Branche onderzoek 2015. Stand van zaken in de groothandel. Voorwoord Net als ieder jaar heeft Graydon ook in 2015 een brancheonderzoek in de groothandelssector uitgevoerd. Er namen meer dan 200 bedrijven in Nederland aan deel. Welke veranderingen, trends en ontwikkelingen zijn zichtbaar in deze sector - en hoe kijken groothandels er zelf naar? Toegevoegde waarde Groothandels zijn als het ware intermediairs tussen afnemers en leveranciers. Ze brengen vraag en aanbod bij elkaar en vervullen daarbij vaak een voorraadfunctie. De Nederlandse groothandelssector is daarin bijzonder sterk en speelt internationaal dan ook een belangrijke rol in de wereldhandel. Om deze positie te behouden, is het belangrijk dat de sector meebeweegt met tendensen in de markt. E-businesstoepassingen (denk aan webshops) en een steeds kortere time-to-market vragen in toenemende mate snelheid en efficiëntie. Groothandels moeten daarnaast hun toegevoegde waarde in de keten steeds meer bewijzen. Marketing, een uitgekiende fysieke distributie, aftersales en co-makership staan daardoor steeds vaker op de agenda. Daarnaast wordt van groothandels een toenemende internationale oriëntatie verwacht - en is schaalvergroting een trend om investeringen rendabel te maken en het assortiment en de dienstverlening te verbreden. Efficiëntie in werkkapitaal Bij groothandels ligt de focus traditiegetrouw op volume. Dat betekent dat er grote geldbedragen door deze bedrijven circuleren - en dat zij continu rekening moeten houden met hun debiteuren en crediteuren. Aangezien groothandels voor eigen rekening en op eigen risico goederen verhandelen, levert dit financieel ingewikkelde situaties op. Ze moeten daarom efficiënt met hun werkkapitaal omgaan. Daarnaast moeten ze de juiste balans vinden tussen inkoop en verkoop en besluiten in hoeverre ze risico’s willen nemen in het voorfinancieren van de keten - een financieringsfunctie die min of meer door de keten wordt opgedrongen. Financierbaarheid van debiteuren en voorraad blijft een groot risico, zeker doordat de order-to-cash periode in de groothandelssector vaak langer duurt. Hoe kijken groothandels zelf tegen deze en andere sectorontwikkelingen aan? U leest het in dit rapport. Met vriendelijke groet, Peter Schoenmaker Head of New Business Efficiëntie in voorraadbeheer Hoe kan de sector zich weren tegen deze marktdynamiek en de concurrentiepositie versterken? Dat kan onder andere door verspilling in de keten tegen te gaan. Denk hierbij aan optimalisatie van voorraadniveaus, waardoor de voorraadkosten dalen. De focus moet dan ook liggen op supply chain management dat kosten verlaagt door efficiëntieverbetering, voorraadoptimalisatie en verhoogde controleerbaarheid. Voorwaarde hiervoor is een transparante en vooral goed geautomatiseerde keten met systemen die vraag, aanbod en voorraad perfect beheersbaar maken. Cruciaal hierin is een goed datamanagement. Ook het maken van goede forecastings en reportings blijft essentieel. 2 Graydon Brancheonderzoek Inhoud Financiële thema’s 4 Organisatie thema’s 7 Markt en branche thema’s 9 Conclusies12 Colofon Uitgave Graydon Nederland BV Totstandkoming publicatie Aan dit onderzoek hebben 206 Groothandelbedrijven in Nederland meegedaan. Tezamen met de inbreng van onderzoeksspecialisten van Graydon, zijn de resultaten gebruikt als basis voor deze publicatie. Publicaties van Graydon zijn op aanvraag verkrijgbaar Contactpersoon: Tamara Biemans Group PR & Communicatie Manager 020 - 567 97 55 061 - 138 25 93 [email protected] Meer onderzoeken van Graydon Voor meer brancheonderzoeken, whitepapers en andere publicaties, gaat u naar www.graydon.nl/blog of neem contact op met onze communicatie-afdeling. Wilt u vrijblijvend advies? U kunt