NAAM KLAS: 22 2. Vergelijking Boeddha/Christus 2.2. BOEDDHA CHRISTUS 1 Boeddha is geen eigennaam, maar een religieuze Christus is ook geen eigennaam, maar een titel met een symbolische betekenis. Boeddha religieuze titel met een symbolische betekenis. betekent de Verlichte, de Ontwaakte. Christus betekent de Gezalfde (in het Hebreeuws: Messias). 2 Volgens de traditie was de naam van Boeddha Siddharta Gautama. Hij was een prins, zoon van een vorst uit India. Hij was dus van rijke afkomst en was voorbestemd om zijn vader als koning op te volgen. 3 Over zijn geboorte en jeugd bestaan talrijke Over zijn geboorte en jeugd bestaan talrijke legenden en geloofsverhalen. Historisch weten legenden en geloofsverhalen. Historisch weten we echter weinig met zekerheid. we echter weinig met zekerheid. 4 Siddharta maakte in zijn leven een radicale Jezus koos geen leven van rijkdom en macht. ommekeer mee. Hij zegde zijn leven van rijkdom Hij leefde als een (joodse) profeet die een en weelde vaarwel om als een asceet te gaan leven. religieuze boodschap bracht. Hij deed afstand van bezit en macht. 5 Siddharta groeide op in een hindoeïstische cultuur. Hij nam echter afstand van het hindoeïsme. De offercultus van de Brahmanen en het kastensysteem verwierp hij. 6 Hij trok rond om zijn leer uiteen te zetten. Hij Hij trok rond als een rabbi (leermeester) die kreeg leerlingen rond zich. Hij stichtte een sangha, leerlingen rond zich verzamelde: de apostelen. d.i. een kloostergemeenschap met bhikku's (dit zijn monniken). 7 Hij verkondigde een leer van verlossing of Hij verkondigde een boodschap van verlossing of bevrijding. Bevrijd van lijden en dood bereikt de bevrijding van het kwaad. Hij kondigde de komst mens het nirvana. aan van het Rijk Gods. 8 De waardenbeleving van Boeddha wordt De waardenbeleving van Jezus wordt gekenmerkt gekenmerkt door waarden als mededogen met alle door waarden als liefde tot God en de levende wezens. naastenliefde, de armsten in het bijzonder 9 Boeddha riep de mensen op anders te gaan leven. Jezus riep de mensen op anders te gaan leven. Hij Hij nodigde ze uit "in de stroom te stappen" nodigde ze uit zich te bekeren (metanoia) (shradda) 10 Aan Boeddha worden tal van wonderen Aan Jezus worden tal van wonderen toegeschreven. Ook heeft hij volgens de toegeschreven. Ook heeft hij volgens de overleveringen genezingen verricht. overlevering genezingen verricht. 11 Boeddha heeft tijdens zijn leven de sangha De kerk is pas nà Jezus' kruisdood ontstaan opgericht: de boeddhistische kloostergemeenschap vanuit het verrijzenisgeloof van zijn leerlingen. of sangha 12 Boeddha heeft geen geschriften nagelaten. Verhalen over hem dateren van lang na zijn dood. De tipitaka ('de drie korven') zijn pas na mondelinge overlevering op schrift gesteld. godsdienst T6 Volgens de traditie was de naam van Christus Jezus (in het Hebreeuws: Jesjoeah), afkomstig van Nazareth, geboren uit een Joodse vrouw genaamd Maria (in het Hebreeuws Myriam). Zijn vader heette Jozef en was timmerman. Jezus zou dus van gewone afkomst zijn. Jezus groeide op in een joodse cultuur. Hij wou terugkeren naar de bron van de Torah, de Joodse Wet. Maar zijn interpretatie van de Wet deed hem in aanvaring komen met Sadduceeën en Farizeeën. Jezus heeft geen geschriften nagelaten. Verhalen over hem dateren van lang na zijn dood. De evangelies zijn pas na mondelinge overlevering op schrift gesteld. Ontmoeting christendom – boeddhisme Geert Vervaele NAAM KLAS: 2.2. BOEDDHA 23 CHRISTUS 13 Boeddha stierf na vele jaren van prediking op hoge Jezus stierf na slechts enkele jaren prediking een ouderdom een natuurlijke dood. Zijn volgelingen gewelddadige dood op een Romeins kruis, terechtgesteld als een politieke oproerkraaier. Zijn zeggen dat hij het nirvana is binnengegaan. volgelingen zeggen dat hij verrezen is, dat God hem uit de dood heeft opgewekt. 14 Typisch voor Boeddha is zijn leer over de Typisch voor Jezus is zijn verkondiging over de verlossing uit het lijden. Zijn verlichting geeft liefde van God voor de mensen. Zelf gebruikte Siddharta zijn spirituele kracht. hij voor God de titel "Vader" (Aramese woord 'abba' betekent 'papa'). Zijn innige godsverbondenheid geeft Jezus zijn spirituele kracht. 15 Tot op vandaag leven volgelingen vanuit dezelfde Tot op vandaag leven volgelingen vanuit dezelfde inspiratie en is Boeddha een spirituele gids op inspiratie en is Christus een spirituele gids op hun levensweg; hun levensweg; 16 Boeddha is een 'voorwerp' van verering en Christus is een 'voorwerp' van verering en aanbidding geworden en er zijn tal van tempels en aanbidding geworden en er zijn tal van kerken stoepa’s gebouwd waarin Boeddha wordt gebouwd waarin Christus wordt aanbeden. aanbeden. 