SITA - ANP Pers Support

Groep chimpansees naar Primadomus
Chimpansees komen van oorsprong uit de bossen van Centraal en West Afrika. Daar leven ze in
groepen van 20 tot wel 100 dieren. Chimpansees eten vooral fruit, maar ook bladeren, zaden, noten
en insecten zoals mieren. Mannetje jagen vaak in groepen op vogels, kleine apen en jonge
zoogdieren. De prooi delen ze met de rest van de groep.
Chimpansees zijn zeer intelligent. Ze gebruiken vaak gereedschap, bijvoorbeeld stokken om
termieten uit hun nest te halen en stenen om noten te kraken. Bovendien zijn ze zo'n zes
keer zo sterk als een volwassen mens. Ze zijn genetisch voor 98,4% gelijk aan de mens.
Hun voortbestaan in het wild staat op het spel, door vernietigen van hun leefgebied, jacht en illegale
handel.
Deze informatie beschrijft een groep van 10 chimpansees die momenteel bij AAP zit. De groep is
tussen 2003 en 2005 samengevoegd. Door die samenvoeging is een levendige en ontspannen groep
ontstaan. De dieren spelen vaak met elkaar, maar er wordt ook veel geluierd en gevlooid. Maar ook
ruzies (en het oplossen daarvan) horen bij het dagelijkse leven. Elke chimpansee heeft zijn eigen
unieke karakter en plaats in de groep.
Binnenkort krijgen de chimpansees een nieuw thuis in Primadomus, Spanje. Binnen hun eigen
vertrouwde groep kunnen ze daar gaan genieten van de rust en ruimte die ze zo verdienen.
ACHILLE
Nadat Achille zes jaar lang kunstjes had gedaan in een Frans circus werd hij onhandelbaar. Zijn
hoektanden waren al vroeg in zijn leven afgezaagd om het trainen veiliger te maken, maar dat mocht
niet baten: Achille kwam in de puberteit en wilde laten zien wie de baas is, wat gezond gedrag is voor
een chimpansee. Zo werd dat niet gezien in het circus en dus verdween het dier in een kleine stalen
kooi in een duistere circuswagen. Zo'n 30 jaar zat hij hier in het donker, voordat AAP in mei 2000 dit
afschuwelijke verhaal hoorde. Toen AAP na lang onderhandelen met het circus eindelijk toegang
kreeg tot de trailer waar Achille zat, bleek zijn kooi geen deur te hebben. Alles moest gedemonteerd
worden, voor de angstige chimpansee kon worden bevrijd.
Nog diezelfde avond zat hij bij Stichting AAP in quarantaine. Als snel bleek dat Achille, die in Frankrijk
de bijnaam ‘serial killer’ had gekregen, één van de vriendelijkste dieren was die men ooit bij AAP had
gezien. Met name in het begin genoot hij intens van zijn voedsel.
Door zijn lange eenzame en stressvolle opsluiting is Achille een onzekere man. Hierdoor houdt hij zich
soms wat afzijdig van de rest van de groep. Zijn favoriete bezigheid is het vlooien van de anderen,
vooral de vrouwen. Patrick is zijn favoriete speelkameraad.
ANNA
Anna en haar toen eenjarige zoontje Patrick maakten deel uit van een privé-collectie exotische dieren
van een rijke Franse gravin. Ze woonden in een ruim, maar kaal verblijf op het kasteel van deze
excentrieke dame. Andere dieren die tot haar ‘verzameling’ behoorden waren leeuwen, beren en
tijgers. Toen zij overleed, wilde haar zoon zo snel mogelijk van de dieren af. Voor kleine Patrick zag
het er niet goed uit. Hij zou zonder zijn moeder aan een circus of laboratorium worden verkocht. In
2000 werd met hulp van de Franse dierenbescherming de chimpanseefamilie, toen nog vergezeld van
vader James, net op tijd naar AAP gebracht. James overleed helaas tijdens een routine onderzoek.
Anna onderhoudt haar vriendschap met de andere chimpansees goed, waardoor ze op ieders hulp
kan rekenen als dat nodig is. Alleen met Achille heeft ze bijna wekelijks wel een schreeuwpartij. Ze
vindt het fijn om gevlooid te worden en geniet van haar welverdiende rust, nu ze niet meer in haar
eentje voor Patrick hoeft te zorgen. Anna heeft een hoge rang in de groep. Ze is tactisch heel slim en
weet hoe zij dingen voor elkaar kan krijgen. Als Patrick haar nodig heeft, staat ze altijd klaar. Anna is
gek op eten, maar ze is ook een beetje lui: als een andere chimp bezig is met een voedselpuzzel met
pinda's, dan staat Anna op wacht om het eten te pakken nadat de ander al het werk heeft gedaan!
