Welkom in ons zonnestelsel! Een Internetproject voor de 5° en 6° klas Ontworpen door Katrien Van Hauwermeiren e-mail: [email protected] Pagina voor leerkrachten Inleiding | Klas | Leerdoelen | Proces | Bronnen | Evaluatie | Conclusie | Referenties | Leerlingenpagina Inleiding Heel wat kinderen in uw klas zijn wellicht gefascineerd door alles wat met de ruimte te maken heeft: planeten, de zon, het melkwegstelsel,... Deze internetactiviteit is ontworpen om lessen over de ruimte te ondersteunen. Het bevat voorstellen voor activiteiten, dingen die de leerlingen kunnen opzoeken, en links naar andere websites. Klas Deze activiteiten kunnen gebruikt worden in het vijfde en zesde leerjaar. Het past binnen het vak wereldoriëntatie. Expliciete voorkennis is niet vereist. Het is wel handig als de kinderen met de computer kunnen werken, maar later zal u zien dat we rekening gehouden hebben met de kinderen die dit niet zo goed kunnen. Omniversum heeft lessenpakketten alsook een interactieve CDROM. Als u hierover meer informatie wenst, klik dan Dit betekent dat ze in groep mogen samenwerken om hoofdzakelijkop internet te zoeken. Zorg er alleen voor dat de groepjes niet te groot worden (maximum 3, in uiterste nood 4). Dit betekent dat de leerlingen zelfstandig of in groep, ook boeken mogen raadplegen. 4.Het zou leuk zijn als u als leerkracht de rol van coach zou spelen. Dit houdt in dat u de leerlingen begeleidt in het zoeken naar informatie, in het samen-leggen van hun informatie en in hun kennisverwervingsproces. De leerlingen kunnen op die manier zelfstandig werken. Het summum zou zijn als u ook met de kinderen naar een museum/tentoonstelling,... over de ruimte zou kunnen gaan. Denk maar aan het Eurospace Center... Hierna volgen nu een aantal vragen die de leerlingen zelfstandig of in groep kunnen oplossen. Hierbij staan ook meteen links naar een aantal sites, wat niet wegneemt dat ze zelf verder mogen zoeken op andere sites. De volgende vragen zijn slechts basisvragen. U kan zelf vragen toevoegen naargelang het enthousiasme van de leerlingen en/of de interesse aan uw kant. Naast de links die hier gegeven worden, kunnen de kinderen ook zoeken in volgende zoekmachines: http://www.google.com/ http://www.altavista.com/ http://www.yahoo.com/ (enkel in het Engels) Ze kunnen ook artikels zoeken in het archief van De Standaard: http://www.standaard.be/archief/zoeken Een andere website waar je heel veel informatie kan vinden, is de volgende: http://home.tiscalinet.be/spacenet-ruimtevaart/index.htm 1. Zoek basisinformatie over de aarde en de andere planeten. Meteen zal je ook weten hoeveel planeten ons zonnestelsel telt en zal je zien dat er ook nog andere dingen in de ruimte zijn. http://www.dma.be/p/infoster/negepl/overvi.htm http://ourworld.compuserve.com/homepages/Jan_Ne ntjes/index-1.htm 2. Op de volgende site kan je de beweging zien van de zon, de maan, de aarde, Mars en Venus. Je kan ook de baan van de verschillende hemellichamen zien. Let op: dit lukt niet altijd en niet overal. Panikeer dus niet als je het niet vindt! http://www.geocites.com/Cape Canaveral/8501/ Zorg ervoor dat je zelf ook kan uitleggen hoe de aarde, de maan en de zon ten opzichte van elkaar bewegen. Daarvoor kan je ook op andere sites zoeken of boeken raadplegen. 