Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde

Centrum voor Bijzondere
Tandheelkunde
Deze folder geeft uitleg over de algemene gang van zaken in het Centrum
voor Bijzondere Tandheelkunde (CBT) van Rijnstate in Arnhem. De informatie
is bedoeld voor medici, paramedici en alle denkbare groepen die mogelijk
bij hun cliënten/patiënten tandheelkundige problemen constateren of in de
problematiek een tandheelkundige component vermoeden. Als er na het lezen
van deze folder nog vragen bestaan, kunt u deze stellen aan de medewerkers
van het CBT.
Neem altijd uw
vens
verzekeringsgege
wijs mee!
en identiteitsbe
Algemeen
Het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde (CBT) van Rijnstate in Arnhem
is gericht op patiënten bij wie behandeling in de algemene tandartspraktijk
niet goed mogelijk is. Het CBT geeft in deze gevallen advies of neemt de
tandheelkundige behandeling geheel of gedeeltelijk over. Situaties of
afwijkingen die tot de bijzondere tandheelkunde gerekend kunnen worden
zijn:
• problemen met een gebitsprothese door bijvoorbeeld soms sterk
geslonken kaakwallen, abnormale verhoudingen tussen boven- en
onderkaak of een sterke kokhalsreflex;
• moeilijkheden bij kauwen, bijten of bewegen van de kaak door
bijvoorbeeld pijn in het kaakgewricht of kauwspieren. Dit kan
vergezeld gaan van geluiden in het kaakgewricht, (hoofd)pijn en/of
bewegingsbeperking;
• extreme angst voor de behandeling door de tandarts, zodat regelmatig
bezoek aan de tandarts telkens wordt uitgesteld;
• verstandelijke en/of lichamelijke handicap;
• ernstige aangeboren afwijkingen zoals schisis(hazenlip), afwijkingen van
het tandglazuur of het ontbreken van tanden en kiezen door een erfelijke
oorzaak;
• ernstige afwijkingen verkregen door een ongeluk waarbij de kaken
betrokken waren of door operaties in verband met mondkanker of andere
afwijkingen. Bestraling of medicijngebruik in verband hiermee kunnen ook
een reden zijn;
• medische aandoeningen die het gebit schaden of waarbij een gezonde
mond, vrij van ontstekingen, absoluut noodzakelijk is (orgaantransplantatie
of open-hartoperatie).
In het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde (CBT) werken tandartsen,
tandartsassistenten en een mondhygiënist, die allen beschikken over specifieke
deskundigheid met betrekking tot de behandeling van patiënten met
bijzondere tandheelkundige problemen. Deze problemen reiken soms verder
dan alleen de mond en het gebit. Het CBT werkt daarom nauw samen met
fysiotherapeuten en een klinisch psycholoog. Daarnaast werkt het centrum
2
Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde
nauw samen met de afdeling Mond- en Kaakchirurgie welke zich naast het
Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde bevindt.
Soms zijn naast de kaakchirurg ook andere specialisten betrokken bij de
behandeling, zoals een orthodontist, KNO-arts, plastisch chirurg, kinderarts,
neuroloog of anesthesioloog.
De tandartsen van het CBT zijn geen medisch specialisten, geen kaakchirurgen
maar tandartsen met een specifieke deskundigheid. Door concentratie van
patiënten met bijzondere tandheelkundige problemen ontwikkelen zij deze
deskundigheid in diagnostiek en behandeling.
De verwijzing
Bij een tandheelkundig probleem moet eerst de eigen tandarts geconsulteerd
worden. Is na dat tandartsbezoek geen afdoende oplossing voor handen,
dan is een verwijzing naar het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde de
aangewezen weg. Deze verwijzing moet zoveel mogelijk in samenspraak met
de eigen tandarts geschieden.
