Reiken naar de zon en de sterren van de hemel plukken: saUtER in

OBJECT CHILI
Het Chileense Andesgebergte is een buitengewoon gunstig terrein
voor de observerende astronomie en een evenzo buitengewone tele­
scoop: de Very Large Telescope (VLT). De VLT is op de berg Cerro
Paranal op 2635 meter hoogte te vinden en is wereldwijd het grootste
instrument in zijn soort. Om zijn nauwelijks voor te stellen gezichts­
vermogen – vier miljard keer meer dan het menselijk oog –, maximaal
te benutten, is een constant klimaat in de sterrenwacht van groot
belang. Zo werd Sauter een kleine, maar belangrijke schakel in het
astronomisch onderzoek.
Clemente Chappuzeau,
bedrijfsleider Climatrol
Het onderzoek naar hemellichamen fasci­
citeit verdeeld is over vier, telkens met een
veonderdeelservice Sauter’s Chileense vesti­
neert mensen al eeuwen. De astronomie
spiegel van 8,20 m doorsnede uitgeruste,
ging Climatrol, onder leiding van Clemente
kan vermoedelijk worden aangeduid als de
telescoopeenheden. Ze worden aangevuld
Chappuzeau resp. de opvolger Proyectos
oudste wetenschap. Omdat ze op obser­
met drie kleinere mobiele telescopen van
de Climatización Ltda., verantwoordelijk.
vering is gebaseerd, worden de middelen
1,80 m doorsnede. De instrumenten zijn zo
Hierbij wordt zonder uitzondering naar per­
daarvoor steeds verder ontwikkeld en wordt
gebouwd, dat de stralen van alle stations
fectie gestreefd. Want ook op haar eigen
voortdurend gezocht naar de meteorolo­
gebundeld worden. Dat resulteert in een
terrein wil SAUTER graag de sterren van de
gisch en klimatologisch beste omstandighe­
observeringsinstrument met een spiegel van
hemel plukken.
den voor sterrenwachtstations.
200 m doorsnede.
Zeer gewild bij astronomen.
Wat heeft dat allemaal
Ook de ESO, de Europese Zuidelijke Ster­
met SAUTER te maken?
renwacht, was intensief op zoek in het zui­
Het toverwoord luidt vertrouwen. Vertrou­
delijk halfrond. Op de bergen Cerro Paranal
wen in de kwaliteit van de techniek en de
Voor een duidelijke blik in de
en La Silla, waar de luchtstroming buitenge­
betrouwbaarheid van ervaren projectlei­
ruimte – hier regelt en bestuurt
Reiken naar de zon en de sterren
van de hemel plukken: SAUTER in
het dromenland van de astronomen.
woon droog en rustig is, vond ze uiteinde­
ders. Zo zorgt SAUTER er dan voor, dat in
SAUTER:
lijk de locatie voor twee sterrenwachten met
talrijke telescopen van ESO, waaronder de
de meest waardevolle telescopen. Het gaat
VLT, een langdurende temperatuurstabiliteit
La Silla
vermoedelijk om het meest gewilde reisdoel
wordt gegarandeerd. Dat is noodzakelijk,
New Technology Telescope (NTT):
onder de astronomen. Dat wordt onder­
omdat de materiaalconstantie en daarmee
Automatiseringsstation, stand alone, ca.
schreven door het aantal observatieaanvra­
de meet- en observeringsnauwkeurigheid
80 datapunten
gen, dat tot vier keer hoger is dan dat het
van de temperatuur in de telescoop afhanke­
Telescoop 3.6 met project HARPS (voor
Een uitstekend klimaat voor ’s werelds grootste en meeste waardevolle telescoop.
qua tijd überhaupt mogelijk zou zijn in de
lijk is. Met een nauwkeurigheid van ±0,1°C
het ontdekken van nieuwe planeten in
hoog gelegen Chileense woestijn.
regelen en besturen automatiseringsstations
andere sterrenstelsels): Automatiserings­
van SAUTER op de La Silla en Cerro Pa­
station, stand alone, met 25 datapunten
De lange weg naar het reuzenoog.
ranal, sterrenwachtstations met de meest
Met de VLT begon een nieuw hoofdstuk in
uiteenlopende uitrusting en van de meest
Cerro Paranal
de astronomie. Het was een technologische
uiteenlopende generaties. Met de besturing
Vier «Very Large Telescopes» (VLT):
en ook een financiële uitdaging. Alleen al
en bewaking van verschillende pompen en
Met elk 5 automatiseringsstations
de besluitvorming nam tien jaar in beslag.
ventilatoren wordt een identieke constantie
en ca. 150 datapunten per station,
En zeer lang ook, droomden de gepassio­
qua vochtigheid en waterdruk bereikt.
verbonden met een extern systeem
H.H.Heyer/ESO
neerde astronomen van het ‘reuzenoog in
Sauter Facts N° 20
(substation van ESO)
het heelal’. Maar omdat de spiegel van een
Internationale betrokkenheid
Visible & Infrared Survey Telescope
telescoop niet te zwaar mag zijn, omdat
De sterrenwachten ontwikkelen zich verder.
for Astronomy (VISTA): 3 modulaire
het anders beschadigd zou worden door
Nu al zorgt SAUTER voor een waardebe­
automatiseringsstations met ca. 100
zijn eigen gewicht, stuitte men steeds weer
houdend klimaat in vier verschillende tele­
datapunten
op technische grenzen. Tot nu bij de VLT.
scoopeenheden, de vijfde is in aanbouw.
VLT Survey Telescope (momenteel in ont­
Terwijl SAUTER Italië met de engineering
wikkeling): 3 modulaire automatiseringssta­
De technologische bijzonderheid van de
en de uitrusting belast werd, zijn voor de
tions, ca. 80 datapunten, verbonden met
VLT ligt in het feit, dat zijn lichtinvangcapa­
inbedrijfname, het onderhoud en de reser­
een extern systeem (substation van ESO)
Sauter Facts N° 20