Jaarverslag 2012: Stichting Symbiosis/Ensemble Gending Na een

Jaarverslag 2012:
Stichting Symbiosis/Ensemble Gending
Na een teleurstellend en moeilijk 2011 heeft Ensemble Gending zich in 2012
opmerkellijk hersteld en kan van een zeer succesvol 2012 worden gesproken, een
succes dat zich over het gehele seizoen 2012-2013 verspreid.
2012 is het laatste jaar waarin Stichting Symbiosis over een structurele subsidie
beschikt van de Gemeente Utrecht en het bestuur en artistieke leiding hebben er
bewust voor gekozen om niet opnieuw voor een vierjarige structurele subsidie te gaan:
De reden is dat Ensemble Gending de facto op projectbasis werkt en dat het ensemble
de vrijheid wil bewaren om een project te realiseren als het ‘er klaar voor is’. Om aan
de eisen van een vierjarige subsidie te voldoen zouden er bovendien geforceerde
plannen moeten worden ingediend waar een kleine organisatie maar met grote moeite
aan kan voldoen.
De nadelen van het ontbreken van enigerlei structurele subsidie zijn tegelijk evident en
hierna zal worden besproken hoe de toekomst tegemoet wordt gegaan.
In 2012 werden twee grote projecten gerealiseerd waarvan het tweede project
doorloopt in 2013 en zelfs een follow-up zal krijgen in 2014:
1.
The Fascinating Sound of Gamelan, i.s.m. Gaudeamus
Met daarbij samenwerking met WORM en Poetry International
2.
Whooooosh, (give or take an o), i.s.m. November Music
1.
The Fascinating Sound of Gamelan, i.s.m. Gaudeamus
1
In de project- beschrijving werden de volgende stadia van het project beschreven:
1. Februari- Maart:
Call for Composers
2. Juni-Juli:
Start intensieve Workshop
3. Juni:
Samenwerking met WORM en Poetry Insternational
4. Internationale ‘Werving’ voor de “Reading Sessions”
5. Zes premières in het kader van de Gaudeamus Muziekweek
Deze verschillende stadia van het project worden hierna geëvalueerd:
1.
In Februari-Maart werd op verschillende manieren reclame gemaakt voor het project
en werden via een Call for Composers componisten geworven. Daarbij werd gebruik
gemaakt van de website van Ensemble Gending en van de website van Gaudeamus.
Compositiedocenten van alle Conservatoria in Nederland werden benaderd met de
vraag wie van hun studenten talentvol genoeg was om aan een professioneel project
deel te nemen waarin de Oost-West relaties op cultureel vlak en multi-culturalisme een
centrale rol zouden spelen.
Aan alle potentiële deelnemers werd gevraagd een motivatiebrief te schrijven en een
uitgebreide c.v. in te zenden met een werkenlijst.
Uit de lijst van aanmeldingen werden zes componisten geselecteerd omdat er
voldoende tijd en aandacht beschikbaar moest zijn voor iedere deelnemende
componist. Bovendien was de lengte van het concert waarin de werken in première
moesten gaan aan de logische beperking van tijdsduur gebonden.
De volgende zes componisten werden geselecteerd op grond van hun motivatiebrief
en na het beluisteren van door hen opgestuurde audio-voorbeelden van hun eigen
werk:
Gagi Petrovic
Janco Verduin
Kiriakos Spirou
Noriko Koide
Miranda Driessen
Orestis Goumenos
Twee van hen konden bogen op een langere staat van dienst, twee waren met succes
afgestudeerd aan twee Conservatoria en twee waren nog student aan de opleiding
KMT van de Hogeschool vd Kunsten Utrecht. De bijdrage van de twee laatsten was
mede van belang omdat het streven er op gericht was dat electronica of liever liveelectronica in het project een centrale rol zou spelen. Daarom werd de specialist op dat
gebied en docent aan KMT Jorrit Tamminga als expert-guest aan het project
verbonden.
2
Jorrit Tamminga schakelde tevens twee Master-studenten in die onder zijn leiding de
electronica en de techniek voor hun rekening namen:
Roald van Dillewijn en Tijs Ham.
