Provinciale Staten van Noord-Holland - Provincie Noord

1
Provinciale Staten van Noord-Holland
Voordracht 15
Haarlem, 21 december 1999
Onderwerp: De Blauwe Loper (HAL gebied)
Bijlagen: diverse
1. Algemeen
Bij besluit van 12 november 1998 hebben uw staten het investeringsprogramma
1999 Fonds Investeringen Noord-Holland (FINH) vastgesteld. Daarin is het
inrichtingsplan De Blauwe Loper opgenomen, met een maximum bijdrage van fl.
2,3 miljoen. Het plan De Blauwe Loper is, als onderdeel van de ruimtelijke
plannen voor het gebied Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk (HAL), bedoeld
om een ecologische en recreatieve verbinding te realiseren tussen enerzijds
het Alkmaarder- en Uitgeestermeer en anderzijds de Kop van Noord-Holland.
De Blauwe Loper loopt langs het kanaal Omval / Kolhorn en is een van de
drie ruimtelijke deelplannen van het inrichtingsplan van het HAL-gebied. De
twee overige deelplannen zijn De Rode Loper (woningbouw en
bedrijventerreinen) en De Groene Loper (recreatie- en groenvoorzieningen en
natuur).
Naast financiering door derden (gemeenten Heerhugowaard, Alkmaar en
Langedijk, de Stichting Recreatietoervaart Nederland, het ministerie van
LNV, etc), wordt door de provincie uit het Fonds Openluchtrecreatie
financieel bijgedragen aan bovengenoemd project.
De deelprojecten behorend tot het inrichtingsplan De Blauwe Loper zijn
onzes inziens thans voldoende uitgewerkt en uitvoeringsgereed. Wij leggen u
hierbij een investeringsbesluit voor om ten behoeve van deze deelprojecten
een bijdrage ten laste van het FINH te verstrekken. Door dit besluit neemt
het fondsvermogen van het FINH op verplichtingenbasis af tot ƒ......,-[wordt ingevuld door FEZ]
2. Omschrijving
2.1 Probleemstelling
De verstedelijking van het HAL gebied, als een van de speerpunten van het
provinciale ruimtelijke beleid, dient in samenhang met de vergroting van de
mogelijkheden tot recreatie plaats te vinden, waarbij tevens voldoende
aandacht dient te zijn voor de ontwikkeling van de ecologische functie die
het gebied vervult. Om dit evenwicht in de ruimtelijke ontwikkelingen te
waarborgen dient, naast de realisatie van nieuwe woningen en
bedrijfsterreinen, gelijktijdig gewerkt te worden aan de ontwikkeling van
recreatiegebieden en de versterking van de ecologische functie van het
gebied. Essentieel voor de HAL-gemeenten om nog eens mee te werken aan de
vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra (VINEX) was dat er ook voldoende
aandacht zou zijn voor de realisatie van een kwalitatief hoogwaardige
leefomgeving.
2.2 Beschrijving HAL-VINEX plannen
In de VINEX is aan het HAL-gebied de status van stadsgewest toegekend. Dit
betekent dat de groei van het aantal woningen, de werkgelegenheid en
recreatieve voorzieningen, gebundeld en evenredig dient plaats te vinden.
De in 1990 door uw staten vastgestelde Structuurvisie Noord-Holland-2015
heeft het HAL-gebied geplaatst op de Noordvleugel van de Randstad, met als
opgave, het scheppen van voorwaarden voor een concurrerend vestigingsmilieu
voor bedrijven en een vormgeving van de woningbouw die aansluit bij de
ontwikkeling in de richting van één stedelijk gebied. Het in 1994 door uw
2
staten vastgestelde streekplan Noord-Holland-Noord heeft deze
uitgangspunten bevestigd en heeft de verstedelijking van het HAL-gebied
opgenomen als een van de speerpunten van het ruimtelijk beleid: binnen de
stedelijke hoofdstructuur van Noord-Holland wordt het HAL-gebied gezien als
een boven regionaal centrum voor heel Noord-Holland.
Een belangrijk uitgangspunt in het ruimtelijk concept, zoals is omschreven
in het Streekplan, is: een evenwichtige structurering van wonen, werken,
recreatie en infrastructuur, zodat een meer samenhangende stedelijke
structuur ontstaat. Het ruimtelijk concept is verder uitgewerkt in een
drietal ‘Lopers’, De Rode Loper, De Groene Loper en De Blauwe Loper, en
opgenomen in de Intergemeentelijke Structuurvisie HAL [juli 1995].
In essentie staat De Rode Loper voor de ontwikkeling van de
verstedelijking, met name geconcentreerd langs het tracé van de midden door
het gebied lopende spoorlijn. De Groene Loper staat voor de ontwikkeling
van recreatie en groenvoorzieningen in het gebied. Deze gebieden zullen een
schakel gaan vormen tussen het recreatiegebied Geestmerambacht en de
groenvoorzieningen die zijn gepland in het kader van de ontwikkeling van
Heerhugowaard-zuid. De Blauwe loper zal als recreatieve en ecologische
verbindingszone worden gerealiseerd langs het kanaal Alkmaar (Omval)Kolhorn.
