Samenvatting recreatieve vraag

Recreatieve vraag-aanbodanalyse IJsselmonde
Samenvatting
1
2
Recreatieve vraag-aanbodanalyse IJsselmonde - Samenvatting
1.Inleiding
Het eiland van IJsselmonde vormt voor haar inwoners in toenemende mate een belangrijk onderdeel van de
vrijetijdsbeleving. De provincie Zuid-Holland wil de groenbeleving van haar provinciale landschappen verder verbeteren. Om nu te weten of het huidige recreatieve aanbod optimaal is afgestemd op de vraag in en rondom het
provinciaal landschap IJsselmonde, heeft zij het Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd gevraagd een recreatieve vraagaanbodanalyse uit te voeren.
Dit document is een samenvatting van het onderzoek dat het Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd in 2013 uitvoerde
met de belangrijkste uitkomsten. Er is bij de provincie Zuid-Holland het Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd een uitgebreid onderzoeksrapport beschikbaar.
De vraagstelling
In dit onderzoek staat de volgende vraag centraal:
Op welke wijze kan met nieuwe ontwikkelingen en herontwikkelingen op het eiland van IJsselmonde beter worden
aangesloten op de recreatieve vraag; met als doel om te komen tot een gedifferentieerd en samenhangend aanbod op regionaal niveau?
In deze samenvatting geven we de voornaamste conclusies weer. Tevens leest u hier het advies voor de relevante
ontwikkelrichtingen. Bij het onderzoek zijn de stadsregio Rotterdam, GZH en de gemeente Barendrecht nauw
betrokken geweest. Ook hebben we de verschillende gemeenten op het eiland van IJsselmonde op onderdelen
betrokken.
In de uitwerking van de ontwikkelrichtingen met voorbeelden staan drie gebieden centraal: Buijtenland van Rhoon,
Zuidelijk Randpark en de Oude Maas. We willen hier vooraf benadrukken dat dit niet betekent dat we geen kansen
zien in de andere gebieden. Sterker nog, de door ons geadviseerde ontwikkelrichting geldt voor het hele eiland. We
hopen dan ook dat de voorbeelden tevens als inspiratie dienen voor de samenwerking en nadere uitwerking in de
overige gebieden.
Sfeerimpressies van het eiland van IJsselmonde langs de Oude Maas (links) en bij de Wevershoek.
Deze samenvatting begint met een korte uitleg over het leefstijlmodel.
3
2. Methode: vraaggericht werken via de
leefstijlbenadering
Smart Agent Company en RECRON hebben samen de ‘Recreantenatlas’ ontwikkeld in het kader van de
RECRON In¬novatie Campagne (RIC). Die geeft inzicht in de vrijetijdsvoorkeuren van recreanten op basis
van psychologische en so¬ciologische kenmerken en deelt de dagrecreant in zeven verschillende belevingswerelden (of leefstijlen) in. Deze belevingswerelden vormen het uitgangspunt voor de vraag-aanbodanalyse op het eiland van IJsselmonde, zie onderstaande figuur.
Elke kleur staat voor een specifiek vrijetijdsprofiel:
Uitbundig Geel
Gezellig Lime
Rustig Groen
4
Echte levensgenieters. Houden van samen met anderen actief en
sportief recreëren. Vaak jonge gezinnen. Zoeken graag de gezellige
drukte op, recreëren is lekker eten, genieten en leuke dingen doen.
Beschikken over iets meer budget dan gemiddeld.
Recreëren is lekker vrij zijn, rust en ontspanning. Zijn gericht op het
eigen gezin, de directe leefomgeving. Het gemiddeld inkomen ligt wat
lager, zijn prijsgevoelig. Een braderie of rommelmarkt is gezellig, je komt
er altijd wel iemand tegen. Veel gezinnen met wat oudere kinderen en
oudere tweepersoonshuishoudens.
Rustige recreanten. Geen grote wensen, houden van privacy en rust.
Vaak één en tweepersoonshuishoudens in de oudere leeftijdscategorie.
Willen de drukte vermijden en gaan daarom dus niet graag naar
evenementen en grote attracties. In de eigen omgeving is genoeg moois
te zien en te ontdekken, je hoeft er niet ver voor te reizen. Doe maar
gewoon dan doe je al gek genoeg.
Recreatieve vraag-aanbodanalyse IJsselmonde - Samenvatting
Ingetogen Aqua
Avontuurlijk Paars (dagrecreatie: ondernemend paars)
Stijlvol en Luxe Blauw
Creatief en Inspirerend Rood
Rustige, geïnteresseerde recreanten. Zoeken inspirerende activiteiten.
Gaan vaak samen met hun partner op stap. Waarderen sportieve en
culturele mogelijkheden. Willen meedoen met de maatschappij en alle
veranderingen die zij daarin zien.
