Fax: 014 22 08 73
Elk rusthuis of RVT (rust en verzorgingstehuis)
kan beroep doen op een logopedist(e).
Voor deze therapie moet niet extra betaald
worden door de betrokkene.
20
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 21
✥ INFORMATIE OVER ROLSTOELEN
Als een patiënt na de revalidatie in staat is
lange afstanden te stappen, moet rolstoelgebruik zoveel mogelijk vermeden worden.
Als de patiënt binnenshuis kan stappen, wordt
de rolstoel buitenshuis als hulpmiddel gebruikt.
Deze stoel kan ontleend worden bij het ziekenfonds of bij een andere uitleendienst.
De rolstoel moet een zeer goed zitcomfort
bieden. Bij de aankoop is vaak een financiële
bijdrage van het ziekenfonds mogelijk. Om uit
het aanbod de meest geschikte rolstoel te kiezen,
is het aan te raden eerst
grondig te overleggen
met de medewerkers
van het revalidatieteam. Zij kunnen u
ook advies geven
om prijsbewust
en toch degelijk
materiaal te kiezen.
21
cva
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 22
hulp bij de thuiszorg
cva
Als een CVA-patiënt naar huis terugkeert of bij
familie gaat inwonen, kan het nodig zijn hulp of
hulpmiddelen in te schakelen om de thuiszorg
gemakkelijker te maken.
✥ THUISVERPLEGING
Er bestaan verschillende diensten:
Wit-Gele Kruis
Zelfstandige verpleegkundigen
Iedereen is in principe vrij zijn thuisverplegingsdienst te kiezen. Soms is er een jaarlijks lidgeld
te betalen. De aanvraag tot thuisverpleging
gebeurt op basis van een medisch voorschrift.
De Riziv-bijdrage hangt af van de graad van
verzorgingsbehoefte van de patiënt.
✥ GEZINS- EN BEJAARDENHULP
Er bestaan verschillende diensten:
O.C.M.W.
Familihulp
Gezins- en bejaardenhulp van de Landelijke Thuiszorg
Privé-initiatief.
Bejaardenhelpsters helpen of doen helemaal:
het gewone huishoudelijk werk en de boodschappen en de gewone hygiënische verzorging.
22
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 23
Ze betekenen vaak een belangrijke steun voor
de bejaarde en zorgen voor begeleiding.
Voor de betaling houdt men rekening met de
officiële barema's, waarbij de financiële toestand en de gezinslast van de aanvrager meespelen. Sommige ziekenfondsen betalen nog
een deel van de kosten terug.
Het aantal uren per cliënt is beperkt door het
tekort aan beschikbare bejaardenhelpsters.
✥ POETSDIENST
O.C.M.W.
Familihulp
Gezins- en bejaardenhulp van de Landelijke
Thuiszorg
De poetsdienst houdt zich uitsluitend bezig
met poetsen. De betaling gebeurt zoals bij de
bejaardenhulp maar hier is er geen terugbetaling door de ziekenfondsen.
✥ MAALTIJDEN AAN HUIS
Deze dienst wordt voornamelijk door de
O.C.M.W.'s.verzorgd.
In Vlaanderen worden jaarlijks meer dan twee
miljoen maaltijden aan huis geleverd. De prijs
wordt bepaald aan de hand van het inkomen.
23
cva
pat cva2
cva
22-10-2002
15:11
Pagina 24
Sommige privé-traiteurs leveren ook maaltijden aan huis.
✥ UITLEENDIENST
Sommige bejaarden hebben hulpmiddelen nodig (looprekjes, ziekenhuisbed, rolstoel, toiletstoel enz). Meestal kan men dit materiaal tegen zeer voordelige voorwaarden lenen bij het
ziekenfonds of bij diensten zoals het Wit-Gele
Kruis, het Rode Kruis of het Vlaams Kruis.
Materialen kunnen ook aangekocht worden in
speciaalzaken, al dan niet met akkoord en een
bijdrage van het Riziv.
✥ PERSONENALARM
Sommige patiënten zijn bang om alleen te zijn
of is de partner bang om met een hulpbehoevende partner thuis te blijven en niemand te
kunnen bereiken in geval van nood. Zij kunnen
dan best aansluiten op een alarmsysteem.
