Door: Charlotte Simons Arts, yogadocent yin en yang en acupuncturist io Kracht van herhaling! Homeostase: een proces binnen het interne milieu van meercellige organismen dat voor een stabiel evenwicht zorgt in het interne milieu. Homeostase is het op peil houden van voeding- en afvalstoffen in de cellen via het interne milieu. Een organisme kan door homeostase de functie van elk individueel orgaan aanpassen. Anatomie: wetenschap van de structuren van het lichaam en de relatie tussen lichaamsdelen. Fysiologie: wetenschap van de functie van het lichaam. Hoe werkt het lichaam? Skelet Voornaamste functie van het bot: ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ Ondersteunen, dragen Beschermen Beweging Opbouw van bloed Opslag en afbraak van mineralen Vorm van het bot reflecteert de functie ➢ ➢ ➢ Lange botten: beweging Platte botten: bescherming (ribben) Korte botten: dragen van gewicht (vertebrale wervel) Anatomische taal Anatomische bewegingen • Sagitaal: flexie/extensie • coronaal: abductie/adductie • transversaal: endo/exorotatie, pronatie/supinatie Musculaire systeem Gladspierweefsel Hartspierweefsel Dwarsgestreept spierweefsel (skeletspieren) ➢ ➢ ➢ Concentrisch Excentrisch Isometrisch Origo en insertie Origo: ➢ ➢ ➢ Bot Proximaal Stabiel Insertie: ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ Bot/pees Structuur waar het aan hecht Distaal Minder massa Grotere beweging Fascia ‘Bindweefsel’ houdt ons bij elkaar! Ons hele lichaam bestaat uit fascia. 30% van de spiermassa = fascia Al het weefsel staat met elkaar in verbinding door fascia. ➢ ➢ ➢ Verbinding Overbrengen van krachten ‘bevochtigen’ Fascia Grootste sensitieve orgaan van het lichaam Betrokken bij proprioceptie Absorbeert water Opdrogen van het fascia beperkt de ROM van het lichaam Yoga houdt het fascia soepel Doen van yoga houdingen beïnvloed de meridianen Use it or loose it! Centrale Zenuwstelsel (CZS) Behoudt homeostase samen met hormonale (endocriene) systeem Functioneert ongeacht prikkels van buitenaf Coördineert iedere willekeurige beweging, reguleert emoties, controleert lichaamsfuncties Complex en ingewikkeld! Ons overlevingsmechanisme Zenuwstelsel Het begint met een waarneming van een ‘receptor’ Geleiding van het signaal naar de hersenen Integratie van het signaal in de hersenen Reactie van de hersenen in vorm van signaal naar de periferie (spieren en klieren) Beweging of reactie geïnitieerd Centraal Zenuwstelsel vs. Perifere zenuwstelsel ‘hersenen, ruggenmerg’ ‘zenuwen’ Zenuwstelsel centraal Perifeer autonoom Somatisch sensorisch motorisch Sympatisch Parasympatisch Centrale zenuwstelsel Hersenen Ruggenmerg Integreert informatie die het ontvangt Coördineert en beïnvloed iedere activiteit in het lichaam Centraal zenuwstelsel Hersenen worden beschermd door vocht en schedel Cerebrospinaal vocht Hersenvliezen ➢ ➢ ➢ Pia mater Arachnoid Dura mater Centraal zenuwstelsel Grove indeling hersenen kennen ➢ ➢ ➢ ➢ ➢ Cerebellum (kleine hersenen) Cerebrum (grote hersenen) Hersenstam (rood) Thalamus Hypothalamus Cerebrum Frontale kwab Pariëtale kwab Temporale kwab Occipitale kwab Grijze stof; neuronen Witte stof; axonen, myeline (geleiding/bescherming) Hersenstam Medulla Pons Verlengde van het ruggenmerg Reguleert ademhaling, hartslag, bloeddruk Linken van neuronale pathways tussen ruggenmerg, grote hersenen en kleine hersenen. Middenhersenen (=mesencephalon) Verwerkt inkomende sensorische informatie en verwerkt deze naar de juiste motorische zenuwen Centraal zenuwstelsel Thalamus ➢ ➢ ➢ Transitiecentrum: informatie van het ruggenmerg overbrengen naar de sensorische cortex van de grote hersenen Sensorisch = zintuiglijke waarneming Emoties, opwinding, aandacht Hypothalamus ➢ ➢ ➢ Levert informatie aan medulla en ruggenmerg die activiteiten controleren zoals: hartslag, ademhaling, lichaamstemperatuur, osmose Dit is de brug tussen het zenuwstelsel en hormonale systeem. Produceert hormonen en reguleert de hypofyse Cerebellum Kleine hersenen zorgen voor: Coördinatie / evenwicht Proprioceptie Fijne motoriek Cerebrale cortex Motorische cortex; controleert beweging Sensorische cortex; verwerkt inkomende prikkels (via de zintuigen; zien horen, voelen, proeven etc) Associatie cortex; Interpreteert inkomende sensorische informatie Intellect, geheugen, taal, emotie Ruggenmerg Verlengde van de hersenen Controleert reflexen Geleiding van