Voeding en vertering 6A Regeling • In hypothalamus: ophoping van zenuwen die zich bezighouden met de regulering van het lichaamsgewicht. Een hongercentrum en verzadigingscentrum. Hormonen • Gastrine: secretie door maagwand • Zorgt ervoor dat maagsapklieren beginnen met het afscheiden van maagsappen • Stimuli: Oprekken maag, aanwezigheid eiwitten en aminozuren en stijgen pH (feedback systeem?) • Maagsap – Breekt voedseldeeltjes af tot kleinere deeltjes – Denatureert eiwit en nucleïnezuren – Activeert eiwitverterend enzym – Vernietigt bacteriën Hormonen • Secretine: secretie 12-vingerige darm. • Zorgt ervoor dat de alvleesklier alvleessap gaat maken • Secretine reguleert zuurgraad van de 12-vingerige darm door het remmen van de maagzuursecretie • Stimulus: zuur in de 12-vingerige darm • Wat zou het doel zijn van de neutralisatie van de voedselbrij in de 12-vingerige darm? Hormonen • Ghreline: maagwand – Wekt eetlust op – Stimuleert secretie groeihormoon (GH) – Stimuleert de opname van spijsverteringsproducten door de cellen van de darmwand • Hoe zal de concentratie ghreline veranderen voor en na een maaltijd? Regeling • Lege maag: ghreline aangemaakt: seintje naar de hersenen. Lichaam moet eten binnenkrijgen • Ophoping van vetweefsel: leptine gevormd • In verzadigingscentrum leptine-gevoelige receptoren: remmen voedselopname • Ongevoeligheid voor leptine zou oorzaak kunnen zijn van obesitas Gezonde voeding • BMI: gewicht/(lengte)² • BMI van 20-25 = gezond • Voedsel nodig om: – Het steeds beschikken over voldoende energie – Opbouw nieuwe cellen voor groei en vervanging – Vervullen van speciale functies in je cellen • Energiebehoefte verschilt. Welke factoren zullen hier invloed op kunnen hebben? Voedingstoffen • • • • • • • Koolhydraten Eiwitten Vetten Nucleïnezuren Vitaminen Water Mineralen Energie • Joule= hoeveelheid energie die nodig is om een voorwerp te verplaatsen over 1 meter afstand met een kracht van 1 newton. • 1 kj = 1000joule. Voor etenswaren: 1 kilocalorie = 4,1868 kJ • 2000kcal vrouwen en 2500kcal voor mannen (gemiddeld 30-50 jaar) • 1 gram vet levert 38kJ en 1 gram, eiwit/koolhydraat levert 17 kJ Koolhydraten • Koolhydraten gedissimileerd • Voor marathon veel koolhydraatrijk voedsel: grote glycogeenvoorraad • Veganisten • Belangrijk: plantaardige eiwitten combineren (granen en peulvruchten): alle aminozuren binnen. • Vlees veel ijzer en vitamine B12: B12 ook in granen, peulvruchten, noten en abrikozen. Vertering Dunne darm Resorptie • Darmplooi: darmvlokken: microvili • Kleine deeltjes (>0,75mm) passief door darmepitheel (osmose) • Grotere deeltjes worden actief opgenomen • Monosachariden, aminozuren, glycerol en losse vetzuren worden naar de lever getransporteerd via de poortader