Deze dienstverlening wordt georganiseerd
door heel wat gemeentes. Zoniet kan men
ook een beroep doen op privé-initiatief.
✥ DIENSTEN VOOR THUISOPPAS
Hier en daar bestaan initiatieven van het Wit24
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 25
Gele Kruis, Seniorama, De Christelijke Ziekenfondsen en van de Gezinsbond (vroeg
Bond voor Grote en Jonge Gezinnen).
VERVOER
De Minder Mobielen Centrale (MMC) of regio-gebonden diensten voor vervoer van rolstoelgebruikers kunnen voor sommige patiënten een bruikbaar en betaalbaar alternatief
zijn voor het vaak moeilijk toegankelijke openbaar vervoer.
Indien de patiënt zelf, de familie of de behandelende arts wil weten of het nog mogelijk of
verantwoord is om een wagen te besturen,
kan de betrokkene advies vragen aan 'CARA'.
Deze organisatie, die de rijgeschiktheid test
en zo nodig aanpassingen voorstelt, maakt
deel uit van het BIVV (Belgisch Instituut Voor
Verkeersveiligheid)
adres: Haachtsesteenweg 1405,1130 Brussel
Tel: 02 244 15 52
✥ ZELFHULPGROEP
Ook voor CVA-patiënten bestaat er een zelfhulpgroep.
25
cva
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 26
residentiële opvang
cva
Indien een verblijf thuis niet meer tot de mogelijkheden behoort kan samen met de patiënt en de
familie naar een residentiële opvang gezocht worden. Hier bestaan verschillende vormen afhankelijk van de graad van de vereiste verzorging.
✥ RUSTOORDEN
Deze instellingen voor collectief en duurzaam
verblijf voor bejaarden omvatten de huisvesting en geheel of gedeeltelijke gezins- en huishoudelijke verzorging. Naargelang de zorgbehoefte van de bejaarde krijgen deze rustoorden een dagelijkse forfaitaire Riziv-bijdrage per
bejaarde. De kosten ten laste van de bejaarde
liggen meestal tussen 35 en 45 euro per dag
(huisarts en medicatie niet inbegrepen).
✥ RUST- EN VERZORGINGSTEHUIZEN (RVT'S)
Dit zijn erkende instellingen voor verzorgbehoevende personen die lijden aan een langdurige aandoening. De kosten liggen op hetzelfde
niveau als in een rusthuis.
26
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 27
✥ VERZORGINGSFLATS (SERVICEFLATS)
Dit zijn wooncomplexen die voorzien in individuele woongelegenheden waar senioren of
oudere echtparen zelfstandig wonen en kunnen een beroep doen op gemeenschappelijke
voorzieningen voor dienstverlening. De bewoners betalen meestal een huurprijs (of zijn
eigenaar van een flat). Daarnaast betalen ze
een prijs voor een dienstenpakket naar keuze.
✥ DAGCENTRA
Dagcentra vangen bejaarden op die 's avonds
en 's nachts bij familie blijven, maar overdag
toezicht, hulp en/of revalidatie nodig hebben.
De kosten zijn volledig voor de bejaarde en
schommelen rond een dagprijs van 25 euro.
✥ Hier en daar bestaan ook diensten voor kort
verblijf of nachtopvang.
27
cva
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 28
tot slot
cva
Wij mogen zeker niet te pessimistisch zijn. Niet
alle patiënt herstellen volledig, maar vaak wordt
toch een vrij goed resultaat bekomen. In ieder
geval moet de patiënt aangemoedigd worden om
zoveel mogelijk gebruik te maken van de mogelijkheden die hij/zij heeft.
Als familielid kunt u in dit verband een belangrijke
rol spelen. Hebt u na het lezen van deze brochure nog vragen, dan kunt u altijd contact opnemen
met de arts, de verpleegkundige, de kinesist, de
sociaal werkster, de ergotherapeute of de logopediste.
Na het ziekenhuisverblijf wordt altijd een afspraak gemaakt voor een controleraadpleging.
U kunt telefonisch altijd terecht op het nummer
van de verpleegafdeling 016 33 83 00.
