Meniscusletsel Patellaluxatie Bacteriële artritis Bandletsel Corpora

ORTHOPEDIE
KNIE / HEUP
oktober 2005
Corpora libera
Diagnose
Röntgenonderzoek
Slotverschijnselen, haperende knie, X ( AP/ lat en poort )
X-laag orthopedisch bekken + aangedane heup axiaal
X-knie staand AP en lateraal
Bij inklemmen
Postbus 1
7770 AA Hardenberg
Acuut verwijzen
Deze werkafspraak is gemaakt namens de huisartsen regio Coevorden-Hardenberg
en namens de orthopeden van het Röpcke-Zweers Ziekenhuis Hardenberg
Meniscusletsel
Kenmerken
Beleid
Slotverschijnselen en zwelling (sec.)
Combinatie met artrose
Verwijzen, artroscopie binnen twee weken
Bij verdenking op meniscusletsel in een
artrotische knie is verwijzing zinvol na een
specifiek trauma of bij een duidelijke
mechanische problematiek.
ACUTE KNIEKLACHTEN
Opmerking
Posttraumatische hemartros is geen indicatie voor acute artroscopie. Het is wel een
indicatie voor een orthopedische beoordeling binnen 5 dagen.
Bacteriële artritis
Kenmerken
Commentaar
Binnen twee weken artroscopie
Patellaluxatie
Primair
Commentaar
Verwijzen voor nabehandeling
X en immobilisatie
Opmerking
Recidiverende luxaties: mogelijk operatie-indicatie
Pijn, zwelling, gestoorde functie, koorts
Beleid
direct verwijzen
BSE, leuco's, CRP verhoogd.
Punctie, artroscopisch spoelen,
eventueel antibiotica
COX- EN GONARTROSE
Indeling
- Primair
- Secundair
Bandletsel
Aard letsel
Kruisbandruptuur
Collateraal bandletsel
Graad I
Graad II
Graad III
Verwijzen
Kenmerken / Commentaar
Hydrops/Hemartros met voor-achterwaartse
instabiliteit.
Zelden geïsoleerd, vaak met collateraal en
meniscusletsel
Voornamelijk mediaal
Geen instabiliteit, mediaal pijnlijk
Geringe instabiliteit, mediaal pijnlijk
Volledige instabiliteit, geen pijn mediaal
Instabiele knie is een indicatie voor
een acute verwijzing.
Commentaar
Posttraumatisch
Reumatoïde artritis
Postinfectieus
Aseptische botnecrose e.a.
Anamnese
Naast de anamnese (o.a. start- en nachtpijn) is het voor de heup nuttig een
scoringssysteem (Harris Hip Score, zie pag. 3) te gebruiken als ondersteuning bij de
verwijsindicatie maar ook voor (postoperatieve) follow-up en als communicatiemiddel.
Lichamelijk onderzoek
Commentaar
Looppatroon, bekkenstand, beenas
Functieonderzoek
Teken van Trendelenburg, varus/valgus
Therapie
Conservatief
Afvallen, fysiotherapie, NSAID, lopen met stok
(knie: brace)
Operatief
Totale artroplastiek; alternatieven voor de patiënten
< 65 jaar: unicondylaire artroplastiek (knie)
of correctie osteotomie
Opmerkingen
- Hoge leeftijd en comorbiditeit zijn á priori geen contraindicatie voor artroplastiek
- Heupklachten presenteren zich nogal eens in combinatie met lage rugklachten
(hip-spine dilemma)
- Kniepijn als belangrijkste klacht kan berusten op coxarthrosis (referred pain)
- Wondproblemen (m.n. infectieus) : direct overleg, geen antibiotica
- Klachten in regio totale heup- of knieprothese na een pijnvrij interval waarbij
gedacht moet worden aan een (a)septische loslating: verwijzing, geen
(röntgen)diagnostiek
HARRIS HIP SCORE
HEUPAFWIJKINGEN BIJ KINDEREN
Morbus Perthes (4-12 jaar)
Opmerking
11 categorieën te scoren
Pijn (1x)
Looppatroon (3x)
ADL (4x)
Lich. Ond. (3x)
Geen
Licht, sporadisch, ADL, normaal
Licht, geen gevolg dagelijks werk
Matig, enige beperking dagelijks werk, soms pijnstilling
Fors, uitgesproken beperking ADL, vaak pijnstilling
Invaliderend, bedlegerig
Waggelgang / Trendelenburg
Geen
Licht
Matig
Ernstig
Hulpmiddelen
Geen
Stok lange wandeling
Stok vrijwel altijd
Één kruk
Twee stokken
Twee krukken / niet lopen
Loopafstand
Onbeperkt
> 600 m
< 300 m
Alleen binnenshuis
Bed / stoel
Trap op
Zonder leuning
Met leuning
Enigerlei wijze
onmogelijk
Aantrekken schoenen
Gemakkelijk
Moeilijk
Onmogelijk
Stoel zitten
Gemakkelijk, één uur
Hoge stoel, half uur
ongemakkelijk
Openbaar vervoer
Mogelijk
Onmogelijk
0
Flexie tot 90
0
Abductie 0-20
Enige adductie en rotatie
TOTAAL (maximaal = 100 punten))
44
40
30
20
10
0
11
8
5
0
11
8
5
3
2
0
11
8
5
2
0
4
2
1
0
4
2
0
5
3
0
1
0
7
1
1
Een mank lopend kind waarbij enige twijfel bestaat over de oorzaak dient
verwezen te worden.
De hieronder genoemde leeftijdsgrenzen zijn niet absoluut.
Dysplastische heupontwikkeling of
dysplastische heupluxatie
Indicatie nadere beeldvormende diagnostiek
- Positieve familieanamnese
- Stuitligging laatste trimester
- Positieve Ortolani / Barlow
- Abductiebeperking
Beleid
X- orthopedisch bekken
+ Lauenstein opnamen
Kenmerken
Het gaat hierbij om het tijdig opsporen van dysplastische heupontwikkeling
om zodoende progressie van de afwijking te voorkomen en ontwikkeling in
gunstige positie te stimuleren / bewerkstelligen. Indien bij röntgenonderzoek
twijfel bestaat is orthopedisch consult geïndiceerd.
Coxitis fugax (2-6 jaar)
Kenmerken
Commentaar
Mank lopen en/of pijn lies / knie
Zonder aanwijzingen bacteriële coxitis
(dus niet ziek, geen koorts)
Met name extensie / endorotatie
Beleid
Afwachten
Commentaar
Bij afwijking verwijzing
orthopedisch chirurg
Epifysiolysis capitis femoris (9-16 jaar)
Opmerking
Beperkte heupfunctie
Kenmerken
Mank lopen en perioden van pijn
Beperkte abductie en rotatie
Nemen pijnsymptomen niet binnen 1 week
af dan consultatie orthopedisch chirurg
Opmerking
Denk bij recidiverende coxitis fugax aan d.d. morbus Perthus.
Commentaar
Mank lopen en pijn lies / knie
Versterkte exorotatie
Beleid
X- orthopedisch bekken
+ Lauenstein opnamen
Direct verwijzen, onbelast houden.
(verschuiving rotatietraject)
Operatie indicatie