De Blauwe Loper staat niet op zich, maar maakt onderdeel uit van ‘het
Blauwe Netwerk’ in de Kop van Noord-Holland en vormt een onderdeel van de
recreatieve en ecologische verbinding tussen het Amstelmeer en het
Alkmaardermeer.
2.3 Beschrijving van De Blauwe Loper
De Blauwe Loper is een ecologische en recreatieve verbindingszone die het
Alkmaarder- en Uitgeestermeer verbindt met de Kop van Noord-Holland.
De ruggengraat voor de Blauwe Loper wordt gevormd door het kanaal Alkmaar
(Omval)-Kolhorn. Verder maken de ringvaart van de Heerhugowaard tot
Oterleek, De Hoornse Vaart en onderdelen van het Noord-Hollands kanaal deel
uit van de Blauwe Loper
De basis voor het plan wordt gevormd door het Programma van Eisen dat op 13
mei 1997 door de Stuurgroep HAL is vastgesteld. In deze Stuurgroep hebben
zitting de burgemeesters en gemeentesecretarissen van de drie betrokken
gemeenten en de gedeputeerde voor openluchtrecreatie. Op basis van dit
programma van eisen zijn twee soorten projecten gedefinieerd: deelprojecten
en sleutelprojecten.
De deelprojecten vormen het basispakket. Het zijn te treffen inrichtingsen beheermaatregelen direct aan of rond het water, die minimaal
noodzakelijk zijn om De Blauwe Loper te laten voldoen aan het Programma van
Eisen. De deelprojecten zijn relatief eenvoudig en op korte termijn uit te
voeren. Het is een groot aantal maatregelen van relatief beperkte omvang:
het maken van aanlegplaatsen, het invullen van ontbrekende schakels in
fiets- en wandelroutes en wandel - en vaarroutenet, het ontwikkelen van
kleinschalige natuurterreinen en het optimaliseren van het beheer van
bestaande natuurterreinen. Het uitgangspunt is dat dit basispakket binnen
de gestelde financiële kaders gerealiseerd moet kunnen worden. De projecten
zijn concreet beschreven en op de bijgevoegde kaart aangegeven.
De sleutelprojecten zijn grote projecten, die in het inrichtingsplan De
Blauwe Loper nog slechts indicatief zijn aangegeven. Toch worden deze
sleutelprojecten als belangrijke dragers van de ontwikkeling van de Blauwe
Loper gezien. Voorbeelden zijn:
Het in ere herstellen van het ‘landschapsmonument’ 1000 Eilanden.
Belangrijke onderdelen van dit project zijn het herzien van de
beheerorganisatie van het gebied en het toegankelijk (bevaarbaar) maken
ervan.
Een tweede voorbeeld is het opnieuw inrichten van de Broekerhaven, waarmee
recreatievaart tot in het dorpshart zal kunnen komen.
3
Vanwege de mate van betrokkenheid van één van de drie betrokken gemeenten
bij elk van de afzonderlijke sleutelprojecten wordt de uitvoering van deze
sleutelprojecten in principe aan de gemeenten overgedragen, waarbij de
coördinatie overigens wel centraal zal gebeuren. Financiering van deze
sleutelprojecten zal in een later stadium worden bezien.
2.4 Draagvlak
Het inrichtingsplan de Blauwe Loper is opgesteld door samenwerking tussen
de drie betrokken gemeenten, Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk. De
stuurgroep HAL, waarin naast de drie betrokken gemeenten ook de provincie
zitting heeft, heeft het concept inrichtingsplan goedgekeurd en vastgesteld
in februari 1999. Er is een publieksfolder uitgebracht en op 6 april 1999
heeft een informatieavond plaatsgevonden. Het plan heeft verder ter visie
gelegen en is, met de verwerkte ingesproken reacties, definitief door de
stuurgroep HAL vastgesteld op 15 juni 1999. De betrokken gemeenteraden
hebben in het eerste kwartaal 2000 ingestemd met het inrichtingsplan.
2.5 Beleid van de provincie Noord-Holland
De uitvoering van de deelprojecten uit het inrichtingsplan De Blauwe Loper
draagt in verschillende opzichten bij aan de totstandkoming van het beleid
van de provincie Noord-Holland. Met deze uitvoering wordt gestalte gegeven
aan onderdelen van de volgende beleidsterreinen:
Het Streekplan NH Noord [1995] staat, voor de ontwikkeling van het HALgebied, een integrale en gelijktijdige aanpak van de realisering van
woningbouw, bedrijventerreinen, maar ook groenvoorzieningen en
mogelijkheden tot recreëren voor. Voor de ontwikkeling van de Groene- en de
Blauwe Lopers betekent dat er een flinke sprong voorwaarts moet worden
gemaakt. Ook de provinciale Beleidsnotitie Openluchtrecreatie [1995] staat,
in verband met deze realisatie van omvangrijke woningbouwlocaties, een
voorspoedige ontwikkeling van de groenstructuur voor. In concretere zin
brengt de ontwikkeling van de Blauwe Loper een van de doelen van het
streekplan: de uitbreiding van het aantal openbare aanlegplaatsen in en
nabij steden en dorpen, naderbij.
