Groep-A-Streptokokken

Informatiebrief
Groep-A-Streptokokken
Wat is een infectie met Groep-A-streptokokken (GAS)?
GAS-infecties zijn een van de meest voorkomende infecties bij mensen, zeker bij kinderen. De infecties
komen alleen bij mensen voor. Iedereen maakt vele malen in zijn leven een infectie met deze bacterie door.
Veel mensen dragen de bacterie voor kortere of langere tijd bij zich in neus- of keelholte of op de huid
zonder daar ziek van te worden.
De bacterie kan veel verschillende ziektebeelden veroorzaken, dit is onder andere afhankelijk van de leeftijd
en de vatbaarheid van de patiënt. De meeste infecties hebben een onschuldig verloop zoals krentenbaard of
roodvonk.
Deze informatie gaat over ernstig verlopende soms zelfs dodelijk verlopende ziektebeelden die deze bacterie
kan veroorzaken. Dit is vooral het geval als de bacterie door de huid heen kan dringen en zich verspreidt in
onderliggende weefsels of via de bloedbaan. Deze ernstig verlopende uitingsvormen worden ook wel
invasieve infecties genoemd.
Wat zijn de ziekteverschijnselen van invasieveinfectie met Groep-A-streptokokken
Bij verwondingen kan de bacterie, afhankelijk van de plaats, veel verschillende infecties veroorzaken.
Infectie van de huid wordt ook wel 'wondroos' genoemd. Daarbij kunnen ook spieren, bindweefsel,
gewrichten of botten worden aangedaan. Bekend zijn verder ook infectie van de nieren, de hartkleppen, de
hersenvliezen en de baarmoeder (na de bevalling, kraamvrouwenkoorts).
De bacterie kan spieren en pezen soms in korte tijd ernstig beschadigen, hierbij biedt alleen een zeer
ingrijpende behandeling uitkomst. In de volksmond wordt daarom in dergelijk gevallen ook wel gesproken
van de ‘vleesetende bacterie’. In sommige gevallen kan de bacterie zich in korte tijd zeer agressief
gedragen. Dit kan binnen enkele uren leiden tot snel verspreidende afsterving van weefsel. In andere
Feb ’14 Dinf17a Informatiebrief Groep-A-Streptokokken
gevallen is het mogelijk dat de patiënt in een shock raakt, doordat de bacterie giftige stoffen kan produceren
die binnen korte tijd diverse organen kan aantasten. Patiënten voelen zich ernstig ziek en klagen over
algemene malaise, hoge koorts, rillingen, spierpijnen, sufheid of lichte verwardheid. Een ziekenhuisopname
is noodzakelijk. Een plaats waar de infectie binnen is gedrongen, bijvoorbeeld een verwonding, is niet altijd
aanwijsbaar.
GGD Zeeland - Westwal 37, Postbus 345, 4460 AS Goes - T: (0113) 249400 , F: (0113) 249449, I: www.ggdzeeland.nl
Hoe kun je de GAS-bacterie krijgen en hoe kun je anderen besmetten?
De streptokok zit vooral in de neus- en keelholte en op de huid. Overdracht vindt plaats door niezen of
hoesten. Ook via direct contact met handen of via besmette voorwerpen kan de bacterie worden
overgedragen. Iemand met een GAS-infectie is besmettelijk zolang de infectie nog niet is genezen, of tot 24
uur na begin van een behandeling met antibiotica.
Wie kan een infectie krijgen en wie loopt extra risico?
Iedereen kan besmet worden door de bacterie, maar of je na besmetting ziek wordt hangt af van de
eigenschappen (agressiviteit) van de bacterie waarmee je besmet wordt. Ook hangt dit risico af van je eigen
gevoeligheid voor ziekte door deze bacterie. De gevoeligheid voor een invasieve infectie is verhoogd bij
gezinsleden van iemand met een dergelijke infectie, bij kinderen, kraamvrouwen en bij ouderen (ouder dan
65 jaar). Verder hebben mensen met een verminderde weerstand door ziekten als suikerziekte, kanker,
alcoholverslaving of door een slechte algemene conditie of het ontbreken van een functionerende milt, een
hoger risico om ernstiger ziek te worden door een GAS-bacterie.
Hoe kan een infectie met een GAS-bacterie worden voorkomen?
Besmetting door een GAS-bacterie is lastig te voorkomen, maar verspreiding van de bacterie kan worden
verminderd door algemene hygiënemaatregelen bij hoesten, niezen en wondverzorging.
Het advies is om bij hoesten en niezen een papieren zakdoek te gebruiken, die na gebruik weg te gooien en
vervolgens de handen te wassen. Wanneer er geen papieren zakdoeken voorhanden zijn, houd dan de hand
voor neus en mond, en was hierna de handen, of hoest in de elleboogplooi. Leer kinderen dit ook te doen.
In sommige gevallen kan het nodig zijn dat mensen die nauw contact hebben gehad met iemand met een
zeer ernstige infectie uit voorzorg een antibioticakuur krijgen.
Is een infectie met een GAS-bacterie te behandelen?
Licht verlopende infecties van neus, keel en huid gaan over het algemeen vanzelf over. Als de huisartsarts
wordt geraadpleegd zal deze afhankelijk van de ziekteverschijnselen beslissen om antibiotica te geven. De
bacterie reageert in de meeste gevallen goed op een dergelijke kuur. Alleen in zeldzame gevallen van een
ernstige infectie van bijvoorbeeld spieren, botten, bindweefsel of hersenvliezen kan iemand ondanks
behandeling toch overlijden.
Kan iemand met een ernstige infectie met een GAS-bacterie naar kindercentrum, school of werk?
Patiënten met een ernstige infectie zijn vaak te ziek om naar kindercentrum, school of werk te gaan.
Contacten van dergelijke patiënten kunnen deze activiteiten wel gewoon continueren. Patiënten of dragers
·2·
die werkzaam zijn in bijvoorbeeld operatie- of verloskamers mogen in sommige gevallen enkele dagen niet
werken. Ze mogen meestal 3 dagen na de start van behandeling weer beginnen met hun werk.
Wat doet de GGD?
Bij een ernstige infectieziekte kan de GGD besluiten om de nauwe contacten van de patiënt te informeren en
uitleg te geven over het vroegtijdig herkennen van de ziekte.
Nog vragen?
Mocht u nog vragen hebben over dit onderwerp, dan kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met de
GGD Zeeland, Team Infectieziektebestrijding. Het telefoonnummer is: 0113-249456.
U kunt ons ook per email bereiken: [email protected].
Uitgave GGD Zeeland
Januari 2014
·3·