Laten zich graag verrassen en inspireren, met name door cultuur.
Nieuwe dingen zien, ontdekken en beleven. Het gewone is vaak niet
goed genoeg, op zoek naar een bijzondere ervaring. Cultuur, activiteit
en sportiviteit. Ontspannen door sauna of een wellness arrangement.
Vaker mensen van middelbare leeftijd, 35-54 jaar. Mat name één- en
tweepersoonshuishoudens. Voorkeur voor individuele activiteiten.
Zelfverzekerd. Vinden dat ze in hun vrijetijd wel wat luxe en stijlvolle
ontspanning verdienen. Zakelijk en intelligent. Houden van stijl en
klasse, meer gericht op exclusievere vormen van recreatie. Recreëren
is ontspanning en afstand nemen van de dynamiek van alledag. Actief
sporten en aandacht besteden aan het sociale netwerk (ons soort
mensen). Jonge één en tweepersoonshuishoudens en huishoudens met
oudere kinderen.
Creatief, op zoek naar uitdagingen en inspirerende ervaringen. Bewegen
zich graag buiten de gebaande paden. Vaak hoog opgeleid, maar door
het grote aandeel jongeren nog niet altijd een hoog inkomen. Recreatie
betekent naast sportiviteit en ontspanning ook het zoeken naar
vernieuwende stromingen, moderne kunst en andere culturen.
In het onderzoeksrapport dat beschikbaar is, hebben we in de bijlage uitgebreidere factsheets van de
zeven verschillende leefstijlen opgenomen. De data waarop we ons wat betreft de vraag (inwoners) baseren, zijn afkomstig uit het GIS-bestand met de leefstijlgegevens (tot op wijkniveau) dat de provincie ZuidHolland op haar website heeft staan.
De provincie Zuid-Holland heeft ons gevraagd een recreatieve vraag-aanbodanalyse uit te voeren. In het
onderzoek hebben we de vraag naar voorzieningen vanuit inwoners afgezet tegen het aanbod. We hebben
van de inwoners op het eiland het leefstijlprofiel bepaald, maar ook van de inwoners rondom de belangrijkste toegangspunten naar het eiland toe, zowel aan de noordoostkant als de zuidelijke kant.
Wat betreft het aanbod, daarvan zijn alle voorzieningen in de recreatie- en natuurgebieden op het eiland
geïnventariseerd. Ten dele hebben we ook het relevante aanbod buiten de natuur- en recreatiegebieden
meegenomen. Om het aanbod af te kunnen zetten tegen de vraag hebben we het aanbod ook ‘gekleurd’
(in totaal 69 voorzieningen). Dit betekent dat we per voorziening hebben aangegeven voor welke leefstijlconsumenten deze met name aantrekkelijk is. De vraag-aanbodanalyse geeft inzicht in welke leefstijlen
voldoende, of juist onvoldoende aantrekkelijk aanbod kunnen vinden. Hieronder staan de conclusies van de
vraag-aanbodanalyse.
3. Conclusies
Conclusies vraag
• De grootste groepen leefstijlconsumenten op het eiland van IJsselmonde zijn gezellig lime, uitbundig
geel en rustig groen. Ten opzichte van gemiddeld in Nederland is vooral gezellig lime omvangrijker. De
kleinste groepen zijn creatief en inspirerend rood, ondernemend paars en stijlvol en luxe blauw. Ten
opzichte van het gemiddelde in Nederland is vooral ondernemend paars beduidend kleiner.
• De leefstijlverdeling varieert per gemeente. Geel én blauw komen beduidend meer voor in de gemeenten Albrandswaard, Barendrecht en Hendrik-Ido-Ambacht. In deze gemeenten is de groep groen (en
deels ook lime) beduidend kleiner dan gemiddeld in Nederland. Groen en lime wonen veel vaker dan
gemiddeld in Nederland in Ridderkerk, Rotterdam-Zuid en Hoogvliet. In deze (deel)gemeenten zijn
juist de leefstijlen blauw, paars en (deels) aqua relatief klein.
• De verbindingen vanaf de zuidkant naar het eiland creëren vooral vraag vanuit gele en in mindere mate
ook blauwe en aqua leefstijlconsumenten die daar meer dan op het eiland van IJsselmonde wonen. De
verbindingen vanaf de Noordoostkant naar het eiland creëren vooral vraag vanuit rode en paarse leefstijlconsumenten (en in mindere mate ook aqua) die daar meer dan gemiddeld in Nederland wonen;
Conclusies aanbod
• De grootste groep voorzieningen is aantrekkelijk voor de leefstijl rustig groen (43 van de 69), gevolgd
door ingetogen aqua (38). De kleinste groep voorzieningen is aantrekkelijk voor stijlvol en luxe blauw
(15). Alle leefstijlen vinden 15 of meer voorzieningen die voor hen aantrekkelijk zijn. We kunnen stellen
dat het dagrecreatieve aanbod redelijk divers is: elke leefstijl kan meerdere voorzieningen vinden die
passen bij zijn of haar voorkeur.