28
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 29
praktische weetjes
✥
DAGINDELING
07.30 - 08.30 opstaan, ochtendtoilet, ontbijt in
de
eetzaal;
08.00 - 10.00 ADL-oefeningen: zich leren wassen,
kleden, kammen, scheren, tanden
poetsen;
10.00 - 12.00 oefensessies: kinesitherapie, ergotherapie, logopedie;
12.00 - 13.00 gezamenlijk middagmaal onder
begeleiding van verpleging en/of
therapeuten;
13.00 - 14.30 middagrust;
14.30 - 17.00 oefensessies;
17.00 - 18.00 avondmaal, zo mogelijk in aanwezig heid van de partner om aan te leren
hoe best te helpen;
18.00 - 20.30 bezoek, tv kijken, ontspanning;
20.30 - 21.30 voorbereiding op de nacht;
21.30
nachtrust.
✥
TEAMBESPREKING
Elke week is er een vast overlegmoment tussen de behandelende artsen, therapeuten,
verpleging en sociaal werkster.
29
cva
pat cva2
cva
22-10-2002
15:11
Pagina 30
✥
KLEDING
De patiënten dragen overdag geen nachtkledij.
De voorkeur gaat naar loszittende, sportieve,
niet te gladde kledij, waarin de patiënt zich
goed en comfortabel voelt (b.v. training).
Stevig aansluitende schoenen zijn eveneens een
voordeel. U vraagt de verpleging best om raad.
✥
WEEKENDREGELING
Na enige tijd kan de patiënt veelal voor een of
meerdere dagen tijdens het weekend naar huis
of naar familie. Dit moet met de familie goed
worden voorbereid en afgesproken. Als de
patiënt 's avonds naar het ziekenhuis terugkeert, wordt hij verwacht vóór 21 uur.
✥
COMMUNICATIEBORD
Boven het bed van de zieke zult u een aantal
magneten met symbolen zien. Deze tekeningen helpen de verzorgers en therapeuten om
elke patiënt op de juiste wijze te helpen.
Wenst u hierover meer uitleg, wend u dan tot
de verpleging.
30
pat cva2
22-10-2002
✥
15:11
Pagina 31
BEZOEKUREN
Dagelijks van 11 tot 20 uur.
✥
CAFETARIA
Open op weekdagen van 7 tot 19 uur en op
zaterdag, zon- en feestdagen van 11 tot 14 uur.
✥
BIBLIOTHEEK
Boeken (ook groteletterboeken), stripverhalen en gesproken boeken kunnen ontleend
worden in de ziekenhuisbibliotheek. U kunt
hiervoor terecht bij de verpleging of de sociaal werkster.
De tekeningen in deze brochure werden overgenomen uit twee posters gerealiseerd door het revalidatieteam van de GIRA. De eerste illustreert
vooral de motorische revalidatie, de tweede legt
de nadruk op het terug aanleren van de zogenaamde ‘Activiteiten van het Dagelijks Leven’
(ADL).
31
cva
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 32
ter informatie
cva
GIRA
(Geriatrische Intensieve Revalidatie Afdeling)
Afdeling Geriatrie
Diensthoofd prof. dr. W. Pelemans
UZ Pellenberg
Eenheid 230
Weligerveld 1, 3212 Pellenberg
Tel. afdeling 016 33 83 00
Medewerkers
Verantwoordlijk supervisor:
prof. dr. E. Dejaeger
Afdelingsarts:
Dr...............................
Kinesist:
J. Lenaerts NDT-instructor
Ergotherapeute: E. Haccourt
Logopediste:
E. Decroos
Sociaal assistente: A. Dijck
Verpleegkundigen Gira-team
en A.Nijs verpleegkundig
NDT-instructor
32
pat cva2
22-10-2002
15:11
Pagina 33
© 2002 Universitaire Ziekenhuizen Leuven
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van
druk, fotocopie, microfilm of op welke andere
wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Algemene Directie van de
Universitaire Ziekenhuizen Leuven.
No part of this book may be reproduced in any
form by micrograph, film or other means without
permission in writing from the Director of the
University Hospitals Leuven.
Realisatie en redactie:
Medisch team, verpleegkundigen en therapeuten van GIRA,
Inwendige Geneeskunde, Afdeling Geriatrie
Verantwoordelijke uitgever:
Dienst Communicatie
Universitaire Ziekenhuizen Leuven
Herestraat 49, 3000 Leuven
tel. 016 34 49 36
oktober 2002
Bekijk ook onze website: http://www.uzleuven.be