Om een eerste consult te krijgen bij het CBT heeft de patiënt een verwijsbrief
van zijn tandarts, huisarts of specialist nodig. Het centrum heeft hiervoor
speciale verwijsformulieren. Indien deze formulieren niet in uw bezit zijn, kunt
u deze opvragen bij het secretariaat van het CBT (088 - 005 77 11). Een goede
verwijzing bevat in elk geval de volgende onderdelen:
1. Persoonlijke gegevens van de patiënt;
2. Het probleem en de relevante historie;
3. Eigen bevindingen;
4. Reeds uitgevoerde behandeling en resultaat;
5. Concrete vraagstelling;
6. Wensen ten aanzien van participatie in de behandeling.
Nadat de patiënt zich telefonisch heeft aangemeld, krijgt hij
inschrijfformulieren thuisgestuurd. Deze formulieren moeten volledig worden
ingevuld en teruggestuurd naar het Centrum van Bijzondere Tandheelkunde.
Aan de hand van deze gegevens bepaalt een tandarts van dit centrum bij wie
de patiënt wordt ingepland. De patiënt krijgt schriftelijk bericht wanneer hij op
het Centrum van Bijzondere Tandheelkunde wordt verwacht.
3
Behandeling en financiën
Om te kunnen beoordelen of de patiënt voor tandheelkundige hulp in het
CBT in aanmerking komt of om een advies te kunnen geven, onderzoekt de
tandarts van het CBT de mondsituatie van de patiënt. In enkele gevallen wordt
het advies van een kaakchirurg gevraagd of een ander specialisme.
Als de centrumtandarts meent dat de patiënt in aanmerking komt voor
vergoeding van de kosten van bijzondere tandheelkundige hulp, stelt hij in
overleg met de patiënt een behandelplan op. De kosten van de behandeling
worden met de patiënt besproken. Daarbij wordt aangegeven welke kosten
voor rekening van de patiënt komen (eigen bijdrage), en welke kosten
naar alle waarschijnlijkheid door de zorgverzekeraar worden vergoed. De
tandarts van het CBT vult een aanvraagformulier in. Vervolgens worden het
aanvraagformulier, het behandelplan en eventuele röntgenfoto’s en andere
gegevens naar de zorgverzekeraar gestuurd.
De zorgverzekeraar beoordeelt of de patiënt in aanmerking komt voor een
vergoeding van de kosten van de behandeling in het CBT. In een enkel geval
maakt de adviserend tandarts van de zorgverzekeraar een afspraak met de
patiënt voor een gesprek of tandheelkundig onderzoek om zich beter op de
hoogte te stellen van de problematiek.
Komt de patiënt niet in aanmerking voor bijzondere tandheelkundige hulp,
dan wordt deze in principe met een behandeladvies terugverwezen naar
zijn eigen tandarts. Wanneer de patiënt toch behandeling in het CBT wenst,
kan hij zich altijd op eigen kosten volgens het dan geldende uurtarief laten
behandelen. De patiënt moet zich hierbij echter wel realiseren, dat de kosten
vaak hoger zijn en de vergoedingen lager dan bij behandeling door de eigen
tandarts.
Komt de patiënt in aanmerking voor vergoeding van bijzondere
tandheelkundige hulp, dan kan met de behandeling worden begonnen, nadat
dus toestemming is verleend door de zorgverzekeraar. De patiënt blijft in
principe altijd patiënt van zijn eigen tandarts. Het CBT neemt voor zover nodig
4
Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde
de behandeling tijdelijk over. De eigen tandarts zal eventueel voorbereidende
behandelingen uitvoeren die niet noodzakelijkerwijs in het ziekenhuis hoeven
plaats te vinden. Na uitvoering van het behandelplan wordt de patiënt vrijwel
altijd terugverwezen naar zijn eigen tandarts. Deze voert ook de controles van
de behandeling van het CBT uit nadat de patiënt klachtenvrij is terugverwezen.
In een enkel geval, bij ernstige afwijkingen, wordt toestemming aan de
zorgverzekeraar gevraagd om de controles bij het CBT uit te voeren.