2. Juni-Juli:
Start intensieve Workshop
Tijdens de workshop werden verschillende expert-guests uitgenodigd om de
componisten in te wijden in de geheimen van het schrijven voor gamelan:
Lectures werden gegeven door:
Roderik de Man
Sinta Wullur
Jonas Bisquert
Jorrit Tamminga (speciaal t.a.v. live-electronica)
De componisten kregen alle gelegenheid om onder leiding van enkele spelers de
instrumenten te leren kennen met hun mogelijkheden en onmogelijkheden.
Eind juni en begin juli was het gehele ensemble beschikbaar voor de componisten om
hun eerste partituurfragmenten te testen.
3. Juni:
Samenwerking met WORM en Poetry International
Onderdeel van de workshop was een lange sessie waarin de componisten deelgenoot
konden zijn van de het ontstaan van een productie die Ensemble Gending op 15 juni
uitvoerde tijdens het festival Poetry International te Rotterdam. Samen met de live
optredende dichteres Saskia de Jong en WORM (Lukas Simonis en Henk Bakker)
werd een quasi-hoorspel uitgevoerd dat in het Whoooosh-project in de herfst van 2012
en begin 2013 een uitgebreide follow-up heeft gekregen!
Het concert tijdens Poetry International werd zeer positief ontvangen en pastte in de
missie van Ensemble Gending om gamelan in een breder perspectief te plaatsen en
onverwachte combinaties te realiseren.
4. Internationale ‘Werving’ voor de “Reading Sessions”
Onderdeel van het project was “internationalisering” van het project door tevens
componisten uit alle windstreken uit te nodigen om tijdens de Gaudeamusmuziekweek
in september kennis te maken met de gamelan en het componeren voor gamelan in
een korte workshop.
Tijdens twee zg. “Reading Sessions” in de Fentener van Vlissingen Zaal in gebouw
K&W werden zes componisten in staat gesteld te experimenteren met de gamelan:
Componisten uit Japan, Oekraïne, Engeland en Duitsland grepen deze kans en
reageerden positief zoals uit enkele bijgevoegd dank-mails blijkt. Aks expert-guest was
Aris Daryono uit Londen overgekomen!
Tijdens de openbare Reading Sessions in de Fentener van Vlissingen Zaal was
publiek deelgenoot van de experimenten.
5. Zes premières in het kader van de Gaudeamus Muziekweek
3
Op de laatste dag van de Gaudeamusmuziekweek – zondag 9 september - werden
alle composities van de zes componisten die aan de intensieve workshop in juni/juli
hadden deelgenomen in première gebracht.
In vier van de zes werken was electronica of live-electronica toegepast. De
componisten Norike Koide en Miranda Driessen kozen voor een andere oplossing:
Norike Koide maakte een saxofoon-concert waarbij de confrontatie van de saxofoon
met de gamelan opwindend uitpakte. Miranda Driessen probeerde oosterse vormconcepten uit en onverwachte klank mogelijkheden door o.a. een muzikale “ruis” van
‘knikkers’ in de gamelan toe te passen.
De griekse componist Orestis Goumenos pastte – naast live- electronica – ook nog op
een dramatische manier een hele set westerse pauken toe: Een briljante vondst omdat
de westerse pauken kunnen worden gestemd in de stemming van de oosterse
gamelan-instrumenten!
De reacties op het programma waren unaniem positief en er werd gespeeld voor een
vrijwel uitverkochte Fentener v. Vlissingen Zaal.
De positieve reacties betroffen de diversiteit in het programma en de uitdagende
manier waarop de componisten te werk waren gegaan.
Maar de positieve reacties betroffen zeker ook het niveau van de uitvoeringen door de
spelers van Ensemble Gending: Na een wat moeilijk 2011 kon worden vastgesteld dat
Ensemble Gending in 2012 weer helemaal in vorm is en misschien beter speelde dan
ooit tevoren!
2.
Whooooosh, (give or take an o), i.s.m. November Music
Doubke Bill:
Twee fascinerende confrontaties van Ensemble Gending en zijn unieke klank van de
gamelan met kunstenaars die live-electronica, beeld en poëzie integreren in een multimediale performance.
