Tekst: Weija Steffens / Wedis tekst en redactie | Fotografie: Marc Plaisier Verdieping in meerderjarig worden “Wij leren Sanne op eigen Sanne is 16 jaar en heeft het Syndroom van Down. Haar vader Jan de Vries, directeur van MEE Nederland, doet uit de doeken hoe hij omgaat met de uitdagingen van het meerderjarig worden van zijn dochter. “Snel na de geboorte van Sanne hebben mijn vrouw Anja en ik geaccepteerd dat onze dochter het Syndroom van Down heeft. We zijn ervan overtuigd dat Sanne bij ons op haar plaats is. We willen haar dezelfde stabiele basis bieden als haar oudere broer Arie Bart en jongere broer Daan. Ons geloof speelt daarin zeker een rol. Het vertrouwen dat God met ons en Sanne een bedoeling heeft. Wellicht vereenvoudigde dat het acceptatieproces, wetende dat Sanne met haar beperking net zoveel van waarde is in de ogen van haar Schepper als ieder ander.” “We zijn ervan overtuigd dat Sanne bij ons op haar plaats is” Reguliere basisschool “Destijds werkte ik nog niet bij MEE Nederland. Via onze kinderarts kwam ik - toevallig - in aanraking met de oudergroepen van Stichting Down Syndroom en de Sociaal Pedagogische Diensten, de voorganger van MEE, waar we terecht konden voor informatie, ondersteuning en ervaringen van andere ouders. Vooral de eerste jaren vonden we het prettig ervaringen te delen. Soms konden we door de perceptie van andere ouders makkelijker knopen doorhakken. Zo besloten we Sanne naar de reguliere basisschool te laten gaan, omdat we het belangrijk vonden dat Sanne in de dorpsgemeenschap werd opge- 4 nomen en daarin kon participeren. Gelukkig was dat geen probleem. Overigens was het voor ons geen moeten. Sanne moest vooral goed in haar vel zitten, zich daar thuis en veilig voelen en genoeg aansluiting vinden. Tot en met groep 4 voldeed de situatie aan die criteria, daarna voorzagen we dat door vakken als geschiedenis en aardrijkskunde de afstand met haar klasgenootjes te groot zou worden. We wilden voorkomen dat Sanne zich op school eenzaam en beperkt zou voelen en besloten de overstap naar speciaal onderwijs te maken. Achteraf gezien hebben we het juiste moment gekozen.” Met kleine stapjes vooruit “Sannes ontwikkel-, leer- en cognitieve mogelijkheden zijn beperkt. Ze kan een beetje schrijven en lezen. Kleine woordjes, losse letters. Taal en rekenen vindt ze lastig, waardoor het soms moeilijk is met haar te communiceren. Wij begrijpen haar meestal wel, maar anderen hebben daar vaak meer moeite mee. In alles wat Sanne doet, heeft ze begeleiding nodig. Veel herhaling en sturing. Gelukkig gaat haar ontwikkeling nog steeds met kleine stapjes vooruit. Sanne gaat vijf dagen per week naar het voortgezet speciaal onderwijs. Op haar vrije woensdagmiddag gaat ze naar de Tieneropvang, een BSO voor tieners met een beperking. Ze vindt het geweldig om samen met andere tieners van haar leeftijd te knutselen, spelletjes te doen of naar de film te gaan. Je merkt dat haar sociale vaardigheden zich door die contacten beter ontwikkelen. Ze durft steeds gemakkelijker op andere mensen af te stappen, interview benen staan” “We wilden voorkomen dat Sanne zich eenzaam en beperkt zou voelen en maakten de overstap naar speciaal onderwijs.” 5 “We zijn al jaren lid van Sien. Niet alleen vanwege haar deskundigheid, ook omdat wij het belangrijk vinden dat Sien bestaat als platform voor mensen met een beperking en hun familie en verwanten. En natuurlijk voor de belangenbehartiging. Het blijkt steeds opnieuw dat de stem van mensen met een beperking moet worden gehoord. Zeker in deze tijd. Het baart mij zorgen hoeveel de overheid bezuinigt op organisaties als Sien. De kwetsbaarheid van cliëntenorganisaties neemt daardoor alleen maar toe, terwijl de vraag alleen maar groter wordt. Het is daarom goed dat Sien de samenwerking zoekt met bijvoorbeeld KansPlus en MEE Nederland, maar wel haar eigen kleur blijft houden.” uit zichzelf contact te maken. Aan de andere kant vindt ze het ook heerlijk om alleen te zijn. Ze houdt enorm van muziek. Als een echte puber kan ze zich uren in haar kamer opsluiten om cd’s te