Actuele opdracht leesvaardigheid – Oorlogsfotograaf: levensgevaarlijk/van levensbelang november 2016 2 havo | vwo | gymnasium Zou jij kiezen voor een beroep als oorlogsfotograaf? Levensgevaarlijk, toch? Of juist van levensbelang? Aan het eind van deze les herschrijf je de interviews uit de tekst en trek jij je conclusie of maak je een top-10 van de meest gevaarlijke of bijzondere beroepen. Opdracht 1 Bekijk het videofragment tot 03:45. a. 1 Wat is de aanleiding en wat is de reden geweest om deze gast uit te nodigen? 2 De vrouw van Eddy van Wessel wil dat hij stopt met zijn werk. Begrijp jij dat hij toch doorgaat? Licht je antwoord toe. 3 Wat bedoelt Eddy van Wessel met 'geweten van de samenleving'? b. De spreker licht een foto gedetailleerd toe. Kijk jij voortaan anders naar oorlogsfoto's na deze uitleg, denk je? Leg je antwoord uit. Tekst Drie oorlogsfotografen over hun soms levensgevaarlijke werk Oorlogsfotograaf Jeroen Oerlemans werd gisteren in Libië doodgeschoten door sluipschutters van Islamitische Staat. Hij deed gevaarlijk werk, maar het is van levensbelang, vinden drie Nederlandse conflictfotografen. Zij vertellen aan de hand van één specifieke foto over hun werk in conflictgebieden. I II 5 "Er zijn verschillende redenen om dit werk te doen," zegt oorlogsfotograaf Teun Voeten. "Idealistische, maar ook egoïstische." Hij fotografeerde onder meer in Bosnië, Irak, Colombia, Liberia en Rwanda. "Natuurlijk vinden we dit een uitdagend, avontuurlijk vak. Maar we willen vooral misstanden aan de kaak stellen en de verhalen hierover naar buiten brengen". III 10 Teun nam deze foto (1) in Liberia: "Deze meisjes waren regeringssoldaten, die net een plaatsje heroverd hadden op rebellen. Het is geen stoere 'bang bang'-foto, eerder een subtiel portret. Het zou in feite ook een modefoto kunnen zijn." IV 15 V VI Fotograferen is voor Teun een intuïtief proces. "Ik denk eigenlijk alleen maar aan compositie, sluitertijd en scherptediepte. Ja, natuurlijk ben ik weleens bang. Angst houdt je scherp. En dat is onontbeerlijk voor een oorlogsfotograaf. Want niemand is onkwetsbaar." Gearresteerd worden tijdens een kopje thee Het beroep is niet zonder gevaren, vertelt ook conflictfotograaf Eddy van Wessel: "Je wordt verkocht aan de Taliban als je een kopje thee aan het drinken bent." 20 Eddy maakte deze foto (2) in 2003, tijdens de val van de Iraakse dictator Saddam Hussein. Er werden mannen gearresteerd door coalitietroepen op straat en Eddy kon geen kant op. "De omliggende huizen werden beschoten. Natuurlijk ben je bang, maar je calculeert de risico's in. En je denkt 'ik kan toch niet wegrennen, dus Talent – Actuele opdracht leesvaardigheid – Oorlogsfotograaf: levensgevaarlijk / van levensbelang – 2HVG laat ik maar foto's maken'." VII 25 VIII 30 IX 35 X XI Zijn foto's moeten voor verandering in mensenrechtenloze situaties zorgen, vertelt Eddy. "Ze zijn eigenlijk een aanklacht tegen de situatie. Een foto zal niet 100 procent voor een omslag zorgen, maar niets doen is geen alternatief." Als hij een keuze moet maken tussen iemands leven redden en een foto maken, is Eddy er snel uit. "Volgens mij reageer je dan menselijk en help je iemand. Dat is niet moeilijk. Ik heb dat zelf nog nooit meegemaakt. Vaak kun je niet helpen. Dus dan doe ik hetgeen waar ik voor ben gekomen en dat is fotograferen." Geblinddoekt gevangengezet Robert Goddyn is eigenlijk nooit bang als hij in spannende situaties terechtkomt, zoals op deze