Smoorverliefd - Anderstalige nieuwkomers.be

Activiteiten thema verliefd
LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: SMOORVERLIEFD: HOE
ZEG IK HET MET EEN LIED?
Omschrijving
De leerlingen zoeken uit hoe een eenvoudig liefdesliedje in elkaar zit en focussen daarbij op
het spel met begin-, midden- en eindrijm; daarna steken ze zelf een eenvoudige tekst in
elkaar.
Taaldoelen en leesvoorwaarden / deelvaardigheden
Taaldoel:
3 De leerlingen kunnen op beschrijvend niveau relevante informatie schriftelijk formuleren en
uitwisselen
Concreet: de leerlingen kunnen op basis van voorbeelden een eenvoudige liedjestekst
schrijven voor hun medeleerlingen
Deelvaardigheden:
De leerlingen zijn voldoende vaardig met betrekking tot auditief waarnemen en hebben een
voldoende ontwikkeld fonemisch bewustzijn
Competenties
4 Functionele competenties
De leerlingen beschikken over voldoende muzische vaardigheden
Duur
2 lesuren
Lesschema
Fase
1
Organisatie
klassikaal
2
klassikaal
individueel
3
in duo’s
klassikaal
Activiteit
de lln beluisteren
enkele eenvoudige
liefdesliedjes en
zoeken uit hoe de
liedjes in elkaar
zitten
de lln bespreken het
klankschema van de
teksten en oefenen
auditieve
discriminatie
de lln steken zelf een
eenvoudige
liedjestekst met veel
herhaling van
klanken in elkaar;
klassikale
bespreking.
Centrum voor Taal en Onderwijs – Kathleen Collijs
Materiaal
duidelijk
verstaanbare
opname van enkele
eenvoudige
liefdesliedjes
kopieerbladen met
de teksten van de
liedjes
eventueel
instrumenten en
opnamemateriaal om
de eigen
liedjesteksten op
muziek te zetten en
op te nemen
Activiteiten thema verliefd
Voorbereiding
Voor deze activiteit heb je opnames nodig van simpele ‘recht-toe-recht-aan’ liefdesliedjes in
het Nederlands. Wij kozen voor ‘Ik hou van u’ van Noordkaap en ‘Smoorverliefd’ van Doe
Maar. Dit laatste is een snel nummer en iets moeilijker te verstaan. De tekst is echter
makkelijk en als je die vooraf bespreekt, moet het wel lukken. Je kan ook voor een ander
nummer kiezen, bijvoorbeeld de geweldige draak ‘Ik ben verliefd op jou’ van Paul Severs. Er
zijn veel Nederlandstalige liedjes over de liefde (De Kreuners: Ik wil je; Clouseau: Anne; ...)
maar van veel liedjes is de tekst al wat moeilijker of dubbelzinnig.
Lesverloop
Fase 1 (voorgesprek – vooractiviteit)
Houd met de leerlingen een kort klasgesprek over manieren om je liefde uit te drukken: een
tekening, een tekstje, een lied. Ga samen met de leerlingen na waarover in liefdesliedjes
gezongen wordt. Stel vragen als:
Kennen jullie liefdesliedjes; in jouw taal of in het Nederlands? Wat zegt de zanger of
zangeres zoal in zo’n liedje? Zijn het heel moeilijke teksten of gemakkelijke?
Vertel de leerlingen dat ze naar liefdesliedjes in het Nederlands gaan luisteren om te
ontdekken hoe zo’n liedje in elkaar steekt. Daarna zullen ze zelf proberen om (de tekst van)
een liefdesliedje te maken. Laat de leerlingen kennismaken met de liedjes ‘Smoorverliefd’ of
‘Ik hou van u’. Ga na of ze de tekst begrijpen. Zoek eventueel samen naar de betekenis van
enkele minder frequente woorden zoals ‘neerstorten’ of ‘weiland’... Speel de liedjes enkele
malen af en vraag wat de leerlingen er van vinden.
Zoek samen met de leerlingen uit hoe zo’n liefdesliedje in elkaar zit. Vertrek van de volgende
vragen:
. Welk gevoel zit er in het liedje?
. Welk tempo, ritme heeft het liedje? Past het ritme bij het gevoel?
