Ontdek het Noord-Franse front!

Oorlogsmagazine
Ontdek het Noord-Franse front!
heeft, moet je zeker de Wellington steengroeve
bezoeken… De vele militaire begraafplaatsen in
deze regio herinneren niet alleen aan de gruwelen van de gevechten die zich hier afspeelden
maar zijn ook een perfecte weergave van de vele
verschillende nationaliteiten die hier zij aan zij
vochten. Vier autoroutes, herdenkingsroutes,
met negentig halteplaatsen leiden je langs de
ontelbare begraafplaatsen, oorlogsmonumenten
en resten van de slagvelden. Via www.wegenvanherdenking-noordfrankrijk.com kom je alles
over de vier themaroutes te weten. Het front (52
stopplaatsen), De bewegingsoorlog en de eerste
Duitse bezetting (17 etappes), de kust, achterhoedebasis voor de geallieerde legers (8 haltes)
en De wederopbouw van het verwoeste grondgebied (13 stops), geven een perfect beeld van de
oorlog en de gevolgen ervan.. Om deze plaatsen
op je eigen tempo te ontdekken, zijn de routes
bovendien uitgebreid met plaatselijke fiets- en
wandeltochten.
Over een linie van bijna 800 kilometer van de Belgische kust tot aan de Vogezen bieden de Franse en
Britse legers eind 1914 het hoofd aan de Duitse
strijdmachten. Het werd een langdurige statische uitputtingsslag. Die kan je nu herbeleven aan de hand
van vier autoroutes.
NOORDZEE
BELGIË
Dunkerque
Calais
Ieper
Boulognesur-Mer
Noord-Frankrijk
In de Nord-Pas de Calais strekt het front zich uit
als een enorme scheur tussen Vlaanderen en
Picardië. De Franse troepen worden na de operaties in de heuvels van de Artois in 1915 geleidelijk aan afgelost door de legers van het Britse
Rijk. Op de beperkte offensieven tijdens de
eerste oorlogsjaren volgen vanaf 1916 aanvallen
op grotere schaal, zoals de Slag bij Arras in april
1917 en bij Cambrai in november van hetzelfde
jaar. In Arras, dat sowieso een rijk verleden
Lille
Béthune
Montreuil
FRANKRIJK
Aras
Cambrai
Maubeuge
So
mm
e
Bapaume
INFO - WEBSITE
WANDEL EN FIETSROUTES IN HET SPOOR VAN DE GROOTE OORLOG
Te downloaden via www.wegenvanherdenking-noordfrankrijk.com
Oorlogsmagazine Krant van West-Vlaanderen
73
Oorlogsmagazine
Wandeling: De slag bij Fromelles – 10,6 km
ES
IÈR
NT S
MEYPRE
R
A
La Fosse au Brûle
n
éti
llo
de
P
L’Abbaye
de la Boutillerie
n
y
ch
on
m
4
e
es
ay
3
Ri
eD
de
Rue
Ru
e
cqu
arla
e la
8
sse
Ba
le
Vil
2
m
25
THEMATISCHE WANDELROUTE WILFRED OWEN
Wandelroute met als vertrekpunt het Maison Forestière in Ors . Rode
draad is de Britse dichter Wilfred Owen (1893 – 1918) , door velen als de
beste van de Engelse‘War Poets’ gezien. Owen sneuvelde een week voor de
wapenstilstand. Het boshuis waar hij zijn laatste brief schreef, is nu een
monument ter ere van hem. Rond het boshuis is een speciale wandeling
van 6 km aangelegd, in de sporen van Wilfred Owens laatste uren.