onze adviseurs bereiken op: 020 – 567 97 50. Graydon Brancheonderzoek 3 Financiële thema’s 1. Wat zijn uw drie belangrijkste taken en werkzaamheden op uw financiële afdeling? Reporting (jaar-, kwartaalafsluiting, budgettering,forecasting) 27% Het incasseren van facturen 18% Werkzaamheden in relatie tot control 17% Leiding geven aan het finance team 13% 13Klantacceptatiebeleid 8% Strategische advisering richting andere afdelingen 8% Het behandelen van fiscale zaken 7% Anders 2% 2. Wat zijn de belangrijkste ontwikkelprojecten binnen uw financieel management beleid? Verbeteren efficiency in fin. administratie proces 25% Planning, forecasting en budgettering 22% Verbeteren AO (adm. org.) en IC (interne controle) 18% Risk management 14% Leiderschap en organisatieontwikkeling 11% Financiële software 9% Anders 1% 3. We hebben ons credit management beleid het afgelopen jaar: Het beleid is niet veranderd 44% Verscherpt 55% Versoepeld 1% 4 Graydon Brancheonderzoek 4. Indien u uw credit management beleid hebt verscherpt, op welke wijze hebt u dit gedaan? Een sneller herinner- en aanmaantraject 27% Het vooraf strenger nieuwe klanten checken op kredietrisico 23% Het kredietrisico van bestaande klanten beter monitoren 19% Het vaststellen van maximale kredietlimieten 12% Sneller zaken uit handen geven aan een incassobureau 10% Minder op krediet leveren 6% Een hoger bedrag reserveren voor afschrijvingen 1% Anders 2% 5. Stelling: Ons bedrijf nam het afgelopen jaar meer kredietrisico bij het accepteren van klanten. Het risico is gelijk gebleven 37% Niet waar 52% Waar 10% Weet niet 1% 6. Ons bedrijf deelt de debiteurenportefeuille in op basis van kansen en risico’s. Denk aan het groeperen op basis van kenmerken als betaalgedrag, kredietwaardigheid of (order) grootte. Nee, dit doen wij niet 42% Ja, dit doen wij handmatig 38% Ja, dit hebben wij geautomatiseerd 18% Weet niet 2% Graydon Brancheonderzoek 5 7. Stelling: Ons bedrijf heeft het afgelopen jaar langer moeten voorfinancieren voor de Supply Chain. De duur van voorfinanciering is gelijk gebleven 29% Niet waar 36% Waar 28% Weet niet 7% 8. Stelling: Wij zien voorfinanciering (leveren op krediet) voor de komende jaren als een kans om toegevoegde waarde te leveren in de Supply Chain. Geheel mee eens 2% Mee eens 23% Neutraal 45% Een beetje mee oneens 11% Geheel mee oneens 16% Weet niet 3% 9. Stelling: Wij verwachten komend jaar meer gebruik te maken van alternatieve financieringsvormen, zoals reverse factoring, om de financiering in de keten te versterken. Niet waar 74% Waar 14% Weet niet 12% 6 Graydon Brancheonderzoek Organisatie thema’s 10. Welk percentage van uw omzet is afkomstig uit uw top vijf belangrijkste klant(en)? 0 -10 % 16% 11 - 20 % 33% 21 - 40 % 26% 41 - 60 % 14% 61 - 80 % 7% > 80 % 4% 11. Hoe groot is de afhankelijkheid van uw bedrijf ten aanzien van uw belangrijkste klant(en)? Niet afhankelijk 6% Weinig afhankelijk 16% Neutraal 29% Afhankelijk 40% Sterk afhankelijk 9% 12. Wat zijn volgens u de belangrijkste drie uitdagingen voor uw bedrijf in 2015? Omzetgroei 21% Winstgroei 17% Groei in nieuwe klanten 15% Kostenbeheersing 14% Efficiency 9% Klanttevredenheid 9% Groei in bestaande klanten 7% Productinnovatie 7% Weet niet 1% Graydon Brancheonderzoek 7 13. Op welk gebied verwacht uw bedrijf concurrentievoordeel te behalen in 2015? Serviceniveau 24% Kwaliteit 19% Klantbehoeften beter bedienen 18% Betrouwbaarheid 12% Productinnovatie 11% Prijs 5% Kostenbeheersing 5% Levertijd 5% Weet niet 1% 8 Graydon Brancheonderzoek Markt en branche thema’s 14. De concurrentie in de groothandel is het afgelopen jaar voor uw bedrijf: Toegenomen 48% Gelijk gebleven 49% Afgenomen 3% 15. Hoe beoordeelt u de huidige kansen voor uw bedrijf in de