Natuurkansenkaart Enschede

Zet de bloemetjes buiten voor de wilde bij!
Het gaat slecht met de honingbij, maar nog veel slechter met de solitaire
wilde bijen. Veel wilde bijensoorten worden met uitsterven bedreigd. ‘‘Iedereen dacht altijd dat de honingbij alles bestoof wat er te bestuiven viel’ aldus
David Kleijn, hoogleraar plantenecologie en natuurbeheer aan Wageningen
Universiteit. ‘Pas sinds een paar jaar krijgen we in de gaten dat wilde bijen
een grotere rol spelen bij landbouwproductie dan honingbijen.” Wilde bijen
spelen een belangrijke rol in onze voedselproductie, maar zijn daarnaast ook belangrijk voor behoud
van onze natuurlijke biodiversiteit. Er komen in Nederland meer dan 350 soorten bijen voor. De honingbij is er daar één van, de andere soorten zijn wilde bijen, verdeeld over hommels, zandbijen, metselbijen, wespbijen, etc.
U kunt de wilde bijen al met hele kleine maatregelen een handje helpen. Hieronder een aantal tips:
• Zaai bloemen en plant uitbundig bloeiende struiken en bomen en zorg daarbij voor diversiteit in
soorten (verschillend voedselaanbod op verschillende tijdstippen)
• Gebruik bloemen en planten die van nature in Enschede voorkomen
• Zorg dat plant- en zaaigoed onbespoten is
• Maak stukjes kale grond, veel wilde bijensoorten maken hun nest in de grond
• Voorzie in staand en liggend dood hout (niet bewerkt of verduurzaamd!)
• Laat holle stengels staan
• Stop spleten en gaten in muren en in hout niet dicht
• Laat lege slakkenhuisjes liggen
• Creëer plekken waar een beetje rommel mag blijven liggen (stenen, puin, dakpannen, etc)
• Zorg voor plekken met ruige, overjarige vegetatie
• Zorg voor zoveel mogelijk variatie (hoge/lage vegetatie, luwe/open plekken, zon/schaduw, etc)
• Plaats bijenhotels waar de zon op staat, zodat de bijen kunnen opwarmen
Gericht investeren in de natuur
das
wilde bij
Aanleg faunatunnel
en raster
Natuurlijk bermbeheer
Ontwatering verminderen
Verbeteren kwaliteit heide
Uitbreiden heide
(ontbossen)
Bosaanplant
Afwisselende bosrand
IJsvogelvriendelijk
Hout in de beek
Uitstekende takken
boven het water
Beekbegeleidende
beplanting
Poel
Houtsingel of houtwal
Heg en/of haag
Akker-/graslandrand
Ruigte en/of struweel
Takkenril
Nestkast, kunstnest of
kunstburcht
Uittreedplaatsen maken
langs waterkant
oplossing
knelpunt
leefgebied versterken of maken
kleine ijsvogelvlinder
ijsvogel
Colofon
Teksten, kaarten, ontwerp en realisatie
Gemeente Enschede,
Landschap Overijssel
Atelier Overijssel
boomkikker
kamsalamander
buiten erven
Natuurkansenkaart
Enschede
boomkikker
heideblauwtje
Meer weten:www.wildebijen.nl
www.denederlandsebijen.nl
www.bijenhelpdesk.nl
Hieronder staan de
soorten benoemd,
hiernaast de maatregelen
per soort.
levendbarende hagedis
das
kleine ijsvogelvlinder
ijsvogel
levendbarende hagedis
slanke sleutelbloem
heideblauwtje
wilde bij
Meer informatie over de maatregelen kunt u vinden op de website van Landschap Overijssel:
www.landschapoverijssel.nl of mail naar Bart ter Beek, ecoloog van de gemeente Enschede
[email protected]
slanke sleutelbloem
kamsalamander
Enschede, juni 2016
Natuurkansenkaart Enschede
Gericht investeren in de natuur van Enschede
Enschede is een groene gemeente.
Het landschap rond Enschede is divers en
rijk aan natuur. Natuur is van grote waarde
voor een goed leefklimaat. Maar natuur is
ook kwetsbaar.
De gemeente Enschede is zich daar van
bewust en geeft behoud en verbetering van
natuur een plek in haar beleid.
De zorg voor natuur is echter van iedereen.
De natuurkansenkaart helpt de gemeente,
maar ook bewoners en bedrijfsleven om de
natuur in Enschede te verbeteren. Samen
kunnen we ervoor zorgen dat de natuur
van Enschede nog mooier wordt.
