ORTHO - Jicht Tijdens de aanval is er in 30% van de gevallen een

ORTHO - Jicht
Tijdens de aanval is er in 30% van de gevallen een normaal UZ gehalte in het bloed.
*Acute vorm:
(sub)acute hevige gewrichtsontsteking meestal MTP-1 als mono- of deel van oligo-of polyarthritis
Hevige pijn in rust en bij beweging. Plots ontstaan, bewegingsbeperking.
*Gecompliceerde vorm:
3 acute aanvallen binnen één jaar. tophi of uraatstenen. Gewrichtsklachten continu
*Andere vormen: calciumpyrofosfaatartropathie. (monoartritis van knie, pols, elleboog of schouder)
Anamnese:
Gewrichtspijn (rust en beweging), gewrichtszwelling, warmte of roodheid en bewegingsbeperking .
Localisatie van pijn? Ernst? Duur en beloop? Tophi? Urolithiase? Nefrolithiase?
Risicofactoren: 1/ Familiaal? 2/ alcoholgebruik? 3/ medicatie? (diuretica, asa, ciclosporine, levodopa,
pyrazinamide of ethambutol) 4/ Recent gewrichtstrauma of HK ingreep? 5/ Verminderde nierfunctie? 6/
Soortgelijke aanvallen: lokalisatie? Duur & beloop? Klachten tussen de aanvallen
*Andere vormen van arthritis:
Recente infectie: LWI? GI infecties? UWI?
Chronische aandoeningen: Psoriasis, Bechterew, ziekte van Crohn, Colitis ulcerosa. Artrose en RA
Bacteriële artritis: Verminderde weerstand, hoge leeftijd, DM, gewrichtsaandoeningen, infecties elders.
Klinisch onderzoek:
1. gewricht(en): t, r, c, d, pijn bij passieve bewegingen, bewegingsbeperking.
2. tophi: krijtwitte lijnen met doorschemerende vaste knobbels thv: flexiezijde vingers/tenen, oorschelp,
ulnaire zijde onderarm, achillespees, bursa olecrani/prepatellaris.
DD/: Huidinfecties: gewrichtsfunctie normaal, algemene malaise.
Bursitis: pijn bij bewegen. Geen pijn bij rust Soms in combinatie met een hallux valgus.
Chronische huid- of darmaandoeningen afhankelijk van voorgeschiedenis: gericht onderzoek.
Technisch onderzoek:
* Acute jicht: Geen.
* Vermoeden van gecompliceerde jicht:
Bepalen van UZ in bloed 4 weken na acute aanval: pos > 0, 38 mmol/l, punctie bij volgende aanval.
bevestiging: creatklearing. UZ 4 weken na aanvang onderhoudsbehandeling voor evaluatie effect
* Pseudo-jicht: RX van beide knieën, polsen en symphyse: Afwezigheid van chondrocalcinosis sluit pseudojicht uit.
* Bacteriële artritis: Bepaal sed.
BEHANDELING & NAZORG
Vervang diuretica 4 weken na de aanval door thiazide (25mg) of triamtereen.
Vermijd purinerijke voedsel (vlees, vis, nieren, wild en gevogelte) en alcohol.
Tophi verdwijnen doorgaans binnen 6 tot 12 maanden. Pseudojicht geen onderhoudstherapie.
Medicatie:
*Acute jicht/Pseudo-jicht:
-Eerste keus: NSAID (Ibuprofen 4dd 600mg waarna 3dd 400mg of Diclofenac eenmalig 100mg waarna 3dd
50mg) /selectieve cox-2-remmer. Effect na 2-3 dagen.
-Tweede keus: colchicine, start met 1 mg, dan 0,5 mg 2-3 dd tot pijn verdwenen is of GE klachten. Bij geen
verbetering na 2 à 3 dagen: heroverweeg diagnose, ga over op derde keus.
-Derde keus: corticosteroïden. Bij monoartritis intra-articulaire injectie, bijvoorbeeld triamcinolon: kleine
gewrichten (MTP-1) 5-10 mg, grote (knie) 20-60 mg; meestal <24 uur afname pijn en is één injectie voldoende.
Bij oligo-artritis of bezwaren voor intra-articulaire injectie: prednison oraal 1 dd 30 mg gedurende 10 dagen of
i.m. 50 mg triamcinolon eenmalig, effect binnen 2 dagen.
*Gecompliceerde jicht:
-Start onderhoudsther vier weken na acute aanval. Indien instellen of ophogen van de onderhoudsbehandeling
acute jicht uitlokt: aanvallen behandelen, onderhoudsther. doorgeven.
-Streef naar UZ <0,38 mmol/l (slechte nierfunctie: 0,42) co elke 4 wkn, dosis aanpassen indien nodig
-Streven naar 2 liter vochtinname/dag.
-Start met allopurinol 100 mg 1 dd, tot maximaal 700 mg (max. 300 mg/gift), lagere max. dosis bij slechte
nierfunctie
-2e lijn: benzbromaron: van de markt gehaald wegens risico op ernstige hepatitis. Enkel nog gebruikt bij
onvoldoende effect van, contra-indicatie voor, of nevenwerkingen door allopurinol. Folia pharmacotherapeutica
dec 2002: hepatotoxiciteit: leverfunctie controleren voor starten en regelmatig in de eerste 6 mnd na het starten
-Bij ernstig beeld: naast onderhoudsbehandeling max 6 maanden colchicine 0,5 mg 2 dd of NSAID
Controles & Doorverwijzing:
Bij aanval indien geen beterschap na 3 d. Na de behandeling enkel controle nodig indien recidief.
Bij allopurinol jaarlijks creatinineklaring en serum UZ gehalte.
Reumatoloog bij:
-vermoeden van bacteriële artritis.
-aanhoudende hevige pijn en ontstekingsverschijnselen ondanks aanvalsmedicatie.
-acute jicht bij mannen < 30 jaar of bij vrouwen vóór de menopauze.
-twijfel over de diagnose gecompliceerde jicht voor gewrichtspunctie
-bij gecompliceerde jicht als de patiënt met allopurinol niet goed behandelbaar is.
-progressieve oligo-artritis op basis van (vermoedelijk) chronische
calciumpyrofosfaatartropathie (CPA) bij patiënten jonger dan 60 jaar voor
gewrichtspunctie en eventueel metabool onderzoek.