3. Zoals je weet hebben we 4 seizoenen. In sommige streken op de aarde zijn er maar 2 seizoenen. Probeer uit te vinden hoe het komt dat er seizoenen zijn. Je kan tegelijk ook uitzoeken hoe het komt dat een dag 24 uur duurt en waarom het licht en donker wordt. http://www.hetweer.org/Het WonderlijkeWeer/seizoene.htm 4. Kijk eens op de volgende site. Je zal hier foto’s kunnen zien die de Hubble-telescoop gemaakt heeft. Wat vind je hiervan? Kan je op een andere website of in boeken ook zulke foto’s vinden? http://oposite.stsci.edu/pubinfo/Pictures.html 5. Zoek iets op over een melkwegstelsel. Wellicht vind je foto’s, misschien zelfs video’s. Vergeet ook zeker niet op te zoeken wat een melkwegstelsel eigenlijk is. 6. Al heel lang beweren mensen dat ze “ronde schijven” door de lucht zien vliegen. We noemen het UFO’s. Er zijn echter ook vele anderen die beweren dat UFO’s niet bestaan en dat het gezichtsbedrog is. Zoek wat informatie op en bespreek ze met de andere leerlingen. Wat denk je zelf? Zouden UFO’s echt bestaan? We sluiten af met iets leuks. Als je op de onderstaande link klikt, dan kan je je leeftijd laten berekenen op een andere planeet, of eens kijken hoeveel je zou wegen op een andere planeet. Deze site is geschreven in eenvoudig Engels. Als je het niet begrijpt, vraag aan één van je klasgenoten of aan je leerkracht of ze je even willen helpen. http://kids.msfc.nasa.gov/puzzles/age.asp Een aantal organisatorische tips: - de grootte van de klasgroep zou geen invloed mogen hebben op de kwaliteit van het verwerven en verwerken van de leerstof. Je zou er ook een klasoverschrijdend project van kunnen maken, waarin je alle klassen van 5° en 6° leerjaar laat samenwerken. - Hoe je dit heel concreet aanpakt, is volledig uw beslissing. Zoals reeds vermeld, kan je alle informatie vooraf laten opzoeken door de leerlingen, maar dan heb je geen zicht op het feit dat ze samengewerkt hebben. Je kan ook een les geven en daarna zaken laten opzoeken, om dan de volgende les terug op dit materiaal voort te bouwen. Je kan ook het opzoeken integreren binnen de lesuren, dit is vooral aangewezen wanneer er een computerklas op de school is. Let op: als je leerlingen vooraf thuis een aantal dingen laat opzoeken op de computer (internet), hou in het achterhoofd dat er misschien kinderen zijn die thuis geen computer hebben, of die geen internetaansluiting hebben. Zorg er dus voor dat deze kinderen zeker niet uit de boot vallen. - Als leerkracht is het aangewezen dat u kan werken met tekstverwerking en internet. Als de leerlingen vragen stellen, kan u er op antwoorden. - Wat betreft werkvormen, moet u er alleen op letten dat alles overzichtelijk gebeurt en dat u de zelfstandigheid van de leerlingen respecteert. Bronnen - Een aantal benodigdheden: Je kan de informatie die de kinderen vinden eerst verwerken op de computer, maar geef achteraf het - geheel op papier mee aan de leerlingen. Leren vanop een scherm lukt namelijk niet zo goed. Dit programma werd geschreven in Word. Als u werkt met de diskette, zorg er dan voor dat de computers waarmee gewerkt wordt over de vereiste software beschikken, nl. MS Word. Indien het de bedoeling is dat de leerlingen meteen op de sites komen door op de links te klikken, dan heeft u Internet Explorer 5.0 of Netscape Communicator 5 nodig. U kan terecht op de site van Microsoft voor meer informatie over deze programma’s of om ze te downloaden. (http://www.microsoft.com/) - opsomming van websites: - http://www.omniversum.nl/films/lespakketten.html : Hier kan je lespakketten of een interactieve CD-ROM bestellen. - http://www. dma. be/p/infoster/negepl/overvi.htm: hier vind je een overzicht van het zonnestelsel (basiskenmerken) - http://kids.msfc.nasa.gov/puzzles/age.asp: Dit is het ontspanningsgedeelte, waar kinderen kunnen uitzoeken hoe oud ze zouden zijn op een andere planeet of hoeveel ze zouden wegen. - http://oposite.stsci.edu/pubinfo/Pictures.html: foto’s van de Hubble-telescoop. - http://www.hetweer.org/Het WonderlijkeWeer/seizoene.htm: hier vindt men informatie over de seizoenen en over het feit dat er dag en nacht is. - http://www.geocites.com/Cape Canaveral/8501/ : hier kan je een aantal hemellichamen zien bewegen. - http://home.tiscalinet.be/spacenet-ruimtevaart/index.htm : Deze site bevat een encyclopedie, een webwijzer met honderden links per thema, doe-dingen, kennistoppics, actualiteit en links naar Nasa en Eurospace Center. - http://www.google.com/ : zoekmachine - http://www. altavista.com/ : zoekmachine - - http://www.yahoo.com/ : zoekmachine - gelinkte activiteiten: - bezoek een planetarium (in België: Brussel, Genk) - bezoek het Eurospace Center - ga naar een museum of tentoonstelling waar kinderen zelf dingen kunnen uitproberen - bekijk een video (bijv. National Geographic Videos) - andere Evaluatie - De evaluatie moet de vooropgestelde leerdoelen evalueren. We sommen nog eens kort de verschillende toppics op: je kan hen vragen of ze de planeten van ons zonnestelsel kennen. Laat hen ook prentjes tonen van Mars, Saturnus, Pluto en de Aarde. Laat hen uitleggen waarom ze een prent associëren met een bepaalde planeet. - Laat hen uitleggen waarom er seizoenen zijn en waarom we dag en nacht kennen. - Ze moeten kunnen tonen dat de aarde om haar eigen as draait alsook kunnen tonen hoe aarde, maan en zon ten opzichte van elkaar bewegen. Laat hen dat doen aan de hand van concreet materiaal (wereldbol, zon, maan). - Hebben de leerlingen geleerd om informatie op te zoeken? Zijn ze verbeterd ten opzichte van vroeger? - Heeft elke leerling zelfstandig kunnen werken? Was het resultaat ervan geschikt? (vb: leerling heeft wel zelfstandig gezocht, maar de gezochte informatie beantwoordt niet aan de opdracht.) - Hoe verliep het samenwerkingsproces? Hebben ze aandacht gehad voor ieders inbreng?Hebben ze geluisterd naar elkaar? - Hebben de leerlingen leren nadenken over de ruimte? Hebben ze zich vragen gesteld? Hebben ze ideeën uitgewisseld en respect gehad voor andermans mening? - Hoe u de evaluatie uitvoert, laten we aan u over. We willen wel een aantal ideeën meegeven: - - - - zorg ervoor dat vooral het inzicht aanwezig is. Leg weinig nadruk op het van buiten leren. Geef hen de kans de verschillende processen met hun eigen woorden uit te leggen. Probeer ook voldoende met prenten, tekeningen te werken. Dit kan helpen om de complexe materie te herinneren. Denk eens na over een evaluatiemoment waarbij 2 of 3 leerlingen kunnen samenwerken. Vaak is het zo dat kinderen elkaar helpen door elkaar te herinneren aan een aantal woorden. Ze zijn in staat om samen een heel goede beschrijving te geven. Je kan collectieve evaluatie combineren met een individueel gedeelte. ... Conclusie De bedoeling van deze webpage was om de kinderen te laten kennis maken of zich verder te verdiepen in de ruimte. Wij hopen dat ze de basiselementen onthouden en dat we belangstelling en interesse hebben kunnen opwekken. Naast het feit dat deze leerstof binnen de eindtermen valt, is het ook een stuk algemene kennis. Kinderen zijn trouwens vaak heel fier als ze kunnen uitleggen