PATRICK
Patrick was nog klein toen hij bij AAP kwam. Hij is nu een gezonde puber van 10 jaar oud en brengt
flink wat leven in de brouwerij. Hoewel hij veel verrijking krijgt, brengt hij toch het liefst zijn tijd door
met het lastigvallen van de anderen (eigenlijk de beste verrijking voor een jonge chimpansee). Ook
daagt hij de verzorgers uit en probeert hij andere chimpansees zover te krijgen dat ze meedoen. Hij is
niet zo vaak meer bij zijn moeder, maar vindt het niet prettig als ze gescheiden worden. Zo af en toe
nemen ze nog echt de tijd om de familieband weer aan te halen. Als Patrick bang is of iemand heeft
hem geprobeerd te bijten, dan rent hij meteen naar mama toe voor haar bescherming en steun.
BABSIE
Babsie is geboren in een Duits circus. Zij en haar één jaar jongere zusje Peggy behoorden tot een
groep van vijf dieren, waarmee voorheen werd opgetreden voor publiek. Toen de eigenaar overleed
en zijn vrouw niet meer voor de dieren kon zorgen, werden de volwassen dieren, waaronder de
ouders van Babsie en Peggy, afgemaakt. Stichting AAP creëerde opvang voor deze noodsituatie.
Peggy en Babsie kwamen in oktober 2002 naar AAP. Babsie is de brutaalste van de twee en heeft
behoorlijk wat lef. In het begin was ze weinig sociaal naar de anderen, behalve naar haar zusje
Peggy, met wie ze een sterke band heeft. Als ze haar zin niet kreeg, ging ze flink tekeer tegen de rest.
Ze stal regelmatig voedsel en nestmateriaal tot verbazing van de andere chimpansees. Inmiddels is
ze zich meer bewust van de structuur van de groep. Ze houdt zich meer gedeist en zorgt eerst voor
medestanders voordat ze aan een aanvaring begint. Ze speelt graag met Patrick en natuurlijk met
Peggy en laat zich soms urenlang door Achille vlooien.
PEGGY
Het verhaal van Peggy begint hetzelfde als dat van haar oudere zus Babsie. Geboren in een Duits
circus, wees geworden en in 2002 naar AAP gebracht.
Peggy is goed geïntegreerd in de groep en redelijk zelfverzekerd. In tegenstelling tot haar zus gaat ze
conflicten uit de weg. Peggy is de 'techneut' van de groep; ze is erg handig met verrijking ((soms
ingewikkelde) speeltjes, soms met voedsel, waarmee de dieren zich kunnen vermaken). Met twijgen
als gereedschap is ze soms uren bezig met puzzelborden, verrijkingskasten, watertonnen en andere
verrijking die ze van haar verzorgers krijgt. Geïnteresseerd kijkt ze toe als de verzorgers een dergelijk
speeltje in elkaar knutselen. Vervolgens bestudeerd ze elk hoekje en schroefje ervan om erachter te
komen hoe het werkt. Peggy en haar zus vlooien elkaar regelmatig en Peggy speelt het vaakst met
Patrick, Babsie, of Achille.
DONKEY
Donkey zat op een autosloperij in Portugal, naast een open riool en tussen het vuilnis, met een ijzeren
ketting vastgebonden aan een gammel hondenhok. De ketting was zo kort dat Donkey niet eens
rechtop kon staan. Zijn uitzicht bestond uit autowrakken, banden, uitlaten en andere troep. Om
Donkey te pesten, legde de eigenaar Donkey's eten net buiten zijn bereik. Zijn enige gezelschap was
een zwerfhond. Via verschillende meldingen kwam Donkey bij AAP onder de aandacht. Alle
voorbereidingen zijn stiekem genomen om te voorkomen dat de eigenaar Donkey elders heen zou
brengen. Met groot materieel is aan de inbeslagname begonnen, maar de eigenaar gaf zich al snel
gewonnen.
Momenteel ziet het er naar uit dat Donkey als opgroeiende man zijn best doet voor de titel 'leider van
de groep'. Hij heeft een indrukwekkend postuur en gaat graag tekeer, vooral tegen Patrick. Hoewel hij
er groot en stoer uitziet, heeft hij een zacht karakter. Hij zal een andere chimpansee niet snel bijten of
slaan en reageert meestal timide als hij wordt uitgedaagd. Donkey is erg speels: Patrick, Bob en
Achille doen vaak met zijn spelletjes mee.
BOB
Samen met Wilma is Bob op het nippertje gered uit een Duits dierenparkje, een soort veredelde
kinderboerderij. Ze waren toen allebei twaalf jaar oud. Voordat ze in het parkje kwamen, waren ze een
attractie in een Duits circus. Ze zaten in een verblijf van 3 bij 3 zonder verwarming en zonder
mogelijkheid om naar buiten te gaan. Hierdoor hadden ze ernstige longproblemen opgelopen. Het
parkje had van de Duitse overheid letterlijk een deadline gekregen. Als voor een bepaalde datum niets
was geregeld, zouden de chimps een spuitje krijgen. Uiteindelijk zijn ze vanwege de ernstige
verwaarlozing in beslag genomen en bij AAP opgevangen.
