TH1: Thema 2 PLANTEN Auteurs Sandra Sloot ; Henk van Straaten Laatst gewijzigd 08 november 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/63453 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt. Inhoudsopgave Thema 2: PLANTEN Opmerkingen bij de lesstof en opdrachten van biologie voor jou opmerkingen bij basisstof 2 en 3 powerpoints, aantekeningen enz. Powerpoints die gebruikt zijn in de les van meneer v. Straaten Powerpoints die gebruikt zijn in de les van mevrouw Sloot Filmpjes bij thema 2 Portfolio practicum opdrachten Hier vind je alle practicum opdrachten bij elkaar. Practicum Opdracht 7: de kenmerken van bladeren Wat moet je leren voor de toets? Wat moet je leren voor het SO? Wat moet je leren voor het proefwerk? Extra oefenen Over dit lesmateriaal Pagina 1 TH1: Thema 2 PLANTEN Thema 2: PLANTEN In dit thema leer je over de onderdelen van een plant, de functies van die onderdelen en waarom wij niet zonder planten kunnen leven! Dat komt omdat planten iets kunnen wat wij niet kunnen: FOTOSYNTHESE Pagina 2 TH1: Thema 2 PLANTEN Opmerkingen bij de lesstof en opdrachten van biologie voor jou opmerkingen bij basisstof 2 en 3 Bij basisstof 2 Wortels staan een paar foutjes in Test jezelf. bij vraag 1: moet je het nr van de zijwortel aangeven (niet de hoofdwortel); bij vraag 4 is het goede antwoord: 'opnemen van water..' maar dat rekent de computer fout; bij vraag 9: heb je niet gehad: wortels nemen weinig water op als het koud is Bij basisstof 3 Stengel Opdrachten: 9a en 10: De filmpjes van opdracht 9a en 10 zijn omgewisseld! 9c: is een moeilijke vraag. Misschien geef je een ander antwoord dan de computer. 9d: is ook moeilijk, mag je proberen, mag je ook overslaan 11c: overslaan Test jezelf: Vraag 1: Kies voor één van de namen, niet 'allebei goed' kiezen. Vraag 5: de computer zegt dat het 3e antwoord goed is. Klik dat dus aan. 'In alle delen van de plant" zou beter zijn. vraag 6: Deze plant valt om als hij te weinig water krijgt. Als je dat weet kun je de vraag maken. Aan de stengel is het moeilijk te zien wat voor type plant het is. vraag 14: kies niet het woord 'breder', maar 'groot' Pagina 3 TH1: Thema 2 PLANTEN powerpoints, aantekeningen enz. Powerpoints die gebruikt zijn in de les van meneer v. Straaten PPT1 Levenscyclus planten + onderzoek doen kn.nu/ww.a2f3dfb (pptx, maken.wikiwijs.nl) Powerpoints die gebruikt zijn in de les van mevrouw Sloot ppt th2 bs1: levenscyclus plant en onderzoek doen kn.nu/ww.2d0b0e4 (pptx, maken.wikiwijs.nl) ppt th2 bs1+6: onderzoek doen en werkplan maken kn.nu/ww.a4b851b (pptx, maken.wikiwijs.nl) ppt th2 bs2: wortels kn.nu/ww.28b5261 (pptx, maken.wikiwijs.nl) ppt th2 bs3: stengel kn.nu/ww.8800fd7 (pptx, maken.wikiwijs.nl) ppt th2 bs4: blad en fotosynthese kn.nu/ww.03f234f (pptx, maken.wikiwijs.nl) ppt th2 bs4: waarom laten bomen in het najaar hun blaadjes vallen kn.nu/ww.a1a08a0 (pptx, maken.wikiwijs.nl) ppt th2 bs5: eetbare delen planten kn.nu/ww.e26b5c1 (pptx, maken.wikiwijs.nl) Pagina 4 TH1: Thema 2 PLANTEN Filmpjes bij thema 2 Bs.1: ontkiemen van tuinkers (0.23 min) kn.nu/ww.887ffc5 (youtube.com) Bs.1: kiemende boon (kieming, groei en ontwikkeling van de boon) kn.nu/ww.d745159 (schooltv.nl) Bs.1: levenscyclus van een plant: animatie (klik op play > rechtsboven) kn.nu/ww.a4a45ac (mijnbiologie.weebly.com) Bs.1: levenscyclus van een tomaat (van zaad tot tomaat) kn.nu/ww.32384d0 (schooltv.nl) Bs.2: Wortels kn.nu/ww.9732673 (youtube.com) engelstalig filmpje over hoe de 'fig tree' z'n wortels gebruikt om over een andere boom heen te groeien en zo heel groot kan worden. Bs.3: Stengel (kleurstof gaat via de vaten naar de rest van de plant) kn.nu/ww.3dd2797 (youtube.com) Bs.4: fotosynthese kn.nu/ww.4b06fdd (schooltv.nl) Bs.4: herfstbladeren. (waarom laat een boom zijn blaadjes verkleuren en afvallen) kn.nu/ww.e17e43e (schooltv.nl) Pagina 5 TH1: Thema 2 PLANTEN bs.4: het klokhuis: fotosynthese (15 min) kn.nu/ww.af775a1 (hetklokhuis.nl) Bs.5: eetbare wortels, stengels en bladeren kn.nu/ww.ad6cf13 (schooltv.nl) Welke delen eet je van planten? thema 2: het klokhuis: bomen (gaat over alle basisstoffen) (15 min) kn.nu/ww.839222b (schooltv.nl) Filmpje: planten die zaden wegschieten kn.nu/ww.88108a9 (youtube.com) Pagina 6 TH1: Thema 2 PLANTEN Portfolio practicum opdrachten Hier vind je alle practicumopdrachten voor in je portfolio van thema 2 kn.nu/ww.9872738 (docx, maken.wikiwijs.nl) Hier vind je alle practicum opdrachten bij elkaar. alle practicum opdrachten kn.nu/ww.509c2dc (docx, maken.wikiwijs.nl) werkblad bij opdracht 8: overzicht fotosynthese kn.nu/ww.63e5405 (docx, maken.wikiwijs.nl) Practicum Opdracht 7: de kenmerken van bladeren Opdracht 7: de kenmerken van bladeren Leg deze spullen klaar: - 4 mooie gedroogde bladeren die heel verschillend van elkaar zijn - 2 vellen tekenpapier en een potlood - plakband en/of lijm Werkwijze: 1.Verdeel ieder tekenvel in twee helften (vouwen of trek een lijn met liniaal). Zet op allebei de vellen je naam, klas en datum. En ook het onderwerp van de opdracht: kenmerken van bladeren. 2. Plak op ieder vel papier twee van je blaadjes (met lijm of plakband). Zorg voor schrijfruimte naast of onder ieder blaadje. 3. Trek bij ieder blaadje vijf lijntjes met je liniaal, onder elkaar. Je moet er wat op kunnen schrijven: - enkelvoudig jouw blad hoort) óf gespleten óf samengesteld (kies welke van deze drie bij - nervatuur: - bladrand: - bladvorm: - naam van de boom: 4. Schrijf bij ieder blaadje of het enkelvoudig is of gespleten of samengesteld. (zie hieronder) 5. Schrijf op welk soort nervatuur het blad heeft: veernervig, handnervig of parallelnervig. (zie hieronder) 5. Ga voor ieder blad apart opzoeken welke bladvorm en bladrand het blad heeft. Gebruik internet, begin met de sites hieronder. 6. Probeer de naam te vinden van de boom waar het blaadje vanaf komt. Gebruik internet of een bomengids die in de klas ligt. Zoek op je laptop, bij voorbeeld op deze sites: Pagina 7 TH1: Thema 2 PLANTEN - http://www.10voorbiologie.nl/index.php?cat=3&id=1700 - http://www.flora-europa.nl/index.php/determineren/bomen-en-struiken Scroll op deze site omlaag tot je bladvormen en bladranden tegenkomt - Je eigen biologiesite: bij de lesstof van thema 2, extra basisstof 8 (kenmerken van een blad) - Bioplek.org: http://www.bioplek.org/animaties%20onderbouw/fotosyntheseonderb/bladvormapart.html - Om namen van bomen te vinden: http://www.bomen-determineren.com/ Kies voor: zoek op zicht, of voor: determineren Is je blad enkelvoudig, gespleten of samengesteld? Let op de plaats van de okselknop. Nervatuur: kies uit deze drie; Pagina 8 TH1: Thema 2 PLANTEN