Stel vragen als:
Wellk gevoel zit er in ‘Smoorverliefd’; is de zanger rustig of een beetje zot van
verliefdheid? Is ‘Smoorverliefd’ een traag of een snel liedje, hoe kan je hier op
dansen? Wat voor ritme heeft ‘Ik hou van u’? Is dat ook zo snel en zot? Kan je hier op
dansen? Hoor je in het liedje allemaal verschillende woorden en zinnen of komt
hetzelfde vaak terug? Zijn er letters die terugkomen (begin- en eindrijm) of woorden
die op elkaar lijken (eindrijm); welke?
Fase 2 (uitvoering mits ondersteuning)
Focus vervolgens op de tekst van het liedje en op de klanken met begin-, midden- en
eindrijm. Stel vragen als:
Is het een moeilijke tekst met lange woorden? Is het veel tekst of komt hetzelfde vaak
terug? Hoe klinkt de tekst? Hoor je veel letters die terugkomen: begin- en
middenrijm? Zijn er woorden die op elkaar lijken: eindrijm?
Breng met de leerlingen het klankpatroon in de liedjesteksten in kaart.
‘Ik hou van u’:
Centrum voor Taal en Onderwijs – Kathleen Collijs
Activiteiten thema verliefd
eindrijm:
bus-kus
beginrijm:
de w (we waren wel weiland)
de z (zomer zonder zorgen zijn zie),
de o
middenrijm:
de o (schoon zomer oog verloren open ogen).
‘Smoorverliefd’:
eindrijm:
keer – weer – neer – meer
vrij –jij
verward – hart
verrot – kapot – zot – rot.
Middenrijm:
de ij: mijn, pijn, vrij
de o: zo’n; over; oren; smoorverliefd; nodig
de ‘ee’: keer, weer, neer, meer, veel, vreemde
de ‘ie’: verliefd, niemand, ziekte.
Laat de leerlingen zelf zoeken naar de rijmklanken en herhalingen en stimuleer hen om nog
andere woorden met dezelfde klanken te zoeken. Stel vragen als:
Kennen jullie nog woorden met een w vooraan (weten, wind)? En met een z (zot,
zat)? En met een o in het midden (rood, mooi, ...)? Zijn er leerlingen met die letters in
hun naam? Zien jullie in de klas dingen met die letters?
Geef nu een klank aan. De leerlingen moeten het lied opnieuw beluisteren en opstaan of in
hun handen klappen telkens zij die klank horen. Dit is een oefening in auditieve discriminatie.
Fase 3 (nabespreking – afsluitende activiteit)
Laat de leerlingen de ingrediënten voor een simpel liefdesliedje herhalen:
Er zit een ritme in het lied dat bij het gevoel past, bijvoorbeeld: een goed rustig gevoel – een
langzaam walsje in 3kwart; een zot hevig gevoel – een snelle beat.
De zanger spreekt over zijn gevoelens. Het moet niet te moeilijk zijn.De zanger herhaalt veel.
De zanger werkt met klanken die veel terugkomen en woorden die rijmen.
Daag de leerlingen uit om volgens dit recept zelf een liedje te ‘schrijven’ / bedenken. Laat de
leerlingen in duo’s werken. Vraag hen om minstens vier regeltjes te schrijven en als het kan
8. Ze moeten de tekst niet echt opschrijven maar natuurlijk wel onthouden. Zoals in de
voorbeelden (liedjes) mogen er ook regeltjes herhaald worden dus ze hoeven niet zo veel te
verzinnen.
Breng de teksten aan het bord en bespreek de resultaten. Stel vragen als:
Is de schrijver van deze tekst blij of droevig, rustig of zot? Welke woorden en klanken
komen terug?
Het zou leuk zijn als je de liedjes, eventueel met behulp van de muziekleraar, ook echt op
een muziekje zou kunnen laten zetten. De leerlingen kunnen de liedjes ook als serenade
Centrum voor Taal en Onderwijs – Kathleen Collijs
Activiteiten thema verliefd
brengen. Je kan de oefening op auditieve discriminatie (in de handen klappen of rechtstaan
bij een bepaalde klank) nog eens toepassen op hun eigen liedje.
Differentiatie / ondersteuning
o
Ga ter ondersteuning vooraf meer in op de taal van de liefde. Vraag de leerlingen hoe
je in hun taal zegt: ‘Ik zie je graag, ik hou van u’. En in het Nederlands? Over welk
‘liefdesvocabularium’ beschikken ze al? Maak op het bord een woordveld rond een
hartje: woorden of uitdrukkingen die te maken hebben met liefde en verliefd zijn en de
gevoelens daarrond. Stuur een beetje zodat de woorden die voorkomen in de liedjes
impliciet aan bod komen. Laat de leerlingen synoniemen zoeken. Breng in kaart wat
je voelt of doet als je verliefd bent. Maak eventueel gebruik van visuele ondersteuning
zoals emoticons of foto’s.
