Bijlage A+B+C+D_openbaar

Bijlage A:
Studie naar motieven van omschakeling naar bio
sierteelt onder glas.
Deze bijlage geeft een samenvatting weer van de presentatie van Florpartners naar
aanleiding van het onderzoek naar de haalbaarheid van bio sierteelt onder glas. Dit
onderzoek is uitgevoerd door Arjan van der Voort (Florpartners) en Simone van Woerden
(PPO).
1. Huidige telers
Reden van schakelen huidige telers:
De huidige producenten zijn er ingerold, vanaf GEA
1 teler heeft het vanuit onderscheidend vermogen opgepakt
1 teler is vanuit ziekteproblemen in de gangbare teelt geschakeld naar bio
Ervaringen huidige telers:
Productiekosten liggen hoog (>30%)
afname als Bio: 40%080%
Risicovolle afzet, slechts 1 klant
Geen afzetgarantie, overschot wordt geveild of gestort (20%060%)
Geen trekkers in de groep, maar individualisten
Imago van wijkers ipv blijvers
Teelt u over 5 jaar nog bio? Antwoord: twijfelachtig;
Redenen:
•
Bedrijfsbeëindiging
•
Onzekere afzet
•
Rendement
Advies aan potentiële kastelers bio?
•
Teelttechnisch is veel mogelijk, kennis halen bij bestaande biotelers en gangbare
telers.
•
Veel extra kosten
•
Zonder afzetgarantie niet beginnen (omschakeling, 1 afnemer)
21
2. Potentiële telers
Reden van interesse:
Rendement
Uitdaging
Gevraagd
Uitbreiding bedrijf / opvolging
Teeltproblemen in gangbaar
Knelpunten bij omschakeling?
Kas te oud, ombouwkosten, teveel arbeidskosten
Dubbelrisico: teelt en afzet
Te laag rendement
Afname van te kleine aantallen, (1 ha te groot?)
Weinig structurele begeleiding vanuit Florganic
Afgewezen door Florganic
Omschakeling 2 jaar is te lang
Kwaliteitseisen: lagere kwaliteit (uiterlijk) maar wel met hogere opbrengst
Onbekendheid met de bodem
Invloed energiemarkt op productie bloemen
Insectenvrij houden van de teelt
Arbeidsfilm
Florganic te weinig sturend, slagvaardig
Anders doen om omschakeling mogelijk te maken:
Overbrugging van 2 jaar omschakeltijd
Begeleiding teeltkennis en bestrijding
Begeleiding bij teeltplan en aantallen
Werken vanuit beschikbaarheid product en niet vanuit termijnverkoop/programma
gwb
Besluitvaardigheid
22
3. Wat moet er gebeuren om bio0kasteelt vlot te trekken?
Kennis ontwikkeling
Meer telers + onderlinge samenwerking
- Substraattelers met drainwateropvang kunnen in half jaar schakelen naar bio.
- Buitentelers “gokken” meer dan kastelers
Ontwikkeling beheersbaarheid vd teelt en de (preventieve) ziektebestrijding
Afzet verbeteren
•
Afzetgarantie
•
Meerdere afnemers die gezamenlijk alles afnemen.
•
Huidige prijsvorming gangbaar staat ontwikkeling bio in de weg.
•
Wie koopt biobloemen/profiel consument?
Risico beperken
•
Vooruitzicht in goed rendement, ’ministersalaris’ nodig. Nu is +30% t.o.v gangbaar te
weinig
•
Teelt + afzet is onzeker
•
Lagere productie dan bij gangbaar.
•
Beschikbaarheid uitgangsmateriaal
•
‘Organiseer’ de omschakeling
•
Bedrijf in buitengebied is relatief goedkoper
Teelt professionaliseren (imago)
•
Je hebt potentiële schakelaars niets te bieden
•
Huidige telers biobloemen hebben geen professionele uitstraling
•
Er is geen professionele groep biotelers
•
Gangbaar kan veel van bio leren en andersom
Minder middelen in Gangbaar
23
Imago afzet / telers betrekken bij de afzet
•
•
Biobloemen anders positioneren:
-
‘Feelgood’ imago ipv bio
-
Houdbaarheid, eerlijkheid, natuurlijk seizoen
-
Monobossen ipv boeket (opa en oma bloemen)
-
Alleen goed te telen biobloemen0assortiment
-
Afzet via speciaalzaak
Bredere verkrijgbaarheid
Geloof van Florganic in de bio0afzet??
