Bodembedekkers - IVN Hellendoorn

Lyme-ziekte na tekenbeet
U kent vast wel een teek. Wanneer u in het
bezit bent van een huisdier dan heeft u er
zeker ettelijke opgespoord en zo snel
mogelijk verwijderd.
Teken zijn parasieten die zich in de huid van
dieren en mensen vastbijten om bloed te
zuigen. De teken in Nederland zijn
voornamelijk de Ixodes ricinus. Via hun beet
kunnen zij bacteriën en virussen overdragen
en zo een infectieziekte veroorzaken. De
ziekte die hieruit voort kan komen heet Lymeziekte.
In deze periode van het jaar, de vakanties
zijn begonnen, lijkt het mij goed iets te
vertellen over dit geniepige beestje met zijn
eveneens geniepige uitwerkingen die na een
beet kunnen voorkomen. Het is goed er op
bedacht te zijn wanneer u bosbessen hebt
geplukt of heerlijk in het bos heeft gerust.
Via dieren komen teken in struiken en bomen
terecht. En via bomen en struiken bij de
mens. Bij u bijvoorbeeld. Vooral bij kleine
knaagdieren komen zij voor maar ook bij
grotere zoogdieren en huisdieren. Dieren
kunnen, net als mensen, door teken gebeten
en geïnfecteerd worden. Bij dieren zijn de
ziekteverschijnselen meestal niet duidelijk te
constateren. Mensen kunnen niet besmet
worden door geïnfecteerde dieren, alleen
door een rechtstreekse tekenbeet. Het leven
van een teek kent drie fasen: larve, nimf en
volwassen teek. In elk van die fasen bijten ze
maar één keer.
De meeste tekenbeten bij mensen worden
veroorzaakt door teken in het nimfe-stadium.
De teek bijt zich in de huid vast en zuigt zich
vol bloed. De bacteriën die zich in het
lichaam van de teek bevinden komen zo in
contact met het bloed van de gastheer. Dit
kost overigens tijd. Het is dan ook belangrijk
dat de teek zo snel mogelijk wordt
verwijderd, zodat de kans op besmetting
wordt verkleind.
Nu iets over de Lyme-ziekten. Men noemt het
een ‘nieuwe’ ziekte maar ze bestaat al
tientallen jaren. Men begint haar sinds kort
pas duidelijker te onderkennen. Lyme is de
naam van een plaatsje in Connecticut in de
USA dat midden tussen de bossen ligt. In 1975
brak daar een epidemie uit van
gewrichtsaandoeningen. Dat was het begin
van intensief onderzoek in Amerika en
Europa. Uit dat onderzoek bleek dat het ging
om een ziekte die door een bacterie (Borrelia
burgdorferii) wordt veroorzaakt. Tevens
ontdekte men dat die bacterie alleen door
teken wordt overgedragen.
Vooral mensen die (beroepsmatig) veel in het
bos zijn, vormen een verhoogde risicogroep.
Maar het is voor iedereen goed te weten hoe
één en ander voorkomen kan worden. Bijt een
teek zich aan u vast, probeer die dan zo snel
mogelijk te verwijderen. Breng een watje
met alcohol of ether aan op de teek. Trek
deze met een pinzet of duim en wijsvinger
liefst met een draaiende beweging uit. Zo
blijft de kop niet achter. Desinfecteer het
wondje.
Wanneer u door een teek gebeten bent is het
goed de datum in uw agenda te noteren.
Natuurlijk let u op lichamelijke verschijnselen
die op Lymeziekte kunnen wijzen, zoals de
rode, ringvormige huiduitslag rond een
tekenbeet. Deze kan drie tot dertig dagen na
de beet optreden. Deze uitslag breidt zich
geleidelijk uit en kan na enige tijd in het
midden bleker worden. Ook kan men zich
grieperig voelen en klachten hebben zoals
hoofdpijn, keelpijn koorts en vermoeidheid.
Dit is het eerste stadium van de Lyme-ziekte.
Belangrijk is bij deze verschijnselen, contact
op te nemen met een arts. Dan kan een
diagnose gesteld worden zowel door
lichamelijk onderzoek als door
bloedonderzoek.
Het is duidelijk dat Lyme-ziekte geen
alledaagse ziekte is. Dit wil echter niet
zeggen dat u zich voortaan grote zorgen moet
maken als u door een teek gebeten bent. Niet
elke tekebeet is besmettelijk en niet elke
besmette tekebeet veroorzaakt een infectie.
Daarbij wil geïnfecteerd zijn niet zeggen dat
er ziekteverschijnselen zullen optreden.
De ziekte kan in alle stadia met volledig
succes behandeld worden,nu men weet hoe
die veroorzaakt wordt.
Er is een brochure uitgegeven over de Lymeziekte (waaruit ook bovenstaande informatie
komt). Hij ligt ook ter inzage bij het
bezoekerscentrum van het Staatsbosbeheer
aan de toeristenweg in Nijverdal.
juli 1990
Sylvia de Groot