LEGENDA
Boomkikker
Leefgebied versterken
Hoe leest u de kaart
De locatie waar u wat wilt of moet doen voor natuur
kunt u opzoeken op de kaart. Per soort zijn op de
kaart verschillende gebieden gemarkeerd waar maatregelen getroffen kunnen worden. De kleur van de
markering verwijst naar de soort. Twee diersoorten,
de das en de wilde bij, zijn wel gekozen als doelsoort
maar hebben geen eigen kleur gekregen. Maatregelen voor deze soorten zijn overal in het buitengebied
van Enschede nuttig. Ook voor deze soorten geldt
dat veel andere soorten profiteren als u maatregelen
treft.
Leefgebied maken
Leefgebied verbinden
Knelpunten oplossen
(Potentieel) Leefgebied
Kamsalamander
Leefgebied versterken
Leefgebied maken
Leefgebied verbinden
Knelpunten oplossen
(Potentieel) Leefgebied
Gericht investeren
De Natuurkansenkaart biedt u een helpende hand
om gericht te investeren in de natuur van het buitengebied van Enschede. Uw investering loont namelijk
beter als deze leidt tot de juiste maatregel op de
juiste plek.
U kunt de kaart gebruiken als u uit eigen beweging
wilt investeren in de natuur en het landschap, maar
ook als u bijvoorbeeld een tegenprestatie moet leveren voor ontwikkelruimte. In dat laatste geval helpt de
natuurkansenkaart om sneller tot overeenstemming
te komen over de te treffen natuurmaatregelen.
IJsvogel
Leefgebied versterken
Leefgebied maken
Leefgebied verbinden
(Potentieel) Leefgebied
Kleine ijsvogelvlinder
Leefgebied versterken
Leefgebied maken
Kansen voor bijzondere dieren
In het Enschedese buitengebied komen veel verschillende soorten planten en dieren voor. Het is niet haalbaar om al deze plant- en diersoorten op de kaart te
vermelden. In overleg met natuurkenners (professionals en vrijwilligers) zijn daarom negen soorten op
de Natuurkansenkaart uitgelicht. Deze soorten zijn
kenmerkend voor de natuur in Enschede. Maatregelen voor deze soorten zijn goed voor vele andere
soorten, waardoor de natuur extra profiteert. Op de
Natuurkansenkaart worden gebieden aangegeven
waar kansen liggen om het leefgebied voor de negen
soorten te verbeteren, te vergroten of te verbinden.
De maatregelentabel geeft aan wat u concreet voor
welke soort kunt doen op deze locaties.
(Potentieel) Leefgebied
Heideblauwtje en levendbarende hagedis
Leefgebied versterken
Leefgebied maken
Leefgebied verbinden
Knelpunten oplossen
Slanke sleutelbloem
Standplaats uitbreiden
Das
Leefgebied verbinden
Knelpunten oplossen
Toelichting bij de legenda eenheden
1 Het versterken van de belangrijkste leefgebieden (de gearceerde vlakken) heeft voor alle soorten de meeste prioriteit. Deze gebieden vormen de motor voor de ontwikkeling
van een soort en verdienen daarom als eerste aandacht.
2 Het maken van nieuw leefgebied direct naast de bestaande leefgebieden of op kansrijke en/of waardevolle locaties
(omcirkelde gebieden) heeft de tweede prioriteit.
3 De gebieden die met een zachte kleur zijn ingevuld
geven aan waar de soort voor kan komen. Het is niet zeker
of op dit moment de soort daar al daadwerkelijk voorkomt.
Dit zijn echter waardevolle leefgebieden voor de toekomst,
wanneer de soort zich goed voortplant.
4 Gestippelde lijnen geven aan waar verbindingen nodig
zijn tussen leefgebieden. Verbindingen tussen leefgebieden
zijn nodig zodat dieren van het ene naar het andere gebied
kunnen. Hierdoor neemt het risico op inteelt en de kans op
uitsterven af.
5 Plaatsen waar (spoor)wegen of kanalen de verbinding
bemoeilijken zijn aangegeven als knelpunt (rood omcirkelde
bolletjes).
Punt 3, 4 en 5: het maken van verbindingen, het oplossen
van knelpunten en het inrichten van de zachtgekleurde
gebieden is effectiever wanneer leefgebieden goed functioneren. Daarom zijn deze als derde prioriteit aangemerkt.
6 In de witte gebieden zijn maatregelen minder winstgevend
voor de gekozen doelsoorten, met uitzondering van de das
en de wilde bij. Dat neemt niet weg dat hier ook natuurwaarden of kansen voor verbetering van de natuur liggen.
Maatregelentabel
Op de achterzijde van deze folder is een
maatregelentabel opgenomen. De maatregelentabel
geeft inzicht in wat u kunt doen voor de
genoemde diersoorten.