DOC - Technisch beheer

WERKEN IN HET RIOOL
Naam :
School :
Locatie van uitvoering :
Datum van uitvoering :
Uitgevoerd door :
Tijdsduur van de Toolboxmeeting :
VRAGENLIJST

Zijn er onveilige situaties / handelingen voorgevallen in de afgelopen periode?
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Zijn er bijna-ongevallen voorgevallen in de afgelopen periode?
Ja / Nee
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Zijn er ongevallen voorgevallen in de afgelopen periode?
Ja / Nee
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Ja / Nee
Zijn er vragen / opmerkingen betreffende de veiligheid op de werklocatie?
Ja / Nee
(Orde, netheid, organisatie, materiaal etc.)
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Zijn er nog overige vragen c.q. opmerkingen?
Ja / Nee
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Zijn er medewerkers die nog geen veiligheidsinstructies hebben ontvangen?
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Beschikken alle medewerkers over de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen?
Zo neen, omschrijf dit op de achterzijde.
Ja / Nee
Ja / Nee
VOLGENDE VERGADERING
Datum :
Uur :
TOOLBOXMEETING WERKEN IN HET RIOOL
Plaats :
Pagina 1 van 4
WERKEN IN HET RIOOL
Hierbij wordt bedoeld het binnengaan van besloten ruimte.
Een besloten ruimte is een ruimte waarvan de toegang bestaat uit een
mangat of deksel of andere nauwe opening onder andere een rioolput.
DE GEVAREN VAN WERKEN IN EEN RIOOLPUT
De gevaren van werken in een rioolput zijn de volgende:

Verstikking en vergiftiging

Brand- en explosiegevaar

Vallen en uitglijden

Ondeugdelijk gereedschap

Het verkeer en omgeving

Vallende voorwerpen

Persoonsgebonden gevaren

De gevaren van bedwelming of verstikking worden vaak
minder onderkend. Deze gevaren worden veroorzaakt door
rotting van organisch afval en chemische en biologische
reacties die plaatsvinden, waarbij giftige en brandbare gassen
gevormd kunnen worden. Hierbij kan ook een zuurstoftekort
ontstaan. Het giftige (H2S) zwavelwaterstofgas blijkt het
meest voor te komen. Het heeft de geur van rotte eieren.
Door rotting kunnen ook andere gassen ontstaan zoals
ammoniak koolzuur en methaan.
Brand- en explosiegevaar kan voorkomen door organische
processen waarbij methaan kan ontstaan, maar ook door
hoge concentraties koolwaterstoffen die worden veroorzaakt
door bijvoorbeeld transportongevallen of aardgaslekkages.
Vallen en uitglijden heeft een hoog risico, omdat klimijzers
of trappen besmeurd zijn. Klimijzers kunnen ook door corrosie
zo zijn aangetast, dat zij afbreken. Struikelgevaar wordt
gevormd door losse putdeksels, gereedschap, slangen en
kabels. En vooral de passanten en nieuwsgierigen vormen
een gevaarlijke situatie. Hierbij komt ook nog dat de
bewegingsvrijheid van personen wordt beperkt door de
persoonlijke beschermingsmiddelen.
TOOLBOXMEETING WERKEN IN HET RIOOL
Pagina 2 van 4
Ondeugdelijk gereedschap kan ontstaan door hoge druk
reinigingssystemen waarbij materiaalbreuk optreedt of een
verbinding losschiet, door de vrijkomende energie kunnen
koppelingen en slangen met grote snelheid worden
weggeslingerd, en dat in een beperkte ruimte. Vervuiling of
beschadiging van koppelstukken en schroefdraadverbindingen
kunnen daar de oorzaak van zijn. Door een defecte isolatie of
beschadiging aan elektrisch materieel kunnen onderdelen
onder spanning komen te staan.
Het verkeer en de omgeving, publiek, nieuwsgierige en
spelende kinderen kunnen door struikelen een gevaar zowel
voor zichzelf als ook voor de werkzaamheden opleveren.
Vallende voorwerpen kunnen in hoofdzaak worden
veroorzaakt door gereedschap wat men laat vallen of
verkeerd aangeeft aan diegene die in de rioolput het werk
uitvoert.
Persoonsgebonden gevaar kan een spontane optredende
engtevrees zijn veroorzaakt door de adembescherming
hiervoor is dan ook training vereist. Werken in de riolering
betekent bewust in aanraking komen met afvalwater, fecaliën
en andere afvalproducten. Bij jeugdigen en nieuwe
werknemers die nooit in riolen hebben gewerkt. zal men extra
toezicht moeten houden en de risico's moeten duidelijk
maken zodanig dat deze worden onderkend en niet
onderschat. Bij het schoonspuiten van pompen. putten en kanalen bestaat de kans op inslikken of inademen van aërosolen
of nevels, die in de lucht zijn door het reinigen met hoge
druk.
VEILIGHEIDSMAATREGELEN DIE GENOMEN DIENEN TE WORDEN VOOR HET WERKEN IN
RIOLEN:

