Onderzoek: 45 Titel Engels: Epigenetic marks as potential

Onderzoek:
Titel Engels:
45
Epigenetic marks as potential targets for therapy in pediatric acute
myeloid leukemia
Titel Nederlands:
‘DNA labels’ als mogelijk aangrijpingspunt voor therapie in acute myeloïde
leukemie bij kinderen
Centrum:
Erasmus MC - Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam
Startjaar:
2009
Looptijd:
6 jaar
Totale kosten/bijdrage KiKa: € 726.420
Introductie
Ieder mens is verschillend, en die verschillen zijn vastgelegd in ons erfelijk materiaal, het DNA. Een klein stukje van dit DNA vormt de code voor
een bepaald gen, waarvan we er in totaal meer dan 20.000 hebben. Elk gen codeert voor één specifiek eiwit. Eiwitten zijn noodzakelijk voor de
structuur en het functioneren van weefsels en organen in het lichaam. Veranderingen in het DNA kunnen zorgen voor veranderingen in eiwitten
die bijvoorbeeld een belangrijke rol spelen bij de celdeling. Hierdoor kunnen cellen ongeremd gaan delen en daarmee kanker veroorzaken.
Aan het DNA kunnen ook chemische labels gehangen worden, waardoor de structuur van het DNA verandert. Dit zijn zogenaamde
‘epigenetische’ veranderingen. Als je de bouwstenen van het DNA vergelijkt met de noten in een muziekstuk, dan zou je deze chemische labels
kunnen vergelijken met een dirigent die een muziekstuk uitkiest en bepaalt hoe hard of zacht de muziek wordt gespeeld.
Bij AML zijn al een heleboel afwijkingen in de DNA code bekend, maar deze verklaren niet alle aspecten van de ziekte. In deze studie willen we
gaan kijken naar de chemische labels die aan het DNA zitten (ook wel het het methylerings patroon genoemd). De chemische labels kunnen
beïnvloed worden door cellen bloot te stellen aan een nieuw soort medicijnen, de zogenaamde demethylerende medicijnen. Momenteel worden
deze middelen getest in de behandeling van bepaalde soorten kanker bij volwassenen en de eerste resultaten zijn veelbelovend. Deze
medicijnen zouden ook kunnen worden toegepast bij de behandeling van kinderen met AML. Hiervoor willen we eerst de DNA-methylering in
verschillende subgroepen van kinderen met AML in kaart brengen, om te bepalen welke subgroepen zouden kunnen profiteren van een
dergelijke behandeling.
Stand van zaken
In het afgelopen jaar is DNA verzameld van bijna 200 AML patiënten, verdeeld over de verschillend subgroepen. Van al deze patiënten is de
DNA-methylering (patroon van aanwezige chemische DNA labels) in kaart gebracht met behulp van een speciale test (‘methylering-array’), een
tijdrovend proces. Hieruit is een grote hoeveelheid data verkregen, die met behulp van krachtige computers geanalyseerd worden. De eerste
Stichting Kinderen Kankervrij werft fondsen voor onderzoek naar kinderkanker in Nederland
analyses laten zien dat er inderdaad verschillen zijn in het DNA-methylerings patroon tussen verschillende subgroepen van AML. In de
komende periode zullen we de data verder gaan analyseren.
Met behulp van andere technieken gaan we bevestigen welke chemische labels er aan welke stukken van het DNA zitten in de verschillende
AML subgroepen. Ook zullen we kijken naar het effect van de chemische labels op de expressie van het DNA (het harder of zachter spelen van
de muziek). Dit geeft dan aanwijzingen over welke genen en eiwitten een rol spelen in het ontstaan van de ziekte, en over welke subgroepen
van AML gevoelig zouden kunnen zijn voor behandeling die gericht is op de chemische labels aan het DNA. Daarnaast zullen we ook
leukemiecellen in een kweekschaaltje gaan behandelen met demethylerende medicijnen en kijken naar het effect op de chemische labels aan
het DNA en overleving van de cellen.
Stichting Kinderen Kankervrij werft fondsen voor onderzoek naar kinderkanker in Nederland