• Voorzieningen met aantrekkingskracht op de leefstijl creatief en inspirerend rood liggen relatief vaak
in het noorden van het eiland, in of nabij Rotterdam en Ridderkerk. Voorzieningen voor ‘lime’ en ‘geel’
liggen relatief vaker in het oosten of westen van het eiland. Opvallend is (en dat blijkt ook uit het
gebiedsbezoek) dat er nog veel recreatiegebieden zijn waar geen commerciële voorzieningen zijn. De
focus in de verspreiding ligt zeker niet op de recreatiegebieden.
• Het aanbod is relatief kleinschalig tot middelgroot. De kleinschalige voorzieningen op het eiland van
IJsselmonde zijn relatief vaak aantrekkelijk voor creatief en inspirerend rood. De middelgrote voorzieningen zijn relatief vaak aantrekkelijk voor uitbundig geel en gezellig lime en juist minder voor rustig
groen en creatief en inspirerend rood.
• Het aanbod is weinig divers en weinig onderscheidend. De diversiteit is het minst voor blauw en geel
maar kan ook beter voor paars, rood en lime.
• Er is geen groot verschil in de aantrekkingskracht op leefstijlconsumenten van de voorzieningen
die in en de voorzieningen die buiten de natuur- en recreatiegebieden liggen. Met name creatief en
inspirerend rood en Ingetogen aqua vinden in de natuur- en recreatiegebieden meer aantrekkelijke
voorzieningen. Met name gezellig lime en in mindere mate uitbundig geel vinden buiten de natuur- en
recreatiegebieden meer aantrekkelijke voorzieningen.
Conclusies identiteit
Opmerking vooraf: het kleuren van gebieden is veel moeilijker en kan minder goed onderbouwd worden
met bestaand leefstijlonderzoek. We hebben op basis van onze ervaring wel een kleuring gegeven, maar
dat laten we in dit onderzoek niet leidend zijn voor de ontwikkelrichtingen.
6
Recreatieve vraag-aanbodanalyse IJsselmonde - Samenvatting
•
•
•
Oude Maas: de gebieden die de Oude Maas vormen lijken aantrekkingskracht te hebben op meerdere
leefstijlen, behalve blauw. Uit onderzoek van GZH blijkt dat vooral lime, geel en aqua veel komen en
gebruik maken van de gebieden. Het recreatiegedrag van leefstijlconsumenten heeft niet alleen met
belevingswaarde van de gebieden te maken, maar het uiteindelijke gedrag wordt ook bepaald door de
nabijheid van gebieden tot de kernen en bijvoorbeeld de aantrekkelijkheid van commerciële voorzieningen.
Midden IJsselmonde: de gebieden in het midden van IJsselmonde zijn vooral aantrekkelijk voor
groen, aqua en in mindere mate ook lime en blauw.
Oost IJsselmonde: de gebieden in het oosten van IJsselmonde zijn vooral aantrekkelijk voor groen,
aqua en lime.
Conclusies vergelijking vraag en aanbod
Wanneer we de vraag naar aantrekkelijke dagrecreatieve voorzieningen van de inwoners op het eiland
vergelijken met het aanbod kunnen we concluderen dat vooral gezellig lime en in mindere mate ook stijlvol
en luxe blauw en uitbundig geel onvoldoende aantrekkelijk aanbod vinden.
Tabel: samenvatting van de mate waarin leefstijlconsumenten aantrekkelijk aanbod vinden, in vergelijking met de vraag hiernaar voor het eiland van IJsselmonde en de omliggende gebieden ten zuiden en noordoosten van het eiland.
Leefstijl
Creatief en inspirerend
rood
Uitbundig geel
Dagrecreatie - inwoners
hele eiland
Goed voorzien
Dagrecreatie - vraag ten Dagrecreatie - vraag
zuiden
ten noordoosten
Goed voorzien
Goed voorzien
Kan beter / onvoldoende
Onvoldoende voorzien
In evenwicht
Gezellig lime
Onvoldoende voorzien
Onvoldoende voorzien
Onvoldoende voorzien
Rustig groen
Goed voorzien
Goed voorzien
Goed voorzien
Ingetogen aqua
Goed voorzien
Goed voorzien
Goed voorzien
Stijlvol en luxe blauw
Kan beter / onvoldoende
Onvoldoende voorzien
Onvoldoende voorzien
Ondernemend paars
Goed voorzien
Goed voorzien
In evenwicht
De vraag vanuit de schil in het zuiden (ca. 270.000 inwoners) schept afgezet tegen het huidige aanbod,
behoefte aan extra aanbod gericht op geel, lime en blauw. De vraag vanuit de schil in het noordoosten (ca.
