Licht en kleur Wetenschappelijk werk Lichtbron en donker voorwerp Kaars Kaars Spiegel Spiegel Bank Bank Persoon Fluorescerende Fluorescerendevest vest Gloeilamp Gloeilamp Zon Maan Maan Reflector Reflector Lichtbron en donker voorwerp Een lichtbron is een object dat zelf licht produceert. Een donker voorwerp is een voorwerp dat zelf geen licht produceert. Een donker lichaam kan wel licht weerkaatsen. Zichtbaar of onzichtbaar Je ziet licht zodra de lichtstralen je oog bereiken. We zien een voorwerp alleen als het licht dat erop invalt, wordt weerkaatst en door onze ogen wordt opgevangen. Absorptie van licht Een wit oppervlak absorbeert weinig licht en kaatst veel licht terug. Een zwart oppervlak absorbeert veel licht en kaatst weinig licht terug. Toepassingen van absorptie • Een zwarte auto warmt veel sneller op in de zon, dan een witte auto. • In de zomer draagt men altijd kleren met een lichtere kleur. • In de winter draagt men altijd kleren met een donkere kleur. Infraroodstralen waarnemen De zon straalt naast zichtbare ook nog onzichtbare stralen uit, zoals infrarood- en ultravioletstralen. De infraroodstralen zijn verantwoordelijk voor de warmtewerking. De ultravioletstralen zorgen onder andere voor het bruinen van de huid. Het zijn deze stralen die huidkanker kunnen veroorzaken bij overmatig zonnen. Licht is elektromagnetische straling Licht is een elektromagnetische straling. Niet alle elektromagnetische straling kan de mens waarnemen. Alleen de stralen met een golflengte tussen 400 en 800 nanometer kun je zien: het zichtbare licht. Op de figuur zie je het elektromagnetische spectrum. Hier zijn de elektromagnetische golven volgens hun golflengte gerangschikt. Soorten stralen Gammastralen Röntgenstralen Ultraviolet licht (UV) Infrarood stralen (IR) Microgolven Radiogolven Licht als energievorm Licht is een vorm van energie. http://www.youtube.com/watch?v=cey-JBeHrww Waaruit is wit licht opgebouwd? Wit licht is een verzameling van kleuren. Rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet vormen samen een kleurenspectrum. Geheugensteuntje om de volgorde van de kleuren in het kleurenspectrum te onthouden: ROGGBIV. Kunnen we wit licht maken? Als we alle kleuren van de regenboog samenvoegen, krijgen we de kleur wit. Kleuren mengen 2 7 1 4 6 3 5 http://home.kpn.nl/h.bruning/applets/kleurenmengen/kleurenmengen.htm Additieve kleurmenging: Door rood, groen en blauw licht op elkaar te laten vallen, ontstaan nieuwe kleuren. Dit noemen we additieve kleurmenging. Rood, groen en blauw zijn RGB-kleuren. Zij vormen samen wit licht. Additieve kleurmenging + = Magenta + = Geel + = Cyaan Zwart creëren 3 2 5 1 7 4 6 Subtractieve kleurmenging Subtractieve kleurmenging: Door kleurfilters op elkaar te leggen, ontstaan er nieuwe kleuren. Dit noemen we subtractieve kleurmenging. Een magenta filter laat blauw en rood licht door en houdt groen licht tegen. Een gele filter laat groen en rood licht door en houdt blauw licht tegen. Een cyaan filter laat blauw en groen licht door en houdt rood licht tegen. Hoe zien wij kleuren? Onze ogen zien maar 3 kleuren, namelijk rood, groen en blauw. De andere kleuren zijn mengsels hiervan. Als je lang naar rood kijkt, wordt je oog moe. Kijk je dan naar een wit vlak, dan ziet je oog groen/blauw (cyaan). Dit komt omdat de rode kleur uit het wit gefilterd wordt, waardoor de groene en blauwe kleuren overblijven. Hetzelfde geldt voor de groene kleur. Deze wordt op een wit vlak rood/blauw (magenta). Kleurenblindheidstest Kleuren waarnemen Een voorwerp weerkaatst dus alleen bepaalde lichtkleuren en de andere absorbeert het voorwerp. De kleur van een ondoorschijnend voorwerp wordt bepaald door de kleur van de lichtstraal die het voorwerp weerkaatst. Op deze manier hebben bepaalde stoffen bepaalde kleuren.