Quiz on Particles Proton verval Als een proton met hoge snelheid beweegt, zodat zijn kinetische energie veel groter is dan mc2, kan het dan vervallen via ? p Æ n + π+ Nee. In het ruststelsel van het proton is dit verval energetisch niet mogelijk, dan ook niet in een ander stelsel. De gevormde deeltjes moeten ook een impuls en daarmee kinetische energie hebben. Electromagnetisch verval Welk deeltje in een verval geeft aan dat het gaat om electromagnetisch verval ? Het foton γ ! Neutron verval Waarom vervalt een neutron via de zwakke wisselwerking terwijl n en het product p wisselwerken via de sterke kracht ? In neutron verval wordt ook een electron en een anti-neutrino geproduceerd, en die wisselwerken alleen “zwak”. 4 wisselwerkingen In welke wisselwerkingen nemen de volgende deeltjes deel ? - electron EM, Zwak, Gravitatie - proton EM, Sterk, Zwak, Gravitatie - neutrino Zwak, Gravitatie Pion verval Verifieer of het verval van pionen mogelijk is via: π + → μ + +ν μ Baryon getal = 0 Lepton Lμ = 0 Lading + Massa/Energie - OK Δ resonantie Het Δ baryon heeft spin s=3/2, baryon getal B=1, en ladingen Q= 2,1, 0, -1. Waarom is er geen Δ resonantie met lading Q=-2 ? Δ heeft baryon getal B=1 en is daarom uit drie quarks opgebouwd. u, c en t quarks hebben q=2/3 e, en d, s en b quarks hebben q=-1/3 e. Er is geen mogelijkheid om uit 3 quarks een lading van -2e te maken. Spin Quarks hebben spin s=1/2. Hoe kan het dan dat baryonen altijd spin s=1/2 of s=3/2 hebben, en mesonen spin s=0 of s=1 ? Baryonen zijn opgebouwd uit 3 deeltjes met spin ½, dat geeft steeds s=1/2 of 3/2. Mesonen zijn opgebouwd uit een quark anti-quark-paar, Dat geeft s=0 of s=1. “Neutrinolet” Stel er is een deeltje genaamd neutrinolet, dat geen massa heeft, geen kleurlading, geen EM-lading en dat de zwakke kracht niet voelt. Kan een dergelijk deeltje bestaan ? Dat geldt ook voor het foton γ ! QCD Kunnen in QCD deeltjes bestaan bestaand uit twee quarks en geen antiquarks ? Deze deeltjes zouden kleur hebben, en de premissie van QCD is dat vrije deeltjes geen kleur hebben ... Reaction Is de volgende reactie mogelijk ? e- + p Æ n + νe Kijk naar het Lepton getal Le. Links: Le=1; rechts Le=-1 Vervalskanalen Welke van de volgende kanalen zijn mogelijk ? Ξ0 Æ Σ+ + π− Ω− Æ Σ0 + π− + ν Σ 0 Æ Λ0 + γ + γ Charge, baryon number, lepton number conserved Strangeness not conserved Energy: Left 1315 MeV, Right 1190 + 140 = 1330 MeV : NO Charge, baryon, energy conserved Lepton number, strangeness NOT conserved Charge, Baryon, Lepton, Energy conserved Quark samenstelling Wat is de quark samenstelling van de volgende deeltjes ? Ξ0 Ξ− Strangeness = -2, dus 2 s-quarks Lading Q=0, dus up-quark erbij Strangeness = -2, dus 2 s-quarks Lading Q=-1, dus down-quark erbij uss dss Quark samenstelling Wat is de quark samenstelling van ? Λ0 Strangeness = -1, dus een s-quark Baryon dus er zitten 3 quarks in Geen charm, bottomness, topness Dus verder alleen up/down Lading Q=0; dus een up en een down uds Feynman Diagram Teken een Feynman diagram (met quarks) voor de reactie ? π + p → π + n. − 0 _ πu u 0 _ u π − d n d u d u u d p Feynman Diagram Teken een Feynman diagram (met quarks) voor de reactie ? n + vμ → p + μ − Het gaat om een zwakke wisselwerking Er is een ladinsverandering: dus een W-boson doet mee n + vμ → p + μ − Verandering van proton Æ neutron, dus als het neutron een boson emitteert, dan een W- Als het neutrino een boson emitteert, kan ook een W+ worden uitgewisseld.