leuke opdracht - Keizer Karel College

extra (,) leuke opdracht: Italiaans en Nederlands 5VWO
Er zijn aardig wat woorden in het Nederlands die uit het Italiaans afkomstig zijn. De meeste
lijken erg op hun Italiaanse tegenhanger of zijn zelfs precies hetzelfde. Denk maar aan
woorden als pizzeria, incasso, furore, broccoli of a capella.
Maar ook lommerd heeft met Italiaans te maken. Het is afgeleid van een streek in Italië.
Welke streek?
En van het Italiaanse scartabello (slecht boekje) is een Nederlands woord afgeleid dat klein
briefje betekent. Welk woord?
Het woord malaria is in het Italiaans een samenstelling. Wat het eerste deel betekent, is
makkelijk te bedenken. Maar wat zou het tweede deel betekenen? Hoe dachten de
bedenkers van dit woord dus dat deze ziekte ontstond?
De uitdrukking in petto hebben bevat ook een Italiaans woord. Petto is in het Italiaans een
lichaamsdeel. Welk?
Het Italiaanse woord graffiti kan op twee manieren worden uitgesproken. Als de klemtoon
op de eerste lettergreep valt, gebeurt dat onder invloed van een andere taal dan het
Italiaans. Welke?
De Italiaan Casanova is samen met Don Juan het prototype van de versierder. De eigennaam
is soortnaam geworden en je spelt dan ook casanova. De naam Casanova is een heel gewone
naam. Hoe zou deze naam in het Nederlands luiden?
Ik had ooit een Italiaanse leerling, die toen hij net in Nederland woonde, dacht dat varken
het meervoud was van vark. Dat zo'n soort fout niet zo raar is, blijkt uit het feit dat alle
Nederlanders spaghetti opvatten als een woord in het .....
De meeste uit het Italiaans overgenomen zelfstandige naamwoorden vormen hun meervoud
op de Nederlandse manier. Espresso en motto bijvoorbeeld. Maar solo en tempo worden
ook wel gebruikt met hun Italiaanse meervoud, namelijk...
En de naam van de grote broer van de viool heeft een Italiaans en een Nederlands
meervoud, namelijk...
Het Italiaanse capriola is in het Nederlands overgenomen met een kleine verandering:
capriool. Maar er bestaat ook een letterlijke vertaling van dit woord. (Het heeft met een
mannetjesbeest te maken) Wat is die letterlijke vertaling?
Je zou het niet verwachten maar het Italiaanse woord voor ui (cipolla) is in het Nederlands
terechtgekomen in de naam van een pudding. Welke?
Een salto mortale is zo gevaarlijk dat hij kan leiden tot de .....
Vermicelli vind je in de soep. Maar oorspronkelijk is het de naam voor een diertje dat je in de
tuin vindt en dat qua vorm overeenkomt met vermicelli. Welk diertje?
De piano heette vroeger pianoforte. De twee delen van dit woord geven precies aan wat dit
instrument kon, in tegenstelling tot de clavecimbel, namelijk .... en .... spelen.
Basta is in het Italiaans de derde persoon enkelvoud van bastare. Het betekent: ....
Salami is een worst die gezien het begin van het woord in ieder geval behoorlijk ..... zou
moeten zijn.
Er bestaan ook op Italiaans lijkende woorden in het Nederlands die in het Italiaans niet
voorkomen: picobello en tuttifrutti zijn daar voorbeelden van. Frutti zijn in het Italiaans
overigens wel vruchten. In restaurants staan er op het menu ook vaak frutti di mare. Wat
voor vruchten zijn dat?
De uitspraak van Italiaanse woorden is soms niet zo makkelijk. Tagliattelle spreek je
bijvoorbeeld uit met in het midden de klank: lj. Hoe zou je dus moglie uitspreken? (Het
betekent echtgenote)
De combinatie gn spreek je uit als nj. Hoe spreek je bagno dus uit? (Nuttig woord trouwens.
Het betekent bad of toilet)
De combinatie gh spreek je uit als de G in het Franse garçon. Hoe spreek je dus Margherita
uit en Lamborghini?
Vaak ook wordt de naam van de wijnsoort chianti fout uitgesproken. De ch spreek je in het
Italiaans uit als een ...
Het Italiaans heeft niet alleen verkleinwoorden (op -ino of op -ina), maar ook
vergrootwoorden.
Een bacio is een kus, een bacione is een...
Een bionda is een blonde vrouw, een biondona is een... (type Anna Nicole Smith)
Over blonde vrouwen gesproken: Italianen zijn gek op blond en de blonde meisjes zullen
ongetwijfeld aandacht krijgen van papagalli. Letterlijk betekent dat woord papegaai, maar
het is ook de term voor de rasversierders die contact zullen proberen te maken met clichés
als:
Come ti chiami? Da dove sei? Ciao, bella. Wat betekenen deze zinnen?
En als een het volgende aanbod doet, wat wil hij dan met je gaan doen: Vuoi mangiare un
gelato con me?
Wat zouden de volgende nuttige woorden en zinnetjes betekenen?
birra, vino, acqua
pizza, tramezzino
è troppo caro (Je bent tenslotte een Nederlander)
non voglio ritornare a casa (Als Rome je erg goed bevalt)
Welk dier zou in het Italiaans bau bau zeggen?