555.000 inwoners) schept afgezet tegen het huidige aanbod behoefte aan extra aanbod voor lime en blauw.
De conclusies uit de vraag-aanbodvergelijking staan in onderstaande tabel opgesomd. We gebruiken deze
conclusies als basis voor de ontwikkelrichtingen.
Kanttekening bij de tabel
We gaan ervan uit dat het aanbod voldoende is wanneer de vraag in evenwicht is met het aanbod. Dat wil
dus niet automatisch zeggen dat er ook kwantitatief voldoende aanbod is ten opzichte van de vraag. Deze
vraag-aanbodvergelijking is kwalitatief, gericht op de aantrekkingskracht van het aanbod op verschillende leefstijlconsumenten. Het betreft dus geen kwantitatieve analyse, die aangeeft of er marktruimte is.
Hiervoor is een haalbaarheidsstudie nodig voor specifieke voorzieningen. Wel geeft onze analyse aan welke
kansrijke ontwikkelingen er mogelijk zijn op basis van consumentbehoeften.
7
8
Recreatieve vraag-aanbodanalyse IJsselmonde - Samenvatting
4. Advies – ontwikkelrichtingen
We stellen voor om nieuw buitenrecreatief aanbod vraaggericht te ontwikkelen. Op het niveau van het
totale eiland zijn er ‘tekorten’ voor de onderstaande leefstijlen:
• Gezellig lime;
• Stijlvol en luxe blauw;
• Uitbundig geel.
Het woord tekorten lijkt kwantitatief, maar is in feite een kwalitatieve duiding. We sluiten dan ook geen andere leefstijlen uit. Vanuit de begeleidingsgroep is aangegeven dat een advies in de vorm van een ontwikkelrichting op prijs wordt gesteld voor:
1. Het Buijtenland van Rhoon (en omliggende entrees);
2. De Oude Maas ten zuiden van Barendrecht , inclusief de Barendrechtse brug;
3. Zuidelijk Randpark.
We willen hier vooraf benadrukken dat de focus op bovenstaande drie gebieden niet betekent dat we geen
kansen zien in de andere gebieden. Sterker nog, de door ons geadviseerde ontwikkelrichting geldt voor het
hele eiland. We hopen dan ook dat de voorbeelden tevens als inspiratie dienen voor de samenwerking en
nadere uitwerking in de overige gebieden.
4.1 Ontwikkelrichting voor het Buijtenland van Rhoon en entrees
Het Buijtenland van Rhoon is een omvangrijk gebied dat ligt tussen Barendrecht en Rhoon. Het gebied
is in ontwikkeling. In de ontwikkelplannen is veel aandacht voor nieuwe natuur, waaronder een krekenlandschap en natuurakkers. Ook recreatie krijgt een belangrijke plek in het nieuw te vormen gebied. De
recreatieve infrastructuur zal worden ingevuld aan de hand van een recreatiekern en drie hoekpunten (zie
onderstaande figuur).
Voor de recreatieve kern en de drie entrees bestaan al conceptplannen en -ideeën over hoe de gebieden
recreatief zijn in te vullen en vorm te geven, zodat hier op jaarbasis zo’n 1 miljoen bezoekers gaan komen.
We geven voor deze plannen en ideeën aan hoe we de invulling, afgestemd op de aantrekkelijkheid voor
leefstijlen voor ons zien.
Landgoedconcept ter inspiratie
Voor dit type concept (kern met verbindingen) kan Landgoed Croy nabij het Brabantse Helmond als inspiratie dienen. Landgoed Croy is een groen gebied rond Kasteel Croy dat ca. 250 hectare groot is. Op en om
dit landgoed bevinden zich een aantal bedrijven, die zich met aparte recreatieve producten activiteiten,
direct aan Croy gelieerd, op recreanten richten. Essentieel uit het concept-Croy zijn:
1. De herkenbaarheid door het beeldmerk, dit komt in alle uitingen terug;
2. Het kasteel als bestaande logische trekpleister in het landschap;
3. Verbinding met andere ‘croy-belevingen’ in het landschap.
9
We vertalen deze drie elementen hieronder naar de mogelijke situatie in het Buijtenland van Rhoon:
Ad 1) Herkenbaarheid
Voor het Buijtenland van Rhoon bevelen we ook een
soortgelijk beeldmerk aan om de herkenbaarheid en
zichtbaarheid te vergroten. Het beeldmerk kan dan ook
bij de verschillende hoeves en diverse activiteiten in het
landschap worden neergezet.
