3. Bahasa Belanda

Catatan Kuliah
Bahasa Belanda
Oleh Ande Akhmad S.
( A1 O9 9 0 1 0 FH UNP A D )
Dosen:
Fredy Tengker, S.H., CN.
EJAAN BAHASA BELANDA
Regel
 Regel 1:
Semua kata kerja bahasa Belanda (dalam
bentuk infinitif) berakhir dengan –en dan –n.
Contoh:
lari
; rennen
jalan
; lapen, → to walk; to ruhh,
makan ; eten,
lihat
; zien,
pukul
; slaan, dsb.
 Regel 2:
Pangkal suatu kata kerja (stam van een
werkwoord) adalah kata kerja (infinitif)
dikurangi –en atau –n.
Contoh:
jalan
; lapen → stamnya; lap,
makan ; eten → stamnya; ete, dsb.
 Regel 3:
Ucapan dalam bahasa Belanda dominan.
Contoh:
slapen (a dibaca panjang), maka stamnya
slaap.
 Regel 4
Kata-kata bahasa Belanda tak ada yang ganda
(konsonan ganda).
 PV (persoonsvorm) berubah sesuai dengan
bentuk subjek, misal; is (untuk orang
ketiga/tunggal), zijn (untuk orang ketiga
jamak).
 Open (kata depan) – maken (kata kerja);
openmaken → maak open (mengumumkan)
(kata dasarnya dibalik/dipindahkan kata depan
ke belakang).
In – schrijven; inschrijven → schrijf in
(mendaftarkan).
ZELFSTANDIG NAAMWOORD (KATA
BENDA)
 Segala kata benda bukan orang diberi kata
sandang (lidwoord);
tertentu; de atau het (‘t),
tak tentu; een.
Contoh:
sapi; de koe → dulu digunakan pria.
kuda; het paard → dulu digunakan wanita.
Kalau tak berkelamin/kecil-kecil → het
(umumnya).
 Enkelvoud – meervoud (enkelvoud + en).
Contoh:
een boek (enkelvoud) → twee; boeken
(meervoud)
wet (enkelvoud) → wetten (meervoud).




Ik, jy, hy; (enkelvoud (tunggal)).
Zy, heb; (orang ke-3 tunggal).
Wij, jullie, zij; (meervoud (jamak)).
Wat is de stam van studeren?
Ik studeer ; ik + stam (enkelvoud),
Wij studeren ; wij + infinitif (meervoud),
Jy studeert; jy + stam + transitif.
 Greef de enkelvouden van (berikan bentuk
tunggal dari):
dieven → dief (pencuri),
motieven → motief (motif),
moordenaars → moordenaar (pembunuh),
bepalingen → bepaling (ketentuan),
overtredingen → overtreding (pelanggaran),
Kumpulan Catatan Kuliah
Oleh Ande Akhmad Sanusi
79
misdrijven → misdrijf (kejahatan),
vonnissen → vonnis (putusan),
rechtbanken → rechtbank (pengadilan negeri),
rechtshoven → rechtshof (pengadilan tinggi),
officieren van justitie → officier van justitie
(jaksa),
beklaagden → beklaagde (terdakwa),
wetgevers → wetgever (pembentuk undangundang),
rechtsbronnen
→
rechtsbron
(sumber
hukum),
rechtsgronden → rechtsgron (dasar hukum),
overeenkomsten
→
overeenkomst
(perseteruan),
verbintenissen → verbintenis (perikatan).
VROGENDE
VOORNAAM
(KATA
TANYA)
 Wat
is dat? (apa).
 Waar
is dat? (dimana).
 Waarom
is dat? (mengapa).
 Wie
is dat? (siapa).
 Welke
is dat? (yang mana).
 Hoe
is dat? (berapa).
Hoe laat is dat? (Jam berapa ini?),
Het is (eefvur, twaalf, dertien, veertien, vyjtien,
zestien, zeventien, achttien, negentien).
 Wat is recht?
 Waar is mijn wetboek?
 Waarom is de rechter boos?
 Wie is de officier van justitie?
 Welke is jouw motorfiets?
 Hoe heet dat in het Indonesisch.
Bilangan
 1 s/d 10:
een
(1)
twee (2)
drie (3)
vies (4)
vijf
(5)
zes
(6)
zeven (7)
aeht (8)
negen (9)
tien
(10)
BEZITTELIJK VOORNAAMWOORD
 Ik (saya) heb een book; mijn boek.
Jy (kamu) hebt en boek; jouw boek.
Hy (dia laki-laki) heeft een boek; zijn boek.
Zy (dia wanita) heeft een boek; haar boek.
Wij (kami) hebben een boek; onze boek.
Jullie (kalian) hebben een boek; jullie.
Zij (mereka) hebben een boek; heen.
 Haar haar is rood (Rambutnya (wanita)
bagus).
 (untuk); voor mij, voor jou, voor hem, voor
haar.
 (dengan); met ons, met jullie, met hen.
ZWAKKE WERKWOORD
 Togenwoordige tijd – kala kini.
 Verleden tijd – kala lalu.
 Verleden deelwoord – kala partisip.
Lemah
 Kata kerja yang lemah pada lampau + te/de.
 Kala lampau - Sterk zwak.
 Zwakkke werkwoorder – verleden tijd;
Stam + te of (atau) de (enkelvoud),
Stam + ten of den (meervoud).
 Strafften (menghukum);
Ik straf (kini) – Ik strafte (lampau).
Jy straft – Jy straftte.
 Meeten (mengukur):
Ik meet – Ik meette/Gisteren ik meette.
 Gooien (melempar):
Ik gooi – Ik gooide.
 Pengecualian:
(k – f – s – c – h – p) → kata kerja lemah kalau
lampau pakai (+) te atau ten (selain ini + de).
Contoh:
kaften → kaft → Ik kaftte (Saya menyampul),
tikken → tik → Ik tikte (Saya mengetik),
lachen → lach → Ik lachte (Saya tertawa),
wassen → was → Ik waste (Saya mencuci),
kappen → kap → Ik kapte (Saya memotong).
Kuat
 eten (makan) – eet → Ik eet nu (sekarang), Ik at
gisteren (kemarin).
 drink (minum) – dronk → Ik dronk bier.
Kumpulan Catatan Kuliah
Oleh Ande Akhmad Sanusi
80
TERJEMAHAN
 Vertaal in het Indonesisch (Terjemahkan dalam
bahasa Indonesia)
Grondwet van de Republiek Indonesie van
1945 (UUD 1945).
Hoofdstuk I (Bab I)
Artikel 1:
Lid (1):
De Indonesische staat is een eenheidstaat van
Republikeins structuur.
Lid (2):
De sauvereiniteit berust bij het en wordt ten
volle
witgeoefend
door
de
Majelis
Permusyawaratan Rakyat.
 De grondwet de Republiek van Indonesie van
1945 (UUD 1945)
Hoofdstuk XIII
Artikel (pasal) 31:
Lid (ayat) (1):
Ledere staats burger heeft recht op onderwijs.
(Setiap warga negara berhak atas pendidikan).
Lid (2):
De regering stelf een systeem van onderwijs
vast.
(Pemerintah menetapkan sistem pendidikan).
Artikel 32:
De
regering
bevordert
de
nationale
Indonesische culture.
(Pemerintah memajukan kebudayaan nasional
Indonesia).
 Hofdstuk II; De vlag en de taal
Artikel 35:
De vlag van de Indonesische staat is de rood –
witte vlag.
Artikel 36:
De taal van de staat is de Indonesische taal.
 Het Burgelijk Wetboek beholdelt de volgende
onderwerpen:
1. van personen,
2. van zaken,
3. van verbintenissen,
4. van bewijs en verjaring.
 Functies van het recht (fungsi dari hukum):
1. Ordering
van
de
maatschaappij
(mengatur masyarakat),
2.








Handhaving
van
de
ordering
(mempertahankan peraturan),
3. Beslechting
van
geschillen
(menyelesaikan sengketa).
Vertaal the onderstoonde tekst in het
Indonesisch (Terjemahkan naskah di bawah ini
ke dalam bahasa Indonesia).
De wet heeft geen terugwerkende kracht (UU
tidak memiliki kekuatan berlaku surut).
Het recht is meer dan de wet (Hukum adalah
lebih dari UU).
Mijn oom is meester in de rechten (Paman saya
adalah sarjana hukum).
Ik ben student in de rechten (Saya mahasiswa
hukum).
Haar moeder doceert staatrecht (Ibunya dosen
Hukum Tata Negara).
Vertaal de volgende zinnen in het Netherlands
(Terjemahkan kalimat-kalimat berikut ke
dalam bahasa Belanda).
Nama saya Ande/Ik heet Ande (Mijn naam is
Ande).
Saya mahasiswa hukum (Ik ben studen in de
rechten).
Kakak saya dosen Hukum Pidana (Mijn
brodere docent van strafrecht).
Ibunya jaksa (Haar moeder officier van
justitie).
Bibinya hakim (haar tante rechter).
Het vonnis is bij voorraad wetvoerbaar
(sebelumnya).
Deze depaling is in beginsel van toepassing
(pada asasnya).
Dit vonnis is in strija met het recht
(bertentangan dengan).
In hoger beroep heelf de rechten een andere
vonnis gewezen (dalam tingkat banding).
De hopen is de goeder trouw (beritikad baik).
Istilah:
getvige = saksi,
eed = sumpah,
delict = delik/tindak pidana,
bewijs = bukti,
arrest = penahan,
medeplichtig = turut serta,
hechtenis = kurungan,
Kumpulan Catatan Kuliah
Oleh Ande Akhmad Sanusi
81
recht spreken = mengadili,
behandelen = menangani,
bijblijven = mengikuti perkembangan,
maatschappij = masyarakat,
maatschapplijk = kemasyarakatan,
gebeurtenis = kejadian.
Wetboek van Strafrecht; Kitab Undang-undang
Hukum Pidana (KUHP),
Burgelijk Wetboek; Kitab Undang-undang
Hukum Perdata (KUHPdt),
Wetboek van Strafvoring; Kitab Undangundang Hukum Acara Pidana (KUHAP),
Wetboek van Rechtsvordering; KUHP
Belanda,
Herziene Indonesische Reglement (HIR);
Kitab Undang-undang Hukum Acara Perdata
Indonesia),
Natuurrecht; Hukum Alam,
Burgelijkrecht; Hukum Perdata,
Strafrecht; Hukum Pidana,
Staatrecht; Hukum Tata Negara,
Zeerecht; Hukum Laut,
Personen recht; Hukum Orang,
Rechts persoon; badan hukum,
Zakenrecht; Hukum Benda,
Zakelijk recht; hak kebendaaan,
Strafrechts theorie; teori Hukum Pidana.
Kumpulan Catatan Kuliah
Oleh Ande Akhmad Sanusi
82