Voorbeeld voor deze liedjes:
Ik hou van jou/ u . Ik zie je / u graag . Ik ben verliefd.
een beetje – veel – tot over mijn oren – smoorverliefd (gradaties kan je aanbrengen
met een ‘liefdesbarometer’)
Blij – gelukkig – lachen
Triest – droevig – rot – pijn – ziek
Zot – gek
In de war – verward
Verlegen
Aan / uit (maken)
Vrij / niet vrij
Hand geven – knuffelen – kussen - ....
o
Oefen op het rijmen door je de leerlingen zelf een tekst laat maken. Vertrek van de
woorden over liefde die uit de gesprekken en de liedjes naar voren komen. Schrijf
een beginwoord aan het bord en laat de leerlingen zoeken naar rijmwoorden. Dat is
niet gemakkelijk voor hen maar ze kennen zeker een paar woorden. Ter
ondersteuning kan je een ‘longlist’ geven met mogelijkheden (kan ook mondeling) en
hen hieruit de rijmwoorden laten kiezen. Schrijf de rijmwoorden aan het bord.
Bijvoorbeeld:
Ik hik tik
Jij blij mij vrij wij kei zij zei hij
Hou kou blauw trouw vrouw touw mouw jou
Kus bus mus dus Rus
Lief brief
Hart hard verward Bart zwart
Koud houd trouwt goud stout
Verdriet niet lied ziet Piet
U nu paraplu
Keer weer meer peer veer zeer heer
Zot kapot rot
Plezier hier bier dier mier vier
Ween teen been één heen
Man kan dan pan
Centrum voor Taal en Onderwijs – Kathleen Collijs
Activiteiten thema verliefd
Aan maan gedaan staan baan
Uit fluit ruit
Hetzelfde kan je doen met begin- en eindrijm, bijvoorbeeld:
De z in het begin: zot zomer zat ziek
De o in het midden: mooi brood groot
Differentiatie - / +
Maak de oefening op auditieve discriminatie eventueel spannender/ingewikkelder door
verschillende klanken aan verschillende leerlingen toe te wijzen: jij moet rechtstaan op de ‘o’,
jij op de ‘z’...
Maak klassikaal een liedjestekst.
Maak zelf een tekst waarin je de leerlingen ‘gaten’ laat vullen, bijvoorbeeld: Je ogen zijn zo
blauw en ik ... van ... Je haar is mooi zwart en ik mis je ....
Tip:
De teksten van deze liedjes zijn heel recht-toe-recht-aan. Als de leerlingen dit aan kunnen,
kan je in het kader van dit thema ook enkele eenvoudige liefdesgedichtjes aanbieden die iets
subtieler zijn.
Centrum voor Taal en Onderwijs – Kathleen Collijs
Activiteiten thema verliefd
KOPIEERBLAD ACTIVITEIT: SMOORVERLIEFD: HOE ZEG IK HET
MET EEN LIED?
Ik hou van u – Noordkaap
We waren bijna echt vergeten
Hoe schoon de zomer wel kan zijn
Zonder zorgen en zonder regen
Hoe schoon de zomer hier kan zijn
We waren uit het oog verloren
Hoe warm een weiland wel kan zijn
Open de vensters en open de ogen
Zie hoe schoon de zomers zijn
Ik hou van u (x 6).
Geef me een kus (x 3) en vlug voor de laatste bus.
Smoorverliefd – Doe maar
Mijn oh mijn oeh ik heb pijn
O zo’n pijn tot over mijn oren smoorverliefd op jou
Keer op keer stort ik weer neer ik kan niet meer
Tot over mijn oren smoorverliefd op jou
Veel te vrij, wat moet ik met een meisje zoals jij
Veel te vrij, je hebt niemand nodig
Tot over m’n oren smoorverliefd op jou
Ik ben verward voel es m’n hart gaat veel te hard
Tot over m’n oren smoorverliefd op jou
Ik voel me verrot ik ga kapot
Ik lijk wel zot tot over m’n oren smoorverliefd op jou
Ik lijk wel zot en ik voel me rot
Liefde is een vreemde ziekte
Centrum voor Taal en Onderwijs – Kathleen Collijs