Uitvoering van het Tweede Waterhuishoudingsplan [1997] 7,5 km
natuurvriendelijke oever aan wateren in beheer bij de provincie en het
wegnemen van optredende knelpunten. Daarnaast, de aanleg van 100 km
natuurvriendelijke oever in overige wateren.
Het kanaal Omval-Kolhorn vormt een schakel tussen kerngebieden van de
Ecologische Hoofdstructuur van Noord-Holland Polder Mijzen / Eilandspolder,
Amstelmeer, en maakt onderdeel uit van de ecologische verbindingszones uit
het ‘Otterproject’. De doelstelling van dit project, zoals is overgenomen
in het Tweede Waterhuishoudingsplan, is het realiseren van een natte
ecologische infrastructuur in Noord-Holland en het scheppen van kansen voor
het herstellen van het zoetwater ecosysteem. Knelpunten die moeten worden
opgelost zijn onder meer de passage van infrastructurele werken en een
gebrek aan ‘rust- en dekkingsgebieden’. Door de uitvoering van de projecten
uit De Blauwe Loper worden enkele belangrijke knelpunten opgelost.
De ontwikkeling van de Blauwe (en Groene) Loper, met voldoende
mogelijkheden om te recreëren, draagt bij aan een versterking van de
toeristische aantrekkelijkheid van het gebied, met het accent op cultuur
(Alkmaar, Broekerveiling ....), zoals beschreven in de Toeristische nota
‘Ruimte om te b(l)oeien 1999-2002’. Verwacht wordt dat het opheffen van het
huidige tekort aan aanlegplaatsten een toename van het aantal
waterrecreanten meebrengt. Dit zal een toename van de bestedingen in het
gebied betekenen. (Onderzoek van het Staringcentrum [1994] heeft destijds
aangetoond dat de gemiddelde besteding van waterrecreanten per boot per dag
tussen de ƒ 75,- en ƒ 100,- lag). Naast het realiseren van aanlegplaatsen
4
voor recreatievaart is ook één grote afmeerplaats voor rondvaartboten
gepland (Broekerhaven).
Met de aanleg van de beoogde fiets- en wandelpaden wordt uitvoering gegeven
aan onderdelen van het fietspadenplan provincie Noord-Holland (evaluatie)
[1990] en het in voorbereiding zijnde provinciaal wandelpadenplan.
Het opstellen van een provinciaal toervaartnet was een van de zes
actiepunten uit de Beleidsnotitie openluchtrecreatie [1995]. In eerste
instantie werd hierbij aansluiting gezocht bij het landelijk toervaartnet
volgens de Beleidsvisie Recreatietoervaart in Nederland (BRTN). De
provincie heeft verder in de Beleidsnotitie Openluchtrecreatie toegezegd
initiatieven te zullen nemen voor de ontwikkeling van provinciale
routenetwerken. Per regio is inmiddels een vaarrouteplan opgesteld waarvan
de uitvoering momenteel in volle gang is. Het kanaal Alkmaar-Omval, Kolhorn
maakt deel uit van het landelijke basis toervaartnet (BRTN). Verder vormt
het kanaal een belangrijke schakel tussen de recreatietoervaartgebieden
Noord-Hollands midden (Alkmaardermeer) en Het Blauwe Netwerk (Amstelmeer).
Uitvoering van het in ‘de Blauwe Loper’ opgenomen aanlegplaatsenplan zal
positief bijdragen aan de totstandkoming van een verbinding tussen beide
vaargebieden. Daarnaast draagt de verbetering van de bevaarbaarheid van de
ringvaart van Heerhugowaard tot Oterleek (Huigenvaart) bij aan het bereiken
van de doelstellingen van het vaarrouteplan Noord-Hollands Midden.
De bijgevoegde kaart illustreert de ‘schakelfunctie’ die de Blauwe Loper
vervult in het toervaartnetwerk Noord-Holland.
2.6 Rol provincie Noord-Holland
De provincie Noord-Holland is via de gedeputeerde voor openluchtrecreatie
vertegenwoordigd in de Stuurgroep HAL, heeft een permanente
vertegenwoordiger in het projectbureau HAL en is daarmee mede
verantwoordelijk voor het opstellen van de plannen. Voorts is reeds
aangetoond dat met de realisatie van de plannen deels provinciaal beleid
tot stand wordt gebracht. Zoals verder blijkt uit het VINEX-convenant HAL
heeft de provincie op zich genomen een substantiële financiële bijdrage te
verlenen aan de totstandkoming van een kwalitatief hoogwaardig leef- en
werkmilieu in de HAL regio.
2.7 Projecten die in aanmerking komen voor provinciale bijdrage
Met de uitvoering van de projecten uit de Rode, de Groene en de Blauwe
Loper gaan de gemeenten verder dan zij strikt genomen zouden behoeven. Een
voorbeeld hiervan is het ontwikkelen van de ‘energie-arme’ wijk De Stad van
de Zon (Rode Loper), waar de provincie ook aan mee financiert. De projecten
uit de Blauwe Loper zijn weliswaar niet zo spectaculair, maar dragen voor
een aanzienlijk deel bij aan de ontwikkeling van een leefbare stad. Vanwege
het hogere ambitieniveau liggen de kosten van de projecten ook ver boven de
‘regulier’ gemeentelijke begrotingen. Voorts wordt met de realisatie van de
projecten uit de Blauwe Loper in belangrijke mate invulling gegeven aan
provinciaal beleid. Het gezamenlijk ter hand nemen van de uitvoering van
gemeentelijk - en provinciaal beleid is een belangrijk argument om ook
gezamenlijk voor de financiering zorg te dragen.