4. Ervaringen Florganic
Ingezette middelen om telers te acquireren:
•
Advertenties
•
Netwerk van telers: biokas, eosta, LC Chrysant
•
Publicaties: Vakblad, veilingbladen, Hortifair, etc.
•
Netwerken: Intergreenleveranciers, Agrexco telers, Ball Holland
•
Inzetten van biologische kassen
Uiteindelijke concludering:
Je bent een HELD
als je op bio overschakelt!
24
Bijlage B: Gedetailleerde kostprijsberekeningen Biologische
Bloemen onder glas
Toelichting bij de onderstaande kostprijsberekening voor biologische glasteelten:
Per gewas is een economische berekening gemaakt voor de gangbare teelt. Op basis van
de gemaakte kosten en de hoeveelheid productie is de kostprijs per tak bepaald en
vergeleken met de gangbare kostprijs.
Per gewas is in een tabel aangegeven welke aannames zijn gemaakt voor de mate waarin
de kostprijsbepalende factoren tussen de biologische en de gangbare teelt verschillen.
Op basis daarvan berekent het model de kostprijs per biologische tak uit:
Enkele voorbeelden van verschillen tussen factoren zijn:
• Een biologische chrysantenplant is 50% duurder dan een gangbare. Bij de overige
gewassen scheelt dit slechts 20%. Er zijn echter 10% minder planten nodig omdat de
biologische teelt langer duurt en/of omdat er wijder wordt geplant. Ook wordt er van
uitgegaan dat van de planten 10% extra uitvalt.
• Ondanks de minder hoge productie wordt wel 15% meer arbeid gerekend.
• De kosten voor bemesting en gewasbescherming zijn 50% hoger dan bij gangbaar.
• Ook voor de stookkosten wordt (bij afwezigheid scherm) 20% extra gerekend.
• De algemene kosten zijn 5% hoger in verband met de kosten voor SKAL.
Onderstaand staan voorbeelden weergegeven voor chrysant en Lysianthus.
Rekenmodel Kostprijzen Biologische Glasteelt (BIOBLOEM)
Bron gegevens gangbaar: KWIN
Chrysant winter Gangbaar
Aan eenheid/
tal
m2
Uitgangspunten Biologisch
chrysant tov Gangbaar
Prijs
Kosten
€
5,54
Plantmateriaal
88
stuks
€
0,063
Elektriciteit
5
kWh
0,068
0,34
Plantprijs
chrysant
Plantprijs
overig
Plant0materiaal
Aardgas
25
m3
0,180
4,50
Productie
Arbeid
0,2
uren
18,00
3,60
Arbeid
115%
0,60
Mest en GWB
150%
Kosten dpm
182
dagen
0,027
4,99
Afzetkosten
70%
Algemene kn
182
dagen
0,008
1,50
Stookkosten
100%
Afzetkosten
83,5
tak
0,025
2,09
Algemene
kosten
105% ivm SKAL
Mest en GWB
Kosten totaal
23,15
Berekende kostprijs
€ 0,277
Veilingprijs gangbaar
€ 0,260
Kostpijs biologisch
(berekend)
€ 0,371
25
150%
120%
90% Plantdichtheid en
teeltduur
90% ivm extra uitval
Chrysant winter biologisch
Plantmateriaal
Aan
tal
eenheid/
m2
79,2
5
Elektriciteit
Aardgas
Arbeid
Prijs
Kosten
stuks
€
0,095
€
7,48
kWh
0,068
0,34
25
m3
0,180
4,50
0,23
uren
18,00
4,14
Mest en GWB
Jaarkosten
DPM
Algemeen
0,90
Kosten dpm
182
dagen
0,027
4,99
Algemene kn
182
dagen
0,009
1,57
Afzetkosten
67,64
0
0,018
1,18
25,10
Kosten totaal
Kostpijs biologisch
(berekend)
0,371
Lysianthus jaarrond Gangbaar
Plantmateriaal
Elektriciteit
