pgo 4 hoe ontstaan tsunami`s

PGO-leidraad Algemene NatuurWetenschapen
module
Artikel (titel)
Module 3, Biosfeer
Hoe ontstaan tsunami’s?
1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen
Seismisch: 1) Aardbevingen betreffend 2) Op aardbevingen betrekking hebbende
2. Definieer het centrale probleem / vraag van het artikel
Wat is een tsunami en hoe ontstaan ze?
3. Analyseer het artikel / de rode draad
Tsunami is een Japans woord en staat voor een vloedgolf die op gang komt na een aardbeving (diep) in de
zee.
Er bestaan 3 manieren hoe een tsunami kan ontstaan: Door een meteoriet, vulkaanuitbarsting en door
een aardbeving. Een aardbeving is meestal de oorzaak van een tsunami.
Er zijn gebieden op aarde waar aardbevingen vaak voorkomen, een ringvormig gebied in de Grote Oceaan
waar ook veel actieve en gevaarlijke vulkanen voorkomen. Deze aardbevingen in de Ring van Vuur worden
veroorzaakt door platentektoniek. Platen van de bovenste aardlaag van de aardkorst die onafhankelijk van
elkaar schuiven. Deze platen doen de geografische ligging van continenten, oceanen en bergen
opschuiven.
Het ringvormige gebied waar heel veel aardbevingen voorkomen, Ring van Vuur, is een gebied waar
platen op elkaar botsen. Op de grens van de Pacifische plaat met de Noord-Amerikaanse en de Filipijnse
plaat ligt de Ring van Vuur. De botsing van platen veroorzaakt aardbevingen en seismische activiteiten.
Convergerende platen verschuiven in een traag tempo, een paar centimeter per jaar. Platentektoniek is de
beweging van de platen. Platen die naar elkaar toe bewegen en tegen elkaar botsen, zijn convergerende
platen.
De Pacifische platen schuiven, ieder jaar met enkele centimeters, de ene plaat onder de andere. De
spanning tussen deze twee platen is enorm. De botsing, of de ontlading van de spanning, tussen de platen
geeft een schok: aardbeving. Een spanningsontlading dat een aardbeving veroorzaakt van minimaal een
7,5 op de Schaal van Richter veroorzaakt een tsunami.
4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem
~ Een tsunami is enorme vloedgolf als gevolg van een
onderzeese aardbeving.
~ Er bestaan 3 manieren hoe een tsunami kan ontstaan: Door
een meteoriet, vulkaanuitbarsting en door een aardbeving.
~ Een aardbeving is meestal de oorzaak van een tsunami.
~ Ring van Vuur: Het ringvormige gebied waar heel veel
aardbevingen voorkomen, Ring van Vuur, is een gebied waar
platen op elkaar botsen. Op de grens van de Pacifische plaat
met de Noord-Amerikaanse en de Filipijnse plaat ligt de Ring
van Vuur.
~ Platen die naar elkaar toe bewegen en tegen elkaar botsen,
zijn convergerende platen.
~ De botsing, of de ontlading van de spanning, tussen de Pacifische platen geven een schok: een
aardbeving.
5. formuleer leerdoelen
1) Ze hebben het in dit artikel over convergerende platen en Pacifische platen. Deze zijn onderdeel
van allerlei verschillende tektonische platen. Wat zijn tektonische platen eigenlijk en wat voor
platen zijn er allemaal?
2) Een aardbeving is meestal de oorzaak van een tsunami. Andere manieren hoe een tsunami
ontstaan zijn door een meteoriet en een vulkaanuitbarsting.