Pagina 9 TH1: Thema 2 PLANTEN Wat moet je leren voor de toets? Hier staat wat je precies moet leren voor je toetsen en hoe je dat kunt aanpakken. Wat moet je leren voor het SO? Wat moet je leren voor het SO van thema 2? Het SO gaat over basisstof 1 t/m 3 Kijk op wikiwijs voor de powerpoints en extra oefeningen >Basisstof 1: Levenscyclus van planten -Lesstof: Leer de tekst (blz. 40 niet, de rest wel). Schrijf tijdens het leren de blauwgedrukt woorden op en schrijf ook alles op wat je moeilijk vindt om te onthouden of begrijpen. Ook afb. 3,4,5 - Leer de aantekeningen die je tijdens de les hebt gemaakt. - Bekijk van de opdrachten: alles behalve 1 en 2 en van test jezelf: vraag 1,2,4,6,10,11,12,13,18. Kijk vooral goed naar de opdrachten die je moeilijk vind of fout had gemaakt. - Oefen met de flitskaarten. Je moet de levenscyclus van de plant kennen, je moet de stappen van onderzoek doen en verslag maken op volgorde kennen en ook wat je bij iedere stap moet doen. >Basisstof 2: Wortels - Lesstof: Leer de tekst (blz.45 t/m 46, alles dus) en afbeelding 6,7,10,11. - Leer je aantekeningen - Bekijk van de opdrachten: 6a, b, c, e, f, g en van test jezelf: vraag 2 t/m 12 - Oefen met de flitskaarten Je moet weten welke onderdelen er te zien zijn aan een wortelstelsel (hoofwortel, zijwortel, wortelharen) en wat de drie functies van wortels zijn. Je moet weten hoe het zit met het opnemen van water met zouten/mineralen en waarom planten reservevoedsel opslaan. >Basisstof 3: Stengel -Lesstof: Alles behalve het eerste stukje tekst op blz. 47. (Je begint dus bij "onderdelen van de stengel."). Afbeelding 14 t/m 18. - Leer je aantekeningen - Bekijk van de opdrachten: 7,8,9a,9b,11a,11b en van test jezelf: vraag 12 en 15 niet, de rest wel. - Oefen met de flitskaarten Je moet de onderdelen van de stengel kunnen benoemen en weten welke functie ze hebben (als dat erbij staat). Je moet het verschil tussen houtachtige en kruidachtige planten kennen en weten hoe het zit met jaarringen. Je moet ook de functie van de stengel weten en alles over vaten en transport. >Als je in thema 2 bent, zie je een rij met alle basisstoffen onder elkaar. Helemaal onder aan die rij (paragraaf 12) staat: samenvatting. Hier staat alles nog een keer op een rij. Leer van de samenvatting (blz.63): doelstelling 1 t/m 5 (sommige dingen moet je uit je hoofd leren!) Let op! Alleen de samenvatting leren is niet genoeg! Plan je voorbereidingen goed, het is beter om het leren over meer dagen te verspreiden. Pagina 10 TH1: Thema 2 PLANTEN Veel succes!! Wat moet je leren voor het proefwerk? Na de kerstvakantie heb je een proefwerk over Thema 2: Planten Basisstof 1 t/m 6 Hier staat wat je precies moet leren en hoe je dat kunt aanpakken. Voor basisstof 1 t/m 3: het zelfde als voor het SO. Van bs.6 hoef je niet alles te leren. zie hieronder. >Basisstof 1: Levenscyclus van planten -Lesstof: Leer de tekst (blz. 40 niet, de rest wel). Schrijf tijdens het leren de blauwgedrukt woorden op en schrijf ook alles op wat je moeilijk vindt om te onthouden of begrijpen. Ook afb. 3,4,5 - Leer de aantekeningen die je tijdens de les hebt gemaakt. - Bekijk van de opdrachten: alles behalve 1 en 2 en van test jezelf: vraag 1,2,4,6,10,11,12,13,18. Kijk vooral goed naar de opdrachten die je moeilijk vind of fout had gemaakt. - Oefen