informatie tussen perifere zenuwen en hersenen (en omgekeerd) Afferente (sensorisch) en efferente (motorisch) banen Afferent = aanvoerend aan ruggenmerg Efferent = afvoerend vanaf ruggenmerg Ruggenmerg Ruggenmerg eindigt in conus medullaris Caude equina; ‘lege zak’ met cerebraal vocht In totaal splitsen 31 paar spinale zenuwen af Genoemd naar niveau van de wervel C1-C8, Th1-Th12, L1-L5, S1-S5, coccyx 1) Afferente en efferente informatie Zenuwstelsel centraal Perifeer autonoom Somatisch sensorisch motorisch Sympatisch Parasympatisch Thuis studie… Perifere zenuwstelsel Alles buiten de hersenen en het ruggenmerg Autonoom; interne milieu (sympatisch vs parasympatisch) Somatisch; externe milieu, beweging (motor neuronen, sensorische neuronen) 31 spinale zenuwen 12 hersenzenuwen Zenuwstelsel centraal Perifeer autonoom Somatisch sensorisch motorisch Sympatisch Parasympatisch Perifere zenuwstelsel Onwillekeurig (glad spierweefsel) Sympatische zenuwen activeren de organen, mobiliseren van energie, reageren op stress Vb: hartslag stijgt, ademhaling stijgt Parasympatische zenuwen herstellen en conserveren de organen en energie Vb: hartslag daalt, ademhaling daalt Autonome zenuwstelsel Sympatisch ➢ ➢ Fight or flight Thoracale en lumbale regio’s Parasympatisch ➢ ➢ ➢ Rust en verteren Craniaal en sacrale regio’s Nervus vagus! Autonome zenuwstelsel 12 hersenzenuwen Geur, zicht, oogbewegingen, aanraking, gezichtsuitdrukking, gehoor, smaak, slikken, nek en schoudermusculatuur Sensorisch en motorische zenuwen Parasympatische zenuwstelsel Nervus Vagus = 10e hersenzenuw! Ontspringt in de medulla Gecombineerde functie: ➢ Sensorisch; pharynx (keel), larynx (strottenhoofd), trachea, oesophagus, hart, abdominale organen ➢ Motorisch; pharynx ➢ Visceraal parasympatisch systeem; gladde spieren, tr. Circulatorius, tr. Respiratorius, tr. Digestivus. Nervus Vagus Stimuleert parasympaticus (bevordert herstel) Kalmeert Geeft blij gevoel Innerveert 75 % van alle parasympatische vezels Link tussen body en mind? Ujjayi stimuleert de nervus Vagus Stimulatie van de N. vagus Bevordert neurogenese (vorming van hersencellen) Via relaxatie respons kan het fight or flight systeem uitgezet worden Stimuleert het geheugen ondersteunt bij inflammatoire ziektes Voorkomt hoge bloeddruk Groeifactor Hormoon (GH) neemt toe Voorkomt insuline resistentie Voorkomt allergische reacties Minder kans op spanningshoofdpijn door stress Helpt ons beter te slapen Helpt bij overwinnen van depressie en angsten Zenuwstelsel centraal Perifeer autonoom Somatisch sensorisch motorisch Sympatisch Parasympatisch Somatische zenuwstelsel Willekeurig Afferent; van de receptor af naar ruggenmerg (sensorisch) Efferent; van ruggenmerg naar neuron in spier (motorisch) Stress Wie heeft er wel eens last van stress? Hoe vaak komt dat voor? Wat doet stress met je lichaam? Wanneer ontstaat het? Wat betekent dit voor het functioneren? Wat doe je eraan? Werkt dat? Stress Kent 2 vormen Acute stress; noodzakelijk, intens, kortdurend. Fight or flight. Chronische stress; langdurend, minder intens, zeer ongezond. Bijv werkstress, chronische pijn, faalangst etc. Fysiologische gevolgen van stress Hormoonsysteem produceert cortisol en adrenaline Hartslag stijgt Bloeddruk stijgt Ademhaling gaat sneller Bloed naar grote spiergroepen (to fight or flight) Spijsvertering stopt Hersenen: Frontale cortex wordt uitgeschakeld; executieve functies Primitieve brein wordt dominant Overleven! (tunnelvisie) Stress schematisch Acute stress Je functioneert niet meer optimaal Mentale effecten: Negatieve emoties, doemdenken Minder goed nadenken, besluitvaardig, creativiteit Emotioneel instabiel Verlies van energie Concentratieverlies Tunnelvisie, verstoorde perceptie Gevolgen van chronische stress Fysiologisch; hoofdpijn, spierpijn, pijn op de borst, vermoeidheid, geen libido, maagklachten, insomnia, Psychologisch; hoofdpijn, angstklachten, depressie, woedeaanvallen, irritatie Gedragsmatig: eetproblemen, drugsgebruik, sociale problemen - > chronische onderdrukking van het immuunsysteem - -> ziekte; overspannen, burn-out, kanker? Stress performance curve Hoe kan (yin) yoga stress verminderen? Need to know Anatomie deel 1 Alles over fascia Proprioceptie Anatomie CZS (grove onderverdeling en belangrijkste organen) Nervus Vagus Stress, fight or flight, burn-out etc Zwangerschap; do’s en dont’s Vragen?