2.8 Projecten die in 1999 uitvoeringsgereed zijn
Tabel 1 geeft een overzicht van de deelprojecten van de Blauwe Loper.
5
Tabel 1, overzicht van de deelprojecten van de Blauwe Loper
Deelprojectnummer en
Eigenaar
Projectnaam
bestaand of
nieuw
Uitvoerings- gereedheid
totale
investering
Verwachte inzet provinciale
bjidrage
Er worden geen
(planologische) knelpunten
verwacht)
fl. 2.333.000,-
FINH
fl. 843.000,-
FOL
fl. 56.000.-
Overige dekking, conform de bij
het inrichtingsplan voorgestelde
begroting
Voorstel beheer en reden van uitvoering
onderhoud
SRN, fl. 749.000,Gemeenten (meerwaardefonds)
Fl. 322.000,-
gemeenten,
jachthaven(s),
waterschap
provincie
Om het HAL gebied beter over water bereikbaar te maken en daarmee het (water)
toerisme te bevorderen dienen er voldoende aanleg en afmeerplaatsen aanwezig te
zijn. Op basis van de landelijke gemiddelde behoefte aan aanleg- en afmeerplaatsen is
berekend dat er 79 aanlegplaatsen voor de nacht tekort zijn en 106 aanlegplaatsen
voor de dag.
waterschap
provincie
hoogheemraadschap
Een natuurvriendelijk ingerichte oever is essentieel voor de doelstelling van De Blauwe
Loper. Het kanaal is de ecologische ruggengraat van de regio. Zowel als
uittreeplaatsen als voor de lengtemigratie van fauna zijn natuurvriendelijke oevers
essentieel.
1
aanlegplaatsen
Gemeenten
Nieuw
Jachthaven(s)
Waterschappen
Provincie
2
natuurlijke
kanaaloevers
Provincie
aanpassing van er moet nog een nadere
fl. 1.866.000,Waterschappen bestaande
uitwerking worden gemaakt,
oevers
in overleg met de beheerders
fl. 675.000.-
-
A2-EHS fl. 933.000,-
3
Dijken en dijkvoeten
wijziging beheer
van bestaande
dijken
Waterschappen Nieuw
Provincie
Nederlandse
spoorwegen
fl. 314.000,-
fl. 114.000,-
-
A2-EHS fl. 157.000,-
fl. 178.000,-
fl. 64.000,-
-
A2-EHS fl. 89.000,-
waterschappen
gemeenten
gemeenten
ANWB
(bewegwijzering)
in een enkel geval
SBB
4
10 x Ecologische
knelpunten
Er dienen op korte termijn
afspraken gemaakt te
worden met pachters
Ja
De dijken en dijkvoeten langs het kanaal vormen in potentie een waardevolle
lijnvormige structuur. Het extensief beheer van de dijken en dijkvoeten vergroot de
ecologische betekenis er van.
Wegen, spoorwegen, bruggen en duikers kunnen aanzienlijke obstakels vormen voor
dieren die zich in het Blauwe Lopergebied willen verplaatsen. Vaak kunnen deze
hindernissen door relatief simpele ingrepen worden opgeheven of worden verkleind.
Te denken valt aan het aanleggen van loopplankjes onder bruggen of het verlengen
van de rietkraag tot aan het kunstwerk. Opheffing van de genoemde knelpunten
dragen allemaal bij aan het tot stand brengen van de PEHS.
5
Completeren fiets
en voet /
wandelpaden
Gemeenten
fl. 804.000,-
fl. 270.000,-
fl. 270.000,-
Gemeenten
(meerwaardefonds) fl. 18.000,-
6
Haventje
Smuigelpolder
Provincie
fl. 2.000,-
fl. 1.000,-
-
A2-EHS fl. 1.000,-
Met een enkele maatregel, maar voornamelijk het achterwege laten van beheer, kan
het haventje bij de Smuigelpolder worden ontwikkeld tot een ecologische ‘stepping
stone’.
7
’t Waartje;
natuurontwikkeling
en land art
Partikulieren
er wordt op korte termijn
overlegd met pachters /
eigenaren
fl. 332.000,-
fl. 120.000,-
-
A2-EHS fl. 1.750,GEBEVE fl. 164.000,-
‘t Waartje is een waardevolle ecologische ‘stepping’stone’ in de Blauwe Loper. De
bestaande natuurwaarden moeten worden beschermd tegen te veel recreatief
medegebruik met motorboten. Met het realiseren van deze stepping stone wordt een
van de knelpunten uit het otterproject opgeheven.
hangt af van start
grondverwerving (na
vaststellen
begrenzingenplan)
fl. 362.000,-
fl. 131.000,-
-
GEBEVE fl. 181.000,-
Door natuurontwikkeling tussen de bebouwing van Broek op Langedijk en de spoorlijn
wordt een belangrijke ecologische ‘stepping stone’ gerealiseerd. Ook hiervoor geldt dat
hiermee een van de knelpunten uit het otterproject wordt opgelost.