Ad 2) Trekpleister
In het noordelijke deel zijn al mogelijke thema’s benoemd, zoals stadslandbouw, moestuinen en duurzaamheid. De ideeën voor de invulling hiervan bestaan uit een
informatie- en tentoonstellingsruimte, een markt met de
verkoop van streekproducten, schooltuinen, ‘kom in de
kas’-activiteiten en een restaurant met kookworkshops.
Er ontbreekt op dit moment een bestaande trekpleister, waar grote concentraties mensen kunnen worden
geherbergd of wat een grote aantrekkingskracht op hen uitoefent. Een mogelijk idee is om hier met een
bezoekerscentrum invulling aan gaan geven. Onze aanbeveling is om vooral in te zetten op het duidelijk
maken van het verhaal van het gebied. Dit kan op meerdere punten in het gebied vorm krijgen, zie ook
‘Verbinding met andere Buijtenland-troeven’.
De inspiratie voor horeca komt voort uit onderstaand voorbeeld van een restaurant in een kas, waar de
ambiance ook zeer stijlvol en luxe is en waar veel ruimte is voor kleinere tafels en exclusiviteit. Met een
culinaire kaart heeft dit met name aantrekkingskracht op stijlvol en luxe blauw.
Restaurant in een kas, met aantrekkingskracht op stijlvol en luxe blauw (foto: presentatie Vista).
10
Recreatieve vraag-aanbodanalyse IJsselmonde - Samenvatting
Ad 3) Verbinding met andere ‘Buijtenland-troeven’ in het landschap
Zoals al gezegd: de unieke kwaliteit van het Buijtenland van Rhoon ligt erin dat het verhaal van dit gebied
(in de toekomst) op meerdere plekken kan worden beleefd en dat het bottum-up, dus (deels) vanuit bestaande ondernemers kan worden vormgegeven. We geven hieronder enkele voorbeelden van aantrekkelk
aanbod voor uitbundig geel, stijlvol en luxe blauw en gezellig lime.
Voorbeeld: natuurbeleving in het krekengebied
Genieten van de natuur kan voor geel en blauw extra aantrekkelijk worden wanneer de juiste belevingen
worden toegevoegd, zoals een mobiele barista (koffiebar). Het gemak van een lekker, perfect op maat
gemaakt kopje koffie (espresso, macchiato, etc.) spreekt blauw en geel erg aan.
Blauw houdt ook erg van (hobbymatig) fotograferen en een cursus natuurfotografie, gegeven door een
bekende of gerenommeerde natuurfotograaf, zou hen zeer aanspreken.
Voorbeeld: recreatie bij de boer
De ruimte op het agrarische bedrijf kan worden gebruikt voor grootschalige en laagdrempelige kinderevenementen, zoals het vieren van Halloween, dat sterk gericht is op het samenzijn. Dit is aantrekkelijk voor
gezellig lime. Een ander voorbeeld is het maken van een maïsdoolhof (kan natuurlijk ook met andere hoge
gewassen). Dit is vooral aantrekkelijk voor uitbundig geel.
11
4.1.1 Entree Johannapolder
In de Johannapolder is een kwaliteitsimpuls nodig om het gebied op de kaart te zetten. De groene uitstraling van de Johannapolder is het uitgangspunt bij de kwaliteitsimpuls van dit gebied. Mits goed ingepast in
het groen is uitbreiding met horeca (mits openbaar toegankelijk) en kleinschalige verblijfsrecreatie denkbaar. In het kader van het bestemmingsplan Johannapolder wordt nu gewerkt aan grootschalige gewenste
investeringen voor de openbare ruimte. Het betreft de poortfunctie, het zichtbaar maken van de oude
haven, maar ook de verbinding met het dorp. Het gebied krijgt ook een TOP-functie en een ‘groene loper’
(wandel- en fietspromenade) van de entree naar de kop van de haven bij de Oude Maas.
Er zijn bij ondernemers en gebiedspartijen al ideeën voor een evenemententerrein, natuurspeelplaats,
kinderrestaurant, buitentheater, bootcampbaan, tipi’s, pipowagens, MTB-baan, bbq- en kampvuurplaats.
Deze ideeën geven een zeer divers beeld van de vrijetijdswensen.
We stellen voor om de leefstijlen geel, blauw en lime leidend te laten zijn voor verdere ontwikkelingen. We
kiezen hiervoor omdat geel en blauw omvangrijk zijn zowel in de nabijgelegen gemeenten (Barendrecht en
Albrandswaard) als de relevante toegangspoorten. Lime is een omvangrijke groep in Hoogvliet (35%). We
laten hieronder enkele voorbeelden zien van de programmering in het buitentheater dat voor deze groepen
aantrekkelijk is.