Nadere toelichting bijzondere patiëntengroepen
Patiënten met problemen door een gebitsprothese
In het verleden werden in Nederland vaak op jeugdige leeftijd alle tanden
en kiezen getrokken. Dit heeft gezorgd voor een grote groep tandeloze
patiënten met ernstige problemen. Na het verwijderen van tanden en kiezen
begint namelijk een langzaam slinken van de kaakwal waarin de tanden en
kiezen verankerd zaten. Het loszitten van de onder- en /of bovenprothese
in combinatie met pijnlijke slijmvliezen vormt voor deze groep patiënten
het grootste probleem. Hierdoor gaat eten moeilijk en kan door onzekere
gevoelens een sociaal isolement ontstaan.
Een andere categorie patiënten betreft mensen die last hebben van kokhalzen,
branderig slijmvlies of jeuk onder de prothese. De oorzaak van deze problemen
is niet altijd duidelijk, wel hebben deze patiënten behoefte aan begeleiding.
Sommige patiënten hebben moeite om aan de gebitsprothese te wennen; ook
zij verdienen veel aandacht.
De laatste categorie patiënten betreft mensen met bijvoorbeeld een grote
onderkaak en een hele kleine bovenkaak. De anatomische verhouding maakt
het vervaardigen van een gebitsprothese technisch tot een zware opgave.
Implantaten (kunstwortels) zijn geen wondermiddelen maar vormen voor een
deel van deze patiënten letterlijk een houvast waardoor ze weer beter kunnen
functioneren.
Patiënten met moeilijkheden bij kauwen, bijten of bewegen van de kaak
Kaakgewrichtsklachten zijn een verzamelnaam voor allerlei aandoeningen
5
van het kaakgewricht, de kauwspieren en alles wat met het kauwmechanisme
te maken heeft. De verschijningsvormen zijn enorm divers. Bijvoorbeeld: pijn
in en rond de kaken, hoofdpijn, aangezichtspijn, kiespijn, vermoeid gevoel
in het gelaat, pijn rond de ogen, pijn in de kauwspieren en pijn in de nek of
schouders. Belangrijk doel in de diagnostiek van deze aandoeningen is het
identificeren van tandheelkundige oorzaken. Diagnostiek en behandeling zijn
multidisciplinair. Zowel bij het stellen van de diagnose als bij de behandeling
kunnen meerdere behandelaars betrokken zijn.
Bij de behandeling van gewrichtsklachten van de kaak (TMD) bijvoorbeeld
wordt de patiënt mogelijk gezien door zowel een tandarts, kaakchirurg als
fysiotherapeut. De patiënt moet er rekening mee houden dat fysiotherapie
niet onder de basisverzekering valt. Eventueel moet de patiënt hiervoor een
eigen bijdrage betalen.
Patiënten met extreme angst voor de tandheelkundige behandeling
De angst voor de tandarts kan uitmonden in een fobie. Hoewel de patiënt
weet dat hij naar de tandarts moet, blijft hij dit uitstellen. De behandeling
in het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde varieert van psychologische
benadering tot volledige narcosebehandeling. Vaak is er een enorme
behandelachterstand die door een behandeling onder narcose kan worden
ingehaald. Ook voor deze categorie patiënten is het uitgangspunt dat patiënt
uiteindelijk weer normaal naar zijn eigen tandarts kan.
Patiënten met een verstandelijke en/of lichamelijke handicap
Patiënten met een verstandelijke handicap vertonen vaak een ongeremde
angst voor de tandarts of vragen om andere redenen veel tijd voor een
eenvoudige tandheelkundige behandeling. Autistische patiënten vergen dan
weer een hele andere aanpak dan patiënten met het syndroom van Down.
Patiënten met een lichamelijk handicap vragen vaak specifieke deskundigheid
vanwege het vóórkomen van spasmen of behandeling in een ongebruikelijke
houding. Het zoeken naar de voor de patiënt meest comfortabele houding
kost vaak veel tijd en moeite. Deze categorie patiënten wordt in ons centrum
behandeld onder algehele narcose en soms doorverwezen naar een ander
6
Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde
centrum met specifieke expertise.