met de flitskaarten. Je moet de levenscyclus van de plant kennen, je moet de stappen van onderzoek doen en verslag maken op volgorde kennen en ook wat je bij iedere stap moet doen. >Basisstof 2: Wortels - Lesstof: Leer de tekst (blz.45 t/m 46, alles dus) en afbeelding 6,7,10,11. - Leer je aantekeningen - Bekijk van de opdrachten: 6a, b, c, e, f, g en van test jezelf: vraag 2 t/m 12 - Oefen met de flitskaarten Je moet weten welke onderdelen er te zien zijn aan een wortelstelsel (hoofwortel, zijwortel, wortelharen) en wat de drie functies van wortels zijn. Je moet weten hoe het zit met het opnemen van water met zouten/mineralen en waarom planten reservevoedsel opslaan. >Basisstof 3: Stengel -Lesstof: Alles behalve het eerste stukje tekst op blz. 47. (Je begint dus bij "onderdelen van de stengel."). Afbeelding 14 t/m 18. - Leer je aantekeningen - Bekijk van de opdrachten: 7,8,9a,9b,11a,11b en van test jezelf: vraag 12 en 15 niet, de rest wel. - Oefen met de flitskaarten Je moet de onderdelen van de stengel kunnen benoemen en weten welke functie ze hebben (als dat erbij staat). Je moet het verschil tussen houtachtige en kruidachtige planten kennen en weten hoe het zit met jaarringen. Je moet ook de functie van de stengel weten en alles over vaten en transport. >Basisstof 4: Bladeren -Lesstof: Blz.51 t/m 54. Afbeelding 19, 20,22,23 (afb. 21 en 24 dus niet). - Leer je aantekeningen, als je die gemaakt hebt - Bekijk van de opdrachten: 12 t/m 14 en van test jezelf: alles - Oefen met de flitskaarten Je moet de onderdelen van een blad kennen. Je moet de reactievergelijking van fotosynthese kennen: koolstofdioxide + water + licht --> glucose + zuurstof. Je moet weten waar in de plant fotosynthese kan plaatsvinden en hoe de plant aan de benodigde stoffen komt. Wat gebeurt er met de glucose en de zuurstof die ontstaan. Waarom is fotosynthese zo belangrijk voor planten maar ook voor mensen, dieren en alle andere organismen. Waarom verkleuren en vallen boombladeren in de herfst (zie opdrachten en powerpoint) >Basisstof 5: Eetbare wortels, stengels en bladeren. Pagina 11 TH1: Thema 2 PLANTEN -Lesstof: Blz.55 en 56. Afbeelding 25 niet, afb. 26 wel. - Leer je aantekeningen, als je die gemaakt hebt - Bekijk van de opdrachten: 16a en 17 en van test jezelf: alles - Oefen met de flitskaarten Je moet weten wat voedingsgewassen zijn en welke delen we zoal eten van planten, met voorbeelden >Basisstof 6: Een experiment ontwerpen -Lesstof: Blz.57niet + afb.27 niet. Van blz. 58: alleen deze stukjes: - voldoende organismen - proefgroep en controlegroep - slechts één factor verschil Bekijk zo nodig de powerpoint over dit onderwerp. Denk terug aan het experiment met de tuinkerszaadjes en (bekijk) het verslag wat je daarvan gemaakt hebt. Daarbij heb je geleerd en gedaan wat je van bs.6 moet weten. >Als je in thema 2 bent, zie je een rij met alle basisstoffen onder elkaar. Helemaal onder aan die rij (paragraaf 12) staat: samenvatting. Hier staat alles nog een keer op een rij. Leer van de samenvatting (blz.63+64): doelstelling 1 t/m 9 (sommige dingen moet je uit je hoofd leren!) Let op! Alleen de samenvatting leren is niet genoeg! Plan je voorbereidingen goed, het is beter om het leren over meer dagen te verspreiden. Je kunt oefenen met de oefentoets die bij je opdrachten