fl. 21.000,-
fl. 7.500,-
fl. 5.500,-
Gemeenten
(meerwaardefonds) fl. 7.000,-
fl. 21.000,-
fl. 7.500,-
fl. 5.500,-
Gemeenten
(meerwaardefonds) fl. 7.000,-
fl. 97.000,-
fl. 35.000,-
fl. 13.000,-
A2-EHS fl. 4.000,Gemeenten
(meerwaardefonds) fl. 15.000,-
fl. 88.000,-
fl. 32.000,-
fl. 26.000,-
SRN fl. 26.000,-
Nieuw
9
St. Pancras –
dijklanden
15a
Kano-overstap
HeerhugowaardZuid
15b
Overstap NoordScharwoude
16
Hoornse Vaart –
wisselpunt
20
Ringvaart
Heerhugowaard
Heerhugowaard Nieuw
Bestaand
Nieuw
project is planologisch in
voorbereiding
Heerhugowaard
In en om de Blauwe Loper ligt een vrij compleet netwerk van fiets- en voet /
wandelpaden. Door op enkele plaatsen een ontbrekende schakel in te vullen wordt het
netwerk sterker en completer en wordt meer diversiteit in routes mogelijk.
Deze kano-overstapplaats maakt een verbinding tussen de polder, de nieuwe
waterlopen in en rond de Stad van de Zon en het kanaal. De milieuvriendelijke
recreatievaart zal hierdoor kunnen toenemen.
Verbetering van deze kano-overstapplaats is nodig. Voorgesteld is om dit te
combineren met de aan te leggen recreatieve aanlegplaatsen.
Alkmaar (i.s.m.
bedrijfsleven)
Een wisselpunt maakt het mogelijk om te switchen van land- naar waterrecreatie en
omgekeerd. Met de voorgestelde faciliteiten zal het wisselpunt de recreatie in het
gebied ten goede komen.
De ringvaart van de Heerhugowaard maakt deel uit van het provinciaal
toervaartnetwerk De provincie wil dit netwerk in stand houden en waar nodig,
verbeteren. Het verbeteren van de bevaarbaarheid en het aanleggen van
afmeerplaatsen zal dit bevorderen.
6
2.9
Projecten voor de komende jaren
De deelprojecten van de Blauwe Loper zijn slechts een onderdeel van het
totale plan. In de komende jaren zullen ook de sleutelprojecten aan de orde
komen. Deze sleutelprojecten zijn essentieel voor het waarmaken van de
ambities uit de Intergemeentelijke Structuurvisie.
Het is waarschijnlijk dat voor deze sleutelprojecten ook provinciale (mede)
financiering zal worden gevraagd. Over eventuele medefinanciering van de
provincie Noord-Holland aan de sleutelprojecten zal, onafhankelijk van
onderhavig besluit, per ingediend verzoek worden besloten. Daarnaast zal
getracht worden Europese subsidies te verkrijgen
2.10 Onderbouwing FINH-criteria voor de projecten uit de blauwe loper
* Provinciaal beleid
Reeds in paragraaf 2.5 is aangetoond dat de uitvoering van de deelprojecten
uit de Blauwe Loper in verschillende opzichten bijdraagt aan de
totstandkoming van beleid van de provincie Noord-Holland. Kort samengevat
wordt met de uitvoering gestalte gegeven aan onderdelen van de volgende
beleidsterreinen:
Streekplan Noord-Holland Noord [1995]: een integrale en gelijktijdige
realisering van woningbouw, bedrijfsterreinen, groenvoorzieningen en
mogelijkheden om te recreëren. Uitbreiding van het aantal openbare
aanlegplaatsen in en nabij steden en dorpen.
Tweede waterhuishoudingsplan [1997]: aanleg van natuurvriendelijke oevers,
het scheppen van kansen voor het herstel van zoetwater ecosystemen en het
realiseren van een natte ecologische infrastructuur in het kader van het
‘otterproject’.
Toeristische nota ‘Ruimte om de B(l)loeien’1999-2002: versterking van de
toeristische aantrekkelijkheid van het gebied, met het accent op cultuur
(Alkmaar; Broekerveiling)
Beleidsnotitie openluchtrecreatie [1995] opzetten van provinciaal
toervaartnet en het per regio opstellen van een vaarrouteplan. De Blauwe
Loper vormt een schakel tussen de (vaar)regio’s Noord-Hollands midden en de
kop van Noord-Holland.
Met de uitvoering van de deelprojecten wordt voorts invulling gegeven aan
de realisatie van fietspadenplan Noord-Holland (evaluatie) [1990] en het in
voorbereiding zijnde provinciaal wandelpadenplan.