De Geheimhouding van het gepasseerde
Performance van Gamelan, Poëzie en Soundsculptures
Een multimedia voorstelling met muziek, poëzie en live electronica
i.s.m. WORM en Poetry International 2012
door:
Ensemble Gending
WORM (compositie/concept Lukas SImonis en Henk Bakker)
Saskia de Jong (poezie, teksten en daarvan de live-performance)
PAUZE
The Obscure Thoughts of Isabella Green:
Performance van Gamelan, zang en live electronica
Een multimedia voorstelling met muziek, video en tekst
i.s.m. November Music 2012
4
door:
Dyane Donck (compositie/concept), Auke Hamers (film), Jake de Vos
(decor/toneelbeeld)
Uitvoerenden: Ensemble Gending, Evelien van den Broek (zang/live elektronica),
Richard van Kruysdijk (live elektronica/percussie)
In beide voorstellingen is de avontuurlijke zoektocht van Ensemble Gending naar innovatieve
en voor het publiek spannende klankwerelden het startpunt geweest. Bovendien stond het
streven centraal om de fysieke uitstraling van het ensemble wezenlijk onderdeel te laten
uitmaken van het artistieke uitgangspunt van de productie: Muzikanten die niet alleen maar
spelen maar die bijdragen aan een theatrale voorstelling.
Als volgt aangkondigd:
“Beide onderdelen van de Double-Bill zijn dan ook niet alleen het resultaat van het streven naar
nieuwe klankwerelden maar evenzeer wordt in beide producties de
In beide producties staat een sterk theatraal element centraal: In de productie met WORM is dat
de poëzie van Saskia de Jong die een hoorspel-achtig karakter zal hebben en waarbij zij zelf
tijdens de voorstelling als performer zal optreden.
In de productie met Dyane Donck is het uitgangspunt zelf al theatraal: Bestaande teksten vanaf
het internet over de kwellingen van een fictieve person bepalen de opzet en vorm.
Het theatrale element wordt in dit geval bovendien vormgegeven met behulp van een
eenvoudig décor én film!
Terwijl het verbindende element in de Double-Bill dus heel sterk aanwezig is staat de eigenheid
en orginaliteit van WORM enerzijds en Donck anderzijds garant voor twee zeer afwisselende
voorstellingen!”
Door Poetry International werd een componeer-subsidie aangevraagd en verkregen bij het FPK
voor het eerste deel van het programma en door Stichting Symbiosis/Gending werd een ruime
componeer-subsidie verworven voor Dyane Donck bij het FPK.
Vreemd genoeg vond het FPK vervolgens het programma als Double-Bill te heterogeen om
voor een productie-subsidie in aanmerking te komen, maar dankzij de inzet en ondersteuning
van Peter van Amstel als “impresario” werd zeer succesvol aan fondsenwerving gedaan en
werden er zeven (!) optredens verkocht. Bovendien zullen er na afloop van deze optredens nog
twee extra optredens volgens tijdens het theater festival Boulevard in Den Bosch in augustus
2013.
In artistiek opzicht moet achteraf worden erkend dat de productie van Dyane Donck
succesvoller is geweest dan de WORM-productie. Dyane Donck is er in geslaagd om een
uiterst boeiende multi-mediale productie met grote zorg te realiseren: Zowel de speciaal door
Rik Wielheesen vervaardige ‘graphics’ als de door Auke Hamer vervaardigde filmbeelden
voegden een bijzondere dimensie toe aan de muziek. Muzikaal gezien was de interactie tussen
Ensemble Gending en de live-electronics van Richard van Kruysdijk bovendien zeer spannend
en volledig passend in het streven van Ensemble Gending om de gamelan te combineren met
nieuwe klankbronnen.
De sterke drive van Dyane Donck kwam verder tot uiting in de eigen organisatie van twee
‘previews’ van haar productie en in de voorbereidingen voor een uit te komen publicatie
achteraf over haar productie, waarvoor een uitgever is gevonden!
Van de zeven voorstellingen zijn er uiteindelijk vier - in plaats van de geplande vijf - als DoubleBill gerealiseerd en drie voorstellingen met uitsluitend ‘The Obscure thoughts of Isabella Green’,
soms tweemaal uitgevoerd op een ‘venue’.