Bob is een ontspannen mannetje. Hij zit graag rustig alleen, kauwend op een twijgje met voedsel
binnen handbereik. Voedsel in ijs is een vorm van voedselverrijking die Bob 's zomers nog wel kan
waarderen, maar hij is het gelukkigst als het voedsel hem kant en klaar wordt aangerijkt. Als er
verzorgers in de buurt zijn, daagt Bob ze nog wel eens uit tot een potje rennen, maar niet te lang.
Hoewel Bob graag alleen zit, ziet en hoort hij alles wat er in de groep gebeurt. Verder houdt hij van
regelmaat; om klokslag 17.00 uur gaat hij naar zijn nest om te slapen.
WILMA
Wilma's geschiedenis is hetzelfde als die van Bob. De twee zijn echter geen familie van elkaar. Wilma
is een volwassen vrouw, erg intelligent en een echte dame. Ze is omhoog geklommen in de rangorde
dankzij haar slimme tactieken. Ze toont Donkey precies genoeg respect om zijn steun te krijgen. Bij de
rest laat ze eerst haar sterke, bazige karakter zien, maar zoekt direct daarna toenadering om de
vriendschap in stand te houden. Wilma houdt erg van eten en probeert dan ook zoveel mogelijk
voedsel van de verzorgers te krijgen. Toen Patrick jonger was, gedroeg ze zich als een 'rijke tante'; ze
corrigeerde hem vaker dan zijn eigen moeder. Nu Patrick wat ouder is, is Wilma minder speels met
hem. Hij hangt nu het dominante mannetje uit, waardoor Wilma soms zelfs een beetje bang is voor
Patrick. Maar ze speelt nog veel met hem en vertroetelt hem nog steeds als ze de kans krijgt. Als ze
onenigheid met Patrick heeft, achtervolgt ze hem net zo lang tot ze het weer bijgelegd hebben.
PRUDENCE
Een Belgische dame met een groot landgoed haalde twee baby-chimpansees in huis en noemde ze
Antoine en Prudence. Een aantal jaar behandelde zij ze als haar kinderen. De apen liepen in kleertjes
door het huis en reden op een brommertje rondjes met betalende bezoekers. Dit was voorgoed voorbij
toen de twee chimpansees de volwassen leeftijd bereikten. Het opstandige gedrag dat bij het
volwassen worden hoort, werd niet begrepen en de twee 'valse' apen werden in een kelder
opgesloten. Toen Antoine sexuele interesse in Prudence begon te krijgen, werd een muur tussen de
chimpansees gemetseld met een gepantserde ruit op 1,5 m hoogte. Antoine heeft daar geleerd
rechtop te lopen om maar naar zijn speelkameraad te kunnen kijken. Zonder daglicht en
speelmateriaal zaten deze intelligente dieren vele jaren in hun eigen uitwerpselen. Niemand durfde
erbij, dus het verblijf werd niet schoongehouden. Door een luikje kregen de dieren eten toegediend en
in ruil voor hun uitwerpselen kregen zij plastic flessen met water. Dit heeft meer dan zes jaar geduurd.
Antoine is door zijn traumatische verleden niet in staat in een groep te functioneren en blijft voorlopig
in Almere.
Prudence handhaaft zich goed in de groep en is goed in het sussen van ruzietjes en het herstellen
van de harmonie binnen de groep. Lange tijd stond Prudence onderaan in de pikorde. Inmiddels is
Prudence goede vrienden met Anna geworden en is ze niet meer de laagste in rang. Ze kauwt graag
op verse twijgen en is dol op bladgroenten (andijvie, witlof en sla) en wordt graag gevlooid. Je kunt
zien dat ze de anderen ook wel wil vlooien, maar het lijkt of ze niet goed weet hoe ze dat moet
'vragen'.
SITA
Sita is voor een chimpanseevrouwtje opvallend klein. Ze is afkomstig uit een dierenparkje in België.
Haar geringe lengte is waarschijnlijk het gevolg van slechte voeding en de te kleine huisvesting waarin
zij haar dagen sleet. Haar benen zijn daardoor kromgegroeid. In 1995 kwam de Belgische
dierenrechtenorganisatie Gaia in actie en AAP werd ingeschakeld. Toen bij aankomst Sita’s
achterbenen voorzichtig van haar buik af werden gehaald, bleek dat zich tussen de buik en benen
zwerende wonden hadden gevormd. Het dier werd zo goed mogelijk verzorgd. Toch zal zij nooit meer
haar benen kunnen strekken. Ze gebruikt vooral haar armen en de tralies van het verblijf om zich voort
te bewegen.
In het begin was Sita erg onzeker en bang en had ze last van woede-uitbarstingen als gevolg van
frustraties. Inmiddels is zij een sociaal dier dat prima functioneert in de groep. Zij wordt zelfs de
‘bruggenbouwster’ genoemd, omdat ze precies weet hoe ze twee ruziënde groepsleden tot verzoening
kan brengen. Ondanks haar kleine postuur kan Sita het hardst schreeuwen van allemaal. Ze neemt
graag af en toe wat tijd voor zichzelf; zo kan ze 's winters, als de rest binnen zit, urenlang buiten onder
een deken kruipen.