Voorbeeld: buitentheater
Bij een theater bepalen de voorstellingen (de programmering van het aanbod) in belangrijke mate ook de
aantrekkingskracht op leefstijlen. Bekende, maar ook enigszins opkomende cabaretiers zijn bijvoorbeeld
voor geel aantrekkelijk, zeker als het buitentheater de sfeer van een evenement uitstraalt met daarbij de
totaalbeleving van een hapje en drankje. Het buitentheater op zich is natuurlijk al een bijzonder beleving en
lijkt vooral aantrekkingskracht te hebben op geel.
Voor lime kan het buitentheater aantrekkelijk zijn door er voorstellingen zoals musicals (zoals Doornroosje) in te laten zien of kindertheater te programmeren. Dit laatste is overigens ook voor geel aantrekkelijk.
Kindervoorstellingen, of gezinsvoorstellingen zoals een musical zijn voor lime en geel aantrekkelijk
Blauw kan zich daar ook toe aangetrokken voelen, als daar een exclusieve(re) beleving wordt aangeboden,
zoals een VIP-arrangement. Een dergelijk arrangement kan bestaan uit ruimere plaatsen op een aparte
tribune, een fles champagne met koeler, en eventueel een meet & greet met de artiest.
12
Recreatieve vraag-aanbodanalyse IJsselmonde - Samenvatting
Openlucht theater met een VIP-arrangement is voor blauw aantrekkelijk.
4.1.2 Entree Rhoonse weide
De Rhoonse weide zal een belangrijke schakel vormen in de bezoekers die vanuit het noorden (Rotterdam)
komen en het Buijtenland van Rhoon willen bezoeken. Een belangrijke functie die deze hoekpunt zal gaan
vervullen is die van recreatief transferium. Voor de Rhoonse weide stellen we voor om de leefstijlen lime en
geel centraal te stellen. We kiezen hiervoor, omdat de leefstijl lime in Rotterdam-Zuid zeer omvangrijk is
(32%) en hiervoor op het hele eiland relatief weinig aanbod te vinden is. Geel is ook een omvangrijk groep
en hiervoor is op het hele eiland een ‘tekort’. Deze beleving ligt ook dichtbij de lime beleving en daarmee
zijn deze twee doelgroepen goed met elkaar te combineren.
Voorbeeld: waterrecreatie
De attractiewaarde van de Rhoonse weide kan toenemen door gebruik te maken van de Koedood. Daar
zien wij kansen voor waterrecreatie en watersport. Je zou het water op kunnen met kano’s. Voor lime en
geel liggen de onderstaande voorbeelden voor de hand.
Stand up paddling op de foto links, een (individuele maar toch gezamenlijke) actieve vorm van waterrecreatie die aantrekkelijk
is voor uitbundig geel. Rechts een klompensafari, de gezelligheid van samen het water op is hier leidend.
13
4.1.3 Entree Koedoodhaven
In de momenteel nog niet-recreatieve Koedoodhaven zien de gemeente Barendrecht en het Natuur en
Recreatieschap IJsselmonde mogelijkheden voor het ontwikkelen van horeca en watersport door nieuwe
marktpartijen, zoals een trendy horecagelegenheid, aanlegplaats voor de waterbusverbinding over de Oude
Maas, passantenligplaatsen voor de watersporter en vaste ligplaatsen voor schepen van de bruine vloot.
Het accent op watersport lijkt ons voor de Koedoodhaven een goed uitgangspunt. We zouden hier nog de
functie van zwemwater aan toe willen voegen, maar dan gericht op geel en blauw.
Voorbeeld: drijvend zwembad
Naast de mogelijkheden met de grote watersport en het kanoën is er mogelijk ook een zwemfunctie toe
te voegen bij deze entree. Er zijn op het westelijk deel van het eiland van IJsselmonde geen officiële (open)
zwemwaterlocaties. Deze bevinden zich in het midden en oosten van het eiland van IJsselmonde. Bij de
Koedoodhaven zou de relatie met het water versterkt kunnen worden op een voor geel, maar ook blauw
aantrekkelijke wijze, namelijk met een drijvend zwembad. Op deze manier is zwemmen op een bijzondere
plek mogelijk. Het zwembad kan wellicht een plek krijgen in de jachthaven van Rhoon. Echter de Koedoodhaven biedt hiervoor wellicht meer ruimte. We zien dat een kleinschalige, luxe ‘blauwe’ voorziening
wellicht het beste past bij de huidige sfeer en identiteit van de jachthaven.