Er moet altijd iemand aanwezig zijn die toezicht houdt.

Deze zorgt er ook voor dat alle maatregelen zijn
genomen om een rioolput veilig te betreden en veilig te
kunnen werken.

Er moet voortdurend contact (communicatie) zijn. Als
men in rioolbuizen werkt via portofoon of iets dergelijke.

Personen die in riolen werken moeten over een goede
gezondheid beschikken

Voor het redden van een persoon uit een rioolput is door
één helper bijna onuitvoerbaar. Een bok of driepoot kan
dan hulp bieden.

Alle personen werkzaam in het rioolstelsel dienen
voorlichting te krijgen over de problemen zoals :

de werksituatie in het riool

de communicatie, hoe dat gebeurt

reddingsactie als dat nodig is

persoonlijke beschermingsmiddelen

het
gebruik
hulpmiddelen

men zal regelmatig moeten oefenen voor
het
dragen
van
adembeschermingsapparatuur als men
van
gereedschap
TOOLBOXMEETING WERKEN IN HET RIOOL
en
Pagina 3 van 4
daarmee moet werken

Men moet duidelijke markeringen aanbrengen,
bebording "werk in uitvoering" ± 10 meter voor de
werkput, de transportmiddelen moeten opvallende signaal
of waarschuwingslichten voeren en de werknemers
moeten felgekleurde verkeersvesten dragen.

Voor het betreden van een riool moeten er metingen
verricht worden op het zuurstofgehalte 20-21 vol %,
explosieve gassen en dampen dit moet lager zijn dan
10% L.E.L. (onderste explosiegrens), en de concentratie
giftige gassen en dampen moet lager zijn dan de MACwaarde (Maximale Aanvaarde Concentratie). Dit bedraagt
voor H2S 10 p.p.m. (part per million) = 10 m3 gas per m3
lucht.

Een werkvergunning is een vereiste om alle te nemen
maatregelen schriftelijk vast te leggen.

Werknemers die een riool betreden zullen altijd
(afhankelijk van de situatie) voorzien moeten zijn van:

Een
tankgordel
veiligheidswacht
met
veiligheidslijn
naar
de

Aan de situatie aangepaste beschermende kleding

Veiligheidsschoeisel (bij voorkeur neopreenlaarzen +
stalen neus en stalen zool)

Handschoenen en een veiligheidshelm

Een ruimzichtbril (indien geen adembescherming)

Communicatiemiddel (aanroepen of portofoon e.d.)
Bij werkzaamheden in het riool zonder adembescherming is
detectieapparatuur continu noodzakelijk. Bij gebruik van
elektrisch handgereedschap is de veilige spanning van max 50V
wisselstroom of 110 V gelijkstroom. Alle gereedschappen,
hulpmiddelen en beschermingsmiddelen dient men telkens na
gebruik grondig schoon te maken. Het regelmatig wassen
met water en zeep van gezicht en handen voor het eten en
drinken is verplicht.
CONCLUSIE
Een rioolput is altijd gevaarlijk tot het tegendeel door metingen is bewezen.
Bij explosiegevaar nooit een rioolput betreden.
Bij tekort aan zuurstof of giftige gassen adembescherming dragen.
Altijd aangelijnd.
Altijd een persoon bij de toegang, en mocht er iets gebeuren dan mag hij niet de rioolput
ingaan.
Roken en open vuur zijn verboden.
Let op persoonlijke hygiëne. Het betreft hier werkzaamheden in de rioolput of rioolleidingen.
TOOLBOXMEETING WERKEN IN HET RIOOL
Pagina 4 van 4