10
9
FROMELLES
1
LILLE
START
P
es
Rue de Lomm e ri
D141
Rue de la J oirie
P
EXTRA
Oorlogsmagazine Krant van West-Vlaanderen
ed
Ru
Kerk van Fromelles
Bunker van al’Abiette
m
l
20
ev
Kennedykruis
eL
d
e
Australian
Memorial Park
Ru
V.C. Corner Cemetery and
Memorial
6. Le trou Aid Post Cemetery
7. Rue-Petillon Military Cemetery
8. Fazantenbos
9. Museum over de Slag bij
Fromelles
10. Pheasant Wood Military Cemetery
la M
al
elv
L’Abbiette
1.
2.
3.
4.
5.
OB59125 - INFOGRAFIEK RMG
viè
al
eW
td
an
ur
Co
La Drève d’Angressart
BEZIENSWAARDIGHEDEN
74
T
er i
onn
sL
de
5
1ste
Duitse linie
e
Ru
rd
Ca
Po
nc
he
t
e la
re
du
1ste
geallieerde linie
ed
LAVENTIE
D2
2
rt
Ve
du
Ru
Co
ur
an
t
6
L’Épinette
que
t
De
lva
s
ou
u
B
D2
2
tC
ar
do
t
ue
uq
Mo
ève
Dr
Ru
ed
Ru
e
75
75
Rue
E
Co
ur
an
D1
76
D1
Ti ÉT
l le
l o HU
y
N
7
t
ue
uq
FLEURBAIX
Ru
e
Co
u
Lo
uis
Bo
ra
n
tD
up
re z
Les Épinets
D1
Oorlogsmagazine
Het dorp Fromelles herrees na de verwoestingen van de Eerste Wereldoorlog uit de ruïnes.
De boeren maakten het verwoeste land weer bebouwbaar. Aan het eind van de twintigste
eeuw herinneren de begraafplaatsen van de Commonwealth War Graves Commission en enkele Duitse bunkers nog aan het voormalige slagveld. Een Frans-Australisch museum werd
later geopend ter nagedachtenis van een massagraf van 250 grotendeels Australische soldaten.
DE SLAG BIJ FROMELLES
De Slag bij Fromelles, westfront - 19 en20 juli 1916, was een
korte maar bloedige episode uit de Eerste Wereldoorlog. Deze
slag, bedoeld als afleidingsmanoeuvre voor de Slag bij de
Somme die 80 kilometer zuidelijker op 1 juli door de Fransen
en Britten ontketend was, liep in amper 24 uur uit op een
compleet fiasco voor de Britse en Australische strijdmachten.
Het was de eerste Australische operatie in Frankrijk. Het werd
het Verdun van de Australiërs die meteen een zware nederlaag
leden. De verliezen vertellen boekdelen over de wreedheid van
de zware artillerie en machinegeweren: 2.000 Australiërs gedood of vermist, 3.500 gewond of gevangengenomen, 1.500
Britten uitgeschakeld. De Duitsers zaten in de verdediging en
telden desondanks 1.600 doden en gewonden. De wandeling
brengt je langs de kerk, de bunker van l’Abbiette, het Kennedykruis, het Australian Memorial Park, de V.C. Corner Cemetery and Memorial, Le Trou Aid Post Cemetery, Rue-Petillon
Military Cemetery, het Fazantenbos, de militaire begraafplaats
van het Fazantenbos (geopend in 2010) en het museum.
LE TROU AID POST CEMETERY
Le Trou Aid Post Cemetry
Werk van architect Sir Herbert Baker. De Le Trou Aid Post
Cemetery wordt door veel mensen gezien als een van de mooiste herdenkingsplaatsen langs het front. Zoals de naam al
zegt, lag deze begraafplaats bij een eerstehulppost bij het
buurtschap Le Trou, gemeente Fleurbaix, ter hoogte van de
tweede linie van de Britse loopgraven. Hier rusten 351 soldaten uit het Britse leger, gesneuveld tijdens de diverse veldslagen in deze sector.
