FORWARD_juin010_NL.qxd:FORWARD fr 31/05/10 11:40 Page 71 Analyse INTERNATIONAAL Q&A buitenlandse handel Focus op de term ‘franco’ in het internationaal handelsverkeer In internationale leveringen wordt vaak gebruik gemaakt van de term ‘franco’ (’Vrij’), ’free (delivered)’ of ’Frei (Haus)’. De precieze draagwijdte van deze leveringsvoorwaarde kan verschillen naargelang de branche waarin men werkt en plaatselijke handelsgebruiken. Het is uitermate belangrijk zich ervan te vergewissen dat leverancier en afnemer op dezelfde golflengte zitten. Reden waarom de Internationale Kamer van Koophandel de International Commercial Terms (Incoterms) heeft opgesteld die het risico op misverstand aanzienlijk verminderen. Vraag Wat is de draagwijdte van de term ‘franco’? Kun je in de praktijk snel uit zoeken welke handelsgebruiken waar specifiek gelden en welke betekenis aan een bepaalde clausule toegedicht wordt? Antwoord ‘Franco’ is geen Incoterm en juridisch is er ook geen enkel beletsel om in contracten de leveringsafspraken te omschrijven met een term die geen Incoterm is. Een belangrijke voorwaarde is evenwel dat ook iedereen weet wat ermee bedoeld wordt. De ervaring bij gebruik van de term franco leert dat dit maar zelden het geval is. Concreet rijzen de volgende vragen: - wanneer heeft een verkoper geleverd onder een leveringsvoorwaarde ‘franco’: wanneer de vrachtwagen bij hem vertrekt, wanneer de vrachtwagen bij de klant aankomt of wanneer de vrachtwagen bij de klant gelost is? - wie draagt de schade als tijdens het transport een ongeval gebeurt: de verkoper of de koper? Algemeen is men het erover eens dat franco betekent dat de verkoper het transport betaalt tot de genoemde plaats van bestemming (franco is een kostenterm), maar over de rest bestaat de grootste verwarring: - in onder meer België, Frankrijk en Italië gaan de rechtbanken ervan uit dat in franco-leveringen het risico overgaat bij vertrek (= CPT) - in bijvoorbeeld Nederland, Duitsland en Denemarken zeggen de rechtbanken dat het risico overgaat ter bestemming (= DDU) - en in o.a. Engeland en de USA gaat men ervan uit dat in een ‘door-todoor’ of ‘free delivered’-levering niet alleen de kosten van het vervoer, maar alle kosten zijn inbegrepen (invoerrechten,…) (= DDP). het risico gaat pas over als het transport bij de koper aankomt. Wanneer u CIP koopt, houdt dat volgende zaken in: 1. de verkoper organiseert het vervoer (zoals in een DDU-verkoop) 2. de transportkost is in de totale verkoopprijs inbegrepen (zoals in een DDU-verkoop) 3. de goederen reizen op risico van de koper, d.w.z.: - de koper staat in voor schade aan en verlies van de goederen tijdens het vervoer als de verkoper een transportverzekering afsluit, dekt die het risico van de koper bij schade moet de koper (1) de verkoper betalen en vervolgens (2) de transporteur in schadevergoeding aanspreken en – als diens aansprakelijkheid niet alle schade dekt – (3) de verzekering; - de datum van levering is wanneer de goederen bij de verkoper vertrekken, ongeacht wanneer ze bij de koper aankomen. Bij toepassing van DDU organiseert de verkoper het vervoer naar de overeengekomen plaats van bestemming, is de transportkost in de totale verkoopprijs inbegrepen, maar reizen de goederen op risico van de verkoper, d.w.z.: - de verkoper staat in voor schade aan en verlies van de goederen tijdens het vervoer als hij een verzekering afsluit, is dat ter dekking van zijn eigen risico bij schade moet de koper de verkoper niet betalen en moet de verkoper de vervoerder en de verzekeraar aanspreken; - de datum van levering is wanneer de goederen bij de koper aankomen. In deze bijdrage vermelde Incoterms 2000: CIP: Carriage and Insurance Paid to; CPT: Carriage Paid To; DDU: Delivered Duty Unpaid; DDP: Delivered Duty Paid; FOB: Free on Board; FCA: Free Carrier Meer weten? Dat is meteen de reden waarom de term ‘franco’ beter niet wordt gebruikt, zelfs niet in binnenlandse contracten. Je vindt nergens een duidelijke definitie van dit begrip en de term wordt alleen probleemloos toegepast zolang er niets mis loopt. Welke termen gebruiken i.p.v. ‘franco’? In plaats van franco gebruikt u als verkoper beter CIP of CPT: de prijs is inclusief transport, maar de goederen zijn al geleverd en het risico gaat over als het transport vertrekt. Als koper gebruikt u beter DDU: de prijs is inclusief transport, maar de goederen worden pas geleverd en Incoterms: een blijk van vertrouwen De Incoterms zijn een onmisbaar instrument voor alle spelers bij internationale commerciële transacties. Juristen gebruiken de Incoterms om de verkoopscontracten van hun klanten op te stellen. Invoerders en uitvoerders kunnen hun rechten en plichten bij de levering van goederen duidelijk afbakenen. Bankiers en verzekeraars kunnen de risico’s evalueren bij de financiering van internationale verkopen van goederen. ICC heeft verschillende publicaties uitgebracht betreffende de Incoterms. Alle boeken kunt u bestellen bij ICC België vzw, Stuiversstraat 8, 1000 Brussel, rechtstreeks via www.iccwbo.be of via e-mail [email protected]. Info: Paola Bulot, T 02 515 08 93. Met de medewerking van Katia Bodard, Policy Manager, ICC België en Koen Vanheusden, Expert Reglementering, Agentschap voor Buitenlandse Handel. JUNI 2010 • 71