* Bijdragen van derden en van de provincie
Exclusief de grondverwerving, die bekostigd zal worden vanuit
reservaatsgelden van het rijk vraagt de uitvoering van de oorspronkelijke
(in de tabel genoemde) deelprojecten uit De Blauwe Loper om een totale
investering van ruim ƒ 6,4 mln. De drie gemeenten dragen hiervoor, naast
het aandeel dat zij zullen hebben in het beheer en onderhoud van de
objecten, voor ƒ 530.000,- bij uit ‘het meerwaardefonds’. Over de bijdrage
van de Stichting Recreatietoervaart Nederland, SRN (ƒ 775.000,-) is
positief besloten. De Blauwe Loper is opgenomen in het Meerjaren
Uitvoeringsprogramma van de SRN en hierin zelfs opgevoerd als voorbeeld van
een integrale aanpak. De kans op financiering door het ministerie van LNV
(A2-EHS) (ƒ 1.186.000,-) en regeling voor de gebiedsgerichte bestrijding
van verdroging (GEBEVE) (ƒ 345.000,-) is zeer groot; de ‘Blauwe Loper’ is
aangemeld en past goed binnen de kaders van deze beide regelingen.
Definitieve besluitvorming hierover vindt echter pas plaats bij
besteksgereedheid van (deel)projecten. De dekking van de provinciale
bijdrage wordt geregeld door twee fondsen: het Fonds Openluchtrecreatie en
het Fonds Investeringen Noord-Holland (FINH)(dit besluit).
Het volgende overzicht maakt de totaal benodigde investeringen en de in het
oorspronkelijke plan voorgestelde inzet van partijen duidelijk:
7
totaal benodigde investeringen
Aanlegplaatsen
Kanaaloevers
Dijkvoeten
Ecologische knelpunten
fiets- en voetpaden
Smuigelpolder
’t Waartje
St. Pancras Dijklanden
Twee overstappunten
Wisselpunt Hoornse vaart
Ringvaart Heerhugowaard
Totaal
fl. 2.333.000
fl. 1.866.000
fl.
314.000
fl.
178.000
fl.
804.000
fl.
2.000
fl.
332.000
fl.
362.000
fl.
42.000
fl.
97.000
fl.
87.000
_____________
fl. 6.417.000
totale financiering
Meerwaardefonds
SRN
GEBEVE
fl.
fl.
fl.
530.000
775.000
345.000
A2 EHS
fl.
1.186.000
Provincie Noord-Holland
nog te dekken bedrag
fl.
fl.
2.676.000
905.000
Totaal
_____________
fl. 6.417.000
opbouw provinciale bijdrage
Fonds Openluchtrecreatie
FINH
Totaal
fl.
376.000
fl. 2.300.000
_____________
fl. 2.676.000
reeds besloten
reeds besloten
Past in kaders, definitief
bij besteksgereedheid
past in kaders, definitief
bij besteksgereedheid
Gemeentelijke
besluitvorming heeft
plaatsgevonden (zie
toelichting op dit
overzicht)
dit besluit
Toelichting op dit overzicht
Uitgaande van de huidige deelprojecten en bovenstaand oorspronkelijk
overzicht resteert nog een te dekken bedrag van ƒ 905.000,-. De
gemeenten hebben inmiddels besloten om ter dekking hiervan de
gemeenschappelijke doeluitkering (GDU)in te zetten (ƒ 161.000,-) en
in overleg met de provincie Noord-Holland de aanleg van enkele
natuurvriendelijke kanaaloevers onder te brengen bij het reguliere
onderhoudswerk van de provincie als vaarwegbeheerder (ƒ 200.000,-).
Voorts is besloten om de uitvoering van het vlonderpad bij ’t Waartje
te versoberen, waarmee een bedrag van ƒ 410.000,- kan worden bespaard
en zal het natuurontwikkelingsproject ’t Waartje voorlopig worden
geschrapt. Met deze ingrepen wordt in totaal circa ƒ 1,1 mln
bespaard, maar wordt de FINH-bijdrage ook naar rato verminderd
(deelverordening Blauwe Loper). Zodoende rest nog een ongedekt bedrag
van circa 2 ton (3,6%), waarvan de gemeenten in de afzonderlijke
raadsbesluiten hebben aangegeven dit te zullen zoeken in de marges
van de begrotings-, besteks-, aanbestedings- en uitvoeringsfase van
8
de afzonderlijke projecten, of gebruik te maken van aanvullende
subsidiemogelijkheden zodra die zich voordoen.
Nadrukkelijk dient te worden gesteld dat (aanvullende) provinciale
subsidies ter dekking van dit bedrag niet aan de orde kunnen komen.
De bijdrage uit het FINH (2,3 mln) wordt overeenkomstig bovenstaande
toelichting met circa ƒ 300.000,- verminderd. Er is voor gekozen om
deze aanpassing niet te verwerken in de deelverordening Blauwe Loper
2000, noch in de tabel 1, teneinde voor de gemeenten de mogelijkheid
open te laten om hiervoor een vervangend natuurontwikkelingsproject
op te voeren. De maximale bijdragen uit het FINH per deelproject
zullen hierdoor niet worden overschreden, daar deze op basis van het
maximale percentage (36%) per deelproject zijn berekend.