€ 10,00
€ 3,00
Uitgangspunten biologisch
Lysianthus tov gangbaar
Aan
tal
eenheid/
m2
Prijs
Kosten
€
€
175
stuks
0,070
12,25
7
kWh
0,068
0,48
Plantmateriaal
Plantprijs overig
120%
Aardgas
45
m3
0,180
8,10
Productie
90% plantdichtheid en
teeltduur
90% ivm extra uitval
Arbeid
0,6
uren
18,00
10,80
Arbeid
115%
1,65
Mest en GWB
150%
Mest en GWB
Kosten dpm
364
dagen
0,027
9,97
Afzetkosten
Algemene kn
364
dagen
0,008
2,99
Stookkosten
100% ivm scherm
Afzetkosten
150
tak
0,030
4,50
Algemene kosten
105% ivm SKAL
Kosten totaal
50,74
tak
Berekende kostprijs
Veilingprijs gangbaar
€0,338
€ 0,340
Kostpijs biologisch (berekend)
€ 0,431
Lysianthus jaarrond Biologisch
Aantal
eenheid/
m2
Prijs
Kosten
157,5
stuks
€
€
0,084
Elektriciteit
7
kWh
€
0,068
€
0,48
Aardgas
45
m3
€
0,180
€
8,10
0,69
uren
€
18,00
€ 12,42
€
2,48
Kosten dpm
364
dagen
€
0,027
€
9,97
Algemene kn
364
dagen
€
0,009
€
3,14
Afzetkosten
121,5
tak
€
0,021
€
2,55
Plantmateriaal
Arbeid
Mest en GWB
Kosten totaal
Kostpijs biologisch (berekend)
€52,37
€
0,431
26
€
€ 13,23
70%
Bijlage C:
Rassen proef biologische chrysanten najaar 2003
bij Dhr. Dijkstra in Luttelgeest
Inzender
Deliflor
Gegevens Contact personen
Peter Zaat ,Ard Doelman
[email protected]
CBA research
Mark Boeder
[email protected]
Jeroen Jansen
[email protected]
Dekker chrysanten
Fides Chrysanthemums
Heerke de Boer
[email protected]
Resultaten
Op 13 november 2003 is de eindbeoordeling uitgevoerd tijdens de open dag. Hierbij
hebben telers en vermeerderaars een keuze gemaakt van de geschikte rassen in het
betreffende teeltsysteem en teeltwijze. Daarnaast heeft een beoordeling van de kwaliteit
van de bruikbare rassen plaatsgevonden door PPO en Florganic. De resultaten zijn
weergegeven in tabel 1 en 2.
beoordeling
010sep
090okt
nummer ras
hoogte (cm) weggroei hoogte (cm) kwaliteit
1 Managua
20
+
80
+
2 Stallion
10
0
60
0
3 Yen
5/10
0
30
+/0
4 Oscar
15
0
50
0
5 Voyager
15
++
70
+
6 Albert Heijn
15
+/0
70
00
7 Arusha
10/15
+/0
60
0
8 Vesuvio yellow
15
+/0
70
0
9 Lima
15
+/0
80
0
10 Delistar Yellow
10
+
70
+/0
11 Two Tone
10/20
0
110/130
0
12 Vesuvio Green
15
0
80
+/0
13 Delilah
5/15
00
70
0
14 Biarritz
10/15
+/0
80
+
15 Univers
15
+
70
+/0
16 Bush wit
11015
0
70
+/0
17 Panther
10020
0
130
+
18 Moonlight
15
+
70
+/0
19 Resolute White
15
+/0
60/80
0
20 Artist Pink
20
+/0
130
0
beoordeling
130nov
algemeen
kwaliteit bloemscherm
+
+
0
0
+/0
+
0
+/0
+
+
X
X
+/0
+/0
+/0
+/0
+/0
+
0
0
0
+/0
0
0
+/0
+
0
0
+
+
+/0
0
+/0
+/0
+
+
+
+
0
0
algemene opmerkingen
zichtbaar magnesiumgebrek
weinig vulling
enige sclerotinia
weinig vulling, hoofdtak niet uitgegroeid
volle tak, grof blad
aantasting sclerotinia:planten verwijderd
veel bladafwijkingen
laat bloemen zitten
bossige groei; lichte eindtak
mineervlieg (09010)
langerekte takken
goede takopbouw
langere reactietijd
luis (01009); slappe steel, langerekte tak
Tabel 1: Beoordeling eindresultaten door telers, vermeerderaars, PPO.
