Pratende planten

Pratende planten
Stilstaan terwijl je opgegeten wordt. Planten kunnen niet anders – of toch? Onderzoeker
Josef Stuefer aan de Radboud Universiteit Nijmegen onderzocht hoe planten kunnen
chatten via een eigen communicatienetwerk.
Recent onderzoek van vidi-onderzoeker Stuefer wijst uit dat planten hun eigen
chatsysteem hebben waarmee ze elkaar kunnen waarschuwen. Planten zijn dus niet
zomaar saaie en passieve organismen, die staan te wachten totdat ze afgeknipt of
opgegeten worden. Veel planten vormen interne communicatienetwerken en zijn in staat
om op een efficiënte manier informatie uit te wisselen.
Klaverplantjes kunnen elkaar waarschuwen via een netwerk van
liggende stengels.
bron: Josef Stuefer.
Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
Chatnetwerk
Veel kruidachtige planten zoals aardbei, klaver, riet en zevenblad vormen van nature
netwerken. Individuele planten blijven voor een bepaalde tijd met elkaar verbonden door
liggende stengels. Deze verbindingen stellen de planten in staat om via interne kanalen
informatie met elkaar te delen. Daardoor lijken ze sterk op computernetwerken. Maar
waarover zouden planten met elkaar willen chatten?
Kortgeleden toonden Stuefer en zijn collega’s voor het eerst aan dat klaverplanten elkaar
via netwerkverbindingen waarschuwen als er vijanden in de buurt zijn. Als één van de
planten door rupsen wordt aangevreten, worden de andere leden van het netwerk door
een intern signaal gewaarschuwd. Eenmaal gewaarschuwd versterken de intacte planten
hun chemische en mechanische afweer en worden daardoor onaantrekkelijk voor de
oprukkende rupsen. Door dit Early Warning systeem kunnen de planten hun belagers dus
voor zijn. Experimenteel onderzoek laat zien dat daardoor de schade aan de planten
sterk beperkt wordt.
Zowel de roofmijt (links) als de sluipwesp (rechts)
reageert op de geurstoffen die planten als
communicatiemiddel gebruiken.
Virussen
Maar elk voordeel heeft zijn nadeel. Dat geldt niet
alleen voor internet maar ook voor planten. Het
blijkt namelijk dat plantenvirussen gebruik kunnen
maken van de aanwezige infrastructuur om zich
razendsnel over de aangesloten planten te
verspreiden. De infectie van één plant leidt dus tot een infectie van alle planten binnen
het netwerk. Uit dit onderzoek blijkt overduidelijk dat het algemene beeld van planten
niet goed aansluit bij de werkelijkheid. Wie had nou verwacht dat de meeste planten om
ons heen continu aan het internetten zijn?
Bron: http://www.kennislink.nl/publicaties/pratende-planten
Biologie | Afweer VWO | Artikel Pratende planten