Patiënten met ernstige aangeboren afwijkingen
Erfelijke aandoeningen komen ook in het gebit voor. Vaak zijn het afzonderlijke
aandoeningen, soms zijn ze onderdeel van een syndroom. De meest bekende
erfelijke aandoening van de mond is de hazenlip (schisis). Gelukkig wordt
tegenwoordig deze opening tussen mond en neus vroegtijdig gesloten en de
tandheelkundige behandeling grondig aangepakt, zodat de problemen op
latere leeftijd niet meer zo groot zijn als vroeger. Problemen met de spraak of
het uiterlijk (van de tanden) kunnen echter blijven bestaan.
Het niet of in een afwijkende vorm aanwezig zijn van tandglazuur
(amelogenesis imperfecta) wordt niet altijd direct opgemerkt. De tanden
kunnen heel gevoelig zijn (voor tandbederf ).
Het ontbreken van een groot aantal tanden en kiezen (oligodontie) wordt vaak
pas tijdens het wisselen ontdekt of wanneer blijkt dat de melktanden of kiezen
niet vanzelf uitvallen. Dit kan leiden tot ernstige functionele stoornissen en
afwijkingen in de vorm en de groei van het gelaat. Soms zijn op vroege leeftijd
al tandheelkundige voorzieningen noodzakelijk om de ruimtes in de tandboog
aan te vullen.
Patiënten met ernstige afwijkingen verkregen door een ongeluk of
operaties in verband met mondkanker of andere afwijkingen
Mondkanker, cysten in de kaken of ongevallen waarbij het aangezicht is
betrokken kunnen een sterke vormverandering van het gelaat en de kaken
veroorzaken. Het aanbrengen van een prothese of het sluitend maken van
de onder- op de boventandboog kan technisch erg ingewikkeld zijn. Om
de patiënt weer zo goed mogelijk te laten functioneren zijn langdurige
prothetische behandelingen nodig. Patiënten krijgen soms ineens problemen
doordat zij delen van kaken moeten missen. Als er om reden van mondkanker
ook nog bestraling moet plaatsvinden worden de problemen vaak nog erger.
In het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde worden ook gelaatsprothesen
gemaakt van siliconen. Na een neusamputatie of het verwijderen van een
7
oorschelp kan met behulp van een prothese van siliconen de esthetiek
enigszins hersteld worden.
Patiënten met medische aandoeningen die het gebit schaden of waarbij
een gezonde mond, vrij van ontstekingen absoluut noodzakelijk is
De behandeling van een ziekte (bijvoorbeeld leukemie) kan een negatief effect
hebben op de tanden en kiezen (bestraling/chemotherapie). Ook kunnen
bestaande tandheelkundige problemen verergeren door de behandeling
van een ziekte. Andersom kan de slechte toestand van het gebit een
negatieve invloed hebben op de medische behandeling. Bij het uitvoeren van
hartoperaties en transplantatie van organen en tijdens chemotherapie wordt
de afweer van de patiënt (met opzet) verzwakt. Kleine ontstekingen aan het
gebit kunnen dan grote problemen veroorzaken.
Een onderzoek naar deze haarden van ontsteking (focusonderzoek) wordt
gezien als een onderdeel van de bijzondere tandheelkunde.
Het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde is gevestigd in Rijnstate Arnhem.
Route 24 / 1e verdieping
Wagnerlaan 55
6815 AD Arnhem
Telefoon: 088 - 005 7711
Fax: 088 - 005 6198
E-mail: [email protected]
Bij Rijnstate kunt u telefonisch en voor de meeste
specialismen via www.rijnstate.nl uw afspraak maken.
Rijnstate
Postbus 9555
6800 TA Arnhem
T 088 - 005 8888
E [email protected]
www.rijnstate.nl
Ziekenhuislocaties
Arnhem
Zevenaar
Velp
Dieren
Arnhem-Zuid
006200/2013-03 Uitgave: Afdeling Marketing & Communicatie Rijnstate, 2013
Contactgegevens