Spannende tijden…. Gelukkig zijn er economen….

Spannende tijden…. Gelukkig
zijn er economen….
Arnoud W.A. Boot
Universiteit van Amsterdam
5 november 2009
Miljoenennota…
• September 2008:
– Nederland heeft goede uitgangssituatie
– De overheidsfinanciën zijn gezond
– Werkloosheid laag, en verwachtingen stabiel
• September 2009: “het jaar 2010 is naar
we hopen het laatste jaar van de grootste
recessie sinds de jaren dertig van de
vorige eeuw”
DACT 5 november 2009
2
John Maynard Keynes
Redder in
nood??
DACT 5 november 2009
3
Hebben we iets geleerd?
• Analogieën maar ook grote verschillen met
de jaren dertig….
– Roaring twenties… grote maatschappelijke
veranderingen… euforie… excessen …
bubble… financieel systeem verre van
onschuldig… nu leidende rol macroimbalances…
– Manipulatie
– Betere reactie van autoriteiten?
DACT 5 november 2009
4
Financiële sector…
• How do you regulate an increasingly
dynamic financial services industry?
– Proliferation of financial markets, with
institutions and markets being increasingly
intertwined
– Rapid innovation in financial instruments,
distribution channels and institutions
– Blurring distinction between banks and other
financial institutions
Mushrooming of the financial sector!!
DACT 5 november 2009
5
• Financiële sector onoverzichtelijk: waar
beginnen systeemzorgen en waar eindigen
ze?
Inzicht cruciaal voor:
 Beperken risico overheid
 Effectiviteit van het toezicht
DACT 5 november 2009
6
• Regulering en toezicht hebben gefaald
• Belangrijkste inzicht: interlinked financieel
systeem is probleem…
• Financiële markten hebben animal spirits in
het bankwezen losgemaakt
DACT 5 november 2009
7
Niets is opgewassen tegen het
struikroverkapitalisme en de
animal spirits die financiële
markten in ons losmaken…
 Naïef om te denken dat
toezichthouders of RvC’s dit in de
hand kunnen houden…
DACT 5 november 2009
8
Communiqué IMF 04/10/09
• We welcome the outcomes of the G-20
Summit in Pittsburgh and support its
commitment to articulating policies for
strong, sustained, and balanced growth
in the global economy... We will remain
vigilant to prevent financial sector
excesses and the reaccumulation of
unsustainable global imbalances.
DACT 5 november 2009
9
Diagnose…
• Footloose kapitalisme….
– vastigheid ontbreekt… alles is veranderbaar
en daarmee ongrijpbaar…
– veranderingen in maatschappij,
ondernemingen …. ongrijpbare financiële
markten als ultieme manifestatie..
… op zoek naar nieuw evenwicht…
DACT 5 november 2009
10
Klant centraal stellen??
The Economist
• “Banks have rediscovered the virtue of knowing their
customer”
Citigroup’s head of retail in Business Week
• “Citi should think locally”
And HSBC billboard in NY-City:
• “The world’s local bank”
DACT 5 november 2009
11
Fundamentele ingrepen nodig
• Financiële sector is instabiel en
toezichthouder kan het niet aan…
• Aanslag op concurrentie dreigt
hoe dan ook
DACT 5 november 2009
12
Hoe bestuurders zich gek hebben
laten maken door het circus van
financiële markten en alle daarin
actieve actoren…. analisten,
consultants, investment bankers en
media…
DACT 5 november 2009
13
Probleem is dieper…
CEO lijkt op voetbaltrainer …
- je bent de ster of je bent afgeschreven
In een transactiemaatschappij wordt alles
gehyped…
Snel scoren wordt cruciaal…
DACT 5 november 2009
14
Krapte in financiële sector blijft
• Banken de-leveragen
• Iedereen heeft zich teruggetrokken op de
thuismarkt
• Ja, navelstaren dreigt…
 Dus relatieve krapte aan middelen, zeker
met betrekking tot langere uitzettingen
• En economische neergang helpt niet, denk
ook aan wegvallen van waarde onderpand
DACT 5 november 2009
15
Echte les!
• Financiële flexibiliteit cruciaal
– Meer dan ooit moet strategie veilig gesteld
worden door optimale afstemming op liquiditeit
– Behoudende financiering altijd beter…

Ondernemen doe je aan de activakant van
de balans…..
 Terug naar ‘echt’ ondernemen –
financial engineering creëert meestal
geen waarde!!!
DACT 5 november 2009
16
Juist begrip rol finance cruciaal
• Basic misunderstanding about finance
theory is to blame
• Analysts, consultants, media (?), etc. all
pushed management in the wrong
direction
But finance theory also crucial for
understanding the internal operations of
the firm
DACT 5 november 2009
17
En wat over economen?
Twee quotes van een recent report, ‘Why
economists fail’, 23 september 2009
• Economists are not, by and large, stupid
people
• Yet the profession seems to have become
incapable of learning from its most glaring
and highly publicized mistakes
DACT 5 november 2009
18
“ A healthy and competitive financial
services sector that is a source of stability
and strength to the economy at large”
DACT 5 november 2009
19