foto (3) op het Tahrirplein in Egypte. "De situatie was heel bedreigend; ik stond tussen voor- en tegenstanders van president Mubarak." Goddyn is tijdens z'n werk drie keer gearresteerd, mishandeld, er is op hem geschoten en hij heeft gevangengezeten. "In Egypte ben ik twee keer achter elkaar gearresteerd. De ambassadeur heeft me uit de gevangenis moeten halen, waar ik geblinddoekt zat." 40 Goddyn noemt zichzelf een conflictfotograaf, geen oorlogsfotograaf. "Ik ben niet geïnteresseerd in het schieten op zich, maar in het waaróm. Ik kan nog steeds niet begrijpen wat mensen elkaar aandoen. Ik doe het niet voor de kick; ik wil als fotograaf aanwijzen waar de knelpunten in het leven van sommige mensen zitten. Daarom kan ik er niet mee stoppen, ik moet wel doorgaan." Bron: naar nos.nl (foto 1) (foto 2) Talent – Actuele opdracht leesvaardigheid – Oorlogsfotograaf: levensgevaarlijk / van levensbelang – 2HVG (foto 3) Opdracht 2 Beantwoord de vragen over inleiding, slot en tekstverband. a. De inleiding bestaat uit drie zinnen. Elke zin heeft een andere functie. Welke drie functies heeft deze inleiding achtereenvolgens? Kies uit: A Aandacht trekken. B Het onderwerp benoemen. C De aanleiding noemen. D De centrale vraag stellen. E De mening van de schrijver geven. F Een samenvatting van de inhoud geven. b. "Idealistische, maar ook egoïstische." (r. 6) bevat twee tekstverbanden tegelijkertijd. Leg dit uit. c. Leg uit waarom de schrijver de uitspraak van Goddyn "Daarom kan ik er niet mee stoppen, ik moet wel doorgaan." als laatste zin heeft gebruikt. Opdracht 3 Beantwoord vragen over de inhoud van de tekst. a. Van welke type interviewverslag is de tekst een voorbeeld? b. Bekijk r. 5, r. 14 en r. 28. Noteer drie vragen die de interviewer gesteld heeft. c. "maar het is van levensbelang, vinden drie Nederlandse conflictfotografen." (r. 2). Noteer voor elk van de drie fotografen de regel waaruit blijkt dat hij dit vindt. Opdracht 4 Kies een van de volgende creatieve opdrachten. Opdracht a maak je met een groepje, opdracht b individueel. a. 1 Maak een top-10 van beroepen. Bijvoorbeeld de meest gevaarlijke, de meest zinvolle, de meest vreemde of de meest bijzondere. 2 Verdeel de beroepen onder de groepsleden. Schrijf een stukje van 50 tot 80 woorden over het beroep. Geef hierin antwoord op drie vragen, maar laat de vragen zelf weg. - Waarom hoort dit beroep in deze top-10? - Waarom zou iemand dit beroep willen doen? - Waarom is dit beroep van belang? 3 Zoek bij elk beroep een afbeelding. Schrijf er een bijschrift onder. Het bijschrift moet iets toevoegen. Beschrijf dus niet wat je ziet, maar leg bijvoorbeeld de nadruk op een detail. 4 Tevreden over het resultaat? Publiceer je top-10! b. 1 Herschrijf het interviewverslag in de tekst van deze les. Maak er drie afzonderlijke, letterlijke interviewverslagen van. Zorg voor drie vragen en antwoorden per fotograaf. Schrijf telkens een korte inleiding en een slot van één of twee regels. Laat hieruit je eigen mening/conclusie over oorlogsfotografie blijken. 2 Kies telkens één uitspraak uit, die jij er vindt uitspringen. Gebruik die uitspraken als titels voor de verslagen. 3 Plaats de juiste foto uit de tekst bij elk verslag. Schrijf er een bijschrift onder. Het bijschrift moet iets toevoegen. Beschrijf dus niet wat je ziet, maar leg bijvoorbeeld de nadruk op een detail. Talent – Actuele opdracht leesvaardigheid – Oorlogsfotograaf: levensgevaarlijk / van levensbelang – 2HVG