4.2 Ontwikkelrichting voor de Oude Maas ten zuiden van Barendrecht
De Oude Maas ten zuiden van Barendrecht bestaat uit twee recreatiegebieden: Vredepolder en SpuiveldZiedewijdse Land. De recreatiegebieden hebben momenteel de grootste aantrekkingskracht op gezellig
lime en rustig groen. We stellen voor om het accent bij nieuwe ontwikkelingen in dit deel van de Oude
Maas voornamelijk te leggen op uitbundig geel en stijlvol en luxe blauw, omdat beide leefstijlen nauwelijks
voorzieningen vinden in het buitengebied ten zuiden van Barendrecht, terwijl deze groepen (bovengemiddeld) omvangrijk zijn in de gemeente. Ook wonen er (bovengemiddeld) veel uitbundig gele inwoners ten
zuiden van het eiland IJsselmonde die op deze manier verleid kunnen worden om naar het eiland IJsselmonde te komen.
4.2.1Vredepolder
De ambitie van het Recreatieschap IJsselmonde en de gemeente Barendrecht is om de Oude Maas beter
zichtbaar en beleefbaar te maken in de Vredepolder. Minder beplanting en betere noord-zuid zichtlijnen
vergroten de zichtbaarheid van de Maas. Bij het vergroten van de beleefbaarheid wordt gedacht aan ‘upgrading’ van bestaande functies zoals de trimbaan en Thermen en het inzetten van cultureel erfgoed (o.a.
14
Recreatieve vraag-aanbodanalyse IJsselmonde - Samenvatting
het bruggenhoofd Barendrechtse brug) voor nieuwe publieke functies of horeca. Invulling hiervan kan op
diverse manieren plaatsvinden. De gemeente Barendrecht noemt dit gebied in haar Barendrechtse Buitenboek het ‘Wellnesscluster’ en kiest voor de leefstijlgroepen uitbundig geel en stijlvol en luxe blauw voor
verdere ontwikkeling. Dit past binnen onze aanbeveling, mits deze recreatieve activiteiten ook daadwerkelijk conform hun leefstijlwensen worden uitgewerkt. Hieronder geven we een voorbeeld (in het onderzoeksrapport staan meer voorbeelden) van de mogelijke invulling voor het gebied rondom de trimbaan.
Voorbeeld: kwalitatieve (multifunctionele) outdoor sportvoorzieningen
De huidige outdoor trimbaan is de enige in de regio. Vanuit het NRIJ en de gemeente Barendrecht bestaat
de wens de baan te upgraden tot een aantrekkelijke trainingsvoorziening / hardloopfaciliteit met onder
andere activiteiten als bootcamp en personal training. Deze denkrichting past goed bij uitbundig geel en
stijlvol en luxe blauw. Beide leefstijlgroepen houden van lekker actief bezig zijn. Stijlvol en luxe blauw wil
graag het lichaam strak houden. Favoriete sporten zijn fitness, atletiek, trimmen en hardlopen. Een personal trainer past hierbij. Uitbundig geel vindt het vooral leuk om samen actief bezig zijn. Zij kiezen eerder
voor een gezamenlijke (bijv. bootcamp) training. Een trimbaan vormt voor hen ook aanleiding om elkaar te
ontmoeten.
Een apparaat als de ‘Disq’ helpt hierbij. Je bent met dit apparaat niet meer gebonden aan de sportschool
en het binnen trainen met de toestellen die daar aanwezig zijn. Met de Disq krijg je de vrijheid om buiten
te trainen met de mogelijkheden van de sportschool. De disq heeft namelijk verstelbare weerstanden en je
kan er meerdere oefeningen mee uitvoeren.
Links: bootcamp met personal trainer (foto van outdoorvalley.nl)
Rechts: een nieuwe vorm van fitness ‘outdoor disqgroup fitness’ (foto van allinsports.nl)
4.2.2 Spuiveld-Ziedewijdse Land
Spuiveld-Ziedewijdse Land is een van de drukst bezochte recreatiegebieden van het eiland van IJsselmonde. Er komen veel bezoekers in familieverband die lekker luieren en gezellig samen willen zijn. De ambitie
van de gemeente en NRIJ is dat deze plek in de toekomst een recreatieve hotspot en regionaal knooppunt
blijft voor intensieve dagrecreatie. De huidige identiteit van het gebied en voorzieningen zoals de modelspoorlijn zijn momenteel al aantrekkelijk voor gezellig lime. Wij stellen voor de focus bij nieuwe ontwikkelingen vooral te leggen op uitbundig geel en in mindere mate ook gezellig lime, omdat deze voorzieningen
15
al aanwezig zijn. De beleving voor uitbundig geel ligt dicht bij gezellig lime. Voorzieningen voor ‘blauw’ passen hier zeer waarschijnlijk minder goed. Hieronder geven we een voorbeeld van een voorziening die past
bij uitbundig geel en gezellig lime (in het onderzoeksrapport zijn meer voorbeelden uitgewerkt).