Het succes van deze voorstelling blijkt o.a. uit de extra optredens die al in het verschiet zijn,
maar bovendien in de plannen om de voorstelling in een follow-up in 2014 opnieuw uit te
voeren, uitgebreid met een nieuw onderdeel van Dyane Donck. Op die manier zal een nieuwe
Double-Bill ontstaan die een eenheid kan vormen doordat
5
6
Prestatieoverzicht 2012
1.
The Fascinating Sound of Gamelan, i.s.m. Gaudeamus
Een niet onbelangrijk deel van het project betrof natuurlijk de voor publiek onzichtbare
en langdurige voorbereiding tijdens de “intensive sessions”.
De zichtbare prestaties betroffen:
15 juni Rotterdamse Schouwburg:
optreden in het kader van Poetry International i.s.m. WORM en dichteres Saskia de
Jong.
De opkomst tijdens het optreden in de Grote Zaal van de Schouwburg was
teleurstellend - 55 bezoekers - maar het optreden werd wel via een zg. Live-Stream
uitzending van de VPRO door enkele honderden luisterraars live gevolgd!
Er was bovendien sprake van een aanzienlijke follow-up omdat dit onderdeel is
doorverkocht in de zg. “Double-Bill” oftwel “Whoooosh”.
9 september Fentener v. Vlissingen Zaal: Gaudeamus Muziekweek
Een vrijwel uitverkochte Zaal met ongeveer 200 man publiek
Reading Sessions met publiek:
4 september Fentener v. Vlissingen Zaal: Gaudeamus Muziekweek
6 september Fentener v. Vlissingen Zaal: Gaudeamus Muziekweek
2.
Whooooosh, (give or take an o)
Datum:
Zond 28 okt. ‘12
Plaats:
Venlo
Uitvoeringen:
Isabella +
Geheimhouding
2x Isabella
Bezoekers:
80
Den Bosch
Venue:
Museum Bommel
v. Dam
November Music
Zond. 11 nov. ‘12
Zond. 9 dec. ‘12
Tilburg
Mus. De Pont
2 x Isabella
200
Dond. 13 dec. ‘12
Utrecht
A’dam
Dond. 21 feb. ‘13
Eindhoven
Vrij. 31 mei ‘13
Tilburg
Isabella +
Geheimhouding
Isabella +
Geheimhouding
Isabella +
Geheimhouding
2 x Isabella
50
Zond. 16 dec. ‘12
Huis a/d Werf
Gaudeamus
Ostade Theater
Plaza Futura
Axes
De Nieuwe Vorst
150
60
65
50
7
EXTRA uitvoeringen Isabella Green tijdens Theaterfestival De Boulevard in Den
Bosch:
Vrij. 9 aug. ‘13
Den Bosch
De Toonzaal
2 x Isabella
??
Zat. 10 aug. ‘13
Den Bosch
De Toonzaal
2 x Isabella
??
EXTRA uitvoering tijdens Novembermusic dag in Muziekgebouw IJ
Zond. 27 april ‘14
A’dam
Muziekgebouw
a.t. IJ
Isabella
??
Theater a/t
Vrijthof
Isabella
??
EXTRA uitvoering Maastricht
Dond. 15 mei ‘14
Maastricht
Voorts hebben er twee publieke presentaties plaatsgevonden, voorafgaand aan
het eerste optreden:
Woe. 19 sep. ‘12
Breda
Electron
Isabella
50
Zat. 6 okt. ‘12
Tilburg
De Nieuwe Vorst
Isabella
80
Radio:
Twee radiouitzendingen door de Concertzender:
Op 21/1/2013 en op 15/2/2013 en langdurig op internet.
2000 (schatting)
Zie ook:
www.gending.nl én de speciaal voor het project opgezette website: www.whooosh.nl
Daarop én op de Gending-website is de opname te zien die in Ostade Theater te
Amsterdam is gemaakt.
8
Financiële verantwoording bij de jaarrekening 2012
De jaarrekening is opgemaakt conform de laatstelijk ingediende herziene begroting bij
de brief aan de Gemeente Utrecht van 16-11-2012 en de reactie daarop van de Heer
Hans Goedkoop van Culturele Zaken van de Gem.Utrecht per mail van 10 december
2012.