groothandel? Erg slecht 0% Slecht 2% Redelijk 22% Goed 65% Uitstekend 11% 16. In hoeverre is de betaalmoraal van uw afnemers veranderd in het afgelopen jaar? Gelijk gebleven 74% Verslechterd 12% Verbeterd 14% Graydon Brancheonderzoek 9 17. In hoeverre is de levertijd van uw leveranciers veranderd in het afgelopen jaar? Gelijk gebleven 74% Verslechterd 12% Verbeterd 14% 18. Hebt u (voldoende) inzicht in de financiële continuïteit van uw: LEVERANCIERS Nee 22% Nee 34% Ja 66% 10 AFNEMERS Ja 78% Graydon Brancheonderzoek Conclusies Om succesvol te blijven, moeten groothandels meer waarde aan de keten toevoegen, besparingen in de keten vinden (bijvoorbeeld via automatisering van processen) en zich actief richten op hun customer & data management en werkkapitaal om slagvaardig te blijven. Bijna 80% van alle respondenten interpreteert dit als positief - en ziet deze tendensen dan ook als kansen. Aandacht voor automatiseren en groei Uit dit onderzoek van Graydon blijkt ook dat de groothandels erin geloven dat automatisering helpt om data te koppelen en tot correcte inzichten te komen. Geautomatiseerde debiteurprocessen zijn minder foutgevoelig en groothandels kunnen hierdoor aanzienlijk efficiënter werken, wat een belangrijke voorwaarde is om de huidige marktdynamiek te overleven. Uit dit brancheonderzoek van Graydon blijkt heel wat optimisme in de groothandelssector. Slechts 2% van de respondenten beoordeelt de huidige kansen voor de groothandelssector met ‘slecht’. Daarentegen geeft 87% de beoordeling ‘redelijk’ tot ‘goed’ en 11% zegt zelfs ‘uitstekende’ kansen te zien. Peter Schoenmaker: “Een groot deel van de respondenten geeft aan groei in winst, omzet en nieuwe klanten te willen realiseren. De kennis en de inzichten in je klant en je potentiële klant zijn de basis om dit te realiseren. Door automatisering en efficiency in de processen kun je dit vergroten. Ook qua forecasting en budgettering is de uitdaging groot, aldus de respondenten. Deze twee zaken verdienen in de toekomst dus extra focus.” Credit management leidt tot betere risicobeheersing Ondernemers die hun credit management goed regelen, hebben minder bankkrediet nodig. Hebben ze wél krediet nodig, dan zijn banken sneller geneigd dit te geven als het bedrijf een gezond klantenbestand heeft. Banken kijken kritischer dan ooit naar risico’s. Het is juist nu dan ook belangrijk de financiën op orde te hebben en risico’s goed te spreiden. Peter Schoenmaker, Head of New Business, Graydon: “Met een goed credit managementbeleid, hebben kredietverstrekkers beter inzicht in de gang van zaken. Dit maakt de kans op nieuw krediet tegen acceptabele voorwaarden groter.” Groothandels lijken zich hiervan steeds bewuster te worden en nemen maatregelen om hun risico´s te beperken. Zo richt 25% van de respondenten zich op het verbeteren van de efficiëntie in het financiële proces. Daarnaast heeft 54% het beleid in het afgelopen jaar aangescherpt, terwijl slechts 1% dit heeft versoepeld. Focus ligt daarbij op versnelling van inkomende gelden door een verbeterd herinner- en aanmaningstraject. Daarnaast controleren groothandels nieuwe klanten steeds vaker op kredietrisico´s en monitoren ze hun bestaande klanten. Voorzichtigheid blijkt verder uit het feit dat 50% van de respondenten aangeeft niet meer risico’s te nemen dan vorig jaar. Peter Schoenmaker: “Wel wijst ons onderzoek uit dat bijna de helft van de groothandels meer dan 20% van hun omzet realiseren bij hun top 5 klanten. Dit is behoorlijk riskant. Een goede diversiteit van de klantportfolio is van cruciaal belang om gezond zaken te doen.” 12 Graydon Brancheonderzoek Graydon Nederland BV Hullenbergweg 250 1101 BV Amsterdam Telefoon: 020 - 567 97 55 E-mail: [email protected]