MUSEUM OVER DE SLAG BIJ FROMELLES
Nieuwe militaire begraafplaats
Uniek museum dat tot stand kwam door een Frans-Australische samenwerking maar bovendien vlakbij de in 2010 geopende nieuwe militaire begraafplaats ligt. 92 jaar na datum
werd hier een massagraf ontdekt wat leidde tot de aanleg van
dat laatste officiële kerkhof van Wereldoorlog I. Dit museum
presenteert een collectie van de leden van de vereniging 'Fromelles et Weppes, terre de mémoire 14-18' en geleende museumstukken van de Australische regering over de geschiedenis
van de Slag bij Fromelles en beschrijft de levensloop van enkele soldaten die bij deze slag betrokken waren. Het handelt
tevens over de indrukwekkende opgravingen en de vorderende
identificatie van deze soldaten wier lichamen pas 92 jaar na de
slag waarin ze omkwamen, werden ontdekt.
EXTRA
WANDELROUTES IN ARMENTIÈRES
Vanaf september 2014 zijn er in het teken van de oorlogsherdenking nieuwe
wandelroutes beschikbaar in de streek van Armentières
- ‘ Oorlog en heropbouw ‘ Wandeltocht van 5 km
- ‘ Sur la ligne de Front et la Nursery ‘ Wandeltocht van 9 km
Oorlogsmagazine Krant van West-Vlaanderen
75
Oorlogsmagazine
Fietstocht: De Eerste Wereldoorlog in Artois – 29,5 km
ANGRES
START
16
GIVENCHYENGOHELLE
2
3
4
5
CARENCY
15
6
SOUCHEZ
NEUVILLESAINT-VAAST
11
7
10
P
14
MONTSAINT-ELOI
8
P
12
9
13
ECURIE
MARCŒUIL
ARRAS
EXTRA
WANDELEN EN FIETSEN IN RICHEBOURG EN BÉTHUNE
Nieuwe fiets- en wandeltochten beschikbaar na de zomer van 2014.
- ‘ 14-18, een wereldconflict ‘ Fietstocht van 41 km ( 4 u)met start in Richebourg
en met Neuve-Chapelle Indisch Memorial, Portugese militaire begraafplaats,
Australisch park en begraafplaats in Fromelles, begraafplaats van Touret, Duits
militair kerkhof in Laventie, het monument in Givenchy-les-La Bassée …
- ‘Engelsen in Béthune ‘ Wandeltocht van 2 uur met start in Béthune
(Grand’Place ).De tocht toont het belang aan van Béthune als Britse basis. De
heropbouw, de militaire begraafplaatsen van de Commonwealth en het leven
met de Britten ontdek je stap per stap.
76
Oorlogsmagazine Krant van West-Vlaanderen
1. Nationale begraafplaats van NotreDame-de-Lorette
2. Place de Souchez
3. Monument ter ere
van de Divisie Barbot
4. Engelse begraafplaats Cabaret-Rouge
5. Monument voor de
Marokkaanse Divisie
6. Historische nationale
plaats van Canada de
la Crête-de-Vimy
7. Place de NeuvilleSaint-Vaast
8. Zivy-krater
9. Duitse militaire begraafplaats Maison
Blanche
10. Wijk van de oorlogsinvaliden
11. Vredesfakkel
12. Nationale begraafplaats van La Targette
13. Militaire begraafplaats van Ecoivres
14. Ruïnes van de torens
van de abdij MontSaint-Eloi
15. Gemeente Carency
16. Ruïnes van de kerk
van Ablain-SaintNazaire
OB59125 - INFOGRAFIEK RMG
P
BEZIENSWAARDIGHEDEN
1
Oorlogsmagazine
De rand van de hoogvlakte van de Artois, 10 kilometer ten noorden van Arras, was een belangrijk strategisch punt tijdens de Eerste Wereldoorlog. De heuvel van Notre-Dame-de-Lorette
(165 m) en de heuvelrug van Vimy (145 m) overheersen de vlakte van Gohelle en de mijnstreek van de Pas-de-Calais. De mijnen voorzagen in 1913 in de helft van de Franse steenkoolproductie, een belangrijke energiebron dus. Tijdens de race naar de zee in oktober 1914, die
voorafgaat aan de loopgravenoorlog, bezetten de Duitsers de hoger gelegen plaatsen langs het
hele westfront. Dit dwingt de geallieerden tot het openen van een aantal offensieven. De fietstocht geeft je de unieke gelegenheid om vanop de heuvels het toenmalig front te overzien.
