DIENST LONGZIEKTEN Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. C. HAENEBALCKE D. VAN RENTERGHEM V. RINGOET R. DE PAUW C. DEPUYDT S. MUYLDERMANS Iressa (De merknaam® kan soms wijzigen) Lotus verpleegkundigen Mevr. Ann Vynck Mevr. Ann Fiers t: 050 45 26 60 1. Werkingsmechanisme Iressa (Gefitinib) Kankercellen zijn soms voorzien van een bepaalde receptor of 'voelhoorn' de zogenaamde Epidermale Groei Factor Receptor- tyrosinekinasen (EGFR-TK). Wanneer die receptoren gestimuleerd worden bevorderen zij de groei van de tumor. Iressa blokkeert deze receptoren en zo de tumorgroei. 2. Wijze van toediening Iressa is een bruine tablet die bestaat in een dosis van 250 mg. Iressa kan enkel via de ziekenhuisapotheek worden bekomen. Belangrijk is dat u Iressa éénmaal per dag inneemt en altijd op hetzelfde tijdstip. Neem geen antacida (medicatie om het zuurgehalte van uw maag te verminderen) samen met Iressa, wacht 2 uur voor of 1 uur na de Iressa. De tablet kan opgelost worden (duurt 20 min) in niet-bruisend water als het inslikken moeilijk gaat. Na het uitdrinken van de vloeistof best nog één glas water erna drinken. De tablet mag niet geplet worden. 3. Welk gunstig effect is er te verwachten? In een grote studie bleken 50% van de patiënten met een niet-kleincellige longtumor zich beter te voelen met dagelijkse inname van Iressa. Het volume van de tumor neemt merkbaar af bij 1 patiënt op 10; bij andere patiënten valt de groei een tijdlang stil. De kans op respons is groter in bepaalde gevallen: vrouwen, adenocarcinomen, niet-rokers, bronchiolo-alveolaire celcarcinomen en Aziaten hebben de hoogste kans op respons. Deze kans stijgt naarmate er meerdere van deze factoren samen aanwezig zijn. Sinds zomer 2010 kan de EGFR receptor genetisch worden onderzocht: als er een mutatie is dan is er een erg grote kans op respons van de tumor. 4. Welke bijwerkingen zijn er te verwachten? Omdat ook op gezonde cellen EGFR-en aanwezig zijn, zijn bijwerkingen niet te vermijden. De frequentste bijwerkingen zijn huidafwijkingen, maagdarmstoornissen en vermoeidheid. Zeldzame bijwerkingen doen zich voor thv de longen, zeer zeldzaam thv lever en nier. Deze kunnen wel ernstig verlopen. ! de kans op bijwerkingen neemt toe door interferentie met sommige medicatie én met pompelmoes: die laatste vrucht vermijden… a. Huidafwijkingen: a. Acné-achtige huiduitslag: deze bijwerking ontwikkelt zich typisch 7 tot 10 dagen na starten van de behandeling en treft vooral de “vette” zones van de huid: gelaat, voorhoofd, borstkas en bovenste deel van de rug. Soms is er ook jeuk. De huiduitslag lijkt op acné, maar mag niet behandeld worden met de klassieke acné crèmes. Behandeling: niet te veel wassen, evt overvette zeep crèmes: Acneryne of Rozex of magistraal: Metronidazol 750 mg in 100 gr cetomacrogolcrème in tube tabletten: Minocin, tetralysal, vibratab Tegen de jeuk: antihistaminicum (Xyzall, Zyrtec, Fenistil… crème op basis van menthol: magistrale bereiding 2% menthol in beeler basis Soms: Klinotab 1/d (pil) Soms dient de dosis Iressa (tijdelijk) verminderd te worden b. Roodheid en schilfering, droge huid Behandeling droge huid: niet te veel wassen, géén heet water, evt overvette zeep ureum 5% cetomacrogolcreme of in cold cream bij droogte Pannacort, bij fissuren Fucicort c. Nagelafwijkingen