Voorbeeld ter inspiratie: Schateiland Zeumeren
Schateiland Zeumeren ligt in recreatiegebied Zeumeren en is het een groot avonturenparadijs aan het
water. Je vaart je terug naar een tijd van zeevaart, onbewoonde eilanden, verborgen schatten en piraterij.
Kinderen tot 12 jaar kunnen er spelen en ontdekken, klimmen en klauteren, schatgraven met de kapitein,
goudzoeken, springen en glijden, schieten met kanonnen, bootjes besturen en nog veel meer. Naast het
grote overdekte gedeelte van het avonturenparadijs is er ook een ruim buitenterras met zonneweide, zandstrand en enkele buitenattracties. Ook kinderfeestje of groepen kunnen hier volop terecht. Het Schateiland
is het hele jaar door geopend.
Schateiland Zeumeren is overigens een redelijk grootschalige voorziening. Wij hebben met dit voorbeeld
niet bedoeld ook exact deze schaal te willen aanbevelen. Dit hangt af van wat ter plekken wenselijk en
inpasbaar is.
Schateiland Zeumeren (foto’s: themapark.nl)
4.3 Ontwikkelrichting voor de Zuidelijk Randpark
Het Zuidelijk Randpark ligt in het midden van IJsselmonde, tussen Rotterdam en Barendrecht in. Het
bestaat uit vijf deelgebieden: Clarabos, Molenstee, Vrijenburgbos, Vaanbos en Kooiwalbos. Het park heeft
momenteel de grootste aantrekkingskracht op rustig groen en gezellig lime en qua (commerciële) voorzieningen op rustig groen, ingetogen aqua en in kleine mate op creatief en inspirerend rood en uitbundig
geel. We stellen voor om in het Zuidelijk Randpark het accent bij nieuwe ontwikkelingen op gezellig lime
en uitbundig geel te leggen. We kiezen hiervoor omdat gezellig lime de omvangrijkste groep inwoners in
Rotterdam-Zuid en Ridderkerk is en ook bovengemiddeld meer in deze gemeenten voorkomt en op IJsselmonde zelf. Ook de identiteit van het gebied past bij deze groep (zoals de lig- en speelweiden en strandjes),
maar het aanbod aan (commerciële) voorzieningen is nog gering. Aan de zuidelijke kant in de gemeente
Barendrecht is uitbundig geel de omvangrijkste groep die hier ook bovengemiddeld meer voorkomt. Deze
groep woont ook dicht bij het Zuidelijk Randpark, maar mist momenteel uitbundige belevingsactiviteiten
in het gebied om hier naar toe te gaan. Tevens geldt voor deze groep net als voor gezellig lime een ‘tekort’
aan buitenrecreatief aanbod op het eiland.
16
Recreatieve vraag-aanbodanalyse IJsselmonde - Samenvatting
Bestaand voorbeeld ter inspiratie – Zuiderpark Avonturen Point
In het Zuiderpark is sinds kort het Zuiderpark Avonturen Point (ZAP) gevestigd. Bij dit Point kunnen allerlei
materialen worden gehuurd en activiteiten worden ondernomen. Denk aan kajakken, steppen, kanoën,
aquabubblen en waterfietsen, maar ook lasergamen en een hindernisbaan doorlopen. Tevens bestaan er
mogelijkheden voor kinderfeestjes, familiefeesten, bedrijfsuitjes, sportdagen etc. ZAP organiseert ook
regelmatig gratis evenementen in het park.
ZAP is een initiatief dat goed past bij uitbundig geel, maar ook bij gezellig lime. De activiteiten en evenementen zijn namelijk redelijk laagdrempelig en trekt daardoor ook gezellig lime recreanten aan.
Activiteiten in het bos via het Zuiderpark Adventure Point.
Gezelligheid op het water
Uitbundig geel wil graag actief en uitbundig geniet van water, deels individueel, maar meestal gericht op
de groep. Gezellig lime is minder sportief, ze houden meer van gezelligheid op of aan het water.
Onderstaande voorbeeld, de BBQ-donut, is voor hen aantrekkelijk en zou kansrijk zijn op de plassen in het
Zuidelijk Randpark.
BBQ-donut op het water (foto van uitjescentraal.nl)
17
Colofon
© Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd, Samenvatting eindrapport december 2013
Opdrachtgever: Provincie Zuid-Holland
mevr. O. (Odette) Hartgerink en mevr. W. (Wil) de Moor
Auteurs:
Tinco Lycklama, Jan Jaap Thijs & Suzanne van de Laar
Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd
Uilenkamp 8
3972 XR Driebergen-Rijsenburg
T 06-51174193 (Jan Jaap Thijs) / 06-53383550 (Tinco Lycklama)
e-mail: [email protected] / [email protected]
www.ruimteenvrijetijd.nl