17 Elke mens kan een 'boeddha' of 'verlichte' worden Elke mens is geroepen om de levensweg van als hij de leer van Boeddha volgt. Christus na te volgen en God en de medemens te beminnen. Dan vindt de mens het echte leven en het echte geluk. 18 Het boeddhisme verspreidde zich in Azië tot ver buiten zijn land van oorsprong (India) tot in China en Japan. Heden ten dage leven er boeddhisten over heel de wereld verspreid. 19 Het boeddhisme heeft zich vertakt tot Het christendom heeft zich vertakt tot verschillende stromingen (Hinayana, Mahayana, verschillende stromingen (Rooms-katholieke Tantrisch boeddhisme enz.) kerk, Orthodoxe kerken, protestante kerken, Anglikaanse kerken, enz.) 20 Het boeddhisme streeft in onze tijd wereldwijd Het christendom streeft in onze tijd wereldwijd naar een spiritualiteit van universele waarden naar een spiritualiteit van universele waarden van mededogen en geweldloosheid; van liefde en gerechtigheid. 21 Er bestaat in onze tijd een vruchtbare uitwisseling tussen boeddhisten en christenen. Er zijn mensen die zich een christelijke boeddhist noemen en anderen die zich een boeddhistisch christen noemen. Beide levensbeschouwingen pleiten voor een interreligieuze dialoog. Toch benadrukken beide levensbeschouwingen dat kennismaking met de spiritualiteit van de andere levensbeschouwing de eigen levensbeschouwing verdiept. Geen van beide levensbeschouwingen pleit voor 'overlopers'. Integendeel. Zeldzaam zijn de conflicten tussen christenen en boeddhisten (zeker als je het vergelijkt met joden en moslims). Dit heeft ongetwijfeld veel met het verdraagzame karakter van het boeddhisme te maken. Het boeddhisme wordt gekenmerkt door een respect voor andere godsdiensten. Maar merk op: in strikte zin is het boeddhisme geen godsdienst te noemen omdat het geen godsgeloof heeft. godsdienst T6 Het christendom verspreidde zich over heel het Middellandse Zeegebied tot ver buiten zijn land van oorsprong (Palestina). Heden ten dage leven er christenen over heel de wereld verspreid. Ontmoeting christendom – boeddhisme Geert Vervaele NAAM KLAS: 24 OPDRACHT BIJ DE VERGELIJKING TUSSEN BOEDDHA EN CHRISTUS 2.1. Opvallend veel gelijkenissen Boeddha en Christus waren twee grote religieuze figuren. Wereldwijd leven in hun spoor vandaag nog miljoenen mensen. Noem 5 duidelijke parallellen (= overeenkomsten, gelijkenissen) tussen beide figuren. 1. 2. 3. 4. 5. 2.2. Cultureel verschillend, maar fundamenteel toch gelijk Er zijn heel wat verschillen tussen Boeddha en Christus die te verklaren zijn door het feit dat ze leefden in een andere cultuur en in een andere tijd. Bij nader inzien blijkt dan dat – afgezien van het culturele verschil – het fundamenteel eigenlijk om hetzelfde gaat. Boeddha leefde in een __________________________________ cultuur zowat _________________ jaar geleden. Christus leefde in een _________________________________ cultuur zowat ___________________ jaar geleden. Dit wil zeggen: zowat 500 jaar [schrap wat niet past] later/vroeger dan Boeddha Wanneer je de kern van de zaak bekijkt – en dus de verschillende cultuur en tijd relativeert – blijken de overeenkomsten tussen beide religieuze figuren nog veel groter te zijn. Een voorbeeld: Siddhartha Gautama kwam in aanvaring met het hindoeïsme, Jezus van Nazareth kwam in conflict met het jodendom. De ene kreeg het aan de stok met de Brahmanen, de andere met de Sadduceeën en Farizeeën. Verschillend uiteraard, maar fundamenteel gelijk: beiden kwamen in conflict binnen hun eigen godsdienstige cultuur en namen afstand van een aantal praktijken binnen hun godsdienst. Beiden werden zo religieuze hervormers van hun eigen godsdienst. Beiden werden zo onbedoeld ook 'stichters' van een nieuwe wereldgodsdienst. Noem 5 culturele verschillen en duid de fundamentele overeenkomst aan. godsdienst T6 Ontmoeting christendom – boeddhisme Geert Vervaele NAAM KLAS: Boeddha ENERZIJDS 2.3. verschil Christus ANDERZIJDS 25 fundamentele overeenkomst Verschillen tussen Boeddha en Christus Hoe groot de parallellen ook zijn, toch zijn er ook opvallende verschillen, waaronder enkele fundamentele verschillen. Duid 5 verschillen aan, waaronder ook het meest fundamentele verschil. BOEDDHA (boeddhisme) godsdienst T6 CHRISTUS (christendom) Ontmoeting christendom – boeddhisme Geert Vervaele