Uit de beoordeling van de rassen blijken veel rassen minder geschikt te zijn voor de
biologische teelt. Selectie van de rassen door de veredelaars heeft vooral
plaatsgevonden op basis van gevoeligheid van rassen voor ziekten en plagen en
groeikracht. In de betreffende periode zijn weinig problemen met zieketen en plagen
geweest, waardoor dit onderscheid tussen de rassen de eindkwaliteit niet beïnvloedt
heeft. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de eindkwaliteit sterk beïnvloed is door de
27
teeltwijze van de betreffende teler. Tijdens de teelt is weinig gestookt, waardoor de
nachttemperaturen bijzonder laag geweest zijn. Dit heeft zichtbaar effect gehad op de
bloemkwaliteit.
De rassen Univers, Voyager, Resolute en Moonlight kwamen als meest geschikte rassen
uit deze teeltproef. Het standaardras Managua heeft een relatief zware tak geleverd van
goede kwaliteit, waadoor dit ras ook aangemerkt kan worden als bruikbaar in deze
teeltwijze.
ras
Managua
Univers
Voyager
Resolute
Moonlight
totale
lengte
(cm)
0
108
105
96
101
gewicht/ drogestof
tak
0
61
69
74
55
open
(g) gehalte (%) bloemen
0
0
15
6
14
6
14
2
15
19
vaasleven
(dgn)
12
19
18
16
7
Tabel 2: Beoordeling eindkwaliteit door PPO en Florganic (vaasleven).
Uit bovenstaande tabel blijkt dat alle rassen vrij lang geworden zijn. Dit is een duidelijk
gevolg van het niet kunnen gebruiken van remstoffen in de ecoteelt. Daarnaast zal het
grote verschil in dag en nachttemperatuur dit effect versterkt hebben. De gewichten van
de takken zijn in vergelijking met een gangbare teelt laag, maar zijn voor het betreffende
afzetkanaal voldoende. Het vaasleven was sterk verschillend tussen de rassen. In het
algemeen werd hierbij opgemerkt dat er veel slap blad aanwezig was bij alle rassen. Het
vaasleven varieerde tussen 7 dagen en 19 dagen. Alle bloemen gingen goed open. Het
aantal open bloemen geeft het rijpheidsstadium aan, waarin de bloemen geoogst zijn, alle
rassen hadden voldoende bloemen per tak. Het drogestofgehalte tussen de rassen was
nauwelijks verschillend en in deze proef was er geen relatie met de houdbaarheid.
Conclusies
Uit deze proef komen als geschikte rassen naar voren:
Managua (standaardras)
Voyager (wit)
Univers (geel)
Resolute (wit)
Moonlight (roze)
De omstandigheden waaronder geteeld is waren niet optimaal voor de chrysantenteelt.
Tijdens de teelt is zeer weinig gestookt, waardoor de uitgroei van de bloem voor een
aantal rassen negatief beïnvloed is.
Bij de selectie van rassen voor een volgende teelt /teler dient extra aandacht te zijn voor
de teeltwijze van de betreffende teler en de teeltperiode. Bij de teelt van chrysanten in
een andere periode dient rekening gehouden te worden met de effecten van verduistering
op ras en klimaat bij de selectie.
28
Praktijkteelt Biologische Chrysant
In de periode 19990 2002 heeft PPO in proefkassen onderzoek verricht naar deze
knelpunten en is een teeltprotocol ontwikkeld voor jaarrond teelt met uitzondering van de
drie zomermaanden.
Doel van de praktijkteelt was om deze kennis op praktijkschaal te toetsen en daarmee
een basis te leggen voor verdere opschaling in de toekomst.
Uitvoering en Resultaten
In samenwerking met stekleverancier Deliflor, en de plantenkweker Grow Group zijn in week 26
enkele rassen (‘oude’ buiten varieteiten Wendy, Pamela, Tom Pierce) geplant bij glaskweker Dijkstra
in de N.O.P. In week 34 zijn nogmaals 13.000 stekken geplant van het ras Managua. De teelt is
begeleid door de gewasspeciallist van PPO, de teeltbegeleider van Deliflor en de firma Koppert.