hoe het komt dat we dag en nacht kennen, of waarom Mars ‘de rode planeet’ wordt genoemd. Gezien deze kinderen ook de puberteit naderen, of er misschien al volop inzitten, zal dit hen helpen bij de (vele) discussies die ze in de komende jaren zullen aangaan over oneindigheid, bestaan van UFO’s, of ze op andere planeten zouden willen leven,... Deze ondersteunende webpage kan alleen maar slagen als u zelf ook interesse toont en aanvullende opdrachten en/of activiteiten opgeeft. Wij geven u de deeg, het is aan u om er een heerlijke taart van te maken! Referenties - - Cursus onderwijskunde en praxis van Prof. Martin Valcke, Universiteit Gent, faculteit pedagogische wetenschappen, vakgroep onderwijskunde. De verschillende sites, hier kort opgesomd: 1. http://www.omniserv.nl/films/lespakketten.html 2. http://www.geocites.com/CapeCanaveral/8501/ 3. http://www.dma.be/infoster/negepl/overvi/htm 4. http://www.kids.msfc.nasa.gov/puzzles/age.asp 5. http://www.ourworld.compuserve.com/homepages/Jan_Nentjes/index1.htm 6. http://oposite.stsci.edu/pubinfo/pictures.html 7. http://www.hetweer.org/HetWonderlijkeWeer/seizoene.htm 8. http://home.tiscalinet.be/spacenetruimtevaart/index.htm Welkom in ons zonnestelsel! Een Internetproject voor de 5° en 6° klas Ontworpen door Katrien Van Hauwermeiren e-mail adres: [email protected] Inleiding | Taak | Proces | Evaluatie | Conclusie | Referenties | Pagina voor leerlingen Inleiding Wellicht heb je al eens met je ouders, broers of zussen, oma of opa, met de jeugdbeweging of met iemand anders, ’s nachts naar de sterren gekeken. Soms zijn er veel sterren soms niet, soms zie je de maan, soms niet, je hebt misschien ook al rare dingen gezien of een vliegende ster! Heb je je eigenlijk al afgevraagd hoe het komt dat een dag 24 uren duurt en dat er een licht en donker deel is? Of heb je je al afgevraagd hoe het komt dat er 4 seizoenen zijn? Weet je dat er 9 planeten zijn in ons zonnestelsel? En dat de aarde, de zon en de maan onderling op een bepaalde manier bewegen? Weet jij eigenlijk wat UFO’s zijn? En kan je uitleggen wat een melkwegstelsel is? Geen nood als je de vragen niet kan beantwoorden! De bedoeling van deze activiteit is juist dat we een antwoord gaan zoeken op al die vragen. Hoe dat precies allemaal in z’n werk zal gaan, kan je lezen in de volgende paragraaf. Taak Straks zal je een aantal vragen voorgeschoteld krijgen. Voor het vinden van sommige antwoorden zal je zelf moeten zoeken. Om andere vragen te beantwoorden zal je mogen samenwerken. Je kan zoeken op de computer of in boeken. Wanneer je alleen of samen mag werken, wordt aangeduid met prentjes: Hoe alles precies zal verlopen, hangt een beetje van je leerkracht af. Misschien laat ze jullie alles vooraf opzoeken, of mogen jullie tijdens de les de computer gebruiken om dingen op te zoeken. Als je thuis geen computer hebt, of geen internet, geef dan een seintje aan - Vragen: 1. Zoek basisinformatie op over de aarde en de andere planeten van ons zonnestelsel. Zo zal je ook meteen weten hoeveel planeten ons zonnestelsel eigenlijk telt en dat er ook nog andere dingen in de ruimte rondzweven. http://www.dma.be/p/infoster/negepl/overvi.htm http://ourworld.compuserve.com/homepages/Jan_Ne ntjes/index-1.htm 2. Zoals je misschien weet, draait de aarde om haar eigen as, maar bewegen de aarde, de maan en de zon onderling op een bepaalde manier. Probeer uit te zoeken hoe die dan wel bewegen. Let wel: de onderstaande site