GEINTEGREERDE BESTRIJDING EN NEVENWERKINGEN IN DE PRAKTIJK DESTELBERGEN JANUARI 2017 GUIDO STERK • Origine marine bioloog • Opzoekingsstation van Gorsem (nu PCF Velm) 1983-1994 • Registratie proeven hard- en zachtfruit insecticiden/acariciden/rodenticiden • Ontwikkeling geïntegreerde bestrijding peren (roofwantsen) • Ontwikkeling geïntegreerde bestrijding appel (roofmijten) • Co-convenor ‘Side-effects of pesticides on beneficial organisms’ • Biobest 1994 – 2011 • Hoofd registratie en R&D • IPM aardbeien • Ontwikkeling database nevenwerkingen • IPM Impact 2010 IPM IMPACT Guido Sterk Dr. Paraskevi Kolokytha Dr. Mike Griffin IPM IMPACT LINTER BELGIUM IPM IMPACT LINTER IPM IMPACT ACTIVITEITEN PRAKTIJKGERICHT Nevenwerkingen bestuivers (hommels) Nevenwerkingen nuttige organismen • Microbiële producten • Predatoren (roofmijten, roofwantsen, ……) • Sluipwespen • Zoöfage nematoden (Steinernema, Heterorhabditis,….) Efficiëntie proeven (voornamelijk microbiële preparaten, plantextracten, fysische middelen,…..) Probleem oplossing : • Nieuwe plagen e.g. Aculops, Tuta, Echinotrips • Nematoden (Globodera, Pratylenchus, …) IPM in landbouw (granen, aardappelen, kolen,….): EU 2014 Biociden testen HIK GEEL HIK GEEL SEMI-FIELD TRIALS TEST ORGANISMEN (1) • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Predators Macrolophus caliginosus Nesidiocoris tenuis Orius insidiosus Orius laevigatus Anthocoris nemoralis Delphastus catalinae Adalia bipunctata Coccinella septempunctata Cryptolaemus montrouzieri Harmonia axyridis (nofly) Atheta coriaria Aleochara bilineata Forficula auricularia Chrysoperla carnea Chrysopa lucasina Aphidoletes aphidomyza Feltiella acarisuga Episyrphus balteatus Sphaerophoria rueppellii : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae : Adults : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae : Larvae TEST ORGANISMEN (2) Sluipwespen • Encarsia formosa • Eretmocerus eremicus • Eretmocerus mundus • Aphelinus abdominalis • Aphidius colemani • Aphidius ervi • Aphidius rhopalisiphii • Lesiphlebus testaceipes • Praon volucre • Dacnusa sibirica • Diglyphus iseae • Trichogramma spp. TEST ORGANISMEN (3) Roofmijten • Amblyseius swirskii • Amblyseius cucumeris • Amblyseius degenerans • Amblyseius montdorensis • Amblyseius californicus • Amblydromalis limonicus • Euseius gallicus • Phytoseiulus persimilis • Hypoaspis miles • Hypoaspis aculeifer Predatoren Sluipwespen BEST • • BOMBUS TERRESTRIS DALMATINUS • werksters • labo proeven • 28 °C, 60 % RH • niet bevrucht (haploid) parameters toxiciteit reproductie (darren) gedrag TESTEN VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN OP HOMMELS MFRC Dermaal contact Oraal pollen suiker water ad libitum TOPIKAAL testoplossing micropipet spuiten ORAAL SUIKERWATER January ORAAL POLLEN saturatie ASSESSMENT TELLING January NEVENWERKINGSPROEVEN (1) (WORST CASE SCENARIO) Nevenwerkingen Residuele toxiciteit Direkte toxiciteit toepassing plaatsen testorganismen Op droog residu (IOBC/EPPO – Protocols) Toepassing Toepassing Planten: direct 0, 1, 3 dagen, 1 week, 2 weken oud residu op bestaande populatie ( Praktijk omstandigheden) telling 16 January 2017 Plaatsen test organismen op residu NEVENWERKINGSPROEVEN (2) (WORST CASE SCENARIO) Indien getriggered Predator/prooi ratio Recovery (herstel) Parasitoid/gastheer