* Uitvoeringsgereed
Het inrichtingsplan is opgesteld door samenwerking tussen de drie betrokken
gemeenten, Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk. De stuurgroep HAL heeft het
concept inrichtingsplan goedgekeurd en vastgesteld in februari 1999. Er is
een publieksfolder uitgebracht en op 6 april 1999 heeft een informatieavond
plaatsgevonden. Het plan heeft verder ter visie gelegen en is, met de
verwerkte ingesproken reacties, door de stuurgroep HAL definitief
vastgesteld op 15 juni 1999. De betrokken gemeenteraden hebben het
inrichtingsplan voor De Blauwe Loper inmiddels vastgesteld. De uitvoering
van de deelprojecten zal starten in het jaar 2000 en doorlopen tot in 2004.
* Tastbaarheid
De uitvoering van de deelprojecten uit De Blauwe Loper levert de volgende
tastbare resultaten op
1 152 aanlegplaatsen;
2 circa 15 kilometer natuurvriendelijke kanaaloever, waarvan meer dan de
helft aan weerszijden van het kanaal;
3 circa 10 kilometer extensief beheerde dijkvoeten, met als gevolg
verhoogde natuurwaarden;
4 tien ecologische knelpunten minder, waarvan er vijf nadrukkelijk zijn
genoemd als ecologisch knelpunt van het ‘otterproject’;
5 een completer en meer divers netwerk van fiets- en wandelpaden;
6 drie waardevolle ‘stepping-stones’ die deel uitmaken van de ecologische
verbindingszone en het ‘otterproject’;
7 twee kano-overstapplaatsen waar kanoërs van de ene kanoroute naar de
andere kunnen overstappen.
8 een wisselpunt, waar waterrecreanten kunnen aanleggen en verder kunnen
wandelen of met de fiets. Verder komen bij het wisselpunt allerlei
voorzieningen zoals fietsverhuur, bebording, watertappunt, afgiftepunt
vuil water;
9 een verbeterde bevaarbaarheid van de ringvaart van de polder
Heerhugowaard tot Oterleek.
* Publiek Domein
De te treffen voorzieningen zijn voor iedereen te gebruiken. De
belangrijkste doelgroepen zijn recreanten (waterrecreatie, fiets en
wandelrecreatie)
* Algemeen nut
Door een verbeterde toegankelijkheid van het gebied voor de recreanten zal
de economische betekenis van het gebied toenemen. Daarnaast zullen de
natuurwaarden in het gebied worden vergroot en zal het kanaal en de
nabijgelegen infrastructuur veel minder dan nu het geval is een obstakel
vormen voor de migratie van dieren.
* Lange levensduur
9
De geplande ingrepen zijn in principe permanent, zeker daar waar het gaat
om het verbeteren van de natuurlijke omgeving. Voor wat betreft aan te
leggen voorzieningen zal de levensduur afhangen van de wijze waarop het
beheer en onderhoud door de toekomstige eigenaren ter hand zal worden
genomen (zie hierna). Uitgegaan wordt van een minimale levensduur van 10
jaren.
* Beheer en onderhoud geregeld
Voor het beheer en onderhoud is een bedrag geraamd van ƒ 367.000,-,
uitgesplitst in fl. 304.000,- voor regulier onderhoud en ƒ 63.000,- voor
groot onderhoud. Deze bedragen komen ten laste van de (toekomstige)
eigenaren. In de meeste gevallen zijn dit de gemeenten, maar ook het
waterschap (Uitwaterende Sluizen voor de boezem, of anders
Grootgeestmerambacht en Het Lange Rond), particulieren voor enkele
aanlegplaatsen maar ook de provincie als vaarwegbeheerder. Veelal zal
sprake zijn van voortzetting van de huidige situatie (onderhoud van bermen,
oevers en dijken), waarvan de beheerskosten reeds zijn ondergebracht bij de
beherende instanties. In andere gevallen zijn het nieuw aan te leggen
objecten (aanlegplaatsen, fietspaden) waar vooral de gemeenten belang bij
hebben. Deze zullen dan ook voor het beheer en onderhoud moeten zorgen.
Garantstelling voor beheer en onderhoud gedurende minimaal tien jaren is
als subsidiecriterium opgenomen in de Deelverordening Blauwe loper 2000.
* Integraal belang
Met de uitvoering van de projecten uit De Blauwe Loper worden verschillende
doelen nagestreefd. Een verhoogde (water)recreatie en daarmee als indirect
gevolg een verhoogde (mede aan de waterrecreatie gebonden) economische
bedrijvigheid. De uitvoering van de plannen zorgt ook voor een verbinding
van verschillende waterrecreatiegebieden en daarmee voor een verbeterde
ontsluiting van het Blauwe Netwerk in de Kop van Noord-Holland. Verder
worden de natuurwaarden in het gebied verhoogd; de PEHS en ‘het
otterproject’ worden verder ingevuld.
3. Financiële en juridische consequenties
Financiële consequenties
Met de uitvoering van de deelprojecten en de financiering daarvan uit het
FINH zal het fonds met een bedrag van maximaal ƒ 2,3 miljoen afnemen. Het
aandeel van het FINH in de investeringskosten (exclusief grondverwerving)
van de deelprojecten uit het inrichtingsplan De Blauwe Loper bedraagt
maximaal 36%. Verder zal voor de uitvoering van de deelprojecten uit het
plan, het Fonds Openluchtrecreatie voor ƒ 376.000,- worden aangesproken.