Een van de teelten is getopt om daarmee 2 –3 bloeistelen per stek te verkrijgen,.
Gedurende de maanden Augustus en September had de eerste planting zware problemen
met luis (zie bezoeksverslag in bijlage 3). Niettemin trad een snel herstel op en na oogst
in Oktober bleek het product vermarktbaar. De tweede planting kende, mede dankzij
aanwezigheid van een grote populatie sluipwespen, nauwelijks problemen met luis.
Bijzonderheid was dat geteeld is zonder verduistering, waardoor de eerste planting traag
in bloei is gekomen. De inadequate lichtafscherming tussen vakken was oorzaak van
zogenaamd ‘doorschieten’ van de bloeiknoppen. Hoewel dit bij de gangbare teelt
onverkoopbare bossen oplevert, bleek dit in de biologische afzet acceptabel te zijn voor
verwerking in de boeketten.
De gehele productie is geplant op slechts 2 data, omdat anders te kleine aantallen in de
biologische opkweek en stekleverantie zouden ontstaan. De verwachting was dat, mede
door te toppen, voldoende spreiding in bloei zou optreden.
Uiteindelijk bleek de productie sterk geconcentreerd te bloeien, waardoor flinke
problemen met de afzet zijn ontstaan. Een goede economische analyse van de productie
en afzet valt daardoor niet te maken.
Conclusies
•
Afwijkende uiterlijk door beperkte inzet van productie middelen (verduistering) blijkt in de
biologische afzet acceptabel te zijn.
•
De verminderde stuurbaarheid van de bloei door afwezigheid van verduistering leverde echter
wel problemen op met het organiseren van de afzet.
•
T.b.v. van gespreide aanvoer en vermarkting is, eender aan de gangbare teelt, een regelmatige
(wekelijkse) aanplant noodzakelijk.
Gewasbescherming: Tijdens de maanden Augustus en September trad zware aantasting met
luis op. Dit komt overeen met de ervaringen vanuit de experimenten bij PPO in Naaldwijk.
Conclusie is dat tijdens een periode van drie maanden in de zomer de aantasting met luis zeer
moeilijk te beheersen is.
•
29
30
Bijlage D: Overzicht geschikte cultivars voor de biologische
sierteelt
Bijlage D vormt een bloemlezing uit het stage verslag van Thijs Goorts, student van de
HAS Den Bosch. Het doel van zijn onderzoek was een overzicht te maken van cultivars die
geschikt zijn voor de biologische teelt vanbloemen.
Soorten bloemen
Maarten Vrensen (Florganic) en Frans Termorshuizen (biologische bloementeler) hebben
aangegeven voor welke soorten bloemen de inventarisatie het meest gewenst is.
Uiteindelijk is er een lijst samengesteld met de bloemen: Chrysant, Carthamus, Lupine,
Dianthus, Helianthus, Matricaria, Statice (eenjarig), Statice (meerjarig), Ranonkels,
Campanula medium, Leeuwenbek, Lisianthus, Roos, Callistephus, Matthiola, siergrassen
en overige gewassen.
Informatie bronnen
De verschillende cultivars worden bij de zaadbedrijven veredelt/vermeerderd. Omdat zij
veel soorten bloemen op veel plaatsen zien, heb ik ze om informatie gevraagd voor dit
project. De volgende zaadbedrijven zijn benaderd: Ball Holland, Muller Seeds, Kieft Seeds
Holland, Van Klink, BartelsStek, Florensis en Combifleur.
Ball Holland, Muller Seeds, Van Klink en Combifleur hebben meegewerkt aan dit project,
van Kieft Seeds Holland heb ik de informatie van de website gekregen. De andere
bedrijven wilden geen tijd in het project steken of hadden geen informatie.
Aan de hand van interviews is er informatie verzameld bij de bedrijven. Van Ball Holland
heb ik Tonnie de Beier, product manager gesproken. Van Muller Seeds heb ik Wiebe
Knook, vertegenwoordiger en zomerbloementeler gesproken. Arie0Bart Imthorn,
vertegenwoordiger bij Van Klink heeft me namens Van Klink van informatie voorzien. Ook
is er een interview geweest met Henk van der Velde, manager plant breeding bij
Combifleur. De interviews zijn te vinden in de bijlagen.