AANVALLEN
De eerste Franse aanval, de Eerste Slag om de Artois (17 tot
19 december 1914), mislukt en heeft de dood van 8.000 Franse
soldaten tot gevolg. Notre-Dame-de-Lorette wordt echter pas
tijdens de Tweede Slag (9 mei tot 25 juni 1915) de ‘bloedige
heuvel’ genoemd. De Fransen nemen de heuvel in, maar
lopen vast op de heuvelrug van Vimy ondanks zware bombardementen en felle gevechten. 40.000 Franse soldaten worden
gedood, 64.000 raken gewond, voor een terreinwinst van
slechts 20 km2. De Duitse verliezen lopen op tot 75.000 soldaten (gedood, gewond, gevangengenomen). De verwachte doorbraak is helaas niet tot stand gekomen. De Derde Slag om de
Artois (25 september tot 14 oktober 1915) faalt uiteindelijk
ook. Vanaf februari 1916, bij het begin van de Duitse aanval
op Verdun, wordt het Franse leger op het front van de Artois
afgelost door Britse troepen. In april 1917 veroveren de Canadezen in een opmerkelijk goed voorbereide verrassingsaanval
de heuvelrug van Vimy, tegen een verlies van 3.600 man.
NOTRE-DAME-DE-LORETTE
De verwoeste torens van de abdijkerk van Mont-Saint-Éloi
Op de site van Notre Dame de Lorette werden 40.000 gesneuvelden uit de fronten van Artois en Vlaanderen rond de basiliek en de "Tour Lanterne" begraven.
CANADIAN NATIONAL VIMY MEMORIAL
Uniek oorlogsmonument in de gemeente Givenchy-en-Gohelle
ter nagedachtenis van de Canadese soldaten die sneuvelden
tijdens WO I. Het monument staat op de heuvelrug van Vimy
Ridge en ligt te midden een bewaard slagveld uit de Slag van
Vimy.
MONT-SAINT-ELOI
Het Canadese herdenkingspark van Vimy
De abdijkerk van Mont-Saint-Éloi deed in WO I dienst als
uitkijkpost en werd door Duitse beschietingen zwaar beschadigd. De ruïnes vormen een soort ‘levend’ monument: zowel
een illustratie van de gruwelen van de oorlog als een oproep
tot vrede.
Meer info: www.wegenvanherdenking-noordfrankrijk.com
EXTRA
WANDELEN EN FIETSEN IN MAUBERGE
Nieuwe thematische wandel- en fietsroutes zijn in augustus,
september, oktober 2014 beschikbaar
- ‘Maubeuge onder Duitse bezetting ‘ Wandeltocht van 2 km.
- ‘Maubeuge, belegerde vesting ‘ Fietstocht van 24 km met als
bezienswaardigheden ; het fort van Leveau, Frans-Duitse begraafplaats van Assevent, het centrum van Maubeuge, het fort
van Salmagne, de batterijen van Epinette, schietstellingen en
het fort van Boussois.