Ontsteking van de nagelriem. Deze letsel zijn pijnlijk en kunnen ontsteken. Ter preventie vermijd het dragen van spannende schoenen om de druk op de tenen te beperken. Als behandeling: chloraminebadjes, terramycin, fucidine, fucicort. Eventueel Terramcycine tabletten of een NSAID. d. Zonlicht: zeer hoge bescherming (factor 50+). Vloeibare zonnecrème met factor 50+ zonder parfum en parabenen. Geschikt voor de gevoelige huid die overgevoelig is voor zonlicht. Kan ook gebruikt worden om fotosensibilisatie door inname van geneesmiddelen te voorkomen. e. Haar: vertraagde haargroei, haaruitval. Bij haaruitval en schilfers eventueel locoid crelo: 2x/week ’s avonds hoofdhaar inwrijven, volgende morgen afwassen. Vlekt niet. Zo onvoldoende: dermatoloog vragen. f. Make-up: de rode vlekken kunnen bedekt worden met make-up, dit zal geen aanleiding geven tot verergering van de symptomen. Een dermatologische geteste fond de teint geniet de voorkeur. Een zachte reinigingslotion wordt aangeraden bij verwijderen van de make-up. g. Huidverzorgingspakket: de firma stelt een huidverzorgingspakket samen Oranje tasje meegeleverd door apotheek bij Iressa Verzorginszak AstraZeneca, / produkten LaRoche Altijd te gebruiken bij blootstelling aan de zon: Anthelios of andere creme met schutfactor 50 Te gebruiken zo de huid droog wordt: Lichaam: Lipikar Gelaat: Toleriane Badolie droge huid voor het lichaam Bij acne-achtige huiduitslag zal de arts U een crème met metronidazole voorschrijven, eventueel ook een tetracycline. b. Maagdarmstoornissen - ontsteking van de mond - gedaalde eetlust: Litican, Motilium, primperan - maaglast: Iressa ‘s avonds nemen - diarree: Imodium, bij zeer uitgesproken klachten eventueel tijdelijk onderbreken en dosis verminderen naar 100 mg c. Vermoeidheid: Het is normaal dat de behandeling vermoeidheid en uitputting veroorzaakt. Het spreekt voor zich dat u het wat kalmer moet doen. Niettegenstaande dat kan lichamelijke inspanning u helpen om u beter te voelen, kies daarom voor een gematigde activiteit zoals een halfuur wandelen per dag. d. Afwijking van de longblaasje: stop Iressa e. Afwijkende leverwaarden in het bloed: op te volgen f. Andere: Ingegroeide oogwimpers De combinatie met contactlenzen kan problemen geven Combinatie met Marevan of Marcoumar: INR goed volgen Mogelijks tragere wondgenezing: eventueel 4d stoppen rond operaties Verandering van het gezichtsvermogen 5. Iressa en roken Er is minder Iressa in het bloed bij rokers, dus minder effect 6. Iressa in combinatie met andere medicatie en voeding. Er is minder Iressa in het lichaam bij gelijktijdig gebruik van: Anti-epileptica (Phenytoine, carbamazepine) Rifampicine Maagzuurremmers Er blijft méér Iressa in het lichaam, misschien meer kans op bijwerkingen: Sporanox, Itraconazole Marevan, Marcoumar: meer risico op bloeding bij sommige patiënten? Pompelmoes en pompelmoessap zijn te mijden: ze vertragen de uitscheiding van Iressa uit het lichaam en verhogen de kans op bijwerkingen. Combineren met chemotherapie is niet nuttig. Uw ziekte zelf dreigt natuurlijk op termijn voor toenemende problemen te zorgen. Het vermoeden is groot dat de kansen die het product Iressa biedt groter zijn dan het risico dat ernstige problemen ontstaan. In dit ziektestadium is Iressa even effectief als chemotherapie.