Daniel denInstituut Hoed Kanker Oncologisch Centrum Uw arts heeft met u besproken dat u een schildklieroperatie zult krijgen. Het doel van deze folder is u te informeren over de gang van zaken omtrent deze operatie. Voor de opname Voordat u geopereerd gaat worden, kan het zijn dat u een echografie van de hals moet ondergaan. Tijdens echografie worden eventueel via een dunne naald weefselcellen opgezogen (punctie). In 80-90% van de puncties die worden uitgevoerd, kan een correcte diagnose worden gesteld met deze punctie. De cellen die zijn verkregen, worden onder de microscoop gelegd en beoordeeld door de patholoog, een specialist op dit gebied. Soms wordt een CT scan (zonder contrastvloeistof) als onderzoeksmethode gebruikt. U krijgt een afspraak voor het preoperatieve spreekuur met de anesthesist waarbij algemeen lichamelijk onderzoek plaatsvindt. Opname U wordt op de dag van de operatie opgenomen op de afdeling Chirurgische Oncologie. Er vindt dan een opnamegesprek plaats met de verpleegkundige van de afdeling. Ongeveer twee uur voordat uw ingreep gepland staat krijgt u één of twee tabletjes ter voorbereiding op de narcose, hier kunt u wat slaperig van worden. U krijgt een operatiejasje en broekje van het ziekenhuis aan. Alle andere kledingstukken zijn niet toegestaan. U mag geen sieraden, make-up of contactlenzen dragen en geen kunstgebit in hebben. Als u aan de beurt bent wordt u door de verantwoordelijke verpleegkundige naar de operatieafdeling gereden. Operatie wegens schildklierkanker De operatie Een operatie waarbij de schildklier in zijn geheel wordt verwijderd, wordt een totale thyreoïdectomie genoemd. Als er slechts een gedeelte van de schildklier wordt verwijderd, wordt er gesproken van een subtotale of een hemithyreoïdectomie (of lobectomie). Dit laatste komt voor als de diagnose met behulp van een punctie voorafgaand aan de operatie onduidelijk is. De definitieve uitslag volgt na de operatie, met de kans dat de schildklier alsnog in zijn geheel verwijderd moet worden in geval van schildklierkanker. Indien u een totale thyreoïdectomie ondergaat zult u voor de rest van uw leven schildkliermedicijnen moeten gebruiken die de functies van de schildklier overnemen. Schildklieroperaties gebeuren onder algehele narcose. De totale operatie duurt ongeveer 1.5 uur, maar de operatie kan langer duren als er bijvoorbeeld ook klieren in de hals moeten worden verwijderd. Er wordt een snede gemaakt in een huidlijn aan de voorzijde van de hals vlak boven het ‘kuiltje” in het borstbeen. Het onderliggende spierweefsel wordt geopend om de schildklier zichtbaar te maken. De chirurg verwijdert vervolgens een gedeelte van de schildklier óf de gehele schildklier en probeert daarbij de bijschildklieren zoveel mogelijk te ontzien. De schildklier en de bijschildklieren delen een deel van hun bloedvoorziening. Het kan zijn dat de bloedvoorziening van een bijschildklier, na verwijdering van de schildklier, niet voldoende is. De bijschildklier kan dan ‘getransplanteerd’ worden in een nabij gelegen spier binnen dezelfde snede. De klier kan dan zijn bloedvoorziening aan de spier onttrekken. Het spierweefsel en de huidsnede worden gesloten met oplosbare hechtingen. Tijdens de operatie zal de chirurg proberen de stembandzenuwen te sparen. Soms wordt er een drain in het operatiegebied aangebracht om wondvocht af te voeren. Meestal kan deze drain in de dagen na de operatie verwijderd worden. Na de operatie U wordt wakker op de uitslaapkamer, waar u intensief wordt verzorgd en begeleid. Als u goed wakker bent gaat u terug naar de afdeling. De pijn die u na de operatie voelt, verdwijnt meestal binnen enkele dagen. Sommige patiënten hebben na de operatie last van keelpijn, pijn in de hals, of een hese stem. Eten en slikken kan tot enkele dagen na de operatie gevoelig zijn of iets moeilijker gaan, maar na enkele dagen zult u over het algemeen al verbetering merken. Ook kunt u een aantal dagen last hebben van een stijf gevoel aan de voor- en achterzijde van de nek. Probeer voorzichtig uw nekspieren te rekken, met uw kin de borst en de schouders te raken en naar het plafond te kijken. Hiermee voorkomt u dat uw spieren stijf worden. Wees vooral niet bang om uw nek en uw hoofd te bewegen. 