draaien en te dansen. Of ze leest een van haar prinsessenboeken.” Toekomstvoorbereidingen “Over twee jaar wordt Sanne achttien jaar en is ze voor de wet meerderjarig. Over verschillende aandachtspunten, zoals bewindvoering, financiën, wonen, werken en leren, denken we nu al voorzichtig na. Er komen veel praktische, financiële en juridische zaken op ons af. We zijn het nog niet aan het regelen. Dat is een proces in ontwikkeling. Af en toe passeert een onderwerp in een gesprek of in onze gedachten. Wel willen we ons hierin dit jaar meer gaan verdiepen, goed voorbereiden. We zullen daarbij uiteraard gebruikmaken van de dienstverlening van MEE, maar ook zeker de expertise van Sien inschakelen. Sien heeft veel publicaties over alles wat er gebeurt op het moment dat je kind achttien jaar wordt, zoals mentorschap en bewindvoering. Dat is zo’n specifiek én nieuw terrein voor ons.” “Sanne is met haar beperking net zoveel van waarde voor haar Schepper als iedereen” 6 Beroepsoriëntatie “Overigens betrekken we Sanne nog niet bij het maken van eventuele keuzes, maar we laten haar wel wennen aan het ouder worden en wat daarbij komt kijken. We hopen dat Sanne op termijn ‘zelfstandig’ kan wonen, bijvoorbeeld in een begeleid wonen groep. Wij vinden het voor haar belangrijk dat ze straks haar eigen plek heeft, leert op eigen benen staan. We voeden haar absoluut niet té beschermend op. We zien wel hoe het loopt; we zijn ook nog niet actief op zoek naar een woongroep. Om haar te laten ervaren hoe het is om ‘buiten ons gezin’ te leven en haar eraan te laten wennen dat mensen soms andere normen, waarden en regels hanteren dan thuis, gaat Sanne iedere maand een weekend logeren in een logeergezin. Een familie met vier dochters. Ze vindt het geweldig! We vinden het heel belangrijk dat Sanne zo veel mogelijk deelneemt aan dezelfde activiteiten – weliswaar met extra begeleiding of ondersteuning – als haar broers. Zoals op zichzelf wonen, vrije tijd , stage en werk. Sanne oriënteert zich via haar school nu al op beroepsmogelijkheden. Ze heeft verschillende stages gelopen. Bij de catering van een zorginstelling en bij een kinderboerderij. Het zijn korte periodes – een dagdeel per week – waarin ze sociale vaardigheden leert en activiteiten zelfstandig uitvoert. Zo ontdekt ze zelf waar haar interesse ligt en wat bij haar past. Langzamerhand ontstaat daar een interview soort toekomstbeeld uit. We merken bijvoorbeeld dat constante begeleiding, structuur, stabiliteit en weinig externe impulsen heel belangrijk zijn voor Sanne. Het zou mooi zijn als Sanne over een paar jaar ergens aan de slag kan. Of dat zij een andere vorm van dagbesteding kan uitvoeren. Wat dat betreft zijn het natuurlijk spannende tijden. Door de politieke besluitvorming en de bezuinigingen. Wij hopen dat Sanne en andere mensen met een beperking genoeg mogelijkheden blijven behouden om te werken of aan dagbesteding te doen. Sanne haalt hier zo veel plezier uit. Ze is trots op de dingen die ze bereikt tijdens haar stage. Het geeft haar het gevoel dat ze ergens bij hoort. Bovendien blijft ze zich hierdoor ontwikkelen en krijgt ze steeds opnieuw positieve prikkels. We maken ons dan ook zeker zorgen over de huidige beleidsontwikkelingen. Dagbeste- ding is zo belangrijk!” “Hoe kwetsbaar het leven is, merkten we drie jaar geleden. Sanne werd plotseling heel ernstig ziek. Trombose in haar hoofd. Doordat ze moeilijk kan uiten wat ze voelt, kon ze ons niet meteen duidelijk maken dat ze enorme hoofdpijn had. Gelukkig is Sanne goed hersteld, maar we beseften daardoor opnieuw hoe teer Sanne is. Zij heeft ons leven in positieve zin beïnvloed, ze is absoluut een verrijking van ons leven. Sanne is een geweldig, lief en vrolijk mens. Wij hopen dat ze net zo gelukkig blijft zoals ze nu is. Het is prachtig om te zien hoe zij in het leven staat, met veel enthousiasme naar school gaat, geniet van de contacten bij de Tieneropvang. Het is bijzonder dat andere mensen zo veel van haar genieten en van haar houden. Sanne is voor zoveel mensen van waarde. Wat een waardevol cadeau is dat!” 7