In die mail werd goedkeuring verleend om een deel van de subsidie 2012 te reserveren
voor het in 2013 doorlopende project ‘Whoooosh’.
Dankzij de zeer succesvolle werving bij particuliere fondsen voor het project ‘Whoooos’
blijkt nu dat niet de volledige toegekende subsidie van 2012 nodig is om het project te
kunnen afronden in 2013.
Er is namelijk niet minder dan € 23.000,- aan particuliere fondsen gerealiseerd, en
daarbij komen de verworven uitkoopsommen.
Het is dan ook de bedoeling om van de totale Gemeentelijke subsidie 2012 van €
17.144,- een bedrag van € 10.000, - te investeren in het project ‘Whoooosh’ en voor
het resterende bedrag van € 7.144,- reserveringen voor 2013 te mogen doen, die
hierna worden gespecificeerd.
Dit is een zeer belangrijk verzoek in het kader van de overleving van Ensemble
Gending aan de Gemeente Utrecht: Twee reserveringen om dit resterende subsidiebedrag te mogen besteden aan een belangrijk project in 2013 in het kader van de
Gaudeamusmuziekweek en voor een follow-up van een deel van ‘Whooosh’: ‘The
Obscure Thoughts of Isabella Green’ dat reeds de werktitel ‘Dust’ heeft gekregen.
De Gemeente Utrecht kan ons op die manier in staat stellen om nog een jaar langer de
continuïteit te garanderen, nu de structurele subsidie per 1-1-2013 is komen te
vervallen.
Verzocht wordt om het resterende subsidiebedrag 2012 van € 7.144,- als volgt te
mogen aanwenden voor 2013:
€ 5.000,- ten bate van deelname aan de Gaudeamusmuziekweek met een optreden en
een workshop The Fascinating Sound of Gamelan.
Een begroting van dit project wordt als bijlage toegevoegd.
€ 2.144,- ten bate van de follow-up van de succesvolle samenwerking met Dyane
Donck.
Een begroting en beschrijving van die follow-up is tevens als bijlage toegevoegd.
Tot slot moet worden vermeld dat de door de Gemeente toegestane reservering van
€10.000,- uit 2011 voor het in 2012 uitgevoerde project the Fascinating Sound of
Gamelan i.s.m. Gaudeamus volledig is besteed aan de realisatie van dat project. Op
de Balans is ook te zien dat deze reservering geheel is aangewend in 2012.
Op deze plek is het belangrijk te melden dat de vooruitzichten voor 2013 positief zijn:
1.
Het project ‘Whoooosh’ is in feite afgerond met het laatste concert op 31 mei ‘13 in
Tilburg maar er vindt reeds een follow-up plaats met twee extra optredens in augustus
tijdens het Theaterfestival Boulevard in de Toonzaal te Den Bosch.
9
2.
Opnieuw neemt Ensemble Gending deel aan de Gaudeamusmuziekweek maar deze
keer in samenwerking met het bekende Doelkwartet, een strijkkwartet dat
gespecialiseerd is in modern muziek.
Belangrijk gegeven daarbij is dat dit optreden op 7 september a.s. wordt gezien als een
‘pilot’ voor verdere samenwerking: Het is de bedoeling om in 2014 een volledig
programma te realiseren waarin gamelan en strijkkwartet met elkaar worden
geconfronteerd.
3.
De follow-up van het werk ‘The Obscure Thoughts of Isabella Green’ staat reeds in de
steigers onder de werktitel ‘Dust’. Meer nauwkeurig: Er is reeds een volledig
subsidieverzoek ingediend bij het FondsPodiumkunsten en een aanvraag voor een
componeersubsidie eveneens bij het FPK.
Het is de bedoeling dat de voorbereidingen voor het project zullen starten in de herfst
van 2013 en dat de concerten zullen plaastvinden in de eerste helft van 2014.
Utrecht, 9 juni 2013
Mr. B.J. Blindenbach
Voorzitter St. Symbiosis
Drs. A.A. Heerings
Penningmeester St. Symbsiosis
10