Leerplicht

Volgens de Leerplichtwet mogen kinderen van 4 jaar in Nederland naar de basisschool.
Vanaf hun 5e verjaardag moeten ze naar school. De leerplicht begint vanaf de 1e maand
na de 5e verjaardag en duurt tot en met het schooljaar waarin de leerling 16 jaar wordt.
Na de leerplicht geldt de kwalificatieplicht. Kwalificatieplicht houdt in dat jongeren zonder
startkwalificatie tot hun 18e verjaardag onderwijs moeten volgen. Een startkwalificatie is een
havo-, vwo-, of mbo-diploma vanaf niveau 2. Een vmbo-diploma is dus nog geen
startkwalificatie.
Verzuim
Er zijn allerlei vormen van verzuim en redenen waarom een leerling afwezig is. U leest hier
wat school kan doen.








te laat komen
wegblijven
ziekte
extra verlof
ongewenst gedrag
vrijstellingen
proces-verbaal
contact
Te laat komen
Leerlingen moeten op tijd op school zijn. Maar soms komt een kind regelmatig te laat.
Bespreek dit dan met de ouders.
Leerplichtambtenaar
Helpen afspraken met ouders niet? Neem dan contact op met de leerplichtambtenaar.
De leerplichtambtenaar:
• gaat op huisbezoek en bespreekt dit met de ouders
• zoekt oorzaken van het probleem en kijkt naar oplossingen
• maakt afspraken met de ouders
• verwijst naar hulpverlening als dat nodig is
• overlegt altijd met school over de te zetten stappen
Verzuim melden
Is een leerling meer dan 10 keer te laat? Meld dit dan op de verzuimsite.
Wegblijven
Het komt op de basisschool gelukkig weinig voor dat kinderen wegblijven zonder dat hun
ouders dat weten. Wel komt het regelmatig voor dat ouders hun kind niet afmelden als deze
niet naar school komt. Bespreek dit met de ouders.
Leerplichtambtenaar
Helpen afspraken met ouders niet? Neem dan contact op met de leerplichtambtenaar. De
leerplichtambtenaar:





gaat op huisbezoek en bespreekt dit met de ouders
zoekt oorzaken van het probleem en kijkt naar oplossingen
maakt afspraken met de ouders
verwijst naar hulpverlening als dat nodig is
overlegt altijd met de school over de te zetten stappen
Verzuim melden
Is een leerling afwezig? In de volgende gevallen meldt u verzuim op de verzuimsite:


na 3 aaneengesloten dagen ongeoorloofde afwezigheid of
na 16 lesuren afwezigheid verdeeld over 4 weken
Ziekte
Iedere leerling is wel eens ziek. Maar soms is een leerling opvallend vaak ziek of alleen ziek
bij bepaalde lessen of op bepaalde dagen. Bespreek dit altijd met de ouders. Vindt er geen
verbetering plaats of blijft er onduidelijkheid bestaan? Gebruik dan het
ziekteverzuimprotocol. Deze is op te vragen bij de leerplichtambtenaar.
Verzuim onderzoeken
Om te onderzoeken wat de oorzaken zijn van het ziekteverzuim:


schakelt u de sociaal verpleegkundige of schoolarts van de GGD in
schakelt u indien nodig hulpverlening in
Geen medewerking
Werken mensen niet mee aan het onderzoek of is er sprake van ongeoorloofde afwezigheid?
Schakel dan de leerplichtambtenaar in.
Criteria ziekteverzuim



Langdurig ziekteverzuim. Meer dan 2 weken aaneengesloten. Melden bij de GGD op
de 11de aaneengesloten verzuimdag
Frequent ziekteverzuim. Meer dan 2 maal in 4 aaneengesloten weken 1 of meerdere
dagen
Bijzondere gevallen. Bijvoorbeeld kinderen met een hoog totaal verzuim òf die
volgens een ‘vast patroon’ bv. altijd hetzelfde vak of dag verzuimen
Verzuimregistratie
Scholen zijn verplicht een goede verzuimregistratie bij te houden. Dit staat in de
Leerplichtwet. In een goede registratie staat:



op welke data en lesuren de leerling afwezig was óf te laat kwam
met welke reden dit gebeurde
of er sprake is van ongeoorloofde afwezigheid
Leerplichtambtenaren houden samen met de Onderwijsinspectie toezicht op de
verzuimregistratie. De Onderwijsinspectie kan een boete opleggen, bijvoorbeeld bij:


