Voorlichtingsmateriaal ontwikkelingen op het gebied van COPD in

Implementatietraject ketenzorg beweegprogramma’s voor patiënten met licht tot matig COPD in de eerste lijn
DBC, wat moet ik ermee? Samenwerking, is dat versterking?
Ontwikkelingen op het gebied van COPD in de eerste lijn
Er bereiken ons geluiden dat er misverstanden ontstaan over de verschillende ontwikkelingen die
op dit ogenblik spelen in de eerste lijn op het gebied van COPD. We merken onder andere dat er
bij ons implementatietraject voor ketenzorg beweegprogramma’s een neiging tot
achteroverleunen ontstaat, omdat men hoort dat er centraal/regionaal toch al van alles geregeld
gaat worden via een DBC. Verder merken we een gevoel van onzekerheid bij bijvoorbeeld de
fysiotherapeuten over het beheer van het financiële gedeelte binnen een DBC: beheren straks de
huisartsen het geld? En dat er van allerlei kanten concurrentie ontstaat, o.a. van fitnesscentra.
Via deze voorlichtingsbrief willen we u duidelijk maken dat het niet echt verstandig is om
achterover te gaan leunen, en dat het noodzakelijk is om bezig te zijn met het opstarten/door te
gaan met initiatieven op het gebied van samenwerking COPD.
Voor de uitleg over de diverse ontwikkelingen willen we ons vooral focussen op twee situaties,
namelijk de ontwikkeling van een regionale keten DBC COPD en het opstarten van een lokaal
samenwerkingsverband COPD. Deze twee ontwikkelingen zijn verschillend, maar vullen elkaar
wel aan voor wat betreft doelstelling en uitwerking.
Overeenkomst
Zowel de ontwikkeling van een keten DBC COPD als het opstarten van een
samenwerkingsverband COPD in de eerste lijn hebben als doel om ketenzorg op het gebied van
COPD te initiëren en te faciliteren. Beide ontwikkelingen maken gebruik van een zorgstandaard,
waarin wordt beschreven uit welke onderdelen goede COPD-zorg bestaat en die is opgesteld op
basis van bestaande nationale en internationale richtlijnen. Voor de uitvoering van beide
ontwikkelingen wordt het belang benadrukt van basisvoorwaarden voor goede ketenzorg, zoals
scholing, communicatie, ruimte en middelen, coördinatie, organisatie en evaluatie.
Verschil
Een keten DBC COPD handelt vooral over financiering van de zorg voor mensen met COPD en
het behandelt de COPD-zorg in de eerste lijn in zijn totaliteit. Landelijk is hiervoor een voorzet
gemaakt die regionaal moet worden ingevuld.
Een samenwerkingsverband COPD is lokaal gericht en handelt vooral over inhoudelijke aspecten
van de zorg voor mensen met COPD. Het behandelt meestal een specifiek onderwerp, in dit
geval bewegen.
Het opstarten van een lokaal samenwerkingsverband COPD, naast het aanwezig zijn van een
keten DBC COPD, is noodzakelijk om “maatwerk” te kunnen leveren aan de COPD-patiënt in zijn
eigen omgeving. In de verschillende gebieden binnen een regio kunnen de omstandigheden
namelijk zo specifiek zijn dat er afzonderlijke werkafspraken gemaakt moeten worden. Bovendien
is het voor een verwijzer (huisarts en/of praktijkondersteuner) nuttig om te weten welke
fysiotherapeuten in zijn directe omgeving de expertise hebben op het gebied van onderzoek en
training bij COPD-patiënten en of ze over de vereiste ruimte en mogelijkheden beschikken, zodat
hij dus weet naar welke fysiotherapeuten hij de patiënten kan doorsturen.
Het opstarten van een lokaal samenwerkingsverband COPD kan vrij vlot gebeuren vanwege de
korte lijnen en de directe communicatie tussen de (kleine groep) hulpverleners. De ontwikkeling
van een keten DBC COPD verloopt over het algemeen een stuk trager, omdat veel zorgdetails
moeten worden ingevuld door ze vooraf te bedenken en dus niet de flexibele dagelijkse praktijk
volgen, waarin de zorg per patiënt op maat wordt aangepast. Het is van belang de ontwikkeling te
toetsen en draagvlak te creëren onder een (grote groep) hulpverleners, wat tijdrovend is maar
absoluut noodzakelijk. De verwachting is dat er gestart gaat worden met pilots voor een keten
DBC COPD in 2008 en dat brede uitrol daarvan pas in de jaren erna zal gebeuren afhankelijk van
de evaluatie van de eerste ervaringen.
Mei 2007, Universiteit Maastricht, vakgroep Huisartsgeneeskunde
Implementatietraject ketenzorg beweegprogramma’s voor patiënten met licht tot matig COPD in de eerste lijn
Een laatste, maar misschien wel allerbelangrijkst punt om een lokaal samenwerkingsverband
COPD op te starten, is het belang van de persoonlijke en informele contacten tussen de
hulpverleners. Men leert elkaar kennen, weet van elkaar wat men doet en men leert elkaars
sterke en zwakke punten in de behandeling van een COPD-patiënt kennen. Doordat er in elkaars
keuken gekeken wordt en er stappen worden gezet in de fysieke werksetting van een ander
wordt ook duidelijker hoe de behandeling van een COPD-patiënt in elkaar steekt. Hierbij kan als
voorbeeld aangehaald worden een situatie waarin een huisarts ziet hoe de oefenruimte en
oefenmogelijkheden eruit zien bij de fysiotherapeut.
Kortom, het is noodzakelijk dat er concreet inhoudelijke afspraken worden gemaakt over de
behandeling van een COPD-patiënt op basis waarvan vervolgens een financiering ketenzorg kan
worden ingevuld.
U bent beter voorbereid op een keten DBC COPD straks als u nu reeds ervaring opdoet met
COPD en beweegprogramma’s in een samenwerkingsverband in de eerste lijn!
Samenvatting kernpunten:
keten DBC COPD
gericht op financieringsstructuur
beschrijft allesomvattende COPD-zorg
regionaal/landelijk
algemeen format (kapstok)
inspraak en draagvlak grote groep
hulpverleners
samenwerkingsverband COPD
gericht op inhoud
gericht op specifiek onderdeel (bewegen)
lokaal; dicht bij de hulpverlener én patiënt
werkafspraak voor levering van maatwerk aan
patiënt (kapstok met aankleding)
relatief kleine betrokken groep, daardoor korte
lijnen en directe communicatie
Mei 2007, Universiteit Maastricht, vakgroep Huisartsgeneeskunde