werkt niet altijd en niet overal, panikeer dus niet als hij niet weergegeven wordt. http://www.geocites.com/Cape Canaveral/8501/ 3. Bij ons zijn er 4 seizoenen. Er zijn ook streken op de aarde waar er maar 2 seizoenen. Zoek eens op hoe het komt dat er bij ons 4 seizoenen zijn. Tegelijk zal je zien hoe het komt dat er dag en nacht is en waarom een dag 24 uren duurt. http://www.hetweer.org/Het WonderlijkeWeer/seizoene.htm 4. Kijk op de volgende site. Je zal foto’s zien die de Hubble-telescoop gemaakt heeft. Wat vind je hiervan? Kan je op een andere website of in boeken ook zulke foto’s vinden? http://oposite.stsci.edu/pubinfo/Pictures.html 5. Zoek iets op over een melkwegstelsel. Wellicht vind je foto’s en misschien wel video’s. Vergeet ook zeker niet op te zoeken wat een melkwegstelsel eigenlijk is. 6. Al heel lang beweren mensen dat ze ‘ronde platte schijven’ door de lucht zien vliegen. Dit noemen we UFO’s. Anderen beweren dan weer dat UFO’s niet bestaan en dat het gezichtsbedrog is. Zoek wat informatie op en bespreek ze met de andere leerlingen. Wat denk je zelf? Zouden UFO’s echt bestaan? 7. We sluiten af met iets leuks! Als je op de onderstaande link klikt, kan je je leeftijd laten berekenen op een anderen planeet, of eens kijken hoeveel je zou wegen op een andere planeet. Het is geschreven in eenvoudig Engels; als je het niet begrijpt, kan je aan een klasgenoot/juf vragen of ze je even willen helpen. http://kids.msfc.nasa.gov/puzzles/age.asp Evaluatie Hoe er zal getoetst worden, hangt ook af van je leerkracht. We kunnen hier wel een aantal puntjes opsommen waar de juf zeker rekening mee zal houden: - - - - - Je moet de verschillende planeten van ons zonnestelsel kennen. Je moet ook Aarde, Mars, Saturnus en Pluto op een prent kunnen herkennen en zeggen waarom. Je moet kunnen uitleggen waarom er seizoenen zijn en waarom we dag en nacht kennen. Je moet kunnen tonen dat de aarde rond haar eigen as draait en dat de aarde, maan en zon onderling bewegen. Je mag dit uitleggen met voorwerpen (vb: een wereldbol, een zon en een maan). De lerares zal ook kijken of je geleerd hebt om goede informatie op te zoeken die een antwoord geeft op de vraag. Dit geldt zowel voor computers als voor het opzoeken in boeken. Ze zal beoordelen hoe goed je zelfstandig, alleen gewerkt hebt. Was dat goed, was dat beter dan vroeger,...? Wat ook belangrijk is, is dat je zou moeten geleerd hebben om samen te werken: naar anderen luisteren, hen helpen, niet alles zelf willen doen,... Tenslotte zal je leerkracht ook kijken of jullie over de leerstof gepraat hebben, of jullie leren filosoferen hebben, of je hebt leren nadenken over de ruimte en of je er met anderen over gepraat hebben. We hebben aan je lerares ook tips gegeven om jullie bij een test te laten te samenwerken! Conclusie Met al deze activiteiten hopen we dat jullie al heel wat meer weten over ons zonnestelsel. We hopen ook dat jullie het leuk vonden om zelf die informatie op te zoeken. De hoofdbedoeling was natuurlijk om jullie interesse te wekken, zodat er iemand onder jullie later misschien astronaut zal worden! Referenties Bronnen: - http://www.omniversum.nl/films/lespakketten.html - www.geocites.com/CapeCanaveral/8501/ www.dma.be/p/infoster/negepl/overvi.htm http://www.hetweer.org/HetWonderlijkeWeer/seizoene.htm http://home.tiscalinet.be/spacenet-ruimtevaart/index.htm http://kids.msfc.nasa.gov/puzzles/age.asp http://oposite.stsci.edu/pubinfo/Pictures.html