Naam………………………………………………………………….Datum…………………………………………… De enorme kosmos 1. De ‘Big Bang’ De oerknal: 14 miljard jaar geleden spatte 1 grote gloeiende ster uiteen in miljarden sterren, 1 daarvan is onze zon. Rond de zon slingeren gassen en deeltjes. Deze vormden 4,6 miljard jaar geleden een gloeiende bol: onze aarde. Deze bol koelde langzaam af door waterdamp. De waterdamp vormde zeeën en oceanen, leven werd mogelijk. Zoals elke ster straalt de zon warmte en licht uit. 2. De wetenschap Wanneer je naar het heelal wil kijken heb je een telescoop nodig, zo kan je bij helder weer de sterren en zichtbare planeten waarnemen. In de enorme kosmos, ook wel heelal genoemd is nog heel wat te ontdekken. Astronomen (wetenschappers) doen nog steeds onderzoek naar planeten die al ontdekt zijn en misschien ontdekken ze ook nog nieuwe planeten. Ze doen dit door foto’s te maken met gespecialiseerde telescopen. In 2009 vuurde het ESA (Europees Space Agentschap) 2 satellieten af in de ruimte om wetenschappelijk onderzoek te doen. Het Internationaal Ruimtestation (ISS) is een kleine stad voor wetenschappers die in de ruimte zweeft en om de aarde draait op 400 kilometer hoogte. 3. De eerste stap op de maan In 1969 zette de Amerikaan Neil Armstrong als eerste een voet op de maan. Deze voetafdruk is nog steeds zichtbaar. Hij zei toen de wereldberoemde woorden: ‘Een kleine stap voor de mens, maar een grote stap voor de mensheid.’ 4. Ons zonnestelsel Rond onze zon cirkelen 8 planeten. Deze planeten hebben elk hun eigen kenmerken. Ze hebben allemaal een verschillende samenstelling van gassen en gesteenten, ze verschillen in grootte, hebben een andere kleur en andere manen. Wat hebben ze dan gemeenschappelijk? Ze cirkelen allemaal in hun eigen baan rond onze zon. Dit doen ze op hun eigen tempo. Onze aarde doet er 365 dagen over om de hele afstand rond de zon af te leggen (1000 miljoen kilometer) en dit met een snelheid van 100 000 km per uur. De planeten draaien ook allemaal rond hun eigen as. De aarde draait in 24 uur om haar as, ze doet er dus een hele dag en nacht over om rond haar as te draaien. 5. Maak Van Acht Meter Japanse Stof Uw Nieuwe Pyama De planeten bevinden zich allemaal op een andere afstand van de zon. Dit ezelsbruggetje kan je helpen om te onthouden welke planeet er het dichtst bij de zon staat. Als je van deze zin kan onthouden kan je bij de eerste letters van de woorden de namen van de planeten verzinnen! Mercurius Stel dat de zon zo groot zou zijn als een strandbal. Dan zou Mercurius in vergelijking met de zon slechts zo groot zijn als een kraal. De temperatuur op deze planeet is heel extreem (-200°C tot 400°c). Mercurius heeft geen maan maar lijkt uiterlijk wel op een maanlandschap. Venus De gesluierde planeet (deze planeet lijkt gesluierd, dit zijn wolken) werd genoemd naar de godin van de schoonheid. Je zou haar grootte kunnen vergelijken met een knikker (in verhouding tot de zon). Op deze planeet is het extreem warm door het broeikaseffect. Als de zon een grote strandbal zou zijn, dan zou Venus zo groot zijn als een knikker. Aarde Als je de aarde waarneemt vanuit het heelal zie je een bol die blauw en groen gekleurd is. De aarde is de enige planeet waarop momenteel leven mogelijk is doordat er zuurstof en water aanwezig is. De grootte van de aarde in verhouding tot de zon zou je kunnen vergelijken met een knikker. Mars Deze planeet wordt de rode planeet genoemd. De rode kleur is afkomstig van de enorme zandstormen. Hier vind je de grootste vulkanen en het is er erg koud. Een dag op Mars duurt ongeveer even lang als een dag op aarde. Mars zou ook zo groot als een kraal zijn in vergelijking met de zon. Jupiter Dit is de zwaarste planeet en wordt ook wel eens de reus genoemd. Je kan hem herkennen aan zijn rode oog. Dit is een enorme zandstorm die 300 jaar geleden begon. Deze reus kunnen we vergelijken met een tennisbal. Saturnus We noemen dit de gele planeet. Saturnus heeft de meeste manen. Hij doet er 30 jaar over om een volledige baan rond de zon te maken. Deze planeet is heel licht van gewicht en ovaal van vorm. Evenals Jupiter kan je de grootte vergelijken met een tennisbal. Uranus Deze planeet kan je dan weer vergelijken met een pingpongballetje. Uranus hangt gekanteld in de ruimte en heeft ook veel manen. Neptunus Deze blauwe planeet werd genoemd naar de god van de zeeën en oceanen. Hier is het ook extreem koud (-220°C.). Als je de zon vergelijkt met een strandbal, dan kan je Neptunus vergelijken met een pingpongballetje. Pluto Astronomen noemen deze planeet die pas in 1930 ontdekt werd geen echte planeet maar wel één van de dwergplaneten. Pluto is de god van de onderwereld. Weetjes! In 1992 ging Dirk Frimout als eerste Belg de ruimte in. Met de Atlantis Space Shuttle ging hij 143 keer rondom de aarde. Frank De Winne is de tweede Belgische astronaut . In 2002 ging hij voor 8 dagen naar het ISS om wetenschappelijk onderzoek te doen. In 2009 ging hij opnieuw naar het ruimstation voor een periode van 6 maanden. Hij was gedurende 2 maanden ook de eerste commandant die niet van Amerika of Rusland afkomstig was. Meer weten? www.volkssterrenwacht.be www.sterrenkids.nl In de bibliotheek vind je ook veel informatieve boeken met mooie prenten over de sterren en planeten. Veel plezier! Glinsteren Als ik ’s avonds in het donker naar de maan en de sterren staar, naar die lichtjes in de ruimte, denk ik soms wie leeft er daar, wie woont er bij de verste ster? Zijn het we zens rood of groen die heel gekke dingen doen? Kijkt er iemand nu naar ons ergens bij de Grote Beer, leeft er iemand, leeft er niemand, kijkt men lachend op ons neer? Wat zou er zijn achter de sterren, is er leven in ’t heelal of zijn wij énig, is dat al? Soms wil ik als een astronaut naar de melkweg of de zon, naar ’t begin van het heelal waar de wereld ooit begon, met een shuttle of raket, net als kuifje naar de maan, zingend op Saturnus staan. Zijn de zwarte gaten zwart en is Pluto toch een hond, geeft de melkweg volle melk? Ja, ik vlieg de ruimte rond sneller dan geluid dan licht, langs een UFO, een planeet, door de staart van een komeet Maar geen tochtje naar de maan, geen retourtje naar de zon, met twee voeten op de aarde, ‘k vraag me af hoe dit begon. Was ’t gewoon een grote knal, louter toeval, een complot, of komt het simpelweg…van God?