2 Complicaties Bij elke operatie is er kans op complicaties. Ook tijdens bovenstaande operatie kunnen complicaties optreden, zoals een wondinfectie, trombose of een longontsteking. Een nabloeding komt slechts bij ongeveer 2% van de operaties voor. Indien u na de operatie last heeft van tintelende vingertoppen dan kan dit wijzen op een tekort aan bijschildklierhormoon. Dit is het gevolg van het beschadigen of verwijderen van de bijschildklieren tijdens de operatie. Om dit te verhelpen zult u calciumtabletten en eventueel actief vitamine D voorgeschreven krijgen. Bij sommige patiënten kan er een beschadiging van de stembandzenuw optreden. Dit uit zich in een hese, zachte stem. Vaak is dit tijdelijk en verdwijnt het na enkele dagen. Als u last blijft houden kunt u met behulp van een logopedist heel goed weer leren praten. Hard spreken of roepen is echter niet in alle gevallen mogelijk. Ook als uw stembandzenuw niet wordt beschadigd kunnen er stemveranderingen optreden. Dit kan het gevolg zijn van beschadigingen aan de korte halsspieren of aan andere zenuwen. Slechts bij minder dan 1% van de geopereerde patiënten is er een blijvende verandering van de stem. Littekens De snede in de hals heelt snel. In de meeste gevallen kunt u één tot twee dagen na de operatie al voorzichtig douchen. Indien er geen complicaties optreden, dan is de snede binnen enkele weken volledig genezen. Er zal nog wel een zwelling onder het litteken zitten en de huid rondom het litteken is vaak wat roder dan de rest van de huid. Dit is volkomen normaal. Het kan echter wel enkele maanden duren voordat de zwelling en de verkleuring volledig zijn verdwenen. De huid rondom het litteken kan vlak na de operatie verdoofd aanvoelen. Bij de meeste patiënten zal dit gevoel binnen enkele maanden verdwijnen. Naar huis Na twee à drie dagen mag u naar huis. Meestal is de drain dan al verwijderd. U krijgt een controle afspraak op polikliniek van uw chirurg en uw internist. Hier krijgt u dan de uitslag van het weefselonderzoek. In sommige gevallen moet een patiënt worden nabehandeld met radioactief jodium. Dit gebeurt ongeveer vier weken na de operatie. Hiervoor krijgt u een afspraak bij de internist. U krijgt dan door de verpleegkundige de folder “Nabehandeling met radioactief jodium” uitgereikt. Vragen Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de afdeling Chirurgische Oncologie (B3), telefoonnummer (010) 704 12 67. 3 Meer informatie vanuit het Erasmus MC kunt u vinden op: www.erasmusmc.nl (klik op: patiënt) www.nucleairegeneeskunde.nl(klik op: therapie) Schildklierstichting Nederland De Schildklierstichting Nederland geeft een reeks brochures uit over de schildklier en schildklieraandoeningen, o.a. brochure no. 9: Schildklierkanker. Lotgenotencontact Vaak hebben mensen die met een ingrijpende ziekte als kanker te maken krijgen, behoefte om te praten met anderen die in een vergelijkbare situatie verkeren. Soms is deze behoefte al aanwezig op het moment dat de diagnose en het behandelplan bekend zijn geworden, soms ontstaat deze wens pas maanden of jaren nadat de behandeling is afgerond. In Nederland bestaan verschillende mogelijkheden om met iemand over ervaringen te praten, onder Aan de inhoud van deze folder kunnen geen rechten worden ontleend Meer informatie andere via de Schildkliervereniging Nederland, een patiëntenvereniging. Het individuele lotgenotencontact blijkt voor veel patiënten zeer waardevol en een goede aanvulling op de gesprekken die met artsen en verpleegkundigen plaatsvinden. Lotgenotencontact wordt vaak telefonisch gegeven, maar er zijn ook mogelijkheden voor groepsgewijs lotgenotencontact, zoals in de inloophuizen. Kanker heb je niet alleen. De ziekte is ook ingrijpend voor partner, gezin en sociale omgeving. De patiëntenvereniging kan ook voor hen van betekenis zijn. © Erasmus MC - Patiëntencommunicatie - 11/13 Schildklierstichting Nederland Stationsplein 6 3818 LE Amersfoort Telefoon: 0900-899 88 66 (ma t/m vr 13-16 uur, € 0,20 p.min.) 5883306 Website: www.schildklier.nl www.erasmusmc.nl/kankerinstituut