Heeft u een klacht? Meld het bij de Arbeidsinspectie 1 Heeft u een klacht? Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ontwikkelt beleid op het terrein van arbeid en inkomen. De Arbeidsinspectie (AI) maakt deel uit van dit ministerie. De AI ziet erop toe dat werkgevers en werknemers zich houden aan de wetten en regels op het terrein van de arbeidsbescherming. Belangrijke wetten op dit terrein zijn: • de Arbeidsomstandighedenwet, inclusief het Besluit Risico’s Zware Ongevallen (Major Hazards) • de Arbeidstijdenwet • de Wet arbeid vreemdelingen • de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag • de Warenwet In deze brochure kunt u lezen: • in welke gevallen u een klacht over uw arbeidsomstandigheden, uw werktijden of over betaling onder het wettelijk minimumloon kunt indienen; • hoé u een klacht indient; • wat u van de Arbeidsinspectie kunt verwachten. De AI voert projectmatige inspecties uit in bedrijven en instellingen.Daarnaast zijn klachten over mogelijke misstanden op het werk belangrijke signalen voor de AI om in actie te komen. Heeft u een klacht? | | Heeft u een klacht? 2 Wanneer kunt u een klacht indienen? U kunt een klacht indienen als u vermoedt dat een bedrijf of instelling zich niet aan de wettelijke voorschriften op het terrein van de arbeid houdt en het niet mogelijk blijkt de problemen in onderling overleg binnen dit bedrijf of instelling op te lossen. De Arbeidsinspectie (AI) onderzoekt elke serieuze klacht van een belanghebbende die betrekking heeft op de wetgeving waar de AI toezicht op houdt (zie pagina 3). Met een belanghebbende bedoelt de AI: u als werknemer, een collega, een (familie)relatie of een rechtshulpverlener van een werknemer of vakbond. Anonieme meldingen en tips van niet direct-belanghebbenden, worden alleen onderzocht als aannemelijk kan worden gemaakt dat er sprake is van een gevaarlijke situatie op de werkplek, waardoor de veiligheid en/of gezondheid van een of meer werknemers worden bedreigd. Ook klachten over betaling onder het wettelijk minimumloon worden door de AI onderzocht. Voor de actuele hoogte van het wettelijk minimumloon zie: www.arbeidsinspectie.nl of www.szw.nl Voorbeeld klacht Bart L. werkt in een slachterij. Het is daar erg lawaaierig en hij krijgt steeds meer last van suizingen in zijn oren. Zijn werkgever geeft aan dat hij hier niets aan kan doen en het lukt Bart niet om hem van de noodzaak te overtuigen om maatregelen te nemen. Bart belt de Arbeidsinspectie en klaagt over het lawaai waaraan hij wordt blootgesteld en de mogelijke gevolgen daarvan voor zijn oren (gehoorschade). De Arbeidsinspectie onderzoekt zijn klacht en constateert dat de klacht gegrond is. De werkgever moet naar aanleiding hiervan het geluidsniveau gaan meten en afhankelijk van de uitkomst daarvan passende maatregelen nemen. Dat kan het bedrijf of de instelling (non-profit organisatie) zijn waar u zelf of een collega van u werkt of een bedrijf of instelling waar een familielid, relatie of lid van uw vakbond werkt. Heeft u een klacht? | 3 Zorgvuldige en vertrouwelijke behandeling van uw klacht Voor u is het indienen van een klacht vaak de laatste mogelijkheid om iets aan een onveilige, ongezonde of onbillijke situatie op uw werk te laten doen, ook als het om anderen dan u zelf gaat. U loopt daarbij een risico dat de verhouding tussen u en uw werkgever of leidinggevende verslechtert. De Arbeidsinspectie (AI) is zich hier goed van bewust. U mag daarom verwachten dat uw klacht zorgvuldig wordt behandeld. Bij een onderzoek houdt de AI het feit dat u een klacht heeft ingediend uiteraard voor zich. Zij zal uw werkgever beslist niet vertellen dat er sprake is van een klacht. Dit wordt in de regel bereikt door het onderzoek breder te laten zijn dan alleen het onderzoek naar de gemelde klacht. Maar het kan soms ook gebeuren dat het voor de AI niet mogelijk lijkt om een onderzoek uit te voeren, zonder dat de werkgever vermoedt dat u een klacht heeft ingediend. De AI neemt dan contact met u op, waarbij in overleg met u wordt besproken hoe de klacht het beste kan worden behandeld. Als u er bezwaar tegen heeft dat u eventueel als ‘klager’ of melder bij uw werkgever bekend wordt, dan kan dit betekenen dat uw klacht alleen door de AI wordt geregistreerd en dat er geen onderzoek wordt ingesteld. Voorbeeld klacht De Arbeidsinspectie wordt gebeld door de directeur van bedrijf X, die aangeeft dat de arbeidsomstandigheden in bedrijf IJ niet in orde zijn. De directeur van bedrijf X kan echter niet voldoende aannemelijk maken dat er bij bedrijf IJ werkelijk wat mis is. Het blijft bij vage beschuldigingen. De Arbeidsinspectie onderzoekt deze tip niet, aangezien de directeur van bedrijf X niet aannemelijk kan maken dat er sprake is van een zodanig gevaarlijke situatie in bedrijf IJ dat de veiligheid en/of gezondheid van werknemers worden bedreigd. | Heeft u een klacht? 