Oorlogsmagazine Krant van West-Vlaanderen
77
Oorlogsmagazine
Naast de thematische fiets – en wandeltochten , hebben we in Noord – Frankrijk
nog een vijftal andere tips in petto. Voor
een uitgebreid overzicht van de evenementen gelinkt aan de herdenking van WO1 verwijzen we naar www.greatwar1418.eu
HET DAGELIJKS LEVEN IN 14-18
De Eerste Wereldoorlog beheerste vier jaar lang het dagelijks
leven van miljoenen mensen. Bezetting, verwoesting, voedseltekorten...hoe hield de gewone man stand in deze buitengewone omstandigheden? De vijftien streekmusea van het netwerk
Proscitec bieden heel 2014 speciale tentoonstelling waarin
deze vraag centraal staat.Kleine, maar betekenisvolle verhalen,
over het dagelijks leven tijdens de Eerste Wereldoorlog. Bezoek een aantal van deze streekmusea met korting met de
bonnen in de toeristische gids ‘op stap in Noord-Frankrijk’
www.opstapinnoord-frankrijk.com/streekmusea
www.proscitec.asso.fr
DE VERSCHRIKKINGEN VAN DE OORLOG 1800-2014 (
EXPOSITIE LOUVRE LENS )
De expositie schenkt aandacht aan een twintigtal oorlogen
tussen 1800 en nu, met nadruk op de napoleontische oorlogen, beide wereldoorlogen en de oorlog van Vietnam.
450 werken (schilderijen, beelden, foto's, video's, pers, enz.)
van meer dan 200 kunstenaars, waaronder Géricault, Goya,
Otto Dix, Fernand Léger, Picasso en Gerhard Richter, vullen
een expositieruimte van 1.800 vierkante meter.
http://www.wegenvanherdenking-noordfrankrijk.com
www.louvrelens.fr
HERDENKINGSWEEKEND VAN MAUBEUGE (6 EN 7 SEPT.)
APPLICATIE ’DAGBOEK 14-18‘
Op zolder vindt Guillaume Naylor een oud in leer gebonden
dagboek. De vergeelde pagina’s bevatten de aangrijpende getuigenis van zijn overgrootvader Andrew. Deze jonge Britse
brancardier maakte de grote offensieven van 1914 tot 1918
mee. De gratis applicatie loodst je langs vier Noord-Franse en
een Vlaamse site. De applicatie laat je in 7 à 10 etappes de
sites van Fromelles (Nord), Notre-Dame de Lorette - MontSaint-Eloi - Vimy – Arras (Pas-de-Calais), Beaumont-Hamel
(Somme), de Chemin des Dames (Aisne) en Lijssenthoek
(Westhoek) (her)ontdekken.
‘Dagboek 14-18’ is gratis te downloaden via de Appstore en Google
Play.
- Inhuldiging van een nieuwe fietsroute over de locaties van de
verdedigingsgordel rond Maubeuge.
- Inhuldiging van de ophaalbrug van fort Leveau met historische reconstructies. Fort Leveau herbergt tevens een museum
gewijd aan de slag van Maubeuge en de Eerste Wereldoorlog.
- Militaire ceremonie op de nationale begraafplaats van Assevent (6 sept). De begraafplaats werd aangelegd door de Duitsers voor Duitse gesneuvelden tijdens de slag van Maubeuge.
INTERNATIONAAL HERDENKINGSMONUMENT
NOTRE-DAME-DE-LORETTE
Het monument verzamelt de namen van zo'n 600.000 soldaten
die allen omgekomen zijn in de regio tijdens de Eerste Wereldoorlog.De namen staan in alfabetische volgorde, zonder
onderscheid in nationaliteit. Vrienden en vijanden door elkaar.
Het monument is een initiatief van de Conseil Régional van
de Nord-Pas de Calais en wordt op 11 november 2014 onthuld
door de Franse president François Hollande.
« Investir dans votre futur »
Programme de coopération transfrontalière
FR¿QDQFpSDUO¶8QLRQ(Xropéenne
(Fonds Européen de Développement Régional)
UITGEBREID OVERZICHT VAN DE HERDENKINGSEVENEMENTEN : www.greatwar1418.eu
78
Oorlogsmagazine Krant van West-Vlaanderen