staat of met de oefeningen op wikiwijs. Veel succes!! Pagina 12 TH1: Thema 2 PLANTEN Extra oefenen Bs.1: stappen in het onderzoek oefenen kn.nu/ww.61df77a (biologiepagina.nl) Bs.1: levenscyclus bruine boon oefenen kn.nu/ww.103fcff (biologiepagina.nl) Bs.3+4: oefenen onderdelen stengel en blad kn.nu/ww.60acc1c (biodesk.nl) Bs.2,3,4: Alle onderdelen van de plant oefenen (wortel, stengel, blad) kn.nu/ww.18bd00e (biologiesite.nl) Nr.11 is een bijwortel (dat heb je niet geleerd) bs.4: oefening fotosynthese kn.nu/ww.3a52204 (biologiepagina.nl) extra oefentoets over thema 2 kn.nu/ww.a4fc2c9 (biologiepagina.nl) Kruiswoordpuzzel over thema 2 planten (oefenen) kn.nu/ww.cd9c1d7 (biologiepagina.nl) Pagina 13 TH1: Thema 2 PLANTEN Over dit lesmateriaal Colofon Auteurs Sandra Sloot ; Henk van Straaten Laatst gewijzigd 08 november 2016 om 16:02 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Bronnen Bron Type Bs.1: ontkiemen van tuinkers (0.23 min) https://www.youtube.com/watch?v=TU52FApln9s Link Bs.1: kiemende boon (kiem...ontwikkeling van de boon) http://www.schooltv.nl/video/kiemende-boon-zo-wordt-een-boon-eenbonenplant/#q=planten Link Bs.1: levenscyclus van ee...ik op play > rechtsboven) http://mijnbiologie.weebly.com/levenscyclus-van-planten.html Link Bs.1: levenscyclus van ee...aat (van zaad tot tomaat) http://www.schooltv.nl/video/hoe-groeit-een-tomaat-het-groeiproces-van-zaadje-tottomaat/#q=planten Link Bs.2: Wortels https://www.youtube.com/watch?v=UCUtpmwacoE Link Bs.3: Stengel (kleurstof ...aar de rest van de plant) https://www.youtube.com/watch?v=NGpzUdaN40s Link Bs.4: fotosynthese http://www.schooltv.nl/video/fotosynthese-hoe-een-plant-glucose-en-zuurstofmaakt/#q=plant Link Pagina 14 TH1: Thema 2 PLANTEN Bron Type Bs.4: herfstbladeren. (wa...s verkleuren en afvallen) http://www.schooltv.nl/video/bomen-in-de-herfst-waarom-verliest-een-boom-zijnblaadjes-in-het-najaar/playlist/76/ Link bs.4: het klokhuis: fotosynthese (15 min) http://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/255/Fotosynthese Link Bs.5: eetbare wortels, stengels en bladeren http://www.schooltv.nl/video/groenten-eten-van-welke-plant-eten-wewat/#q=planten Link thema 2: het klokhuis: bo...e basisstoffen) (15 min) http://www.schooltv.nl/video/het-klokhuis-boom/#q=bomen Link Filmpje: planten die zaden wegschieten https://www.youtube.com/watch?v=NsIojj4PzAo Link Bs.1: stappen in het onderzoek oefenen http://www.biologiepagina.nl/Oefeningen/Stappenonderzoek/stappenonderzoek.htm Link Bs.1: levenscyclus bruine boon oefenen http://www.biologiepagina.nl/Oefeningen/Bruineboon/levenscyclusbruineboon.htm Link Bs.3+4: oefenen onderdelen stengel en blad http://www.biodesk.nl/planten/puzzel-blad_en_stengel.swf Link Bs.2,3,4: Alle onderdelen...n (wortel, stengel, blad) http://www.biologiesite.nl/plantonderdelen.htm Link bs.4: oefening fotosynthese http://biologiepagina.nl/Oefeningen/Fotosynthese/dovenetel.htm Link extra oefentoets over thema 2 http://biologiepagina.nl/1/Planten/oefentoetsSO/toetsplantenSO.htm Link Kruiswoordpuzzel over thema 2 planten (oefenen) http://www.biologiepagina.nl/Puzzels/Puzzelplanten.htm Link Gebruikte Wikiwijs Arrangementen Sloot, Sandra . (2015). Havo 1: Thema 2 PLANTEN. https://maken.wikiwijs.nl/63239/Havo_1__Thema_2_PLANTEN Pagina 15 TH1: Thema 2 PLANTEN