een ondeugdelijke registratie
te late verzuimmeldingen
Verzuim melden
Is een leerling afwezig? In de volgende gevallen meldt u verzuim op de verzuimsite:


na 3 aaneengesloten dagen ongeoorloofde afwezigheid of
na 16 lesuren afwezigheid verdeeld over 4 weken
In het kader van preventie is het beter verzuim eerder te melden. Meld verzuim op de
verzuimsite.
Extra verlof
In sommige gevallen kunnen leerlingen extra verlof krijgen. Bijvoorbeeld als:


leerlingen door het beroep van hun ouders niet tijdens de schoolvakanties op vakantie
kunnen. Denk aan de beroepen in de horeca of agrarische sector. Verlof mag dan
eenmaal per jaar worden toegekend voor maximaal 10 dagen. Het gaat om de enige
gezinsvakantie gedurende het schooljaar
er sprake is van zogenaamde gewichtige omstandigheden. Het moet dan gaan om
factoren waar de ouders of de leerling geen invloed op hebben en die zo zwaar wegen
dat de leerling niet naar school kan. Denk aan ziekte, overlijden, verhuizing, huwelijk
of huwelijksjubileum
Familiebezoek in het buitenland of een bezoek in een financieel gunstiger seizoen, zijn geen
geldige redenen voor extra verlof.
Aanvragen extra verlof

De schooldirectie besluit over aanvragen tot en met 10 dagen

Gaat het om een langere periode, dan neemt de leerplichtambtenaar een besluit
Criteria extra verlof
De schooldirectie en de leerplichtambtenaar houden zich aan dezelfde criteria uit de
Leerplichtwet. Informeer bij uw leerplichtambtenaar naar alle spelregels of de folder over dit
onderwerp.
Ongewenst gedrag
Soms is er sprake van herhaaldelijk ongewenst gedrag door een leerling. Dit kan in de vorm
van psychisch of lichamelijk letsel dat een leerling aan anderen toebrengt. Het kan ook zijn
dat uw school niet meer kan voldoen aan de zorgbehoefte van de leerling. In dergelijke
gevallen kunt u te maken krijgen met schorsingen of verwijderingen. Schorsingen hebben in
het basisonderwijs geen wettelijke basis.
Omgaan met ongewenst gedrag
De schoolbesturen hebben echter protocollen ontwikkeld of onderlinge afspraken gemaakt.
Hierin staat beschreven hoe met dergelijke situaties om te gaan. Daarin zijn vervolgens ook de
stappen vastgelegd als een leerling wordt verwijderd.
In alle gevallen is het belangrijk dat u in een vroeg stadium de leerplichtambtenaar en de
Onderwijsinspectie inlicht.
Vrijstellingen
In de Leerplichtwet zijn diverse afspraken voor vrijstellingen vastgelegd. Bijvoorbeeld als het
gaat om:
• schoolbezoek in het buitenland
• een trekkend bestaan van ouders
• het vervullen van vervangende leerplicht
• vrijstelling om psychische of lichamelijke redenen
Raadpleeg hiervoor tijdig uw leerplichtambtenaar.
Of stuur een brief met een aanvraag voor vrijstelling naar de afdeling Leerlingzaken met
daarin de reden en eventueel bewijsstukken.
Deze brief stuurt u naar:
Gemeente Groningen
T.a.v. afdeling Leerlingzaken
Postbus 268
9700 AG Groningen
Proces-verbaal
Soms heeft de inzet van de leerplichtambtenaar onvoldoende effect. Hij kan dan besluiten om
proces-verbaal op te maken. Proces-verbaal kan tegen de ouders én tegen leerlingen vanaf 12
jaar worden opgemaakt.
Volgens de Leerplichtwet zijn ouders er verantwoordelijk voor dat een kind:




naar school gaat
niet te laat komt
niet wegblijft
niet buiten de schoolvakanties om op vakantie gaat
Bij een proces-verbaal tegen de leerling wordt de Raad voor de Kinderbescherming
ingeschakeld. De Raad geeft na onderzoek een strafadvies aan de officier van justitie en de
rechter. Over het proces-verbaal kunt u een folder opvragen bij de leerplichtambtenaar.