ratio (class 5 – eradicatie) Toepassing Werking op de pest Mortaliteit (predatoren) % afdoding Parasitaterings- en ontluiking ratio (parasitoids) Conclusie 16 January 2017 Overlevende nuttigen worden verzameld en op niet-behandelde planten gebracht Mortaliteit (predatoren) Parasitaterings- en onluikings ratio (parasitoids) NEVENWERKINGSPROEVEN (3) (PRACTICAL CONDITIONS) Indien getriggered (2) Verschillende concentraties Selectiviteit Verschillende spuitvolumes Selectiviteit in plaats Biologie nuttigen Werking op de pest Mortaliteit (predatoren) % afdoding Parasiterings en ontluikingsratio (parasitoids) Eind Conclusie 16 January 2017 Bv. spot behandelingen Bv. na diapauze Bv. start of einde seizoen Bv. voor immigratie Evaluatie BIOBEST N.V. NEVENWERKINSLIJST NEVENWERKINGSLIJST NEVENWERKINGSLIJST NEVENWERKINGSLIJST HOE GEBRUIKEN WE DE DATABASE 1. SCREENING OP NUTTIGEN OF GROEP NUTTIGEN • • • • species (bv. Amblyseius cucumeris) familie (bv. Phytoseiidae) groep (bv. roofmijten) pest (bv. thrips) • Werking op schadelijke organismen (bv. Aculops lycopersici, Echinothrips americanus, Tuta absoluta) HOE GEBRUIKEN WE DE DATABASE? 2. SCREENEN OP ACTIEVE STOF, HANDELSNAAM OF KLASSE • Actieve stof (bv. avermectine) • Handelsnaam (bv. Vertimec) • Klasse (e.g. insecticiden/acariciden) HOE GEBRUIKEN WE DE DATABASE? 3. GRATIS APPS • ANDROID (Samsung) • APPLE (iPHONE) • MICROSOFT (Lumia) INTERESSANTE CHEMISCHE INSECTICIDEN/ACARICIDEN • Decis • Tracer/Conserve • Delegade • Calypso/Biscaya • Mospilan/Gazelle • Vertimec • Affirm • Milbeknock • Nissorun • Borneo • Floramite • Cantack • Starmite • Scelta/Danisaraba • Nocturn • Teppeki • Chess INTERESSANTE BIOLOGISCHE INSECTICIDEN/ACARICIDEN • Botanigard • Naturalis • Neemazal • Azatin • Levo INTERESSANTE UITVLOEIERS/OLIËN/ZEPEN • Silwet gold • PrevAm (appelsienschilolie) • Flipper BESTUIVERS HOMMELS BOMBUS TERRESTRIS DALMATINUS Produkt Dosering Topikaal Oraal sugarwater Oraal pollen Toxiciteit Darren Toxiciteit Darren Toxiciteit Darren PrevAm 0,4 1 1 1 2 1 1 PrevAm 0,6 1 2 1 2 1 1 Confidor 0,1 4 4 4 4 4 4 NUTTIGE ORGANISMEN 1 ACARICIDEN Product Amblyseius cucumeris Phytoseiulus persimilis Aphidius colemani Aphidius ervi Vertimec 4 4 4/1 4/1 Milbeknock 2 2 4/1 4/1 Affirm 4 4 4/2 4/2 Scelta 1 1 1/1 1/1 Cantack 1 1 1/1 1/1 Borneo 3 3 1/1 1/1 Starmite 1 1 1/1 1/1 Nissorun 1 1 1/1 1/1 Floramite 1 1 1/1 1/1 NUTTIGE ORGANISMEN 2 INSECTICIDEN Product Amblyseius cucumeris Phytoseiulus persimilis Aphidius colemani Aphidius ervi Decis 4 4 4/4 4/4 Calypso 2 2 4/1 4/1 Gazelle 2 2 4/2 4/2 Tracer 4 4 4/1 4/1 Delegate 4 4 4/1 4/1 Chess 1 1 1/1 1/1 Teppeki 1 1 1/1 1/1 Nocturn 1 1 1/1 1/1 NUTTIGE ORGANISMEN 3 BIOLOGISCHE PRODUCTEN/ADJUVANTS Product Amblyseius cucumeris Phytoseiulus persimilis Aphidius colemani Aphidius ervi Botanigard 1 1 1/1 1/1 Naturalis 1 1 1/1 1/1 Neemazal 2 2 1/1 1/1 Azatin 1 1 1/1 1/1 Silwet 4 4 4/1 4/1 PrevAm 1 1 1/1 1/1 Flipper 1 1 1/1 1/1 CONCLUSIE • Toxiciteit is een slechte parameter • Prooi/predator of gastheer/sluipwesp verhouding is veel correcter • WE HEBBEN EEN GOEDE OOGST NODIG, GEEN DUIZENDEN NUTTIGEN • Oppassen met nevenwerkingslijsten = worst case scenario’s • Resultaten in de praktijk vaak beduidend gunstiger • Grote mogelijkheden in de akkerbouw in de toekomst BEDANKT VOOR DE AANDACHT!!!!!