4 Waar en hoe kunt u een klacht indienen? U kunt uw klacht bij de Arbeidsinspectie (AI) indienen. Dit kunt u digitaal, schrif­ telijk, per e-mail of telefonisch doen. Arbeidsinspectie Postbus 820 3500 AV Utrecht Telefoon 0800 - 270 00 00 (gratis) [email protected] www.arbeidsinspectie.nl/organisatie/ taken/melden_en_aanvragen/index.aspx Binnen enkele dagen krijgt u een ontvangstbevestiging. De inspecteur die uw klacht zal onderzoeken, zal vaak nog aanvullende informatie van u nodig hebben. Daarom zal de AI u altijd vragen om uw naam, adres en telefoonnummer op te geven. Indien u deze gegevens niet verstrekt zal de AI uw klacht doorgaans niet in behandeling nemen, omdat zonder nadere informatie van u een eventueel onderzoek ernstig kan worden belemmerd. Alleen als u goed duidelijk kunt maken dat uw veiligheid en/ of gezondheid serieus worden geschaad, kan worden besloten om een anonieme klacht toch te onderzoeken. Voorbeeld klacht Margriet werkt vijf avonden per week, gedurende 9 uren per dienst in een restaurant. Volgens haar rooster duren haar diensten tot 12 uur ’s nachts. In de praktijk is ze nooit eerder dan om 2.00 uur ’s nachts klaar, omdat ze pas na middernacht met opruimen kan beginnen. Ze beklaagt zich hierover bij haar werkgever, maar deze negeert haar klacht. Dan besluit ze de Arbeidsinspectie in te schakelen. De inspecteur onderzoekt de klacht en waarschuwt de werkgever dat hij Margriet om uiterlijk 12 uur ’s nachts met werken moet laten stoppen en als hij toch doorgaat met het verplichten van te lange nachtdiensten, de Arbeidsinspectie een boeterapport zal opmaken. Heeft u een klacht? | 5 Hoe verloopt de procedure verder? De inspecteur die het onderzoek gaat uitvoeren, neemt indien mogelijk contact met u op voor het inwinnen van aanvullende informatie en overleg. Samen met u kan dan bijvoorbeeld worden besloten om het onderzoek pas na enige tijd of op een vooraf bepaald tijdstip uit te voeren. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als hierdoor de kans dat de werkgever argwaan tegen u krijgt zo klein mogelijk wordt. Of als de omstandigheden waarover u klaagt, zich alleen op een bepaald tijdstip voordoen (bijvoorbeeld aan het eind van de middag). Als er echter sprake lijkt van een ernstige overtreding of onmiddellijk dreigend gevaar voor de veiligheid en gezondheid van u, uw collega(s) of relatie, dan wordt het onderzoek wél meteen uitgevoerd. | Heeft u een klacht? De manier waarop klachtenonderzoeken worden uitgevoerd hangen af van de aard van de klacht en de omstandigheden, zoals de inpasbaarheid van een onderzoek in lopende inspectieprojecten. Na maximaal zes weken krijgt u schriftelijk bericht over de uitkomst of over de voortgang van het onderzoek. Het kan ook zo zijn dat de Arbeidsinspectie na bestudering van de klacht besluit om geen onderzoek uit te voeren. Ook daarvan ontvangt u schriftelijk bericht met een toelichting van dit besluit. 6 Maatregelen Als de inspecteur tijdens zijn onderzoek een overtreding van wettelijke bepalingen aantreft, kan hij - afhankelijk van de ernst van de overtreding - het werk stilleggen, een boete of een proces-verbaal aanzeggen, een waarschuwing geven of een ‘eis stellen’. In alle gevallen zal de overtreding moeten worden opgeheven. Ook voor een waarschuwing of een eis geldt dat een werkgever binnen een bepaalde termijn de overtreding moet opheffen. Gebeurt dat niet, dan zal alsnog een boete worden aangezegd of proces-verbaal worden opgemaakt. Vertrouwelijk dossier Alle stukken die over uw klacht gaan (brieven, aantekeningen, onderzoeksrapport, etc.) worden in het archief van de Arbeidsinspectie opgeslagen. Uw dossier wordt met de grootst mogelijke vertrouwelijkheid en veiligheid behandeld en opgeslagen. Uw privacy wordt beschermd. Heeft u een klacht? | 7 Meer weten? Wat te doen als u schade heeft geleden? Het kan zijn dat u in verband met uw klacht gezondheids- of materiële schade heeft geleden. Soms kunt u deze schade op de werkgever verhalen. U moet daarvoor zelf de rechter inschakelen, bijvoorbeeld na een juridisch advies van het Juridisch Loket (voorheen: Bureau voor Rechtshulp), telefoonnummer 0900 - 8020. Voor nadere informatie over het indienen van een klacht kunt u terecht bij: Arbeidsinspectie Postbus 820 3500 AV Utrecht Telefoon 0800 - 270 00 00 (gratis) [email protected] www.arbeidsinspectie.nl Voor algemene vragen op het terrein van de Arbeidsomstandighedenwet, de Wet minimumloon, de Wet arbeid vreemdelingen en de Arbeidstijdenwet kunt u contact opnemen met het: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Afdeling Publieksinformatie Postbus 90801 2509 LV Den Haag Telefoon 0800-270 00 00 (gratis) 10 | Heeft u een klacht? Op werkdagen tussen 10.00 en 12.00 uur en tussen 14.00 en 16.oo uur. U kunt ook onze internetsites raadplegen: www.arbeidsinspectie.nl www.szw.nl Voor algemene vragen aan de rijksoverheid kunt u gratis bellen met de Postbus 51 infolijn, telefoon 0800-8051, of www.postbus51.nl raadplegen. Meer exemplaren van deze brochure kunt u aanvragen via www.postbus51.nl U kunt deze brochure ook van onze internetsite (www.arbeidsinspectie.nl) downloaden. Deze brochure is een uitgave van: Arbeidsinspectie Bestelnummer 602 De Arbeidsinspectie maakt deel uit van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. vijfkeerblauw | S70-281634 Gratis uitgave © Rijksoverheid | augustus 2010