Gemiddeld over alle deelprojecten waar provinciale gelden voor worden
aangewend, bedraagt de provinciale bijdrage (Fonds openluchtrecreatie en
FINH tezamen) maximaal 42%
De drie gemeenten dragen, naast het aandeel dat zij zullen hebben in het
beheer en onderhoud van de objecten, voor ƒ 530.000,- bij uit ‘het
meerwaardefonds’ en hebben het voorstel om het resterende bedrag ad
ƒ 905.000,- te dekken vastgesteld.
De bijdrage van de Stichting Recreatietoervaart Nederland, SRN
(ƒ 775.000,-) is vastgesteld. De kans op financiering door het ministerie
van LNV (A2-EHS) (ƒ 1.186.000,-) , en regeling voor de gebiedsgerichte
bestrijding van verdroging (GEBEVE) (ƒ 345.000,-) is zeer groot; de ‘Blauwe
Loper’ is aangemeld en past binnen de inhoudelijke en financiële kaders van
deze beide regelingen. Definitieve besluitvorming hierover vindt echter pas
plaats bij besteksgereedheid van (deel)projecten.
Juridische consequenties
De voorwaarden waaronder en de wijze waarop de subsidie zal worden
verstrekt zijn vastgelegd in een deelverordening, ‘Deelverordening Blauwe
loper 2000’, als bedoeld onder artikel 1, aanhef onder f van de Algemene
10
subsidieverordening Noord-Holland 1998, die bij het ontwerp-besluit onder
3, ter vaststelling wordt voorgelegd.
4. Advies statencommissies OOPO en FSB
Zowel de statencommissie OOPO als de statencommissie FSB hebben positief
geadviseerd maar, gezien een in de begroting ongedekt bedrag van
ƒ 905.000,-, aangedrongen op behandeling in provinciale staten nadat de
gemeenteraden hun oordeel over het inrichtingsplan en de dekking van dit
bedrag hebben gegeven. In deze voordracht heeft dit geleid tot een
toelichting op het overzicht van de totaal benodigde investeringen en inzet
van partijen.
Wij stellen u voor te besluiten conform het bijgevoegde ontwerpbesluit
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
J.A. van Kemenade, voorzitter.
C.J.N. Versteden, griffier.
11
Ontwerpbesluit
Nr.
Provinciale Staten van Noord-Holland;
gezien de voordracht van gedeputeerde staten;
gelet op hun besluit van 12 november 1998 tot vaststelling van het
Investeringsprogramma FINH 1999;
gelet op het convenant Aanpak VINEX stadsgewesten Alkmaar, Haarlem-IJmond
en Gooi en Vechtstreek, onderdeel Groenstructuur stadsgewest Alkmaar/HALgebied;
overwegende,
 dat voor een samenhangende ontwikkeling van het HAL-gebied, naast de
ontwikkeling van woningbouw en bedrijventerreinen, de recreatieve en
ecologische functies van het gebied moeten worden versterkt;
 dat de uitvoering van de projecten van De Blauwe Loper daar in hoge mate
aan zal bijdragen;
 dat de uitvoering van de projecten van de Blauwe Loper invulling geeft
aan de totstandkoming van de provinciale ecologische hoofdstructuur en
het otterproject;
 dat voor uitvoering van de in 1999 uitvoeringsgerede onderdelen van het
plan (De Blauwe Loper deelprojecten nrs 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 15a, 15b,
16 en 20) een provinciale bijdrage noodzakelijk is;
besluiten:
1 een investeringsbijdrage te reserveren voor het verstrekken van maximaal
ƒ 2,3 miljoen ten behoeve van de realisering van de deelprojecten nrs 1,
2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 15a, 15b, 16 en 20 zoals omschreven in het
inrichtingsplan De Blauwe Loper HAL-gebied (30 juli 1998) en vastgesteld
in de vergadering van de stuurgroep HAL van 15 juni 1999, in het kader
van de realisatie van de Intergemeentelijke Structuurvisie HAL en de
uitvoering van het streekplan Noord-Holland Noord en daarbij te bepalen
dat deze provinciale bijdrage maximaal 36% van de werkelijk gemaakte
kosten per deelproject bedraagt, waarbij de kosten voor grondverwerving
niet zijn meegerekend;
2 het onder 1 genoemde bedrag, zijnde inclusief de eventueel verschuldigde
omzetbelasting, ten laste te brengen van het FINH;
3 vast te stellen de deelverordening Blauwe Loper 2000, overeenkomstig het
bij dit besluit behorende ontwerp.
Haarlem,
Provinciale Staten voornoemd,
, voorzitter.
, griffier.
12
Gebruikte afkortingen
A2-EHS
BRTN
GEBEVE
HAL
SRN
VINEX
WHP-2
Subsidieregeling van het ministerie van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij
Beleidsvisie Recreatietoervaart in Nederland
(Rijks)regeling ter Gebiedsgerichte Bestrijding van
Verdroging
Heerhugowaard, Alkmaar, Langedijk
Stichting Recreatietoervaart Nederland
Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra
Tweede Waterhuishoudingsplan Noord-Holland (1997)
Titel:Vd 15: De Blauwe Loper
Datum:21-12-1999
Nummer:15