Welke cultivars komen in aanmerking voor de biologische teelt?
Tijdens de teelt van biologische bloemen mag er niet gespoten worden met chemische
middelen. Ook mag er na de oogst geen gebruik gemaakt worden van chemische
voorbehandelingsmiddelen die de houdbaarheid verlengen. Dit betekent dat er een ras
gekozen moet worden, dat het sterk is tegen ziekten en plagen en een goede
houdbaarheid moet hebben. Deze vragen heb ik gesteld tijdens de interviews, over de
verschillende soorten bloemen, die in paragraaf 2.1 omschreven zijn.
31
Resultaten
Produkt
Informatie bron:
meer informatie
Chrysant
Voortgangsverslag biobloem
Ras
- Managua
- Voyager (wit)
- Univers (geel)
- Resolute (wit)
- Moonlight (roze)
Rassenproef biologische chrysanten
najaar 2003 bij Dhr. Dijkstra
standaardras
Volle tak, grof blad
niet te lang, algemeen goed ras
langere reactietijd
goede takopbouw, kort vaasleven
Carthamus
Ras
Zanzibar
Muller Seeds, Van Klink,
Combifleur
Muller Seeds, Van Klink,
Combifleur
uniform, oogstzeker ras
sterker, meer werk, 10 dagen later als
Orange Grenade
Iets vroeger als zanzibar, wel minder
sterk.
Lupine
Russel
Gallery
Muller Seeds
Muller Seeds
meest gezaaide ras
Iets compacter ras.
Dianthus
Amazone
Sweet
Flora mix
Formula mix
Ball Holland
Ball Holland
Muller Seeds
Muller Seeds
Zomerras, makkelijk in lengte
Vroege en late teelt
Flora Mix
Vroeger in productie als de Flora Mix
Orange grenade
Helianthus
Sunrich orange
Ball Holland, Muller Seeds
Van Klink, Combifleur
Tosca
Muller Seeds
Sunrich orange
Combifleur
Standaardras, stuifmeelvrij. Heeft veel
lengte
Nieuw ras 2005, 33% goedkoper zaad
heeft
minder lengte als Sunrich orange
Standaardras, Henk van der Velden is
bezig
om deze meeldauw-resistent te maken
en verwacht hier binnen 1 a 2 jaar meer
van
32
Produkt
Informatie bron:
meer informatie
Matricaria
Single vegmo
Ball Holland
Snowball
Ball Holland
Yellow Vegmo
Ball Holland
White Wonder
Muller Seeds
Spirit-serie
Muller Seeds
Victory single
Victory yellow
Baya
Van Klink
Van Klink
Combifleur
Amazone
Combifleur
Statice (eenjarig)
Sinuata-serie
Muller Seeds, Kieft Seeds
krachtige lange stelen, wit, rose
geel, donkerblauw, lavendel,
abrikoos
Statice (meerjarig)
Perezii
Tatarica
Latifolia
Muller Seeds, Kieft Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Diepblauw
wit
blauw
Ranonkels
Bloomingale
Victoria
Ball Holland
Ball Holland, Van Klink
Elegance
Ball Holland, Van Klink
Friandini
Ball Holland
Veel gebruikt ras, geeft geen zware takken
Geeft zware takken, max 2 per plant
sterk in de gele en witte kleuren.
Dikke stelen, 3-5 stelen per plant
geel en wit zijn zwakke kleuren
Iets vroeger als elegance, geeft iets
dunnere takken, 3-5 per plant
Campanula medium
Muse
Muller Seeds, Van Klink
Standaardras matricaria, binnen en buiten
te telen. Extra opletten met trips tijdens
de bloei
Variatie op single vegmo, alleen binnen te
telen. Opletten met trips tijdens de bloei
Variatie op single vegmo, alleen binnen te
telen. Opletten met trips tijdens de bloei
Sterke stelen, goed houdbaar
serie voor in de kas, bloeit onder langedag omstandigheden
Een sterk ras om te telen.
Veel moeilijker te telen als Victory single
Sterk tegen grondgebonden
schimmels en slakken
Sterk ras, met een gele bol
33
Muse is een goed, nieuw ras wat jaarrond
biologisch te telen is.
Produkt
Informatie bron:
Leeuwenbek
Potomec
Ball Holland, Van Klink
Early Potomec
Ball Holland, Van Klink
Monaco
Ball Holland, Van Klink
Maryland
Ball Holland, Van Klink
Opus
Ball Holland, Van Klink
Cool
Ball Holland
Animation
Van Klink
Costa-serie
Combifleur
Costa White
Costa Light Rose
Costa Velvet
Combifleur
Combifleur
Combifleur
meer informatie
Ras voor de buitenteelt, geeft een goede
kwaliteit, wit is in het algemeen
de sterkste kleur
Ras voor de buitenteelt, geeft een goede
kwaliteit, een week eerder in productie
als Potomec, wit is het sterkst
Geschikt voor het voor- en na seizoen,
wit is over het algemeen het sterkst
Geschikt voor de winter, wit is in het
algemeen de sterkste kleur
Geschikt voor teelt in zomer, over het
algemeen zijn de witte kleuren het sterkst
Geschikt voor de winter/voorjaar,
bij zonnig weer, mindere kwaliteit
Geschikt voor de winter, extra vroeg
Over het algemeen zijn de witte kleuren
het sterkst
In Nederland veredelt, sterke bloemsteel
en
bloem, goed houdbaar
Sterk bij afnemend licht
Geeft zware stelen
fluweelrood, uniform, harde stelen,
goede houdbaarheid
Lisianthus
Kyoto
Picolo
Ball Holland
Ball Holland
Mariatchi (echo)
Ball Holland
Curly panther
Combifleur
Choran Yellow
Combifleur
Cindy White
Combifleur
Castor White
Combifleur
Cessna-serie:
Combifleur
Geschikt ras voor enkelbloemige
Lisianthus
Picolo heeft kleinere, hardere bloemen.
Deze zijn minder gevoelig, beter
houdbaar.
Mariatchi is het standaardras van de
dubbelbloemigen. Dubbelbloemige zijn
gevoeliger voor botrytus in de bloem.
Groeit rustig, uniform en mooi zwaar.
(planten tussen week 50 en week 12)
Sterke, gele Lisianthus.
(planten tussen week 46 en week 3)
Een enkelbloemige, sterke, witte
Lisianthus.
(planten tussen week 50 en week 4)
geeft zware takken, is geschikt voor de
biologische teelt, kan geplant worden van
week 4 tm week 25
ontwikkeld een goed wortelgestel,
hierdoor krijgt de plant meer weerstand.
(dubbelbloemig, in de kleuren groen,
wit en blauw)
34
Produkt
Roos
Informatie bron:
voortgangsverslag biobloem
Aruba
Charmilla
Chica
Dram
Escada
Escimo
Europa
Frisco
Kiss
Pink Tango
Renate
Rodeo
Safari
Vivaldi
Jack Frost
Frisco (geel)
Carolien (roze)
Europa (roze)
Motrea (rood)
meer informatie
Voorbehandeld met RVB,
daarna droog, nat
en geen transport gesimuleerd
goed houdbaar, >10 dagen
goed houdbaar, >10 dagen
goed houdbaar, >10 dagen
goed houdbaar, >10 dagen
zeer goed houdbaar, >20dagen
goed houdbaar, >10 dagen
zeer goed houdbaar, >15 dagen
zeer goed houdbaar, >15 dagen
goed houdbaar, >10 dagen
zeer goed houdbaar, >15 dagen
zeer goed houdbaar, >20 dagen
goed houdbaar, >10 dagen
zeer goed houdbaar, >15 dagen
goed houdbaar, >10 dagen
Vaasleven zonder transportsimulatie, en zonder voorbehandelingsmiddelen*
middelgroot, 10 dagen houdbaar
middelgroot, >10 dagen houdbaar
klein type, >10 dagen
klein type, >10 dagen
klein type, >10 dagen
*(Bron: Van Doorn W.G. and
Schröder C, 1995. Annals of
Bottany 76, 539-544)
Callistephus
Matsomuto
Ball Holland, Muller Seeds, Van
Klink
Meteor
Ball Holland
Serenade
Ball Holland
Matador
Muller Seeds
35
Standaardras, minder geschikt voor
boeketten. Maakt veel zijscheuten en
bloemetjes. Blauw is de meest geplante
kleur, maar ook de minst sterke
Meteor geeft een sterkere, grotere bloem
die beter in boeketten te verwerken is
Kleinere bloemen dan Meteor, groter dan
Matsomuto. Ook geschikt voor boeketten.
Matador is een iets sterker ras als
Matsomuto, en heeft een iets grotere
bloem
Produkt
Informatie bron:
meer informatie
Matthiola
Aida-serie
Figaro-serie
Carmen-serie
Ball Holland
Ball Holland
Ball Holland, Van Klink
Fantasy-serie
Van Klink
Trendy-serie
Van Klink
Centum-serie
Van Klink
Coselja-serie
Combifleur
Meest gebruikte serie, oogstbaar in
mei/juni
April/mei oogstbaar
Juni/juli oogstabaar. Kan eventueel buiten
geplant worden, geel is het gevoeligst voor
botrytus, wit is het sterkst
Gele kleur is het meest gevoelig voor
botrytus, de witte kleur is het sterkst
Gele kleur is het meest gevoelig voor
botrytus, de witte kleur is het sterkst
Gele kleur is het meest gevoelig voor
botrytus, de witte kleur is het sterkst
Sterke plant, goede wortels, makkelijk in
lengte. (80 cm) Vlak blad, houterige plant,
dus langer houdbaar
Siergrassen
macrocheta
italica max
red dual
Fleusive Green Cat
Lagarus Violoceum
Sorghum
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Grote, wollige pluimen
Afrikaanse tarwe, zeer hoog, ook geschikt
als windkering
Overige gewassen
Artisjokken
Muller Seeds
Delphinium
Digitalis
Godetia
Hibiscus
Lothyrus
Myosotis
Nigella
Papaver
Scabiosa
Tagetes
Vaccaria (enkel-gips)
Zea
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Muller Seeds
Tagetes
Nonsendo limegreen
Combifleur
8 planten/m2, dus alleen als er
genoeg ruimte is
goedkoop zaad, makkelijk te telen
snij-africaantjes
Siermais
Geurloos africaantje, sterk gewas,
kan binnen en buiten goed biologisch
geteeld worden
36
Discussie
De verzamelde informatie komt van zaadbedrijven. Zij hebben er belang bij om zoveel
mogelijk zaad te verkopen. Hierdoor kan er “gekleurde” informatie in de interviews
gegeven zijn. De geïnterviewde personen maakten een proffesionele indruk. Van Muller
Seeds heb ik veel en goede informatie gekregen, omdat de vertegenwoordiger de
bloemen zelf ook kweekt. Van sommige soorten bloemen wilden de geinterviewden geen
informatie gegeven, omdat ze er van overtuigd waren dat de bloem niet biologisch te
telen is. Dit kan een vertekend beeld geven, omdat andere zaadbedrijven de informatie
over een bepaalde bloem wel hebben gegeven.
Conclusie
De lijst met resultaten zoals weergegeven in hoofdstuk 3 kan door de telers en handel
gebruikt worden als handvat. Het hangt veel van de situatie af welke cultivar gekozen kan
worden. Zo zijn ziektedruk op het bedrijf, buitenteelt/kasteelt, gewenste kleur, ervaringen
uit het verleden met een bepaalde cultivar en marktsituatie van moment enkele aspecten
die per teler en per soort bloem in de tijd kunnen varieren. Door het gebruiken van deze
lijst kan een betere keuze gemaakt worden tussen cultivars.
Aanbevelingen
Uit de resultaten blijkt dat er verschil zit in sterkte tussen de verschillende cultivars. Zo
zou het interessant kunnen zijn voor verder onderzoek om enkele cultivars van
bijvoorbeeld: Matthiola, Ranonkels en leeuwenbekken naast elkaar te telen zonder
chemische bestrijding. De telers zouden samen met de handel een voorstel kunnen doen
voor het onderzoek.
Het is aan te bevelen een opkweekbedrijf te betrekken in dit project. Zij zijn een
belangrijke schakel in de keten voor de professionele teler.
Het is belangrijk dat er een breed assortiment biologische bloemen beschikbaar is voor
de handel. Wel moet er gekeken worden naar de teelttechnische haalbaarheid van de
soort bloem.
Literatuur
Vaasleven roos zonder voorafgaande transportsimulatie
Van Doorn W.G. and Schröder C. 1995. Annals of Botany 76: 5390544
37