Calcium na een schildklieroperatie Schelto Kruijff, Endocrien Chirurg Anouk van der Horst-Schrivers Internist-Endocrinoloog Inhoud • Wat is calcium en hoe is de regulatie ervan in het lichaam • Waarom kan het calcium verstoord raken en hoe vaak zien we dat? • Wat zijn de klachten die hierbij passen en hoe behandelen we het? Wat is calcium en hoe is de regulatie ervan in het lichaam? Calcium (Ca2+) is noodzakelijk • • • • • Doorgeven van signalen in een cel Samentrekking van spieren Bloedstolling Zenuwgeleiding Botten en tanden • Voor verschillende functie is een bepaalde concentratie in het bloed van belang Calcium in ons voedsel • • • • • • • Melk Kaas Yoghurt Eigeel Noten Broccoli Noten, koolsoorten Calcium in ons lichaam • Ongeveer 1100 gr • 99% hiervan zit in onze botten • In het bloed is de concentratie • >2.20 mmol/L • <2.60 mmol/L • < 2.20 mmol/L hypocalciemie • > 2.60 mmol/L hypercalciemie Wie regelt de calcium concentratie? • Hormonen • Vitamine D • Bijschildklierhormoon (parathormoon) • Organen die betrokken zijn • Darm • Bot • Nieren = thermostaat Vitamine D • In zonlicht en voedsel • Wordt in de lever om gezet in het niet actieve 25OH vitamine D • Wordt in de nier verder omgezet in actief vitamine D • Onder invloed van bijschildklierhormoon Vitamine D • Zorgt voor calcium opname in de darmen • Zorgt ervoor dat de nieren calcium terug resorberen • Zorgt dat calcium wordt ingebouwd in botten Bijschildklierhormoon • Zorgt ervoor dat calcium uit het bot komt • Zorgt ervoor dat nieren calcium terug resorberen • Netto effect: calcium in het bloed stijgt • Te veel bijschildklierhormoon: calcium stijgt • Te weinig bijschildklierhormoon: calcium daalt Inactief Vitamine D Actief Vitamine D Actief Vitamine D Bijschildklieren Calcium(Ca) Waarom kan het calcium verstoord raken en hoe vaak zien we dat? Na schildklierchirurgie • Nabloeding • Beschadiging van de stembandzenuw, tijdelijk en blijvend (> 1 jaar) en • Schade aan bijschildklieren • Te laag bijschildklierhormoon en dus een te laag calcium Bovenpool schildklier Onderpool schildklier Doornemen ligament Transplantatie bijschildklieren Postoperatief • Regelmatig controle van het calcium • Gemiddeld 30% van patiënten na een schildklieroperatie krijgt een hypocalciemie • Voorbijgaand: herstel dagen tot maanden • Permanent: na > 6 maanden-1 jaar nog aanwezig (2-11%) Een te laag calcium leidt tot meer opnamedagen en bloedcontroles PTH metingen Wat zijn de klachten die hierbij passen en hoe behandelen we het? Klachten bij een te laag calcium • Geen • Meeste klachten doordat spieren en zenuwen geïrriteerd raken • • • • Tintelingen Spierkrampen Spierpijnen Ritmestoornissen • Vermoeidheid, spierzwakte, angst • Verminderde kwaliteit van leven Therapie =Calcium • Calcium via het infuus • Calcium oraal • Echter je hiervoor heb je actief vitamine D nodig! Dus calcium samen met actief vitamine D Bijschildklierhormoon Alpha calcidiol (Etalpha) • 1α-OH vitD3 (in de lever ) → 1,25 OH vitD3 • Dosering is individueel • 0.25 ugr-4 ugr/dag • Regelmatig bloed controle noodzakelijk omdat de thermostaat (bijschildklierhormoon) te kort schiet. Concluderend • Een operatie aan de schildklier kan gepaard gaan met beschadiging van de bijschildklieren • Dit leidt tot een verlaagd calcium waarde in het bloed • Voorbijgaand van aard • Blijvend • Behandeling is met calcium, actief vitamine D