Waterstofademtest Opname van suikers door de darm Bij uw kind wordt een waterstofademtest verricht. Dit onderzoek vindt plaats om te weten te komen hoe goed de dunne darm in staat is om suikers uit de voeding op te nemen. De test kan worden uitgevoerd omdat uw kind klachten heeft van buikpijn, opgezette buik of diarree, maar er kunnen ook andere redenen zijn voor de test. Vrijwel altijd wordt de test verricht met lactose (melksuiker), maar het kan zijn dat voor uw kind een andere suiker wordt gebruikt. Wat meet je met de waterstofademtest? In de dikke darm bevinden zich miljarden bacteriën die leven van alle suikers, zetmeel en voedingsvezels die door de darm worden aangevoerd. Die bacteriën (tegenwoordig het ‘microbioom’ genoemd) zijn erg belangrijk voor onze gezondheid. Alle suikerachtige stoffen worden in de dikke darm door vergisting gesplitst in kleinere moleculen en gassen. Een van die gassen is waterstofgas. Dit wordt via de darmwand opgenomen in het bloed en vervolgens via de longen uitgescheiden in de adem. Met de waterstofademtest kunnen we de concentratie van het waterstofgas in de uitgeademde lucht meten. Alle uitgeademde waterstof is afkomstig uit suikers die door bacteriën zijn afgebroken. Dat gaat snel: al na vijftien tot dertig minuten kan de waterstofconcentratie in de adem stijgen. Waarvoor wordt de waterstofademtest gebruikt? Met de waterstofademtest kan worden nagegaan of een bepaalde suiker goed in de dunne darm wordt opgenomen. Als dat niet gebeurt (bij ‘malabsorptie’) komt de suiker immers in de dikke darm terecht, waar hij wordt vergist door de bacteriën. De waterstof die daarbij wordt gevormd, is een maat voor de malabsorptie. Lactose, de belangrijkste suiker in melk en melkproducten, wordt het vaakst gebruikt voor deze test. Lactose wordt normaliter in de dunne darm door een speciaal enzym (lactase) gesplitst in twee kleinere suikers: glucose (druivensuiker) en galactose. Die suikers worden snel opgenomen in het bloed. Als er niet genoeg lactase beschikbaar is, dan wordt niet alle lactose gesplitst en komt het restant terecht in de dikke darm. Dat kan gebeuren als de darmwand door ziekte is aangetast. Voor heel veel mensen geldt echter dat zij vanaf een bepaalde leeftijd steeds minder lactase aanmaken. Bij jonge kinderen is dat nog niet het geval; meestal gebeurt dat pas op de lagereschoolleeftijd of nog later. Malabsorptie van lactose geeft gelukkig meestal geen klachten, maar soms wel. Die klachten zijn dan buikpijn, opgezette buik en winderigheid of diarree. Als uw kind dergelijke klachten heeft, kan met de lactose-waterstofademtest worden nagegaan of malabsorptie van lactose daarbij een rol kan spelen. Is de waterstofademtest vervelend? De suiker die uw kind te drinken krijgt, zit normaal ook in de voeding. De gebruikte oplossing is erg zoet en daardoor niet erg smakelijk; bij sommige kinderen leidt dat tot misselijkheid. Het kan zijn dat uw kind in de loop van de test last krijgt van buikpijn of een opgeblazen gevoel. Ook diarree kan het gevolg zijn. De klachten zijn echter zelden ernstig en verdwijnen weer snel. Voor uw kind is het verder misschien vervelend dat het nuchter moet blijven, niet alleen voorafgaande aan de test, maar ook tijdens de test. Zorg dat uw kind wat te doen heeft ter afleiding. Het afnemen van de ademmonsters gaat meestal zonder problemen. Voorbereiding Bepaalde medicijnen verstoren de test en moeten dus tevoren worden gestopt. Als uw kind antibiotica krijgt voor een infectie, moet de test worden uitgesteld tot twee weken nadat de kuur is voltooid. Als uw kind laxeermiddelen krijgt die lactulose of lactitol bevatten, moeten die een week voor de test worden gestopt. Andere laxeermiddelen (met macrogol) moeten op de ochtend van het onderzoek niet worden gegeven. Voor de test moet uw kind nuchter zijn, dit wil zeggen niets hebben gegeten of gedronken vanaf de avond tevoren. De laatste maaltijd van de voorgaande dag mag niet te veel vezels of moeilijk verteerbaar zetmeel bevatten, met name geen volkorenproducten, koolsoorten, bonen, uien, gebakken aardappels en aardappelsalade. Ook alcohol kan de test storen. Tijdens de test mag er evenmin worden gegeten of gedronken. Volledigheidshalve: tijdens de test mag niet worden gerookt. Het onderzoek De waterstofademtest duurt tweeënhalf tot drie uur. Uw kind krijgt een oplossing te drinken van lactose (of een andere suiker) in water. De hoeveelheid wordt aangepast aan het gewicht van uw kind. Voordat de oplossing wordt gegeven, wordt tweemaal een ademmonster afgenomen om de hoeveelheid waterstof in de adem vast te stellen. Daarvoor moet uw kind volledig uitademen in een apparaatje dat de waterstofconcentratie meet. De waterstofconcentratie in de nuchtere adem moet laag genoeg zijn, anders zijn veranderingen niet goed waar te nemen. Eventueel wordt het begin van de test een half uur uitgesteld. Nadat de testoplossing is opgedronken, wordt elke dertig minuten de hoeveelheid waterstof in de adem bepaald, steeds na twee keer ‘blazen’. Tijdens de test moet uw kind rustig blijven (maar het mag niet slapen). Na de test Tijdens de test wordt bijgehouden of uw kind last krijgt van de suikeroplossing. Er wordt gelet op klachten als misselijkheid, buikpijn, opgezette buik, rommelingen en diarree. Na de test gaan die klachten meestal snel over, wel kan er nog diarree ontstaan. Als uw kind in de middag na de test (waterdunne) diarree heeft gekregen, dan horen wij dat ook graag. De waterstofmeting en de erbij optredende klachten worden samen gebruikt voor het beoordelen van de testuitslag. Als er bij de test geen klachten optreden, kan er immers ook geen relatie zijn met de klachten waar uw kind mee kwam. Uw behandelend arts kan dan, met het resultaat van deze test en van eventuele andere tests, zo nodig verder onderzoek afspreken of een behandeling voorstellen. Tot slot Voor uw kind is een bepaalde tijd gereserveerd. Als u de gemaakte afspraak niet kunt nakomen, meld dit dan tijdig aan de receptie van de polikliniek kindergeneeskunde. U kunt gedurende de hele test bij uw kind blijven. Voor uw kind is dat ook het prettigst. VUmc© maart 2013 www.vumc.nl 303008 Vragen Bij vragen, het maken of wijzigen van een afspraak kunt U bellen naar polikliniek kindergeneeskunde, receptie L Telefoon:(